Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VII Ka 32/25 - wyrok Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2025-03-10

Sygn. akt VII Ka 32/25

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2025 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: SSO Leszek Wojgienica

Protokolant: st. sekr. sąd. Jolanta Jankowska

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Iwony Kobus

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2025 roku sprawy A. Z., syna A. i K. z d. K., urodzonego (...) w B., oskarżonego z art. 178a § 4 kk w zw. z art. 64 § 1 kk i in., na skutek wniesionej na niekorzyść oskarżonego apelacji prokuratora od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 21 listopada 2024 roku, w sprawie II K 1468/24

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Olsztynie.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 32/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejowego w Olsztynie z dnia 21 listopada 2024 roku, w sprawie II K 1468/24

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony

☐ pełnomocnik

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka.

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie - w przypadku braku zgody oskarżonego na zmianę zaskarżonego wyroku na jego niekorzyść

zmiana poprzez:

- wymierzenie oskarżonemu kary łącznej 5 miesięcy pozbawienia wolności w miejsce orzeczonej kary łącznej 4 miesięcy pozbawienia wolności

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut:

obrazy przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonemu, a mianowicie art. 86 § 1 kk poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łącznej pozbawienia wolności w wymiarze odpowiadającym najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa, to jest w wymiarze 4 miesięcy pozbawienia wolności zamiast w wymiarze co najmniej 5 miesięcy pozbawienia wolności, to jest w granicy powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa, zgodnie z brzmieniem przywołanego przepisu;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zaskarżony wyrok wydany został w trybie konsensualnym. Oskarżony zaproponował wymiar kar jednostkowych i kary łącznej pozbawienia wolności, a prokurator wyraził na to zgodę. Jak się okazało, proponowane przez oskarżonego rozstrzygnięcie naruszało prawo materialne. Sąd orzekający umowę naruszającą prawo materialne zaakceptował w wyroku.

Artykuł 447 § 5 k.p.k. ogranicza zaskarżalność wyroku wydanego w trybie konsensualnym. Natomiast nie podważa ogólnej zasady, że wyrok wydany w tym trybie podlega kontroli odwoławczej, co jest wymagane przez art. 176 ust. 1 Konstytucji RP, który stanowi, że postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne. Nieprawidłowe zastosowanie prawa nie może być przedmiotem porozumienia. Zarzut obrazy prawa materialnego - w zakresie zarówno kwalifikacji prawnej czynu (art. 438 pkt 1), jak i podstawy prawnej innych rozstrzygnięć, chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu (art. 438 pkt 1a) - może zostać postawiony, gdy sąd pierwszej instancji orzekł zgodnie z porozumieniem, ale sprzecznie z prawem (wyrok SA w Poznaniu z dnia 24 czerwca 2021 roku, w sprawie II Aka 46/21, LEX 3214905)”. „W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że kontrolę instancyjną wyroku wydanego w trybie konsensualnym należy przeprowadzić na zasadach ogólnych. Podnosi się bowiem, że wniesienie apelacji zrywa konsensus procesowy, zaś przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do znacznej dysfunkcjonalności postępowania odwoławczego przejawiającej się w tym, że sąd odwoławczy zmuszony byłby, co do zasady, do wydania wyroku kasatoryjnego nawet wtedy, gdy naruszenie prawa było oczywiste i możliwe do skorygowania w instancji odwoławczej (por. uchwała SN (7) z 25.09.2013 r., I KZP 5/13, OSNKW 2013/11, poz. 92; wyroki SN z: 29.03.2018 r., V KK 356/17, LEX nr 2470342, oraz z 20.12.2018 r., IV KS 28/18, LEX nr 2626339) (Komentarz do KPK; Dariusz Świecki; Wydawnictwo LEX).

Rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych powoduje, że w przypadku naruszenia prawa materialnego, jak w konkretnym przypadku, sąd odwoławczy mógłby samodzielnie dokonać modyfikacji zaskarżonego wyroku, a wręcz byłby do tego zobligowany. Tyle tylko, że pogląd taki jest nie do zaakceptowania z kilku powodów. Jego uwzględnienie powoduje, że w trakcie postępowania odwoławczego zrywa się z porozumieniem stron inicjowanym przez samego oskarżonego. O ile in concreto chodzi o obrazę prawa materialnego skutkującą podwyższeniem wymiaru kary pozbawienia wolności o jeden miesiąc, to przecież dochodzi często do sytuacji, kiedy obraza prawa materialnego całkowicie zrywa z porozumieniem. Dla przykładu oskarżony godzi się na łączna karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, podczas gdy później prokurator wyrażający zgodę na taką karę dostrzega, że kara łączna powinna być orzeczona w wymiarze powyżej roku pozbawienia wolności, a takiej kary zawiesić nie można. W konsekwencji rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych powodowałoby nie tylko podwyższeniem wymiaru kary, ale również rezygnację z jej warunkowego charakteru. Zezwolenie na rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych wywołać mogłoby wówczas pokusę świadomego akceptowania wniosków sprzecznych z prawem po tylko by osiągnąć rezultat niezamierzony przez oskarżonego, ale zamierzony przez oskarżyciela. Kolejna sytuacja – orzeczenie kary pozbawienia wolności w wymiarze roku z warunkowym zawieszeniem jej wykonania w sytuacji, gdy najniższą karą przewidzianą w ustawie jest kara 2 lat pozbawienia wolności. Wówczas też zgoda prokuratora mogłaby być dyktowana zamiarem modyfikacji orzeczenia naruszającego prawo dopiero w postępowaniu odwoławczym. Sytuacji takich można sobie wyobrazić więcej, a ich analiza prowadzi do wniosku, że przyzwolenie na rozpoznanie sprawy na zasadach ogólnych w postępowaniu odwoławczym stanowić mogłoby całkowitą rezygnację z trybu konsensualnego, który inicjuje oskarżony przekonany o zgodności proponowanego wniosku z prawem materialnych skoro tak prokurator, jak też sąd taki wniosek zaakceptowali. Tak więc sąd odwoławczy uznał, że nie można zgodzić się z możliwością modyfikacji wyroku wydanego w trybie konsensulanym na niekorzyść oskarżonego jeżeli zostanie on wprowadzony w błąd co do zgodności złożonej propozycji z prawem materialnym. Nie jest też możliwe klasyfikowanie błędów na mniejsze i większe, a tym samym ich relatywizowanie.

Stąd też, z powodu braku zgody na etapie postępowania odwoławczego na modyfikację zaskarżonego wyroku na niekorzyść oskarżonego wyrok ten uchylono, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Wniosek:

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kary łącznej 5 miesięcy pozbawienia wolności;

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji;

Wobec braku zgody oskarżonego niemożliwy do zaakceptowania.

zasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Omówione w części analizującej zarzut apelacyjny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Omówione w części analizującej zarzuty apelacyjne.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Omówione w części analizującej zarzut apelacji.

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Wyrok sądu odwoławczego nie kończy postępowania, a więc nie zawiera rozstrzygnięcia o kosztach procesu.

7.  PODPIS

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejowego w Olsztynie z dnia 21 listopada 2024 roku, w sprawie II K 1468/24

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości;

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marzena Smyk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację:  Leszek Wojgienica
Data wytworzenia informacji: