Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Ewa Oknińska
Protokolant:	sekr. sądowy Justyna Niebrzydowska

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2018 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa S. J.

przeciwko (...) (...) w O., (...) S.A. w W.

o zapłatę

I zasądza solidarnie od pozwanych (...) w (...) S.A. w W. na rzecz powoda S. J. kwotę 209.100 (dwieście dziewięć tysięcy sto) zł z ustawowymi odsetkami:

- należnymi od pozwanego (...) w O. od dnia 21 października 2015 r. do dnia zapłaty,

- należnymi od pozwanego (...) S.A. w W. od dnia 22 października 2015 r. do dnia zapłaty,

II oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III zasądza solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 21.988,18 zł tytułem kosztów procesu.

SSO Ewa Oknińska

Sygn. Akt I C 499/15

UZASADNIENIE

Powód S. J. wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych (...) w O. oraz (...) S.A. w W. kwoty 209.100 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 5 stycznia 2012 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie solidarnie od w/w pozwanych kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa prawnego w wysokości trzykrotności stawek minimalnych według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 10 sierpnia 2010 r., zawarł ze spółką (...) Sp. z o.o. w K. umowę nr (...), na podstawie której powód zobowiązał się wykonać na rzecz spółki roboty instalacyjne teletechniczne dla zadania inwestycyjnego obiektu (...) i (...). Inwestorem przedmiotowej inwestycji był pozwany uniwersytet, natomiast generalnym wykonawcą (...) S.A. Pomimo, że powód z należytą starannością wykonał wszystkie zlecone mu prace, a roboty zostały odebrane, (...) Sp. z o.o. nie uregulowała wynagrodzenia w kwocie 209.100 zł. Z uwagi na fakt, że zasądzone od w/w podmiotu roszczenie nie zostało spełnione z uwagi na bezskuteczność egzekucji, zobowiązani do zapłaty są pozwani. Pozwani do rozpoczęcia procesu inwestycyjnego posiadali wiedzę na temat zakresu prac wykonywanych przez powoda, akceptowali wykonywanie przez niego prac oraz wydawali mu polecenia. Powód brał udział w odbiorach prac budowlanych na inwestycji. Argumentując zasadność odsetek powód wskazał, że w dniu 5 grudnia 2011 r. wystawił na wskazaną kwotę fakturę VAT z terminem płatności określonym na dzień 4 stycznia 2012 r.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) w O. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podniósł, że roszczenie powoda nie zasługuje na uwzględnienie z uwagi na fakt, że pozwany nie miał wiedzy, że powód jest podwykonawcą firmy (...) Sp. z o.o. w zakresie realizacji zadania inwestycyjnego w postaci budowy (...) i (...) w O.. Powód nigdy nie informował pozwanego o treści umowy łączącej go z w/w spółką, o zakresie prac oraz kwocie wynagrodzenia, ani też nie dokonał formalnego zgłoszenia się jako podwykonawca. Pozwany nie wyraził zgody na wykonywanie prac przez powoda w sposób dorozumiany, nie dokonywał odbioru prac wykonanych przez powoda ani nie wydawał powodowi żadnych poleceń. Z treści załączonych do pozwu protokołów odbioru jednoznacznie wynika, że powód nie uczestniczył w odbiorach robót dokonywanych z udziałem pozwanych i (...) Spółka z o.o. Pozwany nie brał udziału w odbiorze dodatkowych prac wykonywanych przez powoda na rzecz (...) Sp. z o.o., co więcej nie wiedział o wykonywaniu takich prac przez powoda. O roszczeniach powoda pozwany dowiedział się dopiero ze złożonego w dniu 27 maja 2014 r. wniosku o wszczęcie postępowania pojednawczego. W tym stanie rzeczy nie ma żadnych podstaw do obciążenia pozwanego odpowiedzialnością za zapłatę wynagrodzenia, którego powód nie może wyegzekwować od (...) Sp. z o.o.

Na rozprawie w dniu 14 marca 2018 r. pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia (k. 1163 v.).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu spółka wskazała, że nie posiadała wiedzy, aby powód realizował jakiekolwiek roboty budowlane jako dalszy podwykonawca któregokolwiek z podwykonawców pozwanego. Na podstawie par. 10 pkt. 24 ogólnych warunków umowy E. Sp. zo.o. mogła powierzyć wykonanie całości lub części przedmiotu umowy osobom trzecim jedynie po uzyskaniu uprzedniej pisemnej zgody zamawiającego oraz inwestora. (...) Sp. z o.o. nigdy nie występowała do pozwanego o uzyskanie zgody na zawarcie jakiejkolwiek umowy z powodem, ale także nie przedstawiała pozwanemu umowy zawartej z powodem. Pozwany o treści tej umowy dowiedział się z dokumentów załączonych dopiero do niniejszego pozwu, dlatego też nie wystąpiły przesłanki kreujące solidarną odpowiedzialność pozwanej spółki. Umowa nie została nawet załączona do zawezwania do próby ugodowej, zawezwanie to należy ocenić jako pozorne. W konsekwencji z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut przedawnienia ewentualnego roszczenia powoda. Pozwana spółka potwierdziła, że z powodem były prowadzone rozmowy w przedmiocie zawarcia umowy podwykonawczej, niemniej jednak ostatecznie jego oferta nie została wybrana z uwagi na mniej korzystne od innych podmiotów warunki współpracy. Biorąc pod uwagę fakt, że powód posiadał wiedzę o inwestycji i jej głównym wykonawcy, zawarcie umowy o treści wskazującej, że inwestorem jest E. przy braku wzmianki o konieczności dokonania zgłoszenia generalnemu wykonawcy czy inwestorowi dokonane było w sposób całkowicie świadomy, obejmujący wszystkie związane z tym ryzyka. Istotnym było także, że z treści umowy zawartej pomiędzy powodem a (...) Sp. z o.o. nie wynikał szczegółowy zakres prac, co powoduje, że niemożliwym jest dokonanie oceny czy prace te jako stanowiące jedynie element prac objętych umową zawartą pomiędzy powodem a rzeczoną spółką były pracami budowlanymi w rozumieniu art. 647 k.c. Z ostrożności procesowej pozwana spółka wskazała także, że w trakcie realizacji umowy jak i po jej zakończeniu nie była informowana przez powoda o jakichkolwiek problemach z uzyskaniem przez powoda płatności od (...) Sp. z o.o. Zachowanie powoda uniemożliwiło pozwanej spółce wstrzymanie płatności oraz zwrot gwarancji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Inwestorem zadania inwestycyjnego w postaci: budowa obiektu (...) przy ul. (...) wraz z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie w (...) (...) w O. w ramach realizacji projektu finansowanego z programu operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej pt. Rozbudowa, modernizacja i wyposażenie zespołu laboratoriów edukacyjno – badawczych technologii jakości i bezpieczeństwa zdrowotnego żywności był (...) w O., natomiast generalnym wykonawcą (...) S.A. z siedzibą w W.. Umowa o roboty budowlane z dnia 25 września 2009 r. zawarta pomiędzy inwestorem a (...) S.A. w W. (pozwana spółka jest następcą prawnym (...) S.A.) w § 6 ust 4 pkt. 19 wskazywała, że wykonawca był obowiązany uzyskać pisemną zgodę zamawiającego na powierzenie robót podwykonawcom.

/ dowód: o umowa o roboty budowlane, k. 660-665, odpis z KRS – k, 71-86/

Z ramienia (...) powołano koordynatora budowy i wyposażenia (...) i (...) dr hab. M. K. (1). Do jego obowiązków z racji pełnionej funkcji w szczególności należało dostarczenie informacji kierownikowi projektu i Kanclerzowi (...) o przebiegu realizacji projektu (oraz innych niezbędnych informacji), dostarczanie informacji członkom zespołu monitorującego, udział w działaniach związanych z przebiegiem zakupu i uruchomieniem sprzętu i aparatury, w tym sprawdzenie zgodności zakupu wyposażenia oraz umieszczenia go w pomieszczeniach zgodnie z zapisami wniosku, jak również niezwłoczne zgłaszanie kierownikowi projektu sytuacji mogących stanowić potencjalne i realne zagrożenie dla terminowego, zgodnego z przyjętym harmonogramem i dokumentacją techniczną wykonania projektu, udział w komisjach odbioru częściowego i końcowego, dostarczenie informacji do części wniosku o płatność pełniącej funkcję sprawozdania rzeczowo – finanansowego, wykonywanie innych zadań powierzonych przez kierownika projektu.

(dowód: decyzja rektora nr (...) z dnia 27 października 2008 r. - k. 359)

Ponadto zastępca kanclerza (...) W. S. wyznaczył pracowników uniwersytetu do pełnienia funkcji nadzorczych, do których m.in. należeli W. O. odpowiedzialny za prace telekomunikacyjne oraz T. W. odpowiedzialny za nadzór inwestorski i rozliczenia. Dodatkowo w ramach umowy zlecenia czynności nadzorcze wykonywał inspektor nadzoru w zakresie telekomunikacji J. C. oraz J. K. – inspektor nadzoru oraz współautor projektu dla branż elektrycznych i tele-technicznej. Kierownikiem kontraktu ze strony (...) S. A. w W. został B. P., natomiast do poszczególnych robót wyznaczeni zostali kierownicy tj. W. G. (r. budowlane), J. M. (r. sanitarne). Za realizację kontraktu odpowiedzialni byli kierownik kontraktu oraz kierownik budowy, do których w trakcie realizacji inwestycji powinna trafiać korespondencja. Kierownik budowy W. G. był przedstawicielem pozwanej spółki, zawierał w imieniu spółki umowy.

(dowód: pismo z dnia 19 sierpnia 2011r., k. 428; umowa Nr (...) z dnia 10 sierpnia 2010 r., k. 15; zeznania świadków W. G., J. K. przesłuchanego na rozprawie w dniu 10 października 2016 r., k. 641-648; zeznania przesłuchanego na rozprawie w dniu 13 kwietnia 2016 r. świadka T. W., k. 389-394, umowa z dnia 15 marca 2011 r,. – k. 418 -426.

W trakcie negocjacji dotyczących wykonania robót elektrycznych i teletechnicznych na Inwestycji Budowa Budynku Centrum (...) i (...) w O. jako oferent wystąpił S. J. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...), której głównym przedmiotem działalności jest wykonywanie instalacji elektrycznych. Do zawarcia umowy nie doszło z uwagi na niekonkurencyjność przedstawionej oferty. Ostatecznie do wykonywania robót teletechnicznych wybrano (...) Sp. z o.o.

(dowód: aneks nr (...) do protokołu negocjacji z dnia 23 lutego 2010 r. - k. 25; zeznania W. G. przesłuchanego na rozprawie w dniu 22 grudnia 2015 r -, k. 243-247; wydruk z (...), k. 9;zeznania przesłuchanego na rozprawie w dniu 25 maja 2016 r. J. S., k. 491-496; zeznania powoda przesłuchanego na rozprawie w dniu 10 sierpnia 2016 r.- k. 568-573)

Umową z dnia 25 marca 2010 r. zawartą pomiędzy (...) S.A. w W. reprezentowanym przez M. P., B. P. (pełnomocnika kierownika kontraktu) a (...) Sp. z o.o. w K., (...) S.A. zlecił podwykonawcy do wykonania roboty instalacyjne, elektryczne, teletechniczne i telekomunikacyjne. Rozpoczęcie robót miało nastąpić w dniu 25 marca 2010 r. i trwać do dnia 31 grudnia 2010 r. Za wykonanie przedmiotu umowy strony ustaliły wynagrodzenie wstępne w wysokości 1.320.000 zł. Zgodnie z § 10 pkt. 24 warunków umowy wykonawca mógł powierzyć wykonanie całości lub części przedmiotu umowy osobom trzecim wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody zamawiającego oraz inwestora stosownie o treści art. 647 ¹ k.c. W § 12 pkt. 7 umowy wskazano, że wykonanie przez Wykonawcę robót dodatkowych bądź zamiennych bez wcześniejszego ich zlecenia w formie pisemnej przez Zamawiającego zawierającego w szczególności akceptację cen jednostkowych będzie odbywało się na wyłączny koszt i niebezpieczeństwo wykonawcy.

W ramach zawartej umowy (...) Sp. z o.o. miała wykonać następujące prace:

1.  wewnętrzne instalacje elektryczne i instalacja ogromowa oraz oświetlenie terenu;

2.  budowa linii kablowej (...), stacja transformatorowa (...), agregat prądotwórczy, linie kablowe NN;

3.  instalacja strukturalna, (...), C. i kontroli dostępu;

4.  wewnętrzna instalacja (...) oraz oddymiania,

5.  przebudowa i budowa infrastruktury telekomunikacyjnej.

W ramach zawartej umowy z dnia 25 marca 2010 r. pomiędzy (...) Sp. z o.o. a (...) Sp. z o.o. strony uzgodniły rozszerzenie zakresu przedmiotu umowy o wykonanie robót dodatkowych elektrycznych zamiennych w postaci instalacji domofonowa „zamel” oraz przebudowę sieci miedzianej oraz budowa przyłącza i przebudowa sieci światłowodowej.

(dowód: umowa nr (...), k. 87-92; warunki ogólne umowy o wykonanie robót budowlano montażowych, k. 93-112, załącznik nr. 2/3 do umowy nr (...), k. 114; załącznik nr do umowy nr (...), k.113; aneks nr (...);k. 433-434; załącznik nr 1 aneksu nr (...) do umowy nr (...); k. 435-436

W spółce (...) Sp. z o.o. praktyką było zlecanie instalacji teletechnicznych podwykonawcy. J. K. (inspektor nadzoru z ramienia uniwersytetu) polecił spółce, powoda jako podwykonawcę w zakresie prac niskoprądowych.

W dniu 10 sierpnia 2010 r. S. J. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł ze spółką (...) sp. z o.o. w K., umowę Nr (...), na podstawie, której zobowiązał wykonać na rzecz spółki (...) sp. z o.o. roboty instalacyjne teletechniczne w ramach zadania inwestycyjnego – budowy obiektu (...) i (...) w O., przy ul. (...) w O.. Strony uzgodniły, że termin rozpoczęcia robót nastąpi w dniu 24 sierpnia 2010 r. i zostanie zakończony w dniu 15 listopada 2010 r. Za całość robót będących przedmiotem umowy ustalono wynagrodzenie w formie ryczałtu wynoszące 400.000 zł netto, które miało zostać rozliczone fakturami częściowymi wystawianymi do 25 dnia każdego miesiąca trwania umowy. Podstawą wystawienia faktury był pozytywny protokół odbioru podpisany przez komisję powołaną przez Prezesa (...) Sp. z o.o. Ustalono, że faktury wykonawcy będą płatne tylko w przypadający pierwszy lub trzeci piątek miesiąca przez zamawiającego przelewem na konto wykonawcy w terminie po lub w 30 dniu dostarczenia prawidłowo wystawionej faktury do siedziby zamawiającego lub kierownika kontraktu zamawiającego po pozytywnym zakończeniu procedury zatwierdzenia złożonego dokumentu pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym. Za datę płatności strony ustaliły dzień obciążenia rachunku zamawiającego. Wykonawca był obowiązany niezwłocznie zawiadomić pisemnie na adres siedziby zamawiającego o ukończeniu prac będących przedmiotem umowy lub poszczególnych etapów prac i żądać przeprowadzenia odbioru końcowego lub częściowego. Odbiór częściowy miał odbywać się po zakończeniu etapu prac określonych w harmonogramie, natomiast końcowy odbywać się po zakończeniu wszystkim prac objętych umową. Warunkiem dokonania przez zamawiającego odbioru częściowego było dokonanie przez Inwestora od Zamawiającego odbioru robót, który obejmował swoim zakresem również roboty zgłoszone przez wykonawcę do odbioru częściowego. Warunkiem dokonania przez zamawiającego odbioru końcowego było dokonanie przez inwestora od zamawiającego odbioru robót , który obejmuje swoim zakresem wszystkie roboty wykonane na podstawie niniejszej umowy. Jeśli w trakcie wykonania robót zaistnieje konieczność wykonania prac dodatkowych, wykraczających poza zakres zadania inwestycyjnego wykonawca powinien w stosownym terminie złożyć ofertę dodatkową na bazie załączonych do umowy cen ofertowych. W przypadku zaniechania złożenia dodatkowej oferty o wykonania prac bez zlecenia, zamawiający miał prawo do samodzielnego ustalenia wynagrodzenia za te prace.

(...) Spółka z o.o. ustanowiła na budowie kierownika robót elektrycznych i teletechnicznych w osobie D. D. oraz kierownika kontraktu w osobie K. O. oraz kierownika robót w osobie G. S..

Do zakresu prac związanych z wykonaniem umowy należało:

1.  wykonanie instalacji logicznej i telefonicznej,

2.  wykonanie instalacji domofonowej ‘zamel’,

3.  wykonanie instalacji (...),

4.  wykonanie instalacji C. (telewizja użytkowa),

5.  wykonanie instalacji systemu Audio Video,

6.  wykonanie instalacji (...),

7.  oddymianie klatek;

8.  wykonanie przebudowy sieci miedzianej i budowa przyłącza,

9.  wykonanie przebudowy sieci światłowodowej.

(dowód: zeznania przesłuchanego na rozprawie w dniu 25 maja 2016 r. świadka J. S., k. 491-496; umowa Nr (...) z dnia 10 sierpnia 2010 r., – k. 12- 15; załącznik nr: 1 z dnia 30 sierpnia 2010 r. - Zakres prac związanych z wykonaniem umowy, k. 15v,; załącznik nr: 2 z dnia 30 sierpnia 2010 r. - harmonogram prac związanych wykonaniem umowy - k. 16; zeznania powoda przesłuchanego na rozprawie w dniu 10 sierpnia 2016 r. - k. 568-573)

Powód wykonywał na rzecz (...) sp. z o.o. prace etapami, za które to etapy wystawiał faktury VAT, a spółka (...) regulowała należności wyszczególnione na tych fakturach.

/bezsporne/

Kierownikiem budowy z ramienia powoda był B. R.. Na budowę pracownicy powoda przyjeżdżali samochodami firmowymi z logo (...). Pracownicy powoda nie byli uprawnieni do dokonywania wpisów do dziennika budowy. B. R. miał stały kontakt z pracownikami (...) oraz kierownikiem budowy a także uczestniczył w tzw. „operatywkach”. Kierownik kontraktu miał wiedzę o zakresie prac wykonywanych przez powoda. Na tych spotkaniach przedstawiciele (...) S.A. oraz (...) zwracali się do B. R. bezpośrednio, wskazując jakie prace trzeba wykończyć przed odbiorem. Ponadto pracownicy (...) zwracali się do kierownika budowy B. R., ustalając sprawy techniczne. Pod koniec prac obchody miały miejsce w regularnych odstępach czasu B. R. brał także udział w odbiorze prac przewodowo – telekomunikacyjnych.

(dowód: pismo z dnia 7 sierpnia 2013 r., k. 592; wiadomość elektroniczna z dnia 14 października 2013 r. k. 593; pismo z dnia 25 września 2012 r.; k. 596; pismo z dnia 25 sierpnia 2011 r., k. 597; pismo z dnia 9 lipca 2013 r., k. 623; pismo z dnia 13 marca 2013 r., k. 624; zeznania świadka K. G. – k. 308 – 308 v,, zeznania świadka B. R. przesłuchanego - k. 308 v-310 v.; zeznania przesłuchanej D. S. (1) na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2017 r., k. 979 -981, zeznania J. C. przesłuchanego na rozprawie w dniu 10 października 2016 r., k. 641-648; zeznania przesłuchanego na rozprawie w dniu 22 grudnia 2015 r. świadka A. J., k.243-247)

Powód wykonując roboty, użył innych materiałów tej samej jakości przy: wykonaniu instalacji domofonowej (...); wykonaniu instalacji C. (telewizja użytkowa); wykonaniu instalacji (...) (system sygnalizacji pożaru), oddymiania klatek. (...) domofonowy (...) zastąpiono systemem domofonowym (...) U. M. przy czym zmiana „materiałowa” nie miała wpływu na funkcjonalność systemu. (...) telewizji dozorowej C. zaprojektowany w oparciu o rozwiązania dostarczane przez przedsiębiorstwo (...), został finalnie wykonany w oparciu o rozwiązania dostarczane przez przedsiębiorstwo (...). (...) alarmu pożarowego marki (...) produkcji koncernu H. typu (...) zastąpiono systemem B. F. 1200. Natomiast system oddymiania klatek schodowych produkcji M. M. zastąpiono systemem (...) typu (...)-K. Powyższe zmiany polegały na zastosowaniu rozwiązań analogicznych i równoważnych dostarczanych przez innych dostarczanych dostawców, a rozwiązania te posiadały wszystkie funkcjonalności pozwalające na zamienne zastosowanie tych systemów. Różnica kosztów poniesionych na zakup urządzeń zastosowanych w obiekcie w stosunku do kosztów urządzeń projektowanych wynosiła 25 500, 04 zł.

Powyższe zmiany zostały jeszcze przed rozpoczęciem robót. Zostały uzgodnione J. K., który zatwierdził dokumentację budowlaną.

(dowód; opinia uzupełniająca biegłego P. K.; k. 840-879; opinia biegłego P. K., k. 725-735; opinia uzupełniając biegłego, k. 812- 819; opinia uzupełniająca biegłego, k. 840-879; ; opinia uzupełniająca biegłego, k. 891-912;950 - 958; opinia uzupełniająca biegłego P. K., k. 993-1000; 1029 -1035, 1087-1101 ;opinia uzupełniająca biegłego z dnia 23 grudnia 2017 r. –k .1131-1134, zeznania świadka J. K. – k. 391 v- 392 v., k. 642-644, zeznania świadka J. S. – k. 492-495, przesłuchanie powoda – k. 568 v. - 572)

Ponadto w trakcie budowy doszło do zmian polegających na: rezygnacji z systemu KD w postaci czytników (2 szt), kontrolerów (2 szt.), montażu panelu domofonowego z czytnikiem (4 szt), montażu słuchawek M. U. (33 szt), montażu zasilacza (4 szt) montażu przewodu (400 m). Protokół wprowadzający powyższe zmiany został podpisany przez B. R. i M. K. (2). M. K. (2) został upoważniony przez wicekanclerza (...) do odbioru i konsultacji wszystkich prac związanych z przedmiotową inwestycją, ponadto był twórcą tego projektu. M. K. (2) podejmował decyzje, po uzgodnieniu z kierownikiem budowy W. G..

Konieczność zastosowania zmian zakresu prac wynikła z przeprowadzonych konsultacji. W spotkaniach tych uczestniczyli przedstawiciele działu technicznego (...), przedstawiciele (...) S.A., M. K. (2) z ramienia (...), przedstawiciele powoda. W trakcie rozmów przedstawiono wartości zadań, wykonywanych przez powoda i wskazano, że nie mogą one przekraczać tych sum.

W trakcie wykonywanych prac M. K. (2) był w stałym kontakcie z przedstawicielami powoda. Informację o konieczności uzgodnień spraw nisko - prądowych z pracownikami powoda, wymieniony uzyskał od kierownika budowy W. G..

W ramach prowadzonych prac zaszła konieczność wykonania prac dodatkowych. Stwierdzono przekroczenie kosztorysu wykonawczego w stosunku do kosztorysu umownego. Zwiększono nakład finansowy o kwotę 14 283,91 zł. Ponadto po dokonaniu wykopów ziemnych okazało się, że studnie kablowe (...) S. A. są niezgodne z inwentaryzacją umieszczoną w projekcie technicznym, a stanem rzeczywistym, co wiązało się z wykonaniem dodatkowych prac wg w postaci ułożenia dodatkowych kabli i przewodów telefonicznych i światłowodowych. Dodatkowy koszt tych prac wyniósł 33.050,65 zł.

(dowód: protokół z dnia 13 września 2011 r., k. 29;zeznania świadka M. K. (2) – k. 306 v. – 307, zeznania świadka B. R. – k. 308 v. – 310 v. , protokół konieczności nr 1 z dnia 29 sierpnia 2011 - k. 364-365, k. 387-388,; protokół konieczności nr 2 z dnia 29 sierpnia 2011 r. - k. 366-367, k. 385-386, zeznania J. C. - , k. 389-391 v, k. 644-645.)

Pismem z dnia 25 sierpnia 2011 r. powód zwrócił się do (...) J. C. o dokonanie odbioru końcowego wykonanych instalacji teletechnicznych.

W dniu 12 sierpnia 2011 r. oraz w dniu 27 września 2011 r. komisja w składzie przedstawiciela inwestora zastępczego J. C. – inspektora nadzoru w zakresie telekomunikacji, przedstawiciela generalnego wykonawcy W. G. – kierownika budowy, przedstawiciela podwykonawcy (...) Spółka z o.o. G. S. dokonała odbioru prac teletechnicznych bez zastrzeżeń. Po przeprowadzeniu kontroli kompletności przedstawionych dokumentów i zapisów oraz dokonaniu kontroli zgłoszonych do odbioru robót, komisja stwierdziła, że instalacja została wykonana zgodnie z dokumentacją wykonawczą tom III, IV i V oraz dokonanymi uzgodnieniami technicznymi. B. R. był obecny przy odbiorze robót, przedstawiał J. C. zakres wykonanych robót.

(dowód: pismo z dnia 25 sierpnia 2011 r. – k. 532, protokół odbioru technicznego z dnia 12.08.2011r.,k. 17-18;k., 327-328, protokół odbioru technicznego z dnia 27.09.2011r. -k.19-20, k.329 - 330 , zeznania świadka B. P. – k. 243 v, zeznania świadka J. C. – k. 389 v. -390, protokół z przesłuchania świadka W. G.- k. 525 v.)

W miesiącu grudniu 2011 r. powód i pełnomocnik (...) sp. z o.o. K. O. uzgodnili możliwość wystawienia przez powoda faktury VAT obejmującej ostatni etap prac i opiewającej na należność w wysokości: 209.100,00 zł brutto, zamykającą ryczałtowe wynagrodzenie powoda. W związku z powyższym, powód w dniu 5 grudnia 2011 r. wystawił fakturę VAT nr: 01/12/2011, opiewającą na w/w wierzytelność, a następnie przesłał ją spółce (...) sp. z o.o. Pomimo wykonanych przez powoda prac oraz ich odbioru, (...) Sp. z o.o. nie uregulowała należności. (...) Sp. z o.o. otrzymała od pozwanego (...) S.A., zapłatę za całość wykonanych przez powoda prac.

(dowód: protokół odbioru końcowego z dnia 10.02.2012r. wraz z zestawieniem wartości wykonanych prac z dnia 10.02.2012r.,k. 21-22;.; faktura VAT nr (...) z dnia 05.12.2011 r., k. 24 ; protokół rozliczenia umowy podwykonawczej z dnia 25 marca 2010 r., k. 115, pismo (...) S.A. z dnia 10 stycznia 2013 r. –k. 32, zestawienie faktur – k. 369, wyciąg z rachunku bankowego – k. 370-384 )

Powód wykonywał naprawy gwarancyjne w zakresie urządzeń teletechnicznych. W. G. z imieniu (...) S.A. zwrócił się do powoda w dniu 26 stycznia 2012 r. o usunięcie usterki instalacji (kontroli dostępu, do regulacji domofony).

Pracownik (...) A. B. (1) pismem z dnia 13 marca 2013 r. poinformował (...) Spółkę z o.o., że zostały podłączone dwa wysięgniki od systemu oddymiania przez pracownika powoda. Ponadto A. B. (2) zwracał się bezpośrednio do powoda o zdemontowanie jednej z kamer systemu monitorującego i zamontowanie jej w innym miejscu. Informację o konieczności zwrócenia się do powoda, wymieniony otrzymał w wyniku rozmów pracownikiem z (...) S. A. w (...) Sp. z o.o.

(dowód: wiadomość e- mail od W. G. z dnia 26 stycznia 2012 r. – k. 30, zeznania świadka W. G. – k. 245, zeznania M. D. przesłuchanego na rozprawie w dniu 22 grudnia 2015 r., k. 243-247; zeznania przesłuchanego w dniu 24 lutego 2016 r. A. B. (3), k,. 305-312, pismo z dnia 07 sierpnia (...). – k. 27, pismo z dnia 13 marca 2017 r. – k. 28, zeznania przesłuchanej D. S. (2) na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2017 r., k. 979 -981)

Następnie, powód w dniu 18 września 2012 r. wniósł pozew do Sądu Okręgowego w Olsztynie przeciwko (...) Sp. z o.o. w K. o zapłatę w/w wierzytelności, przy czym S. (...)zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w K. na rzecz powoda S. J. kwotę 209.100 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia zapłaty. Postanowieniem z dnia 27 marca 2014 r. Komornik przy Sądzie Rejonowym Gdańsk – Południe umorzył postępowanie egzekucyjne przeciw (...) Sp. z o.o. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

(dowód: wyrok z dnia 27 czerwca 2013 r., k. 512; postanowienie z dnia 27 marca 2014 r.; k. 36/

Powód pismem z dnia 25 września 2012 r. poinformował inwestora, że generalny wykonawca nie uiścił zapłaty za wystawioną fakturę z tytułu prac niskoprądowych. W dniu 10 stycznia 2013 r. powód przesłał (...) S.A. umowę łączącą go z (...) Spółka z o.o.

Powód, celem polubownego zakończenia sporu, wszczął przeciwko pozwanym postępowania o zawezwanie do próby ugodowej. W dniu 27 maja 2014 r. wniósł do S. o zawezwanie pozwanego (...) (...)- (...) w O. do próby ugodowej, przy czym do zawarcia ugody nie doszło. W dniu 10 lipca 2013 r. wniósł do S. o zawezwanie (...) S.A. do próby ugodowej. Do zawarcia ugody nie doszło.

(dowód: pismo z dnia 25.09.2012 r. – k. 596, wiadomość email z dnia 10 stycznia 2013 r. – k. 599, k. 601, wniosek o wszczęcie postępowania pojednawczego z dnia 09.07.2013r. przeciwko (...) S.A.;k.36 odpowiedź na wniosek o wszczęcie postępowania pojednawczego z dnia 12.08.2013r.;k. 38; protokół posiedzenia pojednawczego Sądu Rejonowego dla. (...) W. w W. z dnia 26.11.2013r. w sprawie, sygn. akt: (...);k.42; wniosek o wszczęcie postępowania pojednawczego z dnia 27.05.2014r. przeciwko (...) (...)- (...) w O., k. 39-40; protokół z posiedzenia pojednawczego S. z dnia 04.09.2014r. w sprawie, sygn. akt: (...), k.41)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w zasadniczej części.

Powód dochodził zapłaty wynagrodzenia z umowy o roboty budowlane jako podwykonawca firmy (...) Sp. z o.o. w K., będącej podwykonawcą pozwanego generalnego wykonawcy (...) S.A., wobec której egzekucja okazała się bezskuteczna. Jako uzasadnienie swojego żądania powód wskazywał, że jego sytuacja prawna jako podwykonawcy wyraża się w istnieniu zobowiązania ze strony głównego wykonawcy i inwestora . Istotą sporu było zatem ustalenie, czy inwestor oraz główny wykonawca odpowiadają za zobowiązania (...) Sp. z o.o. oraz – ewentualnie jaki jest zakres tej odpowiedzialności.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd oparł się dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy oraz dokumentacji znajdującej w dołączonych aktach. Powyższe dokumenty nie zostały skutecznie podważone przez żadną ze stron. W tym miejscu odnosząc się do wątpliwości powstałych w toku postępowania co do wiarygodności przedłożonych przez powoda protokołów konieczności Sąd, przyjął za prawdziwe wyjaśnienia świadka J. C., który potwierdził, że zaistniała konieczność wykonania powyższych robót. Powyższe twierdzenia były także zgodne z zeznaniami świadka M. K. (3), który potwierdził konieczność zmiany zakresu prac. Sąd oparł się również na zeznaniach przesłuchanych w sprawie innych świadków oraz powoda, w zakresie w jakim korespondowały z zgromadzonym materiałem dowodowym.

Nie budziły wątpliwości Sądu zeznania przesłuchanych świadków, którzy wykonywali roboty. Świadkowie przedstawili sposób organizacji pracy na budowie. Przesłuchany w toku postępowania świadek J. K. zasłaniał się niepamięcią oraz pomniejszał zajmowaną funkcję inspektora nadzoru. Sąd nie uznał także za wiarygodne zeznań J. C. oraz M. K. (2) w zakresie w jakim wskazywali, że pełnili wyłącznie funkcje opiniodawcze. Przeciw takim oświadczeniu w stosunku do osoby M. K. (2) świadczy decyzja wicekanclerza (...) określająca zakres jego obowiązków, natomiast w stosunku J. K. oraz J. C. zeznania przesłuchanych świadków – w tym pracowników budowy. Sąd uznał za niewiarogodne także twierdzenia B. P. w zakresie w jakim wskazywał, że kierownik budowy z ramienia powoda nie uczestniczył w odbiorach, albowiem zeznania przesłuchanego świadka W. G. w sprawie o Sygn. akt (...) temu przeczą.

Ustalając okoliczności sporne, Sąd oparł się w szczególności na zeznaniach M. K. (2), B. P., J. C. oraz W. G.. Świadkowie w sposób jednoznaczny wskazywali, że posiadali wiedzę o wykonywaniu przez powoda prac oraz ich zakresie. Powyższe stanowisko w szczególności potwierdzają zeznania M. K. (2), który wskazał, że w związku z koniecznością zmiany prac, zapoznał się z wartościami poszczególnych zadań wykonywanymi przez powoda (k.305-308). Świadek wskazał również, że to kierownik budowy poinformował go, że z powodem należy uzgadniać sprawy związane z pracami niskoprądowymi. Natomiast kierownik kontraktu wskazał, że miał wiedzę co do zakresu wykonywanych prac (k.243-244).

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, że zarówno inwestor jak i generalny wykonawca posiadali wiedzę o wykonywaniu prac przez powoda, mając świadomość ich zakresu oraz wysokości wynagrodzenia, które się z tym wiązało. Z zeznań świadka J. C. wynika jednoznacznie, że miał możliwość zapoznania się dokumentacją przedłożoną przez powoda, a do jego obowiązków należało opiniowanie dokumentów dla wicekanclerza. Ponadto wiedzę taką posiadał również kierownik budowy W. G., który był przedstawicielem głównego wykonawcy (...) S.A. w W.. Wymieniony reprezentował pozwaną spółkę, zawierał w jej imieniu umowę (vide: k. 418). Jak wynika z zeznań M. K. (2) decyzję w zakresie zmian zakresu wykonywanych prac podejmował po uzgodnieniu z kierownikiem budowy (vide: k. 307 v. i 308).

Stosownie do art. 647 ¹ § 1 k.c. w umowie o roboty budowlane, o której mowa w art. 647 k.c., zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców.

§ 2. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

§ 4. Umowy, o których mowa w § 2 i 3, powinny być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

§ 5. Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.

§ 6. Odmienne postanowienia umów, o których mowa w niniejszym artykule, są nieważne.

Przepis art. 647 ¹ § 5 kc statuuje ustawową bierną solidarność o charakterze gwarancyjnym w postaci odpowiedzialności ex lege za cudzy dług, co jest odstępstwem od zasady prawa obligacyjnego, zgodnie z którą skuteczność zobowiązań umownych ogranicza się do stron zawartego kontraktu /IV CSK 293/10 wyrok SN 2011-02-17 LEX nr 1111016/. Powyższe uregulowanie ma na celu ochronę podwykonawców, którzy uzyskali zgodę inwestora na zawarcie umowy o podwykonawstwo. Warunkiem solidarnej odpowiedzialności inwestora jest wyrażenie przez niego zgody na zawarcie umowy przez wykonawcę z podwykonawcą (art. 647 1 § 2 kc).

Do zgody wymaganej przez art. 647 ¹ § 2 i 3 kc nie stosuje się art. 63 § 2 k.c. Zgoda ta może być wyrażona przez każde zachowanie, które ujawnia ją w sposób dostateczny (art. 60 kc); niezależnie od tego zgodę uważa się za wyrażoną w razie ziszczenia się przesłanek określonych w art. 647 ¹1§ 2 zdanie drugie k.c.( por. uchwała Sądu Najwyższego 7 sędziów z dnia 29 kwietnia 2008 r., III CZP 6/08, OSNC 2008/11/121, OSP 2009/9/90, OSP 2009/6/67, Biul.SN 2008/4/8, M.Prawn. 2008/22/1210 ).

W przedmiotowej sprawie Sąd miał na uwadze, że generalny wykonawca i inwestor zastrzegli w umowie dla skuteczności udzielenia zgody inwestora procedurę przewidzianą w § 6 ust. 4 pkt. 19 umowy. Powyższa procedura znalazła także odzwierciedlenie w § 10 pkt 24 warunków umowy, łączącej (...) S.A. i (...) Sp. z o.o. Procedura ta zakładała, że wykonawca miał obowiązek uzyskać pisemną zgodę na zawarcie umowy z podwykonawcą. Należy jednak pamiętać, że była to procedura przewidziana przez inwestora i generalnego wykonawcę i jako taka pozostawała bez znaczenia dla ich odpowiedzialności wobec podwykonawcy. Forma zastrzeżona w umowie zawartej pomiędzy inwestorem a wykonawcą, nie wywołuje skutku w zakresie co do dalszego wykonawcy już z tego względu, że nie jest to zastrzeżenie dokonane przez ten ostatni podmiot.

Oczywistym jest, że podwykonawca winien zdawać sobie sprawę, że jego umowa z wykonawcą musi być poparta zgodą inwestora. W przeciwnym razie podwykonawca poniesie konsekwencje braku takiej zgody. Przesłanki odpowiedzialności inwestora w stosunku do powoda reguluje, jednak przepis art. 647 ¹ k.c., także w zakresie co do procedury udzielania zgody, w której forma pisemna przewidziana jest wyłącznie dla sprzeciwu ewentualnie zastrzeżeń.

Przypomnieć przy tym należy, że przepis art. 647 ¹ § 1 - 5 kc ma charakter ius cogens ze względu na art. 647 ¹§ 6 k.c. W zakresie regulacji przepisu art. 647 ¹ k.c. stronom nie służy zatem możliwość wprowadzania zmian. Postanowienia te byłyby bowiem nieważne (art. 58 kc).

W ocenie Sądu, świadome działanie inwestora, który pomimo wprowadzenia ograniczeń podzlecania prac w umowie z wykonawcą akceptuje fakt realizacji części inwestycji przez podwykonawcę oznacza, że zamawiający nie może powoływać się na te ograniczenia w sporze z podwykonawcą zwłaszcza, gdy podwykonawca wykonał całość powierzonych mu prac ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 grudnia 2014 r.), I ACa 1257/14 ). Powyższe w ocenie Sądu ma również zastosowanie do generalnego wykonawcy.

W przedmiotowej sprawie pozwani wyrazili zgodę w sposób czynny. Przy czym wiedza pozwanych i zgoda na zawarcie tej umowy, nie sprowadzała się tylko do świadomości, że jakaś część robót wykonywana jest przez dalszego podwykonawcę. Pozwani byli zapoznani z zakresem tych robót. Jego przedstawiciele, pracownicy, którzy byli umocowani do reprezentacji w sprawach dotyczących inwestycji bądź mieli za zadanie przekazywać stosowane informacje o przebiegu inwestycji osobie decyzyjnej, posiadali wiedzę o zakresie wykonywanych przez powoda prac. Podkreślenia wymaga, że wszelkie pisma dotyczące budowy należało kierować do kierownika kontraktu, dlatego też zgłoszenie powoda jako podwykonawcy trafiłoby do osób, które posiadały faktyczną wiedzę co do wykonywania prac przez powoda i ich zakresu. Powyższe dotyczy także inwestora, przypomnieć bowiem należy, że M. K. (2) posiadał wiedzę o w/w okolicznościach i mimo nałożonych przez wicekanclerza obowiązków decyzją nr (...), zaniechał przekazania tej informacji. Okoliczność, że pozwani wyrazili zgodę na zawarcie umowy o podwykonawstwo wynika przede wszystkim z faktu, że aktywnie współdziałali w ustalaniu jej zakresu jak też zakresu prac dodatkowych. Powyższe oznacza, że musiał być im znany zarówno zakres prac, zastosowanie zamienników jak i wynagrodzenie przysługującego powodowi. Przypomnieć także należy, że w tzw. operatywkach tj. naradach brał udział przedstawiciel powoda, natomiast zgromadzony materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że zarówno pracownicy (...) S. A. jak i przedstawiciele (...) zwracali się bezpośrednio do zatrudnionych tam pracowników.

Nie polegały na prawdzie twierdzenia pozwanych, że dowiedzieli się o zawarciu spornej umowy dopiero w wyniku dochodzenia roszczeń przez powoda, gdyż mieli oni wiedzę już na etapie jej wykonywania, co Sąd ustalił w postępowaniu dowodowym.

Sąd podziela zapatrywanie doktryny i judykatury, że akceptacja ze strony inwestora oraz generalnego wykonawcy obecności konkretnego podmiotu na budowie i wykonywanie przez niego prac nie może być potraktowana inaczej jak wyrażenie zgody na zawarcie umowy przez wykonawcę z podwykonawcą.

Pozwani posiadali wiedzę o istotnych postanowieniach umowy podwykonawcze. Wymagania przedłożenia umowy wraz z właściwą dokumentacją techniczną dotyczą jedynie wypadku przypisania fikcji prawnej zgody milczącej i nie mogą być rozszerzane na wypadki, w których zgoda jest wyrażona w sposób czynny. Okoliczność natomiast, że wykonawca nie zgłosił „formalnie” podwykonawcy i nie przedłożył tej umowy czy jej projektu i dokumentacji technicznej inwestorowi, nie ma w sprawie znaczenia, wobec wykazania przez powoda zgody czynnej pozwanych. Ustawodawca zakłada, że jeżeli inwestor wyraża zgodę w sposób czynny, to wie, co robi i nie jest już potrzebny żaden mechanizm obronny, a w szczególności ten zobowiązujący do przedstawienia dokumentacji. Nieistotne jest źródło wiedzy, natomiast niezbędne jest, aby umowa została zindywidualizowana podmiotowo i przedmiotowo (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 2014-05-29, I ACa 161/14), szczególnie, że w wyżej wymienionych okolicznościach niniejszej sprawy pozwani posiadali instrumenty zagwarantowane w umowie z pozwaną, które pozwalały im na wyrażenie konkretnego oświadczenia o braku zgody na udział powoda jako podwykonawcy. Mimo tego, że przedstawiciele pozwanego (...) S.A. oraz (...) wiedzieli , że ten zakres prac wykonuje podwykonawca, czynnie z nim współpracowali, akceptując niniejsze, mimo wiedzy o w/w wymaganiach, co do zgłoszenia podwykonawców. Bez znaczenia dla powstałej odpowiedzialności pozostaje fakt zapłaty wynagrodzenia na rzecz wykonawcy generalnego oraz firmy (...) Sp. z o.o. (por. uchwała Sądu Najwyższego z 28 czerwca 2006 r., III CZP 36/06) .

Podsumowując, solidarną odpowiedzialność pozwanych wykreowała ich wiedza co do przedmiotu prac, jakie ma wykonać podwykonawca, przysługującym mu wynagrodzeniu i dorozumiana akceptacja zawarcia przez (...) Sp. z o.o. umowy o podwykonawstwo z powodem.

Orzekając co do wysokości zasądzonego roszczenia Sąd oparł się w szczególności na dokumentach w postaci protokołów odbioru. W dniu 12 sierpnia 2011 r. oraz w dniu 27 września 2011 r. komisja w składzie przedstawiciela inwestora zastępczego J. C. – inspektora nadzoru w zakresie telekomunikacji, przedstawiciela generalnego wykonawcy W. G. – kierownika budowy, przedstawiciela podwykonawcy (...) Spółka z o.o. G. S. dokonała odbioru prac teletechnicznych bez zastrzeżeń. Po przeprowadzeniu kontroli kompletności przedstawionych dokumentów i zapisów oraz dokonaniu kontroli zgłoszonych do odbioru robót, komisja stwierdziła, że instalacja została wykonana zgodnie z dokumentacją wykonawczą tom III, IV i V oraz dokonanymi uzgodnieniami technicznymi. Zatem przedstawiciele pozwanych stwierdzili, że prace zostały wykonane zgodnie z dokumentacją i uzgodnieniami. Powyższe wskazuje, że zostały uzgodnione między stronami zmiany materiałów. Pozwani zaś nie wykazali, aby w tym zakresie doszło do przestępczego działania, na które powoływał się świadek J. S. i dlatego ponoszą konsekwencje w postaci negatywnych ustaleń.

Podnieść należy, że komisja, w składzie której znajdowali się przedstawiciele pozwanych dokonała odbioru robót bez żadnych zastrzeżeń. Tymczasem część zmian materiałów (system telewizji dozorowej C.) jest widoczna i nie trzeba mieć specjalnej wiedzy, żeby dostrzec, że zastosowano kamery marki S. w miejsce rozwiązania dostarczanego przez przedsiębiorstwo (...). Dlatego też należy przyjąć, że pozwani zaakceptowali powyższe zmiany, skoro dokonali odbioru prac teletechnicznych.

Powołany w niniejszej sprawie biegły wskazał, że zmiany polegały na zastosowaniu rozwiązań analogicznych i równoważnych dostarczanych przez innych dostarczanych dostawców, a rozwiązania te posiadały wszystkie funkcjonalności pozwalające na zamienne zastosowanie tych systemów. Różnica kosztów poniesionych na zakup urządzeń zastosowanych w obiekcie w stosunku do kosztów urządzeń projektowanych wynosiła 25.500,04 zł. Biegły wielokrotnie podnosił jednak, że kwota ta ma charakter szacunkowy i mogą wystąpić różnice, które będą wynikiem zastosowania innych cech jednostkowych.

Z powołanych wyżej względów nie można pomniejszyć dochodzonej przez powoda kwoty o różnicę, która wynikała z zastosowania tańszych zamienników jest niezasadne.

Sąd pominął wniosek dowodowy powódki o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego. W świetle art. 286 k.p.c. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. W przedmiotowej sprawie nie zachodzi potrzeba powołania drugiego biegłego celem wydania następnej opinii. Niezasadnym byłoby przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z opinii kolejnego biegłego w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony.

Powołany w niniejszej sprawie biegły szczegółowo i przekonywująco uzasadnił przyjęte wnioski w opinii. Wziął pod uwagę całokształt dokumentacji, zebranej w sprawie. Złożył również uzupełniające opinie, odnosząc się do zarzutów strony pozwanej. Z tych przyczyn Sąd poprzestał na tej opinii.

Jak wynika z akt sprawy powód złożył wnioski o wszczęcie postępowania pojednawczego przeciwko pozwanym. Wprawdzie powód nie dołączył do wniosków umowy łączącej go z podwykonawcą, to w ocenie Sądu działania powoda nie można potraktować jako pozornego. Zamiarem powoda było uzyskanie zapłaty świadczenia. Pracownicy pozwanych z zakresem prac wykonywanych przez powoda zapoznali się już w trakcie wykonywania robót przez powoda. Powód pismem z dnia 25 września 2012 r. poinformował inwestora, że generalny wykonawca nie uiścił zapłaty za wystawioną fakturę z tytułu prac niskoprądowych. Ponadto powód w styczniu 2013 r. przesłał pozwanej spółce w.w. umowę. Dlatego też ocenić należy, że w niniejszej sprawie do przedawnienia roszczenia nie doszło, zatem zgłoszony zarzut pozwanych jest bezzasadny.

Orzeczono o obowiązku zapłaty ustawowych odsetek na podstawie art. 455 k.c. Termin płatności określono: 30 dni od dnia doręczenia odpisu pozwu (pozwanemu uniwersytetowi pozew doręczono w dniu 21 września 2015 r, natomiast pozwanej spółce w dniu 22 września 2015 r. – k. 50, 51) . Wskazać bowiem należy, że pozwani dysponowali wówczas niezbędnymi dokumentami, a zatem był to wystarczający czas, aby spełnić świadczenie.

Z tych przyczyn na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w pkt I i II wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Sąd zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwotę 21.988,18 zł. Sąd w całości obciążył kosztami procesu pozwanych, albowiem powód w stopniu nieznacznym uległ żądaniu pozwu (jedynie w zakresie żądania odsetek). Do kosztów procesu zaliczono: opłatę sądową od pozwu w kwocie 10.455, opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości stawki minimalnej w kwocie 7.200 zł, wydatki na wynagrodzenie biegłego w kwocie 4.132,21 zł, koszty stawiennictwa świadka w kwocie 183,97 zł (pkt III wyroku).

SSO Ewa Oknińska