Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2024 r.

Sąd Okręgowy w O. I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Wojciech Wacław
Protokolant:	sekr. sąd. N. K.

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2024 r. w O.

na rozprawie

sprawy z powództwa P. S.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w K.

o zapłatę

I oddala powództwo;

II nie obciąża powoda kosztami procesu na rzecz pozwanego.

I C 50/23

UZASADNIENIE

Powód P. S. po doprecyzowaniu (k. 45) wniósł o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa – Zakładu Karnego w K. na jego rzecz kwoty 185 000,- zł tytułem zadośćuczynienia za doznana krzywdę.

Na uzasadnienie swego żądania wskazał, iż w wyniku skazania go przez Sąd Rejonowy w N. w sprawie II K (...) m.in w 2021 r. osadzony był w pozwanym Zakładzie Karnym w K., gdzie zakażono go dwoma wirusami, mianowicie zakażono wirusem HCV i wirusem HIV powodu złych warunków higienicznych i sanitarnych.

Powód zorientował się w w/w zakładzie, że na coś zachorował, ponieważ nie trawił pokarmu i tak było do czasu złożenia pozwu.

Poprosił wówczas służby więzienne o przeprowadzenie badań na obecność powyższych chorób. Okazało się, że wykonane badania przez służbę zdrowia w zakładzie Karnym w K. potwierdziły pozytywne testy, a zatem słuszne przewidywania o zarażeniu wirusami.

Pozew motywowany jest tym, iż powód nigdy wcześniej nie był zarażony, czuł się dobrze oraz nie chorował, nie cierpiał też na tego typu dolegliwości.

Jakkolwiek człowiek pozbawiony wolności i przebywający w zakładzie karnym podlega ścisłym rygorom przewidzianym w regulaminie, do którego musi się stosować i które w bardzo znacznym zakresie ograniczają jego swobodne zachowanie się, to jednak całkowite podporządkowanie osadzonego tym rygorom nakłada na funkcjonariuszy zakładu karnego szczególny obowiązek ochrony życia i zdrowia osadzonych przez stworzenie im warunków życia zapewniających im pełne bezpieczeństwo.

Do tych obowiązujących norm Funkcjonariusze Zakładu Karnego w K. nie zastosowali się, dlatego też winni ponieść odpowiedzialność.

Dodatkowo powód nadmienił, iż żadna komisja penitencjarna ani zakład karny nie mógł zmienić decyzji wyszczególnionej w zapadłym wobec niego wyroku, według którego miał odbywać karę w systemie terapeutycznym, a nie w Z.K. w K., który nie jest do tego przystosowany.

Pozwany Skarb Państwa Zakład Karny w K. wniósł o oddalenie powództwa, wskazując w pierwszej kolejności, iż materiał dowodowy w sprawie, w tym w szczególności wyniki badań laboratoryjnych z dnia 15.04.2021 r. i z dnia 11.01.2022 r. wskazują jednoznacznie na to, iż powód nie był zarażony w okresie osadzenia w ZK K. wirusem HCV i wirusem HIV, ani nie był nosicielem tych wirusów, co potwierdziły przeprowadzone badania w tym zakresie, które znajdują się w dokumentacji medycznej powoda - książeczce zdrowia.

Powód zaś swoje zarzuty formułuje gołosłownie i ogólnikowo.

Pozwany dalej zaprzeczył zarzutom powoda zawartym w pozwie, to jest:

- zaprzeczył, iż nie zapewniono powodowi właściwych warunków higienicznych i sanitarnych- w ZK K., zgodnych z obowiązującymi przepisami,

- zaprzeczył, że nie zapewniono powodowi właściwej opieki medycznej w ZK K., i powód nie był właściwie leczony w ZK K., zgodnie ze zgłaszanymi dolegliwościami,

- zaprzeczył, że powód zgłaszał w trakcie wizyt lekarskich w okresie osadzenia w ZK K. bóle brzucha, dolegliwości trawienne i problemy z trawieniem,

- zaprzeczył, że ewentualne, zgłaszane obecnie przez powoda bóle brzucha powoda wystąpiły na skutek działań strony pozwanej, a nie na skutek działania samego powoda, biorąc pod uwagę fakt, iż powód z dniem 13.04.2021 r. odmówił w ZK K. przyjmowania posiłków oraz płynów, przy czym od 20.04.2021 r. nie prowadził już protestu głodowego,

- zaprzeczył, że powód był zarażony w ZK K. wirusem HIV i wirusem HCV oraz że był nosicielem tych wirusów w okresie osadzenia w ZK K., bowiem z przeprowadzonych badań w tym zakresie w okresie jego osadzenia w ZK K. w dniu 15.04.2021 r. i po 3 miesiącach od opuszczenia ZK K., to jest w dniu 11.01.2022 r. wynikało, iż powód nie jest zarażony tymi wirusami, ani nie jest nosicielem tych wirusów,

- zaprzeczył twierdzeniom powoda, iż wykonane badania przez służbę zdrowia w ZK K. potwierdziły pozytywne testy na obecność w jego organizmie wirusów HIV i HCV, gdyż z przeprowadzonych badań w tym zakresie wynikało, iż powód nie był zarażony tymi wirusami w okresie osadzenia w ZK K.,

- zaprzeczył, że strona pozwana nie podjęła działań, aby powód mógł odbywać karę pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym na podstawie art. 62 kodeksu karnego, oraz zaprzeczył, aby strona pozwana naruszyła obowiązujące przepisy prawa w tym zakresie,

- zaprzecza, iż powód nie mógł znaleźć pracy w ZK K. z winy strony pozwanej, w sytuacji gdy nie składał próśb o zatrudnienie w ZK K. i był 3-krotnie karany dyscyplinarnie, co ma wpływ na kierowanie do zatrudnienia, gdyż swoim zachowaniem powód powinien zagwarantować właściwa postawę w miejscu pracy, a także w sytuacji, gdy zgodnie z przepisami Kodeksu karnego wykonawczego (art. 121 § 1 Kkw) skazanemu zapewnia się w miarę możliwości świadczenie pracy, brak jest obowiązku zatrudnienia wszystkich osadzonych,↓

Sąd ustalił i zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd przy tym dokonał ustaleń stanu faktycznego w sprawie na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności dokumentów przedłożonych przez pozwanego, oraz zeznań zawnioskowanych świadków i samego powoda.

Tak też sąd uznał za wiarygodne ustalenia i wnioski wynikające z załączonej do odpowiedzi na pozew dokumentacji. Sąd oparł się również na pozostałych dokumentach i dostrzegając co prawda, że zostały one podpisane również przez osoby będące pracownikami jednostek pozwanego, tym niemniej powód, któremu doręczono odpowiedź na pozew nie zakwestionował ich w żaden sposób, w szczególności nie zaprzeczył, by np. cele w których przebywał były całkowicie pozbawione np. dostępu do wody bieżącej, dostępności do wody ciepłej jak i możliwości kąpieli i tym samym nie były zgodne z obowiązującymi w tej mierze przepisami wykonawczymi. Jakkolwiek też dostępność do wody ciepłej w niektórych celach była co prawda ograniczona, jednakowoż było to uregulowane wewnętrznymi zarządzeniami kierownictwa jednostki.

Również Sąd nie dopatrzył się jakichkolwiek sprzeczności czy cech niespójności, które nakazywałyby podważać autentyczność i rzetelność przedłożonych dokumentów. Analogicznej oceny Sąd dokonał analizując treść pisemnych zeznań świadków, uznając je za w pełni wiarygodne.

Przechodząc dalej do szczegółowych rozważań, na wstępie i dla porządku wskazać należy, że powód wywodził swoje roszczenie z faktu naruszenia przez stronę pozwaną dóbr osobistych w postaci prawa do odbywania kary pozbawienia wolności w godnych i humanitarnych warunkach za okres pobytu w pozwanej jednostce, jednocześnie zarzucił, iż został w pozwanym Zakładzie zarażony dwoma wirusami tj. HIV i HCV, co wskazywać miałoby na bezprawne wywołanie u powoda rozstroju zdrowia w rozumieniu art. 444 kc i związaną z tym możliwość domagania się zadośćuczynienia z art. 445 kc.

Zgodnie z treścią art. 23 k.c., dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Osoba, której dobra osobiste zostały naruszone, może, na zasadach przewidzianych w kodeksie, żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (art. 24 § 1 zd. 3 k.c.). W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia (art. 448 k.c.).

Na gruncie powołanych wyżej przepisów, ochrona dóbr osobistych uzależniona jest od spełnienia łącznie dwóch przesłanek: zagrożenia lub naruszenia dobra, które przykładowo zostało wymienione w art. 23 k.c. oraz bezprawności tego zagrożenia lub naruszenia. Pierwszą z wymienionych przesłanek udowodnić musi powód dochodzący ochrony przed sądem. Przepis art. 24 k.c. przewiduje natomiast domniemanie bezprawności działania pozwanego, co powoduje, że dochodzący ochrony nie musi tej przesłanki udowadniać. To na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że jej działanie było zgodne z prawem.

Bezprawność postępowania przy tym, to działanie lub zaniechanie sprzeczne z porządkiem prawnym szeroko rozumianym, obejmującym także zasady współżycia społecznego.

Oczywistym jest, iż samo pozbawienie wolności stanowi oczywisty przejaw naruszenia dobra osobistego, niemniej jednak stanowi konsekwencję wykonania prawomocnego wyroku skazującego, co z założenia uchyla bezprawność działania Skarbu Państwa.

W tej sytuacji można co najwyżej upatrywać wypełnienia dyspozycji cytowanych przepisów w niezgodnych z obowiązującym porządkiem prawnym warunkach odbywania prawomocnie orzeczonej kary.

W ocenie Sądu i wbrew stanowisku powoda korzystnych dlań ustaleń w świetle zgromadzonego materiału dowodowego poczynić nie sposób.

W szczególności nie potwierdziły się wskazane w uzasadnieniu pozwu zarzuty co do istnienia w Zakładzie Karnym niewłaściwych czyli niezgodnych z obowiązującym prawem warunków od odbywania kary pozbawienia wolności, a także niewłaściwej opieki medycznej, które miałyby doprowadzić do zakażenia powoda.

Powód bowiem w niniejszej sprawie ograniczył się jedynie do przytoczenia gołosłownych twierdzeń a właściwie ocen, nie popartych żadnymi dowodami, choćby w postaci zeznań świadków – funkcjonariuszy Służby Więziennej, współosadzonych, czy też osób trzecich mających wiedzę o warunkach przebywania osadzonych w ZK w B..

Pozwany zaś odpierając skierowane wobec niego zarzuty przedstawił szereg dokumentów, które potwierdzają, że warunki bytowo-sanitarne były zgodne z obowiązującymi w tej mierze przepisami prawa i nie naruszały dóbr osobistych powoda, a tym bardziej nie doprowadziły do jego zakażenia, które to zresztą zakażenie w ogóle nie zostało udowodnione.

Warto jedynie w tym miejscu wskazać, iż w dniach od 20 maja 2021 do 21 czerwca 2021 r. sędzia penitencjarny Sądu Okręgowego w O. przeprowadził wizytację ZK K. w zakresie warunków bytowych osadzonych, obejmującą okres osadzenia powoda w ZK K. i we wnioskach końcowych sprawozdania z tej wizytacji sędziego penitencjarnego wskazano m.in., iż podobnie jak przy uprzednio przeprowadzonej wizytacji ocena funkcjonowania jednostki jest pozytywna, bowiem co do legalności i prawidłowości przebiegu wykonywania kary pozbawienia wolności, jak też co do warunków bytowych nie ma zastrzeżeń, a prawa skazanych są w pełni przestrzegane.

Wskazano tam, iż zaangażowanie administracji w zakresie zapewnienia dobrych warunków bytowych skazanym i ich resocjalizacji, wdrożenie do realizacji autorskich programów oddziaływań, jak również aktywność zwłaszcza na polu kulturalno-oświatowym i sportowym zasługuję ta bardzo dobrą ocenę i nie stwierdzono uchybień wymagających zasygnalizowania.

Nie stwierdzono w szczególności złych warunków higienicznych i sanitarnych w ZK K., przeciwnie - warunki higieniczne i sanitarne w ZK K. są dobre i zgodne z obowiązującymi przepisami.

Co więcej, z pisma przewodniego do sprawozdania wynika, iż w związku z pozytywną oceną funkcjonowania Zakładu i brakiem zastrzeżeń sędziego penitencjarnego odstąpiono od wydawania zaleceń powizytacyjnych. (pismo i sprawozdanie - k. 70 i nast.)

Już zatem wzmiankowane sprawozdanie potwierdza, iż warunki bytowe w jakich był osadzony powód w ZK K., w szczególności warunki higieniczne i sanitarne były zgodne z przepisami prawa w tym zakresie.

Warto jedynie w tym miejscu wskazać, iż powyższe znajduje swe pełne potwierdzenie w zeznaniach K. Z. - kierownika działu kwatermistrzowskiego ZK K. w których świadek wskazał, że warunki bytowe osadzonych, w tym powoda odbywających karę pozbawienia wolności w ZK K., jak i stan higieniczno- sanitarny są i były zgodne z obowiązującymi przepisami i normami. (k. 115). Co więcej, zeznania te stoją w pełnej zgodności ze złożonymi wcześniej pisemnymi wyjaśnieniami świadka, stanowiącymi logiczne dopełnienie i doprecyzowanie wzmiankowanych zeznań.

Powód miał zatem w świetle tych zeznań możliwość zachowania higieny osobistej, miał zapewnione środki higieny osobistej zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W celach wieloosobowych, w których był zaś osadzony, kąciki sanitarne były zabudowane ścianką działową murowaną od podłogi do sufitu i posiadały pełne drzwi płytowe. Kąciki są wyposażone w umywalkę i muszlę klozetową, do cel była też doprowadzona zimna woda, dostępna przez całą dobę, ponadto udostępniona była ciepła woda w celi trzy razy na dobę, pomimo, iż w dalszym ciągu nie jest to przewidziane w przepisach prawa.

Z uwagi na brak ciepłej wody całodobowo (z przepisów nie wynika by Zakład Karny skazanemu mężczyźnie miał obowiązek zapewnienia dostępu do bieżącej ciepłej wody), skazani, (w tym powód) mogli posiadać czajniki elektryczne do jej podgrzania. Ponadto w celu zaspokojenia potrzeb w zakresie dostępności do ciepłej wody, osadzeni którzy nie posiadali w celi mieszkalnej czajnika, mieli możliwość skorzystania z ciepłej wody po uprzednim zgłoszeniu takiej potrzeby oddziałowemu. Powód miał też zapewnioną jedną ciepłą kąpiel raz w tygodniu co było zgodne § 31 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2016 noka w sprawie regulaminu organizacyjno - porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności.

Ponadto od 23 czerwca 2014 roku w jednostce wprowadzono możliwość skorzystania przez osadzonych, w tym przez powoda z kąpieli dodatkowej w tygodniu.

W odniesieniu do zarzutów powoda dotyczących jego stanu zdrowia w ZK K. i zakażenia dwoma wirusami (HCV i HIV) – tu należy wskazać, iż są to zarzuty bezpodstawne i nieuzasadnione, co wynika niezbicie z zeznań lek. med. M. N. z Ambulatorium z Izbą Chorych ZK K. (k. 143), popartych czy, logicznie dopełnionych wcześniejszymi pisemnymi, obszernymi wyjaśnieniami wyżej wymienionego świadka. (k. 66).

Z nich to w sposób niezbity wynika to, iż powód w wywiadzie przy przyjęciu do innego zakładu karnego niż Zakład Karny w K. w dniu rozpoczęcia odbywania kary, tj. 12.08.2020 r., podawał, że jest nosicielem wirusa HCV od 2 lat i wirusa HIV, co już z założenia pozostaje w oczywistej sprzeczności z twierdzeniami zawartymi w pozwie i dalszych pismach procesowych, iż przed osadzeniem w pozwanym zakładzie powód czuł się dobrze, nie chorował i nie cierpiał na dolegliwości.

Już z tego punktu widzenia i w tym kontekście do zeznań powoda należało podejść co najmniej z dużą dozą ostrożności.

Warto jedynie tu wskazać, iż te zeznania świadka pozostają w pełnej spójności z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym w szczególności dokumentacji medycznej.

Tak też przywołać należy oczywisty fakt, iż z uwagi na brak wyników potwierdzających nosicielstwo tych wirusów wykonano powodowi badania laboratoryjne w okresie jego osadzenia w ZK K., co obrazuje niekwestionowany co do autentyczności dokument z k. 79.

Wyniki przedmiotowych badań laboratoryjnych z dnia 15.04.2021 n wskazały, iż wirus HIV test przesiewowy- ujemny, P/c anty HCV – negatywny, przy przyjęciu „pozytywności” wyniku na poziomie powyżej 1.

Powyższe niewątpliwie potwierdza to , iż powód nie był zakażony wirusem HIV i wirusem HCV w okresie osadzenia w ZK K., co potwierdzają nie tylko wyniki badań laboratoryjnych z dnia 15.04.2021 r., lecz również późniejsze wyniki przeprowadzonych badań laboratoryjnych w tym zakresie z dnia 11.01.2022 r. tj. 3 miesiące po wytransportowaniu go z ZK K.. (wynik badania z 11 01 22 – k. 88 akt).

W przypadku obu tych badań laboratoryjnych potwierdzono brak zarażenia powoda wirusami HIV i wirusami HCV oraz brak nosicielstwa tych wirusów w organizmie powoda, przy czym tego ostatniego dokumentu co do jego mocy dowodowej powód również nie kwestionował.

Zadaje to w istocie oczywisty kłam twierdzeniom powoda co do tego, iż, wykonane badania przez służbę zdrowia w ZK K. potwierdziły pozytywne wyniki testów w tym kierunku.

Co więcej, Powód w trakcie wizyt u lekarza w ZK K. nie zgłaszał pogorszenia stanu zdrowia czy też dolegliwości mogących świadczyć o zarażeniu wirusem HIV czy HCV. Nie zgłaszał też dolegliwości gastrycznych i problemu z trawieniem. (por. książka zdrowia k. 153 akt i kopie k. 81 i nast.)

Co prawda, w książce zdrowia powoda (k. 81) zawarty jest krótki zapis „(HCV+)” co mogłoby sugerować podejrzenie stanu chorobowego w tym kierunku, jednakże jak wynika z niekwestionowanych wyjaśnień M. N. (k. 66), naniesiona wzmianka odzwierciedla jedynie treść tego to co zostało podane przez powoda w trakcie wywiadu i w żadnym razie nie stanowi elementu diagnozy, a tym bardziej udokumentowanej diagnozy.

Ta natomiast została faktycznie sformułowana w oparciu o badanie z dnia 15 04 2021 r. co już zostało wcześniej odrębnie omówione.

Potwierdza to ostatecznie i jednoznacznie, że powód w okresie osadzenia w ZK K., tj. w okresie od 31.03.2021 r. do 13.10.2021 r. nie był zarażony wirusami HCV i HIV oraz nie był nosicielem tych wirusów, a zostało to dobitnie potwierdzone wynikami badań przeprowadzonymi 3 miesiące po wytransportowaniu powoda z ZK K..

Odnosząc się jeszcze ogólnie co do warunków leczenia i objęcia powoda należytą opieką, warto tu w ogólności przywołać niezakwestionowane twierdzenia strony pozwanej oraz tak samo potraktowane wyjaśnienia pisemne i zeznania lek. med. M. N. z Ambulatorium z Izbą Chorych ZK K., z których wynika, iż przy przyjęciu powoda do ZK K. ustalono, iż powód ma rozpoznane ZZA (zespół zależności alkoholowej), astmę oskrzelową i był leczony psychiatrycznie. Ustalono też, że z powodu astmy przyjmuje określone leki na stałe.

Ponadto, w dniu 13.04.2021 r. powód odmówił przyjmowania posiłków oraz płynów, a dniu 14.04.2021 r. nie miał cech odwodnienia.

Dalej Powód w dniu 16.04.2021 r. został wezwany na konsultację do lekarza psychiatry i wtedy odmówił wyjścia z celi.

Jak wynika z dokumentacji w dniu 19.04.2021 r. ponownie poddano ocenie stan zdrowia powoda z uwagi na dalsze nieprzyjmowanie posiłków i płynów, a następnie w dniu 21.04.2021 г. otrzymano informację, iż powód od 20.04.2021 r. nie prowadzi już protestu głodowego.

Należy w tym miejscu pokreślić, iż w trakcie pobytu w ZK K. powód był wielokrotnie konsultowany przez lekarzy, głównie przez lekarza psychiatrę, na przykład w dniu 30.04, 14.05, 11.06.2021 r. Miał zatem zapewnioną właściwą opiekę medyczną i był właściwie oraz w sposób należycie ukierunkowany leczony, zgodnie ze zgłaszanymi dolegliwościami.

Natomiast w trakcie wizyty u psychiatry w dniu 11.06.2021 r. powód zadeklarował, że nie chce brać leków zleconych przez psychiatrę. W ocenie lekarza psychiatry stan psychiczny powoda był bez objawów psychotycznych, depresyjnych, bez zgłaszania myśli „s".

Dalej powód w dniu 19.08.2021 r. powód był konsultowany przez lekarza neurologa, gdzie w wywiadzie podawał, że męczy się, poci się, przy podpieraniu i chodzeniu ma drżenie nóg, przyjmuje leki na astmę i leki od-psychiatry, wskazano wtedy na uprzednią ocenę psychiatry: osobowość dyssocjalna, symulacje.

W badaniu neurologicznym stwierdzono też brak odchyleń od normy, bez patologii neurologicznej, chód sprawny, samodzielny, bez cech uszkodzenia OUN i tym samym brak wskazań do leczenia neurologicznego.

Ponowna wizyta u lekarza psychiatry miała miejsce w dniu 03.09.2021r. Powód wtedy zgłaszał niepokój i stany lękowe, wobec czego lekarz psychiatra zlecił określone leki i rozmowę z psychologiem i wychowawcą. Stwierdzono podczas badania brak ewidentnych objawów psychotycznych, depresyjnych.

Następnie w dniu 13.09.2021r. powód zgłosił się do lekarza z powodu dolegliwości bólowych głowy. Lekarz zauważył podłużne zaczerwienienie z tyłu na szyi, osadzony na pytanie, co się stało odpowiedział, że nie pamięta, na pytanie, czy chciał siebie uszkodzić" - powiedział, że nie. Powód domagał się leku Tramal – czego odmówiono, wskazano na konsultacje psychiatryczną. W dniu 17.09.2021 r. powód był znowu konsultowany przez lekarza psychiatrę.

Powyższe oczywiste fakty, znajdujące swe pełne odzwierciedlenie w dokumentacji medycznej powoda dołączonej do akt, opisane zresztą w sposób bardzo rzetelny i szczegółowy przez stronę pozwaną, mogą niewątpliwie zaświadczać i zaświadczają o jednym, mianowicie o tym, iż Powód podczas pobytu w pozwanym Zakładzie był przyjmowany z poszanowaniem godności osobistej, traktowany humanitarnie, leczony zgodnie ze sztuką lekarską i zgłaszanymi dolegliwościami i nigdy nie był pozostawiony bez opieki służb medycznych.

Nie tylko nie miał utrudnionego dostępu do lekarza w ramach podstawowej opieki medycznej jak i do lekarzy specjalistów zatrudnionych w ZK K., w tym psychiatry, lecz jak wynika z opisanej wyżej nader „bogatej” historii jego kontaktów z tymi służbami, jego zgłoszenia traktowano zawsze poważnie, fachowo i merytorycznie, każdorazowo udzielano też porad medycznych adekwatnie do zgłaszanych dolegliwości.

Nie sposób zatem w żaden sposób przyjąć iż, powód był w jakikolwiek sposób przez wzmiankowane służby zbywany, a tym bardziej szykanowany.

Warto jedynie w tym miejscu zauważyć, iż częstotliwość wizyt powoda u psychiatry przekraczała dalece średnią częstotliwość osób korzystających na wolności ze świadczeń z NFZ w ramach dostępu do publicznej służby zdrowia, co z przyczyn oczywistych, przy znanej powszechnie wiedzy o wyznaczanych terminach badań w ramach NFZ, nie wymaga szerszego uzasadnienia.

Z kolei odnosząc się ściśle do stanu sanitarnego pozwanej jednostki - tu należy dodatkowo zauważyć, że jej stan kontrolowany jest dwa razy w miesiącu przez personel medyczny i dokonywany jest wpis z przeprowadzonej kontroli w książce kontroli sanitarnej.

W niekwestionowanych pisemnych wyjaśnieniach dołączonych do odpowiedzi na pozew I. K. - kierownik Ambulatorium z Izbą Chorych ZK K. wskazała na fakty informowania osadzonych - w tym powoda po przybyciu do Zakładu Karnego w K. - o przestrzeganiu zasad higieny w celi, zapoznawania ich z profilaktyką dotycząca uniknięcia zarażenia wirusami HIV, HBS i HCV, udostępniania w ZK K. dla wszystkich skazanych informatorów dotyczących postępowania w przypadku chorób zakaźnych. Przez radiowęzeł w ZK K. realizowane są szkolenia na temat postępowania w przypadku chorób zakaźnych. W ambulatorium pawilonu B dodatkowo przygotowane są gazetki edukacyjne, gdzie znajdują się m.in. informacje dotyczące wirusowego zapalenia wątroby typu C i HIV, co tylko dopełnia przedstawionej wyżej oceny.

W świetle powyższego z całą zatem pewnością stwierdzić, iż stan zdrowia psychiczny i fizyczny powoda nie uległ pogorszeniu podczas pobytu w pozwanej jednostce penitencjarnej i na skutek osadzenia niej powód nie poniósł żadnej krzywdy, tym bardziej iż brak możliwości przypisania pozwanemu w omówionych wcześniej płaszczyznach funkcjonowania Zakładu bezprawności, skoro warunki odbywania kary pozbawienia wolności pozostawały w zgodzie z Kodeksem karnym wykonawczym.

Co do tego ostatniego – tu odnosząc się do twierdzeń powoda, iż został skazany wyrokiem przez Sąd Rejonowy w N. w sprawie o sygn. II K (...), a w wyroku tym wskazano, iż miał odbywać karę pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym, a ZK K. nie jest do tego przystosowany – tu rzeczowe i niepodważone wyjaśnienia na piśmie oraz zeznania złożyła psycholog E. G., nadto wyjaśnienia na piśmie (i nie wymagające dowodzenia jako znajdujące oczywiste oparcie w rzeczywistych i niekwestionowanych faktach) złożył wychowawca D. G..

W wyjaśnieniach E. G. (k. 77) potwierdzonych w istocie w jej zeznaniach (k. 136-138), wskazano, iż w wyroku Sądu Rejonowego w N. z dnia 17.12.2020 r. sygn. akt II K (...) orzeczono wobec powoda system terapeutyczny odbywania kary w myśl art. 62 Kodeksu karnego. Sąd ten nie określił przy tym specjalizacji oddziału terapeutycznego, co w praktyce oznacza pozostawienie tego do decyzji administracji jednostki penitencjarnej.

Uzasadnienie do ww. wyroku zawiera informacje o zaburzeniach w sferze osobowościowej powoda oraz jego uzależnieniu od kilku substancji. Wyrok uprawomocnił się w dniu 18.03.2021 г.

W dniu 23.03.2021r. powód był konsultowany przez psychologa w ZK B. i wydana wtedy opinia psychologiczna wskazywała, iż „Sąd uwzględnił w wyroku potrzebę objęcia osadzonego leczeniem odwykowym, zastosował art 62 KK i orzekł konieczność odbywania przez osadzonego kary w systemie terapeutycznym. Z uwagi na rozpoznany u skazanego zespół uzależnienia od kilku substancji, zachodzi potrzeba skierowania do oddziału terapeutycznego dla osób uzależnionych. W mojej ocenie uzależnieniem pierwotnym i dominującym jest uzależnienie od środków odurzających i substancji psychotropowych osadzonego kieruję na leczenie odwykowe od tych środków.".

Z treści wyjaśnienia z k. 77 jasno też wynika iż w dniu 23 03 2021 powód uczestniczył też w posiedzeniu Komisji penitencjarnej i na mocy jej decyzji został zgłoszony do oddziału terapeutycznego dla skazanych uzależnionych od innych niż alkohol substancji psychoaktywnych w Areszcie Śledczym w E. jak wynika ze skierowania z uwzględnionym art. 62 Kodeksu karnego.

W AŚ E. zaś, z uwagi na przyczyny niezależne od pozwanego nie został on do tej jednostki przyjęty, przy czym w dniu 6 maja 2021 r. podjęto kolejną próbę zgłoszenia do oddziału dla osób uzależnionych od innych niż alkohol substancji psychoaktywnych, również nieskuteczną.

Warto tu dodać, iż z treści wyjaśnień stanowiących w istocie dokładne przytoczenie treści dokumentacji powoda i wierną relację z jej analizy wynika, iż Powód był kilkukrotnie konsultowany przez psychologa w ZK K.. W dniu 07.04.2021 r. powód zgłosił się do psychologa w sprawie orzeczonego w wyroku systemu terapeutycznego oraz zasadności według niego skierowania go do oddziału dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo. Wówczas otrzymał informację, że określony w wyroku art. 62 kk dotyczący systemu terapeutycznego odnosi się do leczenia uzależnień, a Powód nie może podejmować decyzji i sam wskazywać, w jakim rodzaju oddziału terapeutycznego ma odbywać karę pozbawienia wolności, co jest konkluzją oczywistą i znajdująca oparcie w obowiązujących przepisach.

Konsekwencją powyższego zapewne było to, iż w dniu 14.04.2021 r. powód podjął protest głodowy a w sporządzonej w tym dniu opinii psychologicznej wskazano, iż „aktualnie nie obserwuje się wskazań do kierowania go na badania do Ośrodka Diagnostycznego, z czym kategorycznie się nie zgadza.".

Z kolei w piśmie Z-cy Dyrektora ZK K. z dnia 25.05.2021 r. skierowanego do Sądu Okręgowego w O. III Wydział Penitencjarny i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych wskazano, iż skierowano powoda do oddziału terapeutycznego w związku z uzależnieniem od środków psychotropowych i zastosowano się do wyroku Sądu Rejonowego w N. z dnia 17.12.2020 r. sygn. akt II K (...) w kwestii dotyczącej art. 62 kk.

Ustalono terminu terapii w Areszcie Śledczym w E. na dzień 05.05.2022 г. W piśmie tym poinformowano ww. Sąd Penitencjarny o rozpatrywaniu sytuacji powoda także pod kątem zasadności skierowania go do ośrodka diagnostycznego celem weryfikacji potrzeby zakwalifikowania powoda do oddziału terapeutycznego dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonymi umysłowo oraz o braku na dzień sporządzenia tego pisma wskazań do takiego zakwalifikowania oraz o monitorowaniu sytuacji w tym zakresie.

Z samej treści tego pisma wynika zatem brak sprzecznych z obowiązującymi przepisami prawa działań strony pozwanej w zakresie zastosowania art. 62 kodeksu karnego wskazanego w ww. wyroku Sądu Rejonowego w N..

W dniu 13.09.2021r. powód dokonał autoagresji - w korytarzu oddziału mieszkalnego dokonał samouszkodzenia w postaci zawieszenia na kracie sznurówką od buta w obrębie karku przy czym w ocenie psychologa brak było przesłanek do kwalifikowania zajścia jako zdarzenia próby samobójczej.

W dniu 14.09.2021 r. powodowi sporządzono opinię psychologiczną w związku z podejrzeniem skłonności samobójczej. Zaznaczono, iż "W przypadku utrzymujących się problemów adaptacji do zwykłego oddziału, należy rozważyć potrzebę skierowania do Ośrodka (...) jako zgłoszenie osadzonego, co do którego zachodzi podejrzenie konieczności stosowania oddziaływań w warunkach oddziału terapeutycznego dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo.".

Dalej w dniu 20.09.2021r. przeprowadzono konsultację psychologiczną powoda z inicjatywy psychologa. Uznano, iż „Podejmowane aktualnie podstawowe oddziaływania penitencjarne nie są wystarczające do ustabilizowania zachowania skazanego, zaś deficyty osobowościowe i przyjęta postawa obniżają jego zdolności adaptacyjne osadzonego. W momencie utrzymania się bieżących problemów, będzie wymagał skierowania na badania do Ośrodka (...).",

W wyjaśnieniach E. G. wskazano, iż w dniu 06.10.2021 r. powód został zgłoszony na badania w ośrodku diagnostycznym w AŚ O. jako skazany, co do którego zachodzi podejrzenie konieczności stosowania oddziaływań w warunkach oddziału terapeutycznego dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo, a w dniu 13.10.2021r. powód został wytransportowany z ZK K. w związku z wyznaczonym terminem badań w ośrodku diagnostycznym w AŚ O.. Następnie w dniu 26.10.2021 r. powód został zgłoszony do oddziału dla skazanych zaburzonych na mocy orzeczenia psychologiczno - penitencjarnego i decyzji Komisji penitencjarne i do oddziału terapeutycznego w Zakładzie Karnym we W. powód został przyjęty w dniu 23.11.2021 г.

W tym miejscu i na tle wskazanych wyżej okoliczności należy zgodzić się z poglądem, iż zgodnie z art. 74 § 1 Kkw zmianę orzeczonego w wyroku systemu terapeutycznego wykonywania kary może orzec tylko sąd penitencjarny, a zgromadzony materiał i stan faktyczny w sprawie wskazuje, iż żadna komisja penitencjarna nie podejmowała decyzji o zmianie u powoda orzeczonego w wyroku skazującym systemu terapeutycznego odbywania kary pozbawienia wolności

Decyzje dotyczyły specjalizacji oddziałów terapeutycznych, w kompetencjach Komisji penitencjarnej zgodnie z art. 76 § 1 pkt 3 Kkw.

W myśl tego ostatniego przepisu, do zakresu działania komisji penitencjarnej należy ustalanie indywidualnych programów oddziaływania albo indywidualnych programów terapeutycznych i dokonywanie ocen ich wykonywania.

Prawidłowo też pozwany wskazał, iż zgodnie z § 15 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14.08.2003 г. w sprawie sposobów prowadzenia oddziaływań penitencjarnych w zakładach karnych i aresztach śledczych skazanego zakwalifikowanego do odbywania kary w systemie terapeutycznym, skierowanego do oddziału terapeutycznego, umieszcza się w oddziale terapeutycznym dla skazanych: 1) z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo, 2) uzależnionych od alkoholu; 3) uzależnionych od innych niż alkohol substancji psychoaktywnych; 4) niepełnosprawnych fizycznie, a zgodnie z art. 96 § 4 Kkw karę pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym wykonuje się przede wszystkim w oddziale terapeutycznym o określonej specjalizacji.

Powód był do takich oddziałów kierowany, w ZK K. kierując się treścią przepisu oczekiwał wyznaczonych terminów przyjęcia do określonego oddziału terapeutycznego.

Słusznie też wskazano, iż zgodnie z § 78 ust. 1 pkt 1 Zarządzenia Nr 19/16 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 14.04.2016 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów penitencjarnych i terapeutycznych oraz oddziałów penitencjarnych do oddziału terapeutycznego dla osób uzależnionych w pierwszej kolejności przyjmuje się skazanych uzależnionych, wobec których sąd orzekł system terapeutyczny odbywania kary pozbawienia wolności lub umieszczenie w zakładzie karnym, w którym stosuje się szczególne środki lecznicze lub rehabilitacyjne, a zgodnie z § 80 ust. 2 ww. Zarządzenia skazanego uzależnionego, wykazującego objawy niepsychotycznych zaburzeń psychicznych lub upośledzenie umysłowe, kieruje się do oddziału terapeutycznego dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami lub upośledzonych umysłowo w przypadku, jeżeli zaburzeniom psychicznym lub upośledzeniu umysłowemu towarzyszy brak umiejętności przystosowania się do warunków i wymagań zakładu karnego. W pozostałych przypadkach, skazanego kieruje się do odpowiedniego oddziału terapeutycznego dla skazanych uzależnionych.

W myśl też § 81 ust. 1 ww. Zarządzenia skazanego, co do którego zachodzi przypuszczenie konieczności stosowania oddziaływań w warunkach oddziału terapeutycznego dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo niezwłocznie kieruje się do ośrodka diagnostycznego celem przeprowadzenia badań psychologicznych, w wyniku których sporządza się orzeczenie psychologiczno - penitencjarne oraz również niezwłocznie umieszcza się w warunkach oddziału terapeutycznego dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo, jeżeli w wyniku badań psychologiczno - penitencjarnych stwierdzono taką potrzebę.

Z pisemnych niekwestionowanych a przytaczanych wcześniej wyjaśnień wychowawcy, a także psychologa wynika, iż u powoda istniało uzależnienie od kilku substancji i istniała potrzeba skierowania go do oddziału terapeutycznego dla osób uzależnionych. W okresie osadzenia powoda w ZK K. skierowano go na leczenie odwykowe od środków odurzających i substancji psychotropowych.

Jak wcześniej też wskazano ustalono termin terapii w Areszcie Śledczym w E. na dzień 05.05.2022 r., jednakże nastąpiło wycofanie tego terminu z uwagi na zmianę oddziału terapeutycznego. Ponownie skierowano powoda w dniu 26.10.2021 r. do oddziału terapeutycznego dla zaburzonych w Zakładzie Karnym we W., przyjęcie go do tego oddziału nastąpiło w dniu 23.11.2021 r. i tam pozostawał do końca kary pozbawienia wolności.

Tym samym wbrew twierdzeniom powoda nie sposób było uznać , by to na skutek działań strony pozwanej powód miał problemy z odbyciem kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym. Jak wyżej wskazano terminy przyjęcia na oddziały terapeutyczne nie były zależne od ZK K., ale od określonych osób z jednostek, w których znajdowały się te oddziały terapeutyczne i to one wyznaczały terminy przyjęcia powoda do danego oddziału terapeutycznego.

Co do zatrudnienia powoda warto jedynie tu napomknąć, iż w wyjaśnieniach R. M. (k. 69 akt), potwierdzających fakty w istocie sprawie bezsporne, wskazano, iż powód nie składał próśb o zatrudnienie w ZK K..

Był natomiast 3 krotnie karany dyscyplinarnie w ZK K., co ma wpływ na kierowanie do zatrudnienia, gdyż swoim zachowaniem powód powinien zagwarantować właściwa postawę w miejscu pracy. W wyjaśnieniach tych trafnie też wskazano, iż zgodnie z przepisami Kodeksu karnego wykonawczego (art. 121 § 1 Kkw) skazanemu zapewnia się w miarę możliwości świadczenie pracy i brak jest obowiązku zatrudnienia wszystkich osadzonych. Tym samym w ZK K. przestrzegano przepisów dotyczących zatrudniania skazanych w ZK K., w tym zawartych w Kodeksie karnym wykonawczym, a powód nie był z pewnością dyskryminowany w zakresie dostępu do zatrudnienia.

Tym samym uznając, iż twierdzenia i zarzuty stawiane pozwanej jednostce nie potwierdzają, iż doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda w opisany w pozwie oraz dalszych pismach sposób, a także, że doszło do zakażenia powoda w pozwanej jednostce wirusami, nadto wykazano, iż działania i zaniechania pozwanego w pełni mieszczą się w granicach obowiązującego porządku prawnego i nie znajdują jakiegokolwiek oparcia w treści przywołanych wcześniej przepisów oraz art. 23,24 i 448 kc, oraz 444 w zw. z art. 445 kc powództwo jako bezzasadne należało oddalić, o kosztach procesu orzekając po myśli 102 kpc.

Zupełnie końcowo należy jedynie wskazać, iż wniosek powoda o przeprowadzenie jego badań jawi się procesowo w ogóle nieprzydatny.

Rację ma bowiem pozwany, iż powód wnioskuje o przeprowadzenie tych badań po ponad 1,5 roku od wytransportowania go w dniu 13.10.2021 r. z ZK K., w związku z czym brak jest możliwości wykazania obecnie przeprowadzonymi badaniami w tym zakresie, iż powód zaraził się określonymi wirusami akurat w okresie jego osadzenia w ZK K. (tj. w okresie od 31.03.2021 r. do 13.10.2021 r.), w sytuacji gdy badania w okresie jego osadzenia w ZK K. i po 3 miesiącach od wytransportowania z ZK K. bezspornie nie wykazały zarażenia tymi wirusami i nosicielstwa tych wirusów. Przeprowadzenie zatem obecnie badań na ewentualną obecność w organizmie powoda tych wirusów HIV i HCV w żadnym razie nie jest w stanie wykazać , a nawet uprawdopodobnić, że zarażenie nastąpiło w okresie osadzenia powoda w ZK K., jest to więc dowód nieprzydatny do wykazania danego faktu. Dlatego też dowód pominięto.