Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

sędzia Rafał Kubicki

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2025 r. w Olsztynie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Krajowego Ośrodka (...) w W.

przeciwko Ł. M.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego Ł. M. na rzecz powoda Krajowego Ośrodka (...) w W. kwotę 122 828,91 zł (sto dwadzieścia dwa tysiące osiemset dwadzieścia osiem złotych dziewięćdziesiąt jeden groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 28 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty z zastrzeżeniem dla pozwanego prawa do powoływania się w toku egzekucji na:

1)  ograniczenie odpowiedzialności do nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), a konkretnie do udziału (...)

2)  ograniczenie odpowiedzialności do wysokości sumy pieniężnej określonej we wpisie hipoteki umownej w kwocie 370 000 zł (trzysta siedemdziesiąt tysięcy złotych),

a ponadto z tym zastrzeżeniem, że do wysokości długu niższego zachodzi współodpowiedzialność z D. M. zasądzoną prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Okręgowego (...). - sygn. (...) (nie dotyczy to zasądzonych w tym nakazie zapłaty kosztów procesu) – polegająca na tym, że spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników zwalnia drugiego,

II.  oddala powództwo w pozostałej części,

III.  wyrokowi w punkcie I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności,

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.576 zł (jedenaście tysięcy pięćset siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Rafał Kubicki

I C 193/25

Uzasadnienie punktu II wyroku

Krajowy Ośrodek (...) w W. wniósł w dniu 27.01.2025 r. przeciwko pozwanemu Ł. M. o zasądzenie kwoty 122 828,91 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 28 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany, kupując nieruchomość od powoda, dla zabezpieczenia wierzytelności powoda o zapłatę reszty ceny sprzedaży, odsetek oraz innych należności ubocznych wynikających z umowy sprzedaży ustanowił na rzecz powoda hipotekę umowną na sumę 370 000 zł. Powód wezwał pozwanego jako dłużnika rzeczowego do spełnienia świadczenia z wierzytelności zabezpieczonej hipoteką w kwocie 122 828,91 zł, na którą składają się: należność główna - 104 220 zł, odsetki ustawowe za opóźnienie do 27.08.2024 r. – 8595,38 zł oraz odsetki z tytułu rozłożenia ceny sprzedaży na raty – 10 013,53 zł.

Pozwany nie odpowiedział na pozew (mimo zobowiązania zakreślającego termin i wskazującego skutki braku odpowiedzi).

Ustalenie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia

Pozwany nie zaprzeczył twierdzeniom pozwu, dlatego w okolicznościach sprawy Sąd uznaje je za bezsporne i potwierdzone dokumentami - załącznikami do pozwu.

Powód w dniu 7 maja 2013 r. zawarł z D. M. i J. M. umowę sprzedaży nieruchomości stanowiącej działki Nr (...) o powierzchni 7,1200 ha położone w obrębie S., gmina Ś. (umowa sprzedaży (...) notariusza B. M. w O.). W celu zabezpieczenia wierzytelności sprzedawcy z tytułu reszty ceny sprzedaży, odsetek i innych należności ubocznych wynikających z umowy sprzedaży kupujący ustanowili na przedmiotowej nieruchomości na rzecz powoda hipotekę umowną do sumy 370.000 zł (wydruk e-KW Nr (...)).

W związku z nieuregulowaniem wymagalnych należności wynikających z ww. umowy, powód wypełnił weksel i wezwał D. M. do jego wykupienia,
a następnie wystąpił do Sądu Okręgowego w Olsztynie z powództwem o zapłatę. Nakazem zapłaty z 1 sierpnia 2024 r. (sygn. (...)) Sąd Okręgowy w Olsztynie nakazał D. M. zapłatę sumy 122 828,91 zł, na którą składają się: należność główna - 104 220 zł, odsetki ustawowe za opóźnienie – 7278,37 zł oraz odsetki z tytułu rozłożenia ceny sprzedaży na raty – 10 013,53 zł. Nakaz uprawomocnił się z dniem 5 października 2024 г. (wezwanie do zapłaty z 4 czerwca 2024 r. ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru, nakaz zapłaty z 1 sierpnia 2024 r. - (...).

W związku z faktem, że pozwany Ł. M. jest właścicielem opisanej wyżej nieruchomości, z uwagi na nieuregulowanie należności dotyczących umowy sprzedaży, pismem z 13 sierpnia 2024 r. powód wezwał go - jako dłużnika hipotecznego do uregulowania roszczenia zabezpieczonego hipoteką w łącznej kwocie 122.828,91 zł (wezwanie do zapłaty z 13 sierpnia 2024 r. ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru).

Pozwany jest dłużnikiem powoda w kwocie 122.828,91 zł, na którą składają się: należność główna - 104.220,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczonymi do 27 sierpnia 2024 r. w kwocie 8.595,38 zł (obejmującą raty płatne w terminach: 25 lutego 2022 r. 17.370 zł, 25 lutego 2023 г. 17.370 zł, 25 lutego 2024 r. 17.370 zł oraz pozostałą do zapłaty należność powstałą na skutek wypowiedzenia warunków rozłożenia ceny sprzedaży na raty, płatną w terminie 17 lipca 2024 r. tytułem oprocentowania z tytułu rozłożenia ceny sprzedaży na raty. 52.110,00 zł) i kwotę 10.013,53 zł tytułem odsetek z tytułu rozłożenia ceny na raty.

Rozważania prawne

Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (u.k.w.h.),
w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka). Z tego sformułowania wynika, że wierzycielowi hipotecznemu przysługują dwa zasadnicze uprawnienia. Po pierwsze, może on zaspokoić się z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością. Po drugie, przysługuje mu pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzycielami osobistymi właścicieli nieruchomości. W uprawnieniach tych znajduje wyraz bezwzględny charakter prawa rzeczowego, jakim jest hipoteka. Wierzyciel hipoteczny może dochodzić zaspokojenia od dłużnika rzeczowego, jeżeli jego wierzytelność istnieje i jest wymagalna. To roszczenie nie jest uzależnione od wcześniejszego dochodzenia należności od dłużnika osobistego czy poręczyciela. Art. 69 u.k.w.h. stanowi, że hipoteka zabezpiecza mieszczące się w sumie hipoteki roszczenia o odsetki oraz
o przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenia o świadczenia uboczne, jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki do księgi wieczystej, co w przedmiotowej sprawie miało miejsce. Górną granicą odpowiedzialności dłużnika hipotecznego jest maksymalna kwota pieniężna wpisana do księgi wieczystej, będąca sumą hipoteki.

Choć powód nie ujął tego w żądaniu pozwu (a powinien był), z uzasadnienia pozwu wynika wprost, że żądanie swoje kieruje przeciwko pozwanemu jako dłużnikowi rzeczowemu, a nie osobistemu.

Z powyższych względów powództwo – na podstawie art. 65 u.k.w.h. zasługiwało na uwzględnienie, ale nie w całości, lecz przy niedodanym do żądania pozwu zastrzeżeniu ograniczenia odpowiedzialności pozwanego:

3)  do nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...), a konkretnie do udziału (...)

4)  do wysokości sumy pieniężnej określonej we wpisie hipoteki umownej w kwocie 370 000 zł (trzysta siedemdziesiąt tysięcy złotych),

a ponadto z tym zastrzeżeniem, że do wysokości długu niższego zachodzi współodpowiedzialność z D. M. zasądzoną prawomocnym nakazem zapłaty Sądu Okręgowego (...). - sygn. (...) (nie dotyczy to zasądzonych w tym nakazie zapłaty kosztów procesu) – polegająca na tym, że spełnienie świadczenia przez jednego z dłużników zwalnia drugiego.

Wyjaśnić należy to ostatnie - D. M. odpowiada za to samo jako dłużnik osobisty, więc na innej zasadzie, stąd konieczność powiązania obu odpowiedzialności in solidum, by powód na podstawie dwóch osobnych tytułów egzekucyjnych nie mógł egzekwować tego samego dwukrotnie od dwóch osób.

Konieczność poczynienia tych wszystkich zastrzeżeń wynika już z faktów podanych w uzasadnieniu pozwu i z nieznanych Sądowi przyczyn nieujętych petitum pozwu. Zastrzeżenia te ograniczają odpowiedzialność pozwanego, dlatego wpisanie ich do wyroku wbrew żądaniu pozwu, jako oddziałujące na niekorzyść strony powodowej, oznaczać musi częściowe oddalenie powództwa w tym zakresie.

sędzia R. K.