Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 kwietnia 2025 r.

Sąd Okręgowy (...) I Wydział Cywilny

w składzie następującym: Przewodniczący sędzia Rafał Kubicki

Protokolant sekretarz sądowy Piotr Ruciński

po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2025 r. (...) na rozprawie

sprawy z powództwa M. Ż.

przeciwko D. K.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  oddala wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu od pozwanej,

III.  odstępuje od obciążania powoda kosztami procesu poniesionymi przez pozwaną.

sędzia Rafał Kubicki

I C 139/25

UZASADNIENIE

Powód M. Ż. wniósł w dniu 25 lipca 2025 r. (data stempla pocztowego)
o zasądzenie od pozwanej D. K. kwoty 249 128,84 zł (z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty) tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie od sumy 302 750 zł stanowiącej naprawienie szkody orzeczone wyrokiem karnym Sądu Apelacyjnego (...)
z 4.04.2024 r. (II AKa 218/23) – za okres od 1 maja 2014 r. (przestępstwo wyrządzające szkodę zostało popełnione przez pozwaną od 21.01.2011 do kwietnia 2014 r.) do dnia uiszczenia kwoty 302 750 zł – 11.04.2024 r. Zdaniem powoda, z istoty zagarnięcia pieniędzy wynika, że sprawca zagarnięcia jest w zwłoce już od dnia popełnienia przestępstwa i nie zachodzi potrzeba wezwania go do ich zwrotu, aby uczynić mu skuteczny zarzut, że opóźnia się ze spełnieniem świadczenia.

Odpowiadając na pozew, pozwana przyznała związanie sądu cywilnego wyrokiem sądu karnego co do popełnienia przestępstwa, lecz zarzuciła powodowi, że skoro - zgodnie z pozwem - w dniu 11 kwietnia 2024 r. zapłaciła powodowi sumę 249 128,84 zł stanowiącą naprawienie szkody, spełniła swój obowiązek i kwestia naprawienia szkody objęta jest powagą rzeczy osądzonej w wyroku karnym (sąd karny mógł zasądzić odsetki, lecz tego nie zrobił, co nie czyni jego orzeczenia wyrokiem niepełnym), w konsekwencji wniosła o odrzucenie pozwu w oparciu o art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. Względnie wniosła o oddalenie powództwa, wskazując na swą niewiedzę
o kwotach wskazanych w wyroku karnym, dotychczasowy brak woli powoda pociągania pozwanej do jakiekolwiek odpowiedzialności, brak postawienia przez powoda kwoty 302 750 zł w stan wymagalności, brak wzywania pozwanej przez powoda do uiszczenia obecnie dochodzonych odsetek, a więc brak pozostawania
w opóźnieniu. Pozwana podkreślała, że w toku sprawy karnej powód uważał, że sprawcą przestępstwa była jedynie jego była (...), zaś pozwana (jako jego (...)) nie miała świadomości popełnianego przestępstwa, lecz była „biedna, schorowana”. Zarzuciła powodowi ponadto przedawnienie dochodzonych obecnie przez niego odsetek za okres od 1 maja 2014 do 31 grudnia 2020 r., stosownie do 3-letniego okresu przedawnienia uregulowanego dla odsetek w art. 118 k.c.

Ustalenie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia

Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym (art. 11 k.p.c.).

Wyrokiem z 19 lipca 2023 r. Sąd Okręgowy (...) w II Wydziale Karnym
w sprawie II K 130/21 po rozpoznaniu m.in. (pkt 2) sprawy D. K. c. S.
i H. z d. T., ur. (...) w B., oskarżonej o to, że:

II. w okresie od 21 stycznia 2011 r. do kwietnia 2014r. w O., działając wspólnie
i w porozumieniu z E. Ż., w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, przywłaszczyła powierzone E. Ż. pieniądze stanowiące wspólność majątkową małżeńską E. Ż. i M. Ż. w łącznej kwocie 605.500 złotych, stanowiących mienie znacznej wartości, w ten sposób, że:

- w dniu 21 stycznia 2011 r. przyjęła na rachunek bankowy (...) prowadzony w mBanku wpłatę 100 000 złotych,

- w dniu 24 maja 2011 r. przyjęła na rachunek bankowy (...) prowadzony w mBanku wpłatę 120 000 złotych,

- w dniu 28 lipca 2011 r. przyjęła na rachunek bankowy (...) prowadzony w mBanku wpłatę 80000 złotych,

- w dniu 30 grudnia 2011r. przyjęła na rachunek bankowy (...) prowadzony w mBanku wpłatę 150 000 złotych,

- w dniu 14 grudnia 2012 r. przyjęła na rachunek bankowy (...) prowadzony w mBanku wpłatę 30 000 złotych,

- dniu 19 grudnia 2012 r. przyjęła na rachunek bankowy (...) prowadzony w mBanku wpłatę 43 500 złotych,

- w dniu 28 stycznia 2014 r. przyjęła na rachunek bankowy (...) prowadzony w mBanku wpłatę 50000 złotych.

- w dniu 09 kwietnia 2014 r. przyjęła na rachunek bankowy (...) prowadzony w mBanku wpłatę 32000 złotych, czym działała na szkodę M. Ż.,

tj. o przestępstwo określone w art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z. art 12 § 1 k.k.

orzekł w tym zakresie (co do skazania):

II. oskarżoną D. K. uznaje za winną popełnienia czynu opisanego w punkcie II i za to na podstawie art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art 12 § 1 k.k., przy zastosowaniu art.4 § 1 k.k. skazuje ją, a na podstawie art. 294 § 1 k.k. oraz art. 33 § 2 k.k. wymierza jej karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz karę grzywny
w wysokości 100 (stu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na 10 (dziesięć) złotych.

Wyrokiem z 4 kwietnia 2024 r. Sąd Apelacyjny (...) w II Wydziale Karnym w sprawie II AKa 218/23 z powodu apelacji od wyroku Sądu Okręgowego
w O. z dnia 19 lipca 2023 r., sygn.. akt II K 130/21: (pkt I) zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 46 § 1 k.k. zasądził od oskarżonej D. K. na rzecz oskarżyciela posiłkowego M. Ż. kwotę 302 750 złotych oraz (pkt II) w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Jest bezsporne (powołują się na to obie strony), że kwotę 302 750 złotych pozwana zapłaciła powodowi w dniu 11 kwietnia 2024 r. – a więc 7 dni po dacie wyroku Sąd Apelacyjny (...), jak i to, że pismem z 27 czerwca 2024 r. (odpis k. 13) powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 249 128,84 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie od 1 maja 2014 r.

Powód nie kwestionował ponadto swych wcześniejszych (przedprocesowych) wypowiedzi – które w związku z tym trzeba uznać za bezsporne i potwierdzone powołanymi odpowiednio dokumentami, że:

1)  w swym zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa z 4.03.2019 r. (odpis k. 150-151) napisał w końcowej części (pisownia oryginalna): „Wnoszę o przesłuchanie
w charakterze światka (...) D. K., która nawet nie wie, że pieniądze mojej firmy są ukrywane na jej kontach i lokatach za pośrednictwem mojej żony”.

2)  w toku procesu karnego (II K 130) na rozprawie w dniu 25.11.2022 r. zeznał jako świadek m.in. (protokół rozprawy głównej k. 83, 87, 88): „(...) nie ma zielonego pojęcia o przelewach, o kontach, była tzw. słupem do wypływu naszych wspólnych pieniędzy na rachunki (...). Ja nie oskarżam (...), ona jest biedna, schorowana. Nic złego na teściową nie powiem, bo ona zawsze mi mówiła, że mam lepszy charakter niż jej (...) (…) Moja teściowa nie umie obsługiwać komputera, a wiem to stąd, że przez 17 lat wszystkie operacje wykonywała za nią E. Ż.. (...) nie miała zielonego pojęcia o zakładaniu kont, wszystkie konta zakładała jej (...), E. Ż., która pracowała jako kasjerka w banku i wszystkie operacje robiła elektronicznie. Moja teściowa nie wychodziła poza dom, jedynie to do ogrodu. Wszystkie rachunki nasze i (...) zakładała E. Ż. (...) (...) to osoba starszej daty i nie ma pojęcia o wpłatach, wypłatach, bankowości i nie umiałaby obsługiwać ani bankomatu, ani wpłatomatu. Nie widziałem u (...) karty bankomatowej, czy kredytowej. (...) nie robiła zakupów przez Internet, ona nie wie, co to jest Internet”.

Opis przestępstwa popełnionego przez D. K. przestępstwa był następujący w uzasadnieniu wyroku karnego w pierwszej instancji (k. 99):

Jak wskazano już wyżej (...) ( sklep (...)) było jedynie zarejestrowane D. K. (data rozpoczęcia działalności 1 lipca 2014 r.). Faktycznie sklep prowadziła E. Ż. i M. Ż.. D. K. posiadała rachunki bankowe w Banku (...) SA o nr (…) i Banku (...) SA (…), do których jako pełnomocnik upoważniona była E. Ż.. D. K. posiadała również dwa rachunki bankowe w mBank n nr (…). Oskarżona E. Ż. na ostatni ze wskazanych wyżej rachunków bez wiedzy M. Ż. dokonywała wpłat
i przelewów finansowych, przy czym środki pochodziły z majątku wspólnego małżonków, w tym z prowadzonej działalności gospodarczej (...) M. Ż.. I tak na rachunek bankowy (...), prowadzony
w mBanku na rzecz D. K., do którego upoważnienie posiadała E. Ż., zasilony został następującymi kwotami:

- w dniu 21 stycznia 2011 r. 100 000 zł

- w dniu 24 maja 2011 r. 120 000 zł

- w dniu 28 lipca 2011 r. 80 000 zł

- w dniu 30 grudnia 2011r. 150 000 zł

- w dniu 14 grudnia 2012 r. 30 000 zł

- w dniu 19 grudnia 2012 r. 43 500 zł

- w dniu 28 stycznia 2014 r. 50 000 zł

- w dniu 09 kwietnia 2014 r. 32 000 zł

Łączna kwota jaką został zasilony wskazany wyżej rachunek przez E. Ż. i przyjęta przez D. K., to 605 500 zł.

W zwięzłych powodach przyjętej kwalifikacji prawnej swego wyroku karnego Sąd Okręgowy stwierdził m.in. (k. 120-121): „Zgromadzony materiał dowodowy dał podstawę do przyjęcia, że środki opisane w zarzucie aktu oskarżenia zostały przywłaszczone przez oskarżone, gdyż pochodziły z małżeńskiego majątku wspólnego jej i M. Ż.. Oskarżona E. Ż. nie mogła nimi swobodnie dysponować,
a więc przekazać matce D. K. bez zgody M. Ż.. D. K. nie miała podstaw, by te środki przyjąć (…) Pomysłodawcą całego procederu była E. Ż., która posiadała niezbędną wiedzę i doświadczenie bankowe w obsłudze rachunków bankowych i lokat (w przeciwieństwie do swojej matki D. K.)”.

Natomiast Sąd Apelacyjny stwierdził w uzasadnieniu swego wyroku karnego m.in. (k. 143): „Niewątpliwie oskarżona wpłacając pieniądze, będące częścią małżeńskiego majątku wspólnego, na konto należące do D. K. wykazała tym jednoznacznie wolę traktowania tych środków jako własne, a jej postępowanie nakierowane było na pokrzywdzenie męża. Wbrew supozycjom skarżącej do wypełnienia znamion czynu z art. 284 k.k. nie jest koniecznym spożytkowanie tych środków (…) Jeśli się nadto zważy, że do zlokalizowania tych środków na koncie D. K. doszło dopiero po złożeniu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa
i wszczęciu postępowania w sprawie, zamiar definitywnego włączenia tej kwoty do własnego majątku przez oskarżoną E. Ż., w ramach sprawczego współdziałania
z D. K., która nie tylko przyjmowała na swój rachunek środki przekazywane przez córkę, ale też osobiście dokonywała części wpłat, staje się nad wyraz czytelny, co w sposób jednoznaczny definiuje istotę zamiaru bezpośredniego”.

Rozważania prawne

W pierwszej kolejności wyjaśnić należy krótko motywy oddalenia wniosku pozwanej o odrzucenie pozwu, dokonanego wydanym na rozprawie postanowieniem
z 3 kwietnia 2025 r. – mimo że postanowienie to uprawomocniło się. Otóż wysokość szkody ustala się procesie karnym przy zastosowaniu przepisów prawa cywilnego.
W wyroku z dnia 1 lutego 2011 roku wydanym w sprawie III KK 243/10 (Biul.PK 2011 nr 5 poz. 14 oraz w wyroku z dnia 4 lutego 2002 roku II KKN 385/01 –Baza LEX 53028) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że środek karny w postaci obowiązku naprawienia szkody jest ograniczony jedynie do rozmiary szkody rzeczywistej wynikłej
z przestępstwa i nie obejmuje odsetek, stanowiących element szkody wynikłej
z następstw czynu sprawcy. Sposób naprawienia szkody winien być zasadniczo określany w oparciu o przepisy prawa cywilnego. W razie skazania na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania sąd może orzec obowiązek naprawienia szkody na podstawie art. 46 kk, jako środek karny albo na podstawie art. 72 § 2 k.k., jako środek probacyjny. W pierwszym przypadku wyrok staje się wykonalny i wymagalny w zakresie orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody już z chwilą uprawomocnienia. Sąd nie jest w tym przypadku uprawniony do wskazywania terminu naprawienia szkody. Wyrok orzekający o obowiązku naprawienia szkody nie ma powagi rzeczy osądzonej ani co do roszczeń, o których nie orzeczono, ani co do tych, o których orzeczono, lecz nie po myśli pokrzywdzonego. W tym wypadku otwarta pozostaje droga dochodzenia roszczeń w późniejszym postępowaniu cywilnym. Zbędne jest wyznaczanie terminu wywiązania się z obowiązku naprawienia szkody (uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 7.06.2013 r., I ACa 121/13).
Sąd Okręgowy (...), orzekający w niniejszej sprawie, tezy te aprobuje
i w wyniku tego stwierdza, że nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, mająca zdaniem pozwanej uzasadniać odrzucenie pozwu.

Przechodząc do uzasadnienia podstaw ustaleń faktycznych i oceny dowodów, należy w drugiej kolejności stwierdzić, że ustalone fakty, a wybrano tylko te istotne dla rozstrzygnięcia, były bezsporne, a dodatkowo potwierdzone powołanymi odpowiednio dokumentami, niekwestionowanymi przez strony i niebudzącymi wątpliwości Sądu.

Jedynie przesłuchanie stron – które z uwagi na niestawiennictwo pozwanej Sąd ograniczył do zeznań powoda – Sąd uznał za dowód, który po jego przeprowadzeniu okazał się nieprzydatny do dokonania ustaleń faktycznych, ponieważ zeznania powoda nie wniosły do sprawy żadnej istotnej treści. Dodać do tego należy, że tezy dowodowe postawione w pozwie przy dowodzie z przesłuchania stron były tezami bezspornymi. Sporne tezy postawione zostały w odpowiedzi na pozew. Niestety, wbrew zabiegom pozwanej, powód nie potrafił wyjaśnić w swych zeznaniach, dlaczego zmienił swe zdanie na temat udziału swej byłej (...) z przestępstwie i dlaczego obecnie uważa – w odróżnieniu od tego, co uważał wcześniej – że pozwana już w maju 2014 r. powinna była oddać mu pieniądze.

Na podstawie tak ocenionych dowodów i ustalonych faktów Sąd uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Kwestię wymagalności roszczenia o naprawienie szkody wynikającej
z popełnienia przestępstwa, orzeczonego wyrokiem karnym na podstawie na podstawie art. 46 k.k., a także kwestię odsetek za opóźnienie mogących z tego wynikać, można zamknąć w trzech możliwych do rozważenia rozwiązaniach. Pierwsze rozwiązanie – w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, nieprzekonujące – polega na odrzuceniu możliwości dochodzenia odsetek. Sąd Okręgowy (...) stwierdził w uzasadnieniu wyroku z 21.08.2014 r. (III Ca 386/14), że obowiązek naprawienia szkody orzeczony na podstawie art. 46 § 1 k.k. nie jest świadczeniem
w rozumieniu art. 481 § 1 k.c. Instytucja odsetek za opóźnienie jest swoistą „sankcją cywilną" za sam fakt niespełnienia świadczenia pieniężnego w terminie. Uwzględniając przy tym treść art. 1 k.c., art. 481 § 1 k.c. winien być stosowany jedynie do stosunków cywilnoprawnych powstałych między osobami fizycznymi i osobami prawnymi. Takiego charakteru nie przybiera obowiązek naprawienia szkody orzeczony jako środek karny w ramach postępowania karnego. Bardziej przekonujące jest przeważające orzecznictwo sądów powszechnych, przyznające pokrzywdzonemu przestępstwem wierzycielowi roszczenie o odsetki, choć złożoną kwestią w tym świetle jest to, od kiedy odsetki te powinny być liczone. I tak, jeżeli przedmiotem przestępstwa był towar, nie środki pieniężne, odsetki nie są elementem szkody i roszczeniami wypływającymi bezpośrednio z przestępstwa, lecz wynikają one z opóźnienia w spełnieniu świadczenia, do którego sprawca jako dłużnik staje się zobowiązany na skutek dokonania przestępstwa przeciwko mieniu, mającemu określoną wartość wyrażoną
w pieniądzu i wobec tego odsetki przysługują dopiero od dnia wezwania do zapłaty kwoty stanowiącej równowartość zabranego przedmiotu (uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 7.06.2013 r., I ACa 121/13). W wyroku z dnia 30 marca 1998 roku w sprawie III CKN 330/97 Sąd Najwyższy wskazał, że w razie wyrządzenia szkody poprzez zagarnięcie rzeczy ruchomych wierzyciel może żądać odsetek od kwoty stanowiącej równowartość zagarniętych rzeczy od daty wezwania o zapłatę tej kwoty. W sprawie tej w grę wchodziło naprawienie szkody z tytułu przywłaszczenia wyrobów gotowych i maszyn szwalniczych na szkodę określonej osoby. Wyjątek ma miejsce, gdy chodzi o zabór pieniędzy. Wówczas to odsetki mogą być żądane od daty wyrządzenia szkody. Jest to wyjątek uzasadniony właściwością zobowiązania. Warto także sięgnąć do wyroku Sąd Apelacyjnego (...) z dnia 29 czerwca 2000 roku w sprawie II AKa 105/00 (-KZS 2000/7-8/41), w którym Sąd przyjął, że odsetki od kwoty stanowiącej wartość szkody wyrządzonej przestępstwem należą się uprawnionemu od daty przestępstwa.

Wydaje się najsensowniejszym rozwiązaniem dostosowanie rozstrzygnięcia do okoliczności konkretnej sprawy. Przykładowo, w uzasadnieniu wyroku z 30.06.2014 r. (II Ca 573/14) Sąd Okręgowy (...) stwierdził, że w wypadku zobowiązań
z czynów niedozwolonych, które mają charakter bezterminowy, stan opóźnienia
w spełnieniu świadczenia powstaje zatem po wezwaniu dłużnika do świadczenia. Znaczenie takiego wezwania wierzyciela polega na tym, że z jego chwilą na dłużniku zaczyna ciążyć obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia, nie spełniając go - popada w opóźnienie, a to uprawnia wierzyciela do żądania odsetek za czas opóźnienia. Dłużnik popada w opóźnienie, jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego
w terminie, w którym stało się ono wymagalne, także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia. W przypadku jednak czynów niedozwolonych polegających za zagarnięciu (zaborze) określonej kwoty termin spełnienia świadczenia, a więc zwrotu zagarniętej kwoty, wynika z natury (właściwości) zobowiązania. Dłużnik zagarniający pieniądze wie, że należą one do kogo innego i że nie powinny być w jego posiadaniu. Z istoty więc zagarnięcia pieniędzy wynika, że sprawca zagarnięcia jest
w zwłoce już od dnia popełnienia przestępstwa i że nie zachodzi potrzeba wezwania go do ich zwrotu, aby uczynić mu skuteczny zarzut, że opóźnia się ze spełnieniem świadczenia. Wierzyciel może żądać odsetek od kwoty zagarniętej przez dłużnika od daty wyrządzenia szkody. W podobnym kierunku idzie doktryna (P. D., Wyrok skazujący jak podstawa do wydania nakazu zapłaty, Prokuratura i Prawo 7-8, 2016), wskazując, że obecnie nie ma wątpliwości, że wierzyciel może żądać odsetek od kwoty zagarniętej przez dłużnika od daty wyrządzenia szkody oraz że jeżeli przedmiotem kradzieży jest rzecz inna niż pieniądze, powstanie wymagalności roszczenia odszkodowawczego (pieniężnego) uzależnione jest od wezwania ze strony wierzyciela.

Szczególny charakter spornego tu przypadku polega na tym, że choć przedmiotem przywłaszczenia były pieniądze, nie towar, co w pierwszym odruchu może prowadzić do wniosku o wymagalności roszczenia odszkodowawczego już
w dacie przywłaszczenia, to jednak z uzasadnień zapadłych w okolicznościach sprawy wyroków karnych wynika, że rola pozwanej w przestępczym procederze polegała jedynie na tym, że pozwana przyjmowała na swoje rachunki bankowe przelewy dokonywane przez córkę, a w dwóch przypadkach – w dniach 14 grudnia 2012 i 28 stycznia 2014 r. wpłaty własne dokonane przez siebie lub przez córkę (patrz k. 139 in fine). Z żadnego fragmentu uzasadnień wyroków karnych nie wynika ustalenie czynnego działania pozwanej w kierunku przestępczym. Zarzucono jej w istocie bierne akceptowanie wpływów przychodzących na jej rachunki bankowe i za to ją skazano. Tak też ją przedstawiał przed niniejszym procesem konsekwentnie powód – jako nieświadomego „słupa” będącego „narzędziem” przestępstwa E. Ż.. Oczywiście, wiążący charakter wyroku karnego nie budzi kwestii, jednak dla potrzeb niniejszego rozstrzygnięcia cywilnego niezwykle doniosły jest fakt, że z uzasadnienia żadnego
z wydanych w sprawie karnej wyroków nie wynika, na czym konkretnie polegała inkryminowana akceptacja przez pozwaną wpływów na jej rachunki bankowe – czy
w ogóle o tych wpływach wiedziała, a jeśli, tak to w jaki sposób wyrażała zgodę na pozostawanie obcych środków ja jej kontach. Nie było to również przedmiotem twierdzeń ani dowodów w niniejszej sprawie. Powód nie potrafił wyjaśnić, skąd zmiana jego dotychczas bardzo pozytywnego nastawienia do pozwanej, jeśli chodzi o jej rolę
w sprawie.

To wszystko sprawia, że w ocenie Sądu nie można zrównać pozwanej
z typowym sprawcą zaboru pieniędzy, który już w chwili zaboru wie, że zobowiązany jest do zwrotu - co było przedmiotem rozważań sądów w przytoczonych wyżej orzeczeniach. Dlatego w okolicznościach tej sprawy należy uznać, że zachodzi przypadek bliższy zaborowi towarów, uzasadniający przyznanie odsetek dopiero od daty wezwania do zapłaty, a to nastąpiło dopiero pismem z 27 czerwca 2024 r. – już po spełnieniu przez pozwaną świadczenia głównego. Wymaga podkreślenia, że pozwana dokonała zwrotu przywłaszczonej sumy niezwłocznie (7 dni) po wydaniu wyroku karnego w drugiej instancji, w związku z czym w opóźnienie nie wpadła.

Dlatego powództwo oddalono na podstawie art. 481 § 1 i 2 i art. 482 § 1 k.c.

Sąd Okręgowy dodatkowo stwierdza, że nawet gdyby przyjąć stanowisko odmienne (a więc zgodne z pozwem) co do daty wymagalności roszczenia, to roszczenie odsetkowe będące przedmiotem pozwu pozostaje w sprzeczności
z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.) i jako takie nie zasługuje na ochronę. Oczywiście, należy z całą powagą pochylić się nad faktem, kto jest w istocie pokrzywdzonym przestępstwem (oczywiście, że powód), oraz nad postulatem jak najpełniejszego usunięcia skutków przestępstwa, jednak w ocenie Sądu, rolą powoda były odpowiednio wczesne wezwanie pozwanej do zapłaty – jeszcze przed wydaniem wyroków karnych, by wywołać skutek wymagalności roszczenia o zwrot pieniędzy. Należy powtórzyć – w okolicznościach sprawy nie zmieniło się zupełnie nic, co uzasadniałoby zupełne odwrócenie nastawienia powoda do pozwanej dopiero na etapie sporządzania wezwania do zapłaty w czerwcu 2024 r.

Dodatkowo – już na marginesie – Sąd aprobuje stanowisko pozwanej, że roszczenie odsetkowe powoda, z uwagi na trzyletni okres przedawnienia wynikający
z art. 118 k.c., jest przedawnione w zakresie od 1 maja 2014 do 31 grudnia 2020 r.

Z tych przyczyn wniosek powoda (który przegrał proces) o zasądzenie zwrotu kosztów procesu od pozwanej, podległ oddaleniu jako niezasadny na podstawie art. 98 k.p.c., zaś w odniesieniu do kosztów procesu żądanych przez pozwaną (wynosiłyby one 10 817 zł – koszty zastępstwa procesowego wg norm przepisanych), która proces wygrała, Sąd stwierdza, że na podstawie art. 102 k.p.c. trzeba było odstąpić od obciążania tymi kosztami powoda, ponieważ obciążenie takie kłóciłoby się
z podstawowym poczuciem słuszności – to powód jest pokrzywdzony przestępstwem, składając pozew był przekonany o słuszności swego stanowiska, sprawa miała charakter ocenny prawnie i powód nie powinien ponosić żadnych dodatkowych ujemnych finansowo konsekwencji tej sprawy.

sędzia Rafał Kubicki