Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Ewa Oknińska
Protokolant:	sekretarz sądowy Alicja Pniewska

po rozpoznaniu w dniu 05 czerwca 2024 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w W.

przeciwko M. K.

o zapłatę

I.zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 96.827,16 (dziewięćdziesiąt sześć tysięcy osiemset dwadzieścia siedem 16/100) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty,

II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.889,51 (sześć tysięcy osiemset osiemdziesiąt dziewięć 51/100) zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty,

III.w pozostałym zakresie oddala powództwo,

IV. przyznaje kuratorowi adwokatowi K. M. wynagrodzenie w kwocie 6.642 zł (w tym należny podatek Vat), które nakazuje wypłacić z zaliczki uiszczonej przez powoda,

V. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 16.107,61 zł tytułem kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

VI. nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Olsztynie kwotę 820 zł tytułem kosztów sądowych.

sędzia Ewa Oknińska

Sygn. akt I C 175/22

UZASADNIENIE

Powód (...) (poprzednio (...)) w W. wniósł pozew przeciwko pozwanemu M. K., w którym domagał się zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwot:

1) 108.698,06 zł tytułem należności głównej za umowę nr (...) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21.01.2021 r. do dnia zapłaty,

2) 6.889,51 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych za ww. umowę, za okres od dnia 12.07.2018 r. do dnia 20.01.2021 r. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21.01.2021 r. do dnia zapłaty. Nadto, wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwany zawarł z (...) S.A. z siedzibą w W. umowę kredytu odnawialnego nr (...). Strony zawierały aneksy do umowy zwiększające kwoty kredytu. Ostatecznie bank udzielił pozwanemu kredytu odnawialnego w kwocie 90.000 zł. Powód podał, że na podstawie ww. umowy pozwany dokonywał regularnych transakcji, powodując zadłużenie na rachunku do wysokości udzielonego limitu kredytu odnawialnego. Kwota należności pozostałej do spłaty powiększana była o odsetki umowne oraz opłaty windykacyjne związane z nieterminową spłatą zobowiązania bądź brakiem płatności. Powód wskazał, iż kredytodawca pismem z dnia 21.04.2018 r. wypowiedział stronie pozwanej umowę. Powód podniósł, iż wobec wypowiedzenia umowy pismem z dnia 21.04.2018 r. oraz upływu 2-miesięcznego okresu wypowiedzenia, roszczenie stało się wymagalne w dniu 12.07.2018 r. W dniu 31.10.2019 r. powód na mocy umowy przelewu wierzytelności nabył od (...) S.A. w W. dochodzoną w niniejszym postępowaniu wierzytelność wraz z wszelkimi związanymi z nią prawami. (pozew k. 3-6v.).

Powód w piśmie z dnia 03 marca 2022 r. wskazał, że prowizja w wysokości 2.250 zł za odnowienie kredytu została naliczona w dniu 19 marca 2018 r. (pismo procesowe – k 124 -124 v.)

W piśmie z dnia 28.02.2023 r. powód podał, że na dochodzoną kwotę 115.587,57 zł składają się:

- kwota 92.519,19 zł z tytułu wykorzystanego limitu kredytowego,

- kwota 13.928,87 zł z tytułu odsetek umownych karnych liczone od kwoty kapitału do dnia 11.07.2018 r.,

- kwota 2.250 zł z tytułu opłat i kosztów,

- kwota 6.889,51 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty kapitału za okres od dnia 12.07.2018 r. do dnia 20.01.2021 r. (pismo procesowe k. 183-185v.).

W odpowiedzi na pozew, kurator ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego wniósł o zwrot pozwu w trybie przepisu art. 130 ^1a § 1 i 3 zd. III k.p.c.. W przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz przyznanie kuratorowi wyznaczonemu w niniejszej sprawie wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji wg norm przepisanych wraz z należnym podatkiem VAT od przyznanego wynagrodzenia.

Kurator podniósł, że powód nie wskazał w jakiej formie została zawarta umowa kredytu odnawialnego, jeżeli w elektronicznym to koniecznym jest wykazanie, że pozwany złożył oświadczenie woli jak w treści potwierdzenia zawarcia umowy. Nadto podniósł, iż nie ma możliwości uzyskania stanowiska pozwanego, stąd złożył wniosek o weryfikację własnoręczności podpisów pozwanego przez biegłego z zakresu pisma. W jego ocenie, podpis znajdujący się w aktach sprawy na potwierdzeniu odbioru przez pozwanego korespondencji sądowej, różni się od podpisów na dokumentach bankowych. Zdaniem kuratora niezasadnym jest także żądanie zapłaty przez pozwanego prowizji za automatyczne przedłużenie umowy w kwocie 2.250 zł (odpowiedź na pozew k. 177-178).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 marca 2014 r. (...) S.A. z siedzibą w W. zawarł z pozwanym M. K. umowę kredytu odnawialnego nr (...). W dniu 26 października 2015 r. pozwany złożył wniosek o podwyższenie kredytu odnawialnego do kwoty 90.000 zł. Aneksem z dnia 27 października 2015 r. zawartym pomiędzy pozwanym (...) S.A. w W. zwiększono kwotę kredytu odnawialnego do łącznej kwoty 90.000 zł. Kredyt był oprocentowany wg zmiennej stopy procentowej, która wynosiła 9,99 % w stosunku rocznym, ustalonym jako suma: zmiennej marży banku wynoszącej 8,35 punktów procentowych i zmiennej stawki bazowej obowiązującej w banku, wynoszącej 1,64 %. (§ 2 ust, 1 aneksu).

Zgodnie z §11 ust. 2 aneksu od kwoty kapitału, niespłaconego w terminie, od następnego dnia po terminie spłaty, bank naliczać będzie odsetki za opóźnienie równe odsetkom maksymalnym.

(dowód: wniosek o podwyższenie kredytu odnawialnego – k 18-18 v. aneks z dnia 27.10. (...). – k. 11-12 v.)

Pismem z dnia 20 lutego 2018 r. (...) S.A. w W. wezwał kredytobiorcę M. K. do spłaty zadłużenia w terminie 14 dni, które na dzień sporządzenia pisma wynosiło 1.617,74 zł.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 29)

Pismem z dnia 21 kwietnia 2018 r. kredytodawca wypowiedział pozwanemu umowę kredytu. Całkowita kwota zobowiązania pozostałego do spłaty na dzień sporządzenia niniejszego pisma wynosiła 96.279,27 zł w tym:



kapitał: 91.259,19 zł,



odsetki: 2.770,08 zł,



opłaty i prowizje: 2.250 zł.

Pozwany odebrał wypowiedzenie umowy w dniu 11 maja 2018 r.

(dowód: wypowiedzenie umowy k. 27, potwierdzenie odbioru k. 28-28v.)

W dniu 22 lutego 2019 r., pozwem złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, (...) S.A. w W. wniósł o zasądzenie od M. K. na rzecz banku kwoty 105.265,97 zł. W uzasadnieniu wskazał, iż na dochodzoną kwotę składa się:



kwota 92.519,19 zł tytułem należności głównej,



kwota 10.496,78 zł tytułem odsetek umownych naliczonych od kapitału za okres od 21.12.2017 r. do 20.02.2019 r.,



kwota 2.250 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

Postanowieniem z dnia 22 marca 2019 r. (...) (...) w L. umorzył postępowanie z uwagi na cofnięcie pozwu przez bank.

(dowód: akta sprawy (...) k. 112-116)

W dniu 31 października 2019 r. (...) S.A. z siedzibą w W. zawarł z powodem umowę przelewu wierzytelności.

Umową przelewu była objęta wierzytelność przeciwko pozwanemu M. K. wynikająca z umowy nr (...) z 19 marca 2014 r. W załączniku nr B do umowy przelewu, oznaczając wierzytelność wskazano sygn. akt (...) Sądu Rejonowego Lublin- Zachód w L.

Zgodnie z załącznikiem nr A do umowy przelewu – pozycja 887 – wierzytelność przeciwko pozwanemu obejmowała: wymagalny kapitał 92.519,19 zł, opłaty i koszty 2.250 zł i odsetki na datę przejścia praw - 13.928,87 zł, łącznie 108.698,06 zł.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności k. 40-46, załącznik B – k. 51, aneks nr (...) do umowy przelewu wierzytelności z 31.10.2019 r. k. 47, załącznik A k. 209)

Pismem z dnia 2 grudnia 2019 r. pozwany poinformował powoda, iż nabył od (...) S.A. wierzytelność z tytułu łączącej go umowy z mBankiem. W związku z powyższym powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 108.698,06 zł do dnia 12.12.2019 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 102-103v.)

W dniu 21 stycznia 2021 r., pozwem złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 115.587,57 zł.

Postanowieniem z dnia 15 marca 2021 r. (...) (...) w L. nakazał pozwanemu M. K. w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłaty zapłacić powodowi kwotę łączną 115.587,57 zł albo w tym terminie wnieść sprzeciw.

Kolejno postanowieniem z dnia 13 lipca 2021 r. uchylono nakaz zapłaty z dnia 15.03.2021 r. oraz umorzono postępowanie, wobec nieodebrania przez pozwanego korespondencji.

(dowód: akta sprawy (...) k. 31-35v., postanowienie k. 39)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w przeważającej części.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty, których wiarygodność nie została skutecznie podważona przez stronę pozwaną.

Zgromadzone w aktach dokumenty wskazują, że pozwany nie wywiązał się z obowiązku spłaty kredytu odnawialnego. W konsekwencji umowa została wypowiedziana a wierzytelność powoda w stosunku do dłużnika stała się w całości wymagalna.

Odnosząc się do zasadności roszczenia, wskazać należy, że pozwanego M. K. i (...) S.A. z siedzibą w W. łączyła umowa kredytu. Z dowodów w postaci wezwania do zapłaty, wypowiedzenia umowy kredytu wynika, że pozwany zaprzestał regularnie spłacać kredyt. Zatem istniały podstawy do wypowiedzenia umowy przez bank, gdyż pozwany nie dotrzymał warunków umowy.

W tym miejscu wskazać należy, iż kurator nieznanego z miejsca pobytu pozwanego poddał wątpliwości czy na dokumentacji bankowej znajduje się podpis pozwanego. Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu pisma w osobie A. K., która wydała opinię kategoryczną wskazując, iż podpisy złożone pod wnioskiem o podwyższenie kredytu oraz aneksem do umowy kredytu odnawialnego należą do pozwanego M. K. (k. 261-276). Strony nie kwestionowały powyższej opinii.

W niniejszej sprawie doszło do skutecznego przelewu wierzytelności przysługującej pierwotnie (...) S.A. w W. na rzecz (...) (poprzednio (...)) z siedzibą w W.. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Bank zawarł w dniu 31 października 2019 r. z powodem umowę przelewu, na podstawie której Fundusz nabył wierzytelność z tytułu umowy kredytu, łączącej Bank z pozwanym. Przedłożone dokumenty w postaci umowy wraz z wyciągiem załącznika, pozwalają na przyjęcie, że w zakres uprawnień pierwotnie przysługujących bankowi w stosunku do jego wierzytelności wobec pozwanego z tytułu umowy kredytu, wszedł (...) w W..

W niniejszej sprawie powód dochodził zapłaty kwoty 115.587,57 zł, na którą składa się:



wykorzystany i niespłacony kapitał w kwocie 92.519,19 zł,



odsetki umowne karne w kwocie 13.928,87 zł liczone od kwoty kapitału do dnia 11.07.2018 r.,



opłaty i koszty w kwocie 2.250 zł,



skapitalizowane odsetki ustawowe za opóźnienie w kwocie 6.889,51 zł liczone od kwoty kapitału za okres od dnia 12.07.2018 r. do dnia 20.01.2021 r.

Powód przedłożył do akt płytę CD (k. 125), na której znajduje się elektroniczne zestawienie operacji. Z dokumentu wynika, iż kwota wykorzystanego limitu kredytowego wynosi 92.519,19 zł. Powód zdołał zatem udowodnić wysokość kapitału kredytu.

Odnosząc się do dochodzonych przez powoda odsetek umownych w kwocie 13.928,87 zł liczonych od kwoty kapitału do dnia 11 lipca 2018 r. wskazać należy, iż dochodzona przez niego kwota stanowi w istocie kwotę odsetek naliczonych na datę umowy przelewu wierzytelności, tj. 31 października 2019 r. Z kolei, jak wynika z elektronicznego postępowania upominawczego o sygn. akt (...), (...) S.A. z siedzibą w W. wskazał, iż należne odsetki umowne za okres od 21.12.2017 r. do 20.02.2019 r. mieszczą się w kwocie 10.496,78 zł. Zatem powód nie może dochodzić od pozwanego więcej niż mógł z tytułu odsetek umownych mógł dochodzić bank. Bowiem, jak podkreśla się w literaturze, sytuacja prawna dłużnika nie może ulec na skutek przelewu pogorszeniu w porównaniu z tą, jak istniała przed przelewem. Oznacza to po pierwsze, że cesjonariusz - nabywca wierzytelności nie może żądać od dłużnika więcej niż miał prawo żądać od niego zbywca wierzytelności - cedent. Po drugie wierzytelność po przelewie pozostaje obciążona tymi wszystkimi zarzutami, którymi była obciążona w stosunku do poprzedniego wierzyciela. Dłużnikowi przysługują względem nowego wierzyciela te same zarzuty, które miał wobec zbywcy.

Ponadto zauważyć należy, że z elektronicznego zestawienia operacji wynika, że wymagalne odsetki na dzień 11 lipca 2018 r. wynosiły 4.307,46 zł. Podkreślić należy, że powód dochodził z tego tytułu odsetek do dnia 11 lipca 2018 r., a sąd jest związany żądaniem.

Zatem należało zasądzić od pozwanego na rzecz powoda na podstawie art. 69 ustawy Prawo bankowe kwotę 92.519,19 zł z tytułu kapitału oraz kwotę 4.307,97 zł, z tytułu odsetek umownych, tj. łącznie kwotę 96.827,16 zł.

Odnosząc się do żądania powoda zasądzenia wskazanej w pozwie kwoty tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych od kwoty wypłaconego kapitału kredytu za okres od dnia 12 lipca 2018 r. do dnia 20 stycznia 2021 r., wskazać należy, iż naliczenie i skapitalizowanie odsetek ustawowych do dnia 20 stycznia 2021 r. było uzasadnione i znajdowało podstawę prawną w art. 482 § 1 k.c. Nadto, dochodzona przez powoda kwota 6.889,51 zł nie przekracza kwoty odsetek ustawowych należnych za ten okres.

Powództwo podlegało oddaleniu w zakresie żądanej kwoty 2.250 zł tytułem kosztów opłat i prowizji. Na uwagę zasługuje fakt, iż w dniu 20 lutego 2018 r. bank wezwał pozwanego do zapłaty zaległości powstałej z tytułu braku spłaty kredytu odnawialnego z informacją, iż brak wpłaty będzie skutkowało wypowiedzenie umowy. Kolejno w dniu 19 marca 2018 r. Bank automatycznie przedłużył pozwanemu umowę, podczas gdy już wtedy istniały poważne wątpliwości co do tego czy pozwany będzie wywiązywał się z obowiązku dokonywania wpłat z tytułu kredytu odnawialnego. Bank wypowiedział pozwanemu umowę już po miesiącu od dnia jej przedłużenia, tj. 21 kwietnia 2018 r. Takie działanie banku mogło mieć na celu uzyskanie dodatkowej prowizji za przedłużenie umowy, podczas gdy już wtedy bank miał świadomość o problemach pozwanego w spłacie zadłużenia. Zgodnie bowiem z § 2 ust. 2 wydruku umowy (k. 13), okres obowiązywania umowy kredytu zostaje automatycznie przedłużony o kolejne 12 miesięcy, pod warunkiem należytego wypełniania przez kredytobiorcę obowiązków wynikających z umowy kredytu. Takim obowiązkiem bez wątpienia było dokonywanie wpłat na rzecz spłaty kredytu odnawialnego, czego pozwany zaprzestał. Nie istniały zatem jakiekolwiek podstawy do dalszego przedłużania umowy i zwiększania zadłużenia kredytobiorcy.

Mając na uwadze powyższe w pkt. I sentencji wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 96.827,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty. Ponadto w pkt II wyroku zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.889,51 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 stycznia 2021 r. do dnia zapłaty. W pozostałym zakresie powództwo oddalono – pkt III sentencji wyroku.

Powód żądał zasądzenia odsetek od dnia 21 stycznia 2021 r. wobec złożenia pozwu w trybie art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c. Stosownie do treści art. 505 ³⁷ § 2 k.p.c. jeżeli w terminie trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze, skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Powód wykazał datę, w której powództwo w elektronicznym postepowaniu upominawczym zostało złożone, a tym samym wykazał początek okresu uzasadniającego żądanie odsetek za opóźnienie.

Dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego ustanowiony został w niniejszej sprawie kurator w osobie adwokat K. M.. Za reprezentowanie nieznanego z miejsca pobytu pozwanego przysługuje z tego tytułu wynagrodzenie. W związku z tym Sąd w pkt IV wyroku przyznał adw. K. M. wynagrodzenie za pełnienie obowiązków kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego w kwocie 6.642 zł w tym należny podatek VAT

Wysokość wynagrodzenia kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego Sąd ustalił na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej.

Orzeczenie o kosztach procesu w pkt V wyroku Sąd oparł na treści przepisu art. 100 k.p.c. W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W oparciu o powyższy przepis, Sąd stosunkowo rozdzielił koszty.

Powód bowiem wygrał sprawę w 89,73%. Powód poniósł koszty procesu: w opłatę sądową od pozwu w kwocie 5.780 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 5.400 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17 zł, wynagrodzenie kuratora w kwocie 6.642 zł, koszty doręczenia korespondencji kierowanej do pozwanego przez komornika 112,20 zł. Powód wygrał proces w 89,73 % i należne jego koszty wynoszą 16.107,61 zł i taką też kwotę należało zasądzić na jego rzecz.

O nieuiszczonych kosztach sądowych, Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. W związku z tym, że pozwany przegrał w zasadniczej części sprawę, należało nakazać ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy w Olsztynie) kwotę 820 zł tytułem wydatków poniesionych na wynagrodzenie biegłego (pkt VI wyroku).

sędzia Ewa Oknińska