Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lutego 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Tomasz Cichocki
Protokolant:	sekretarz sądowy Karolina Tyc

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2024 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko P. T.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego P. T. na rzecz powoda (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 75 024,80 (siedemdziesiąt pięć tysięcy dwadzieścia cztery i 80/100) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 15 listopada 2022r. do dnia zapłaty;

II.  zasadza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 9 169,00 (dziewięć tysięcy sto sześćdziesiąt dziewięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, w tym 5 417,00 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Tomasz Cichocki

Sygn. akt I C 455/23

UZASADNIENIE

Powód (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w dniu 28 marca 2023 r. (data nadania) wniósł o zasądzenie od pozwanego P. T. kwoty 75.024,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 k.c., liczonymi od dnia wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów elektronicznego postępowania upominawczego oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie określonymi w art. 98 § 1 ¹ k.p.c. oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazał, że w dniu 26.09.2018 r. zawarł z pozwanym Umowę (...) nr (...), na podstawie której, udostępnił pozwanemu kwotę kredytu w wysokości 75.754,21 zł. Umowa wbrew jej postanowieniom nie została przez pozwanego spłacana. Dlatego bank skierował do Pozwanego Ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy z dnia 08.07.2022, w którym wezwał Pozwanego, w terminie 14 dni roboczych, do zapłaty zaległości oraz poinformował Pozwanego o możliwości złożenia w tym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Ze względu na niedotrzymanie warunków Umowy i nieuregulowanie zaległości pomimo wezwania do zapłaty, powód pismem z dnia 16.09.2022 skierował wobec pozwanego oświadczenie o wypowiedzeniu Umowy, z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, liczonego od daty doręczenia rzeczonego pisma.

Wobec braku spłaty przez Pozwanego wymagalnego zadłużenia, Powód wystawił wyciąg z ksiąg banku nr (...) z dnia 15.11.2022 oraz złożył powództwo w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Na kwotę objętą pozwem składają się następujące należności:

- niespłacony kapitał w kwocie: 69.751,78 zł

- odsetki umowne w kwocie: 4344,14 zł

- odsetki umowne za opóźnienie w kwocie: 928,88 zł.

(pozew k. 4-7)

Pozwany P. T. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami określonymi w art. 98 § 1 ¹ k.p.c., a także opłaty od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

Pozwany zakwestionował roszczenie powoda zarówno co do zasady jak i wysokości, jednocześnie zaprzeczył wszelkim twierdzeniom powoda poza tymi, które wyraźnie przyznał. Pozwany zakwestionował istnienie, jak i rozmiar zobowiązania, datę wymagalności roszczenia deklarowaną przez powoda, jak również roszczenie odsetkowe.

Na niezasadność przedmiotowego powództwa w ocenie pozwanego wskazują w szczególności:

1. Fakt wywodzenia przez powoda istnienia roszczenia, na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych,

2. Zarzut niezawarcia umowy kredytu konsolidacyjnego na warunkach przedstawionych przez powoda,

3. Fakt nieprzekazania na własność pozwanego kapitału kredytu zdefiniowanego w projekcie umowy, jak również bezzasadność zastosowanego względem pozwanego mechanizmu konsolidacji,

4. Przedwczesność powództwa, związana z nieskutecznym wypowiedzeniem umowy, stanowiącej podstawę żądania pozwu,

5. Fakt zastosowania przez pożyczkodawcę w umowie niedozwolonych klauzul umownych, przewidujących po stronie pozwanego obowiązek uiszczenia opiat nienależnych i rażąco zawyżonych,

6. Niezgodne z prawem zastrzeżenie obowiązku uiszczenia świadczenia odsetkowego,

7. Brak przeprowadzenia przez powodowy bank badania zdolności kredytowej pozwanego przed wyrażeniem zgody na udzielenie mu rzekomego kredytu.

W ocenie pozwanego na niezasadność przedmiotowego powództwa wskazują chociażby:

⚫

Zarzut wywodzenia przez powoda istnienia i wysokości roszczenia na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych, który jednak nie został załączony do akt sprawy,

⚫

Przedwczesność powództwa, związana z nieskutecznym wypowiedzeniem umowy, stanowiącej podstawę żądania pozwu,

⚫

Fakt zastosowania przez pożyczkodawcę w umowie niedozwolonych klauzul umownych, przewidujących po stronie pozwanej obowiązek uiszczenia opłat nienależnych i rażąco zawyżonych,

⚫

Brak przeprowadzenia przez powodowy bank badania zdolności kredytowej pozwanej przed wyrażeniem zgody na udzielenie jej rzekomego kredytu,

⚫

Zarzut niewykazania roszczenia odsetkowego,

⚫

Zarzut nienależnego żądania zasądzenia pełnej kwoty pozaodsetkowych kosztów pożyczki, zamiast proporcjonalnego uzależnienia ich od okresu, przez jaki umowa rzeczywiście obowiązywała

(odpowiedź na pozew k. 41-49, pismo procesowe k. 117-121).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Dnia 26 września 2018 r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. zawarł z pozwanym P. T. (w ramach (...) Bank Spółka Akcyjna Oddział (...) Usługi (...) w W.), umowę o kredyt konsolidacyjny nr (...) oraz umowę w zakresie elektronicznych oświadczeń woli.

Na podstawie powyższej umowy o kredyt konsolidacyjny bank udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 75.754,21 zł z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne kredytobiorcy w wysokości 9.243 zł, na spłatę zobowiązań kredytowych Kredytobiorców wskazanych w § 1 ust. 1 pkt 2 lit. a-e oraz prowizję od udzielonego kredytu w wysokości 6.136,09zł.

Stosownie do § 1 ust. 4 umowy, jeżeli kwota uruchomionego kredytu nie zaspokaja konsolidowanego zobowiązania Kredytobiorcy, Kredytobiorca zobowiązany jest do całkowitego rozliczenia zobowiązania ze środków własnych.

Zgodnie z postanowieniami umowy, pozwany zobowiązał się spłacić kredyt w 144 równych ratach kapitałowo – odsetkowych. Spłaty rat kapitałowo-odsetkowych kredytobiorca miał dokonywać zgodnie z terminami i w wysokości określonej w doręczonym aktualnym harmonogramie spłat.

Oprocentowanie kredytu na dzień zawarcia umowy wynosiło 9,99 % w stosunku rocznym. Całkowita kwota kredytu wynosiła 69.618,12 zł. i nie obejmowała kredytowanych przez Bank kosztów kredytu wskazanych w § 1 ust. 2 pkt 3 Umowy. Całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 129.918,02 zł.

Całkowity koszt kredytu, który na dzień zawarcia umowy, naliczony szacunkowo wynosił 60.299,90 zł. (należne odsetki umowne w wysokości 54.163,81 zł + prowizja w wysokości 6.136,81 zł). RRSO na dzień zawarcia umowy wynosiła 12,44%.

Strony ustaliły, że odsetki od zadłużenia przeterminowanego są naliczane od dnia, w którym spłata należności miała nastąpić do dnia poprzedzającego jego spłatę. Oprocentowanie zadłużenia przeterminowanego było równe wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie w rozumieniu art. 481 § 2 ¹ kodeksu cywilnego i w dniu zawarcia umowy wysokość oprocentowania z tytułu zadłużenia przeterminowanego wynosiła 14% w stosunku rocznym.

W § 9 umowy postanowiono, że umowa rozwiązuje się z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia bądź w każdym czasie - za porozumieniem stron. Bank miał prawo wypowiedzieć Umowę w przypadku:

1.  niedotrzymania przez Klienta warunków udzielenia Kredytu,

2.  utraty przez Klienta zdolności kredytowej,

3.  ujawnienia przedłożenia przez Klienta fałszywych łub nierzetelnych dokumentów,

4.  złożenia fałszywych oświadczeń.

Zgodnie z § 9 ust 3 w przypadku wypowiedzenia Umowy Klient jest zobowiązany do spłaty całości zadłużenia wraz z należnymi odsetkami i prowizjami najpóźniej do ostatniego dnia okresu wypowiedzenia, liczonego od dnia doręczenia wypowiedzenia.

Od następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia całe zobowiązanie z tytułu udzielonego kredytu staje się wymagalne i traktowane jest jako za zadłużenie przeterminowane (§ 9 ust. 4).

W ramach zawartej umowy ramowej w zakresie elektronicznych oświadczeń woli strony określiły, że akceptują następujące sposoby złożenia przez Strony oświadczenia woli:

1.  na piśmie - z zastrzeżeniem, że podpis Klienta musi być zgodny ze wzorem podpisu Klienta złożonym uprzednio w Banku,

2.  Kodem autoryzacyjnym łub za pomocą Mobile tokena w ramach systemu bankowości internetowej lub Bankowości mobilnej, w zależności od wybranego przez Klienta sposobu weryfikacji transakcji,

3.  poprzez deklarację ustną złożoną za pośrednictwem Bankowości Telefonicznej,

4.  w łomie wiadomości SMS w formacie wskazanym w odrębnych regulacjach, z numeru telefonu komórkowego oznaczonego w Banku jako zaufany,

5.  poprzez wykonanie w bankomacie Operacji kartą z wykorzystaniem numeru PlN.

Złożenie oświadczenia woli przez Strony mogło również przebiegać w innym, uzgodnionym przez Strony trybie (§ 2).

W ramach postanowień wspólnych strony ustaliły, że klient wyraża zgodę na przesyłanie informacji dotyczących realizacji Umowy za pomocą środków komunikacji elektronicznej (§1 ust. 1).

Ponadto wskazano, że niniejszy podpis uważa się za złożony pod:

1) Regulaminem obsługi produktów (...) Usługi (...)

2) Umową o kredyt konsolidacyjny

3) Umową ramowa w zakresie elektronicznych oświadczeń woli

W dniu zawarcia umowy (26 września 2019 r.) pracownik Zespołu (...) – oddziału (...) Bank S.A. wysłał maila na adres „(...)” w którym wskazał, że przesyła umowę o kredyt wraz z kompletem dokumentów. Ponadto wskazał hasło do umowy. Do maila załączono plik o nazwie „P. T..zip”

(dowód: umowa kredytu k. 18-19v., umowa w zakresie elektronicznych oświadczeń woli oraz postanowienia wspólne k. 20, wydruk maila k. 63, oświadczenie o numerach rachunków k. 69)

Kredyt został uruchomiony w dniu 26 września 2018 r. w wysokości 75.754,21 zł zgodnie z postanowieniami § 1 ust 2 pkt 1-3 umowy.

(dowód: historia rachunku k. 64—64)

W dniu 8 lipca 2022 r. (...) Bank S.A. sporządził pismo zatytułowane „ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy”, którego treść zawierała wezwanie do dokonania w terminie 14 dni spłaty zadłużenia przeterminowanego, które na dzień sporządzenia pisma wynosiło 2.118,40 zł. Ponadto bank poinformował o możliwości złożenia w terminie 14 dni wniosku o restrukturyzację. Pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 13 lipca 2022 r.

(dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy z wydrukiem śledzenia przesyłek k. 21-23)

Pismem z dnia 16 września 2022 r., z uwagi na niedotrzymanie warunków umowy i nieuregulowanie zaległości pomimo wezwania do zapłaty, bank wypowiedział umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Wskazał, że zadłużenie przeterminowane wynosi 4.138,98 zł a datę powstania zaległości określił na dzień 15 czerwca 2022 r. wskazał, że jeżeli w okresie wypowiedzenia zostanie dokonana całkowita spłata zadłużenia, wypowiedzenie stanie się nieskuteczne i umowa będzie kontynuowana na dotychczasowych warunkach. W przypadku nieuregulowania zadłużenia przeterminowanego bądź uregulowania go w niepełnej wysokości, umowa zostanie rozwiązana wraz z upływem okresu wypowiedzenia, a całość zobowiązań wynikających z Umowy zostanie postawiona w stan wymagalności. W przypadku braku spłaty zadłużenia, Bank ma prawo wszcząć postępowanie sądowo-egzekucyjne w celu odzyskania należności. Powyższa informacja została przedstawiona również w formie graficznej.

Pismo zostało doręczone pozwanemu w dniu 22 września 2022 r.

(dowód: wypowiedzenie umowy z kserokopią koperty i zpo k. 26-28v.)

Pismem z dnia 28 października 2022 r. zatytułowanym przedsądowe wezwanie do zapłaty, powodowy bank wezwał pozwanego do zapłaty wymagalnego zadłużenia z tytułu umowy kredytu konsolidacyjnego Nr (...) z dnia 26.09.2018r., które na dzień 27.10.2022 r. wynosiło 74.381,97 zł, w tym:

- kapitał 69.751,78 zł,

- odsetki umowne 4.544,07 zł,

- odsetki karne 86,12 zł.

(dowód: przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 24)

W dniu 15 listopada 2022 r. bank wystawił wyciąg z ksiąg bankowych. Stwierdził w nim wysokość zobowiązania pozwanych na kwotę 75.024,80 zł z tytułu umowy kredytu. Na wskazaną wyżej kwotę składały się następujące należności:

- niespłacony kapitał w kwocie: 69.751,78 zł

- odsetki umowne w kwocie: 4344,14 zł

- odsetki umowne za opóźnienie w kwocie: 928,88 zł.

(dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 8)

W dniu 15 listopada 2022 r. pozwem złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 75.024,80 zł. Wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty z dnia 22.11.2022 r., postanowieniem z dnia 28 grudnia 2022 r. Sąd Rejonowy (...) w L.w sprawie o sygn. akt (...) umorzył postępowanie w całości.

(dowód: wydruk akt (...) k. 9-16)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Roszczenie powoda zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W świetle przedstawionych przez powoda dokumentów należało uznać za dostatecznie dowiedzione, że powoda i pozwanego łączyła zawarta w dniu 26 września 2018 r. umowa o kredyt konsolidacyjny, z której powód wywodził swoje roszczenie. Dokumenty złożone do akt sprawy okazały się wystarczające dla ustalenia, że pozwany nie dotrzymywał postanowień umowy w zakresie spłaty kredytu, co skutkowało wystosowaniem do niego przez bank pisma wzywającego do zapłaty a w konsekwencji pisma zawierającego wypowiedzenie umowy oraz ostatecznie przedsądowego wezwania do zapłaty.

Zgodnie z art. 75 prawa bankowego, bank może wypowiedzieć umowę o kredyt lub pożyczkę w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu (ust. 1). Termin wypowiedzenia o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni (ust. 2).

Art. 75c ust. 1 powołanej ustawy określa procedurę, którą winien zastosować bank przed wypowiedzeniem kredytobiorcy umowy kredytu. Dopiero po upływie dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu bank może złożyć wobec kredytobiorcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytowej. Zgodnie z treścią tego przepisu w razie opóźnienia kredytobiorcy ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozostawia wątpliwości, że przed wypowiedzeniem przedmiotowej umowy - dokonanym pismem z dnia 16 września 2022 r – bank wezwał do dokonania spłaty zaległego kredytu, z wyznaczeniem minimalnego terminu do spłaty wynoszącego 14 dni roboczych.

Podejmujący obronę procesową w sprawie pozwany podnosił liczne zarzuty, które miały niweczyć możliwość wydania dla powoda korzystnego w sprawie orzeczenia. Obszerna argumentacja pełnomocnika pozwanego zmierzająca do oddalenia powództwa nie zasługiwała jednak na uwzględnienie.

Strona pozwana kwestionując zasadność przedmiotowego roszczenia wskazała między innymi, że umowy kredytu konsolidacyjnego nie została zawarta na warunkach przedstawionych przez powoda, kapitału kredytu nie został przekazany na własność pozwanego zarzucając jednocześnie bezzasadność zastosowanego względem pozwanego mechanizmu konsolidacji. Ponadto pozwany zarzucił przedwczesność powództwa, związaną z nieskutecznym wypowiedzeniem umowy, stanowiącej podstawę żądania pozwu, podniósł zastosowanie przez pożyczkodawcę w umowie niedozwolonych klauzul umownych, przewidujących po stronie pozwanego obowiązek uiszczenia opiat nienależnych i rażąco zawyżonych, poza tym zarzucił niezgodne z prawem zastrzeżenie obowiązku uiszczenia świadczenia odsetkowego oraz brak przeprowadzenia przez powodowy bank badania zdolności kredytowej pozwanego przed wyrażeniem zgody na udzielenie mu rzekomego kredytu.

Skuteczność zawartej umowy – wbrew stanowisku strony pozwanej – wynika wprost z treści umowy oraz z przepisów ustawy Prawo bankowe (art. 7).

Zgodnie z art. 7. Prawa bankowego, oświadczenia woli związane z dokonywaniem czynności bankowych mogą być składane w postaci elektronicznej (ust. 1). Jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie, o której mowa w ust. 1, spełnia wymagania formy pisemnej także wtedy, gdy forma została zastrzeżona pod rygorem nieważności (ust. 3).

Wzmiankowany przepis nie wprowadza dodatkowych zastrzeżeń w zakresie wykorzystania w obrocie bankowym elektronicznej formy składania oświadczeń woli, co oznacza, że nie istnieje w tym przypadku ograniczenie wyłącznie do oświadczeń woli opatrzonych podpisem elektronicznym opartym na kwalifikowanym certyfikacie. Ustawodawca dopuszcza zatem składanie oświadczeń woli związanych z dokonywaniem czynności bankowych w postaci elektronicznej niezależnie od rodzaju podpisu, którym posługuje się strona umowy. Pozostaje to spójne z postanowieniami art. 60 k.c., zgodnie z którym z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Należy jednocześnie zwrócić uwagę na istotny walor praktyczny art. 7 ust. 3 pr. bank., zgodnie z którym złożenie oświadczenia woli w formie elektronicznej jest równoznaczne z zachowaniem formy pisemnej również wtedy, gdy forma została zastrzeżona pod rygorem nieważności (zob. Mikos-Sitek [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. P. Zapadka, Warszawa 2022, art. 7.).

Na przedłożonej umowie widnieje elektroniczny podpis pracownika banku oraz oświadczenie zawierające potwierdzenie zgodności danych z przedłożonymi dokumentami oraz złożenie w jego obecności podpisu przez kredytobiorcę.

W ramach zawartej umowy ramowej w zakresie elektronicznych oświadczeń woli strony określiły, że akceptują następujące sposoby złożenia przez Strony oświadczenia woli:

1.  na piśmie - z zastrzeżeniem, że podpis Klienta musi być zgodny ze wzorem podpisu Klienta złożonym uprzednio w Banku,

2.  Kodem autoryzacyjnym łub za pomocą Mobile tokena w ramach systemu bankowości internetowej lub Bankowości mobilnej, w zależności od wybranego przez Klienta sposobu weryfikacji transakcji,

3.  poprzez deklarację ustną złożoną za pośrednictwem Bankowości Telefonicznej,

4.  w łomie wiadomości SMS w formacie wskazanym w odrębnych regulacjach, z numeru telefonu komórkowego oznaczonego w Banku jako zaufany,

5.  poprzez wykonanie w bankomacie Operacji kartą z wykorzystaniem numeru PlN.

Złożenie oświadczenia woli przez Strony mogło również przebiegać w innym, uzgodnionym przez Strony trybie (§ 2).

W ramach postanowień wspólnych strony ustaliły, że klient wyraża zgodę na przesyłanie informacji dotyczących realizacji Umowy za pomocą środków komunikacji elektronicznej (§1 ust. 1).

Ponadto wskazano, że niniejszy podpis uważa się za złożony pod:

1) Regulaminem obsługi produktów(...) Usługi (...)

2) Umową o kredyt konsolidacyjny

3) Umową ramowa w zakresie elektronicznych oświadczeń woli (por. k. 20).

Zatem pomimo braku fizycznego podpisu kredytobiorcy na umowie, nie ma podstaw do przyjęcia – na gruncie tego co zostało już powiedziane – że przedmiotowa umowa nie została skutecznie zawarta. Zwłaszcza, że o jej zawarciu świadczy szereg innych okoliczności wynikających z przedłożonych dokumentów.

Zarzut skierowany przeciwko skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu – jako złożony pod warunkiem również nie zasługiwał na uwzględnienie.

Treść pisma z dnia 11 lutego 2023 r. została ukształtowana w sposób jasny i niebudzący wątpliwości, co do tego jakie zawiera oświadczenia powoda i jakie wywoła skutki (wezwanie do zapłaty, wypowiedzenie, zakreślenie warunku cofnięcia skutków wypowiedzenia na wypadek spłaty zadłużenia). Była w nim przedstawiona chronologia ich wystąpienia, ale także wszystkie ewentualne zmiany w ukształtowaniu stosunku łączącego strony w przypadku braku dokonania spłaty zadłużenia zostały przedstawione także w sposób graficzny (ścieżka działań windykacyjnych), co tym bardziej czyniło sens pisma i zawartych w nim oświadczeń powoda zrozumiałym co do ukształtowania stosunków stron.

W tej sytuacji nie można uznać, aby dokonanie wypowiedzenie czyniło sytuację pozwanych niejednoznaczną. W treści pisma z dnia 16 września 2022 r. bank zawarł informację, że jeśli w okresie wypowiedzenia zostanie dokonana całkowita spłata zadłużenia przeterminowanego, wypowiedzenie stanie się bezskuteczne i umowa będzie kontynuowana na dotychczasowych warunkach. W ocenie Sądu, tego rodzaju zapis należało uznać za przejaw lojalności banku względem kredytobiorcy, bowiem bank umożliwił pozwanej kontynuowanie stosunku kredytowego na dotychczasowych warunkach (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w G.z 31.03.2022 r.,(...)).

Sąd Najwyższy również dopuścił możliwość niestanowczego wypowiedzenia umowy o kredyt, w szczególnych okolicznościach, dotyczących stworzenia kredytobiorcy możliwości doprowadzenia do kontynuacji stosunku kredytowego na dotychczasowych warunkach (zob. wyrok z dnia 24 września 2015 r., (...), (...)).

Jeśli zaś chodzi o zarzut nieprzekazania na własność pozwanego kapitału kredytu zdefiniowanego w projekcie umowy, jak również bezzasadność zastosowanego względem pozwanego mechanizmu konsolidacji, to ten, w ocenie Sądu, również nie zasługuje na uwzględnienie. Wystarczająca do jego obalenia była przedłożona przez bank historia rachunku pozwanego, z której jasno wynika, że kredyt w wysokości wynikającej z umowy został im udostępniony przez bank.

Pozwany nie przedstawił na poparcie swoich twierdzeń żadnego dowodu świadczącego o braku wypłaty kredytu przez bank, choć - o ile zarzut ten byłby prawdziwy – dowód taki byłby dla pozwanego nietrudny do przedstawienia. Skoro bezspornym celem kredytu była spłata zobowiązań finansowych pozwanego w innych bankach wystarczyłoby przywołanie i wskazanie niezaspokojenia któregokolwiek z wierzycieli pozwanego wskazanych w umowie kredytowej. Pozwany zawarł z bankiem umowę kredytu konsolidacyjnego, który polega na połączeniu i faktycznym przekształceniu kilku zobowiązań w różnych bankach w jedno, przy czym powodowy Bank, w którym pozwany zaciągnął kredyt, spłacił wskazane w umowie (i oświadczeniu k. 69), zobowiązania (por. historia rachunku k. 64-64v.).

Ponadto zgodnie z wezwaniem do zapłaty kierowanym przez bank, zaległość w wykonaniu przedmiotowej umowy kredytu powstała w dniu 16 maja 2022 r., czyli ponad 3 lata po zawarciu umowy i uruchomieniu kredytu. Przychylenie się do stanowiska pozwanego co do braku wypłacenia kwoty kredytu oznaczałoby przyjęcie, że sam pozwany przez ponad 3 lata od zawarcia umowy spłacał (nieuruchomiony) kredyt, którego w istocie nie otrzymał a zarzut w tym kierunku został po raz pierwszy podniesiony dopiero po wytoczeniu powództwa przez bank, w ramach podjętej obrony procesowej.

Odnosząc się do zarzutów skierowanych przeciwko wyciągowi z ksiąg bankowych jako dokumentowi nieposiadającemu mocy prawnej dokumentu urzędowego, wskazać należy, że niewątpliwie jest on dokumentem prywatnym, i podlega ocenie razem ze wszystkimi innymi dowodami, w myśl reguł wynikających z art. 233 k.p.c. Mimo tego, to nadal jest to w pełni dokument sporządzony zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa bankowego, a nadto obrazujący niewątpliwie istniejący stan zapisów w księgach bankowych. Przedmiotowy dokument został bezspornie sporządzony przez podmiot ustawowo wyposażony w prawo do udzielania i obsługi pożyczek i kredytów, w ramach przyznanych mu w tym zakresie kompetencji ustawowych wynikających z prawa bankowego przez upoważnione do tego osoby oraz na podstawie ksiąg rachunkowych, w których rejestrowane były wszystkie operacje na rachunku dotyczącym kredytu udzielonego pozwanym. Co istotne – pozwany nie przeciwstawił jakichkolwiek przeciwdowodów mających wykazać błędy bądź niejasności w informacjach płynących z przedmiotowego wyciągu z ksiąg banku. Podsumowując, wyciąg z ksiąg banku wprawdzie nie jest dokumentem urzędowym, jednakże nie można całkowicie pozbawić go funkcji dowodu (jako dokumentu prywatnego). Zestawienie jego treści z pozostałym materiałem dowodowym nie budzi żadnych zastrzeżeń Sądu, co do jego zgodności z faktami.

W związku z bezspornym faktem, iż pozwany zaprzestał regulowania rat kredytu, co doprowadziło do powstania zadłużenia przeterminowanego, którego nie spłacił w wyznaczonym terminie, powód był uprawniony do wypowiedzenia umowy kredytu, stosownie do § 9 umowy i art. 75 ust. 1 ustawy prawo bankowe. Wypowiedzenie zostało poprzedzone wezwaniem do spłaty zadłużenia przeterminowanego oraz informacją o możliwości wystąpienia z wnioskiem o restrukturyzację kredytu.

Pozwanemu doręczone zostały pisma banku zawierające wezwanie do spłaty zadłużenia przeterminowanego oraz zawierające wypowiedzenie umowy kredytu. Pozwany podejmował kierowaną do niego przez bank korespondencję - co jasno wynika ze złożonych przez bank dokumentów. Wobec tego, w ocenie Sądu, należało przyjąć, iż wypowiedzenie umowy dokonane zostało w sposób skuteczny i ważny.

Wbrew zapatrywaniu strony pozwanej, nie sposób także zaakceptować stanowiska, jakoby Bank bezprawnie udzielił kredytu przy braku wypełnienia po stronie pozwanej pozytywnej przesłanki do zaciągnięcia zobowiązania kredytowego jaką jest posiadanie zdolności kredytowej. To kredytobiorca podając informacje niezgodne z rzeczywistością, bądź ich świadomie nie podając, faktycznie współkreowali po stronie kredytodawcy mylne wyobrażenie o ich sytuacji majątkowej i tym samym zdolności kredytowej, wobec czego pozwany nie może z tego wywodzić pozytywnych dla siebie skutków. Stosownie do art. 70 ust. 2 prawa bankowego, to kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.

Ponadto udzielenie kredytu osobie nieposiadającej zdolności kredytowej nie ma wpływu na ważność umowy.

Bank w takiej sytuacji naraża się jedynie na negatywne konsekwencje ze strony nadzoru finansowego, to bowiem bank poniesie ryzyko związane z dokonaniem analizy niewłaściwie lub z zaniechaniem tego obowiązku (tak P. B., G., s. 131; W. G., S., s. 68; M. B., G.s. 39; A. J., Bankowe, s. 53; G. S., Komentarz, s.65). Postępowanie w przedmiocie zdolności kredytowej kredytobiorcy, które musi poprzedzić zawarcie umowy kredytu, ma zabezpieczyć bank przed ewentualnym zagrożeniem spłaty kredytu i innych opłat lub jego brakiem (zob. Z. Ofiarski, Prawo bankowe, teza 1 do art. .70)

W zakresie niedozwolonych - w ocenie pozwanego - postanowień umownych wskazać należy, że zarzut ten również nie mógł odnieść zamierzonego skutku. Po pierwsze pozwany nie wskazał jakie konkretnie postanowienia i z jakich konkretnie przyczyn miałyby kształtować prawa i obowiązki pozwanego jako konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i naruszać rażąco jego interesy.

Z umowy jasno wynikają prowizja i koszty związane z kredytem, które były znane pozwanemu w dniu zawarcia umowy a skoro tak, to stosownie do treści § 1 art. 385 ¹ k.c. – nie musiały być indywidulanie uzgodnione.

Dodatkowo wskazać tu należy, iż niestały element oprocentowania pożyczki stanowił pochodną Stawki Referencyjnej WIBOR (3M), a więc był on zupełnie niezależny od woli powoda. Reasumując, nie sposób mówić o podnoszonym przez pozwanego obowiązku uiszczenia opłat nienależnych i rażąco zawyżonych w zakresie w jakim to dotyczy kosztów umowy, prowizji czy opłat, niezależnie od tego, że wysokość oprocentowania, kwota pożyczki, wysokość i ilość rat oraz termin ich płatności wynikały jednoznacznie z treści umowy zawartej przez strony, złożonej przez powoda do akt.

Sąd nie dopatrzył się także sprzeczności poszczególnych postanowień umownych z zasadami współżycia społecznego. Co do samych zaś postanowień dotyczących wysokości i sposobu wyliczania prowizji jako rażąco wygórowanej i stanowiącej klauzule abuzywną zarzut ten należy uznać za całkowicie chybiony. Kwestia ta została uregulowana wprost w ustawie o kredycie konsumenckim i zgodnie z treścią jej art. 36a maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:

w którym poszczególne symbole oznaczają:

MPKK - maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K - całkowitą kwotę kredytu,

n - okres spłaty wyrażony w dniach,

R - liczbę dni w roku.

przy czym pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu, zaś pozaodsetkowe koszty kredytu wynikające z umowy o kredyt konsumencki nie należą się w części przekraczającej maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub całkowitą kwotę kredytu.

Z tych względów żądanie powoda uwzględniono w całości o czym na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy - Prawo bankowe oraz orzeczono jak w punkcie I wyroku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie (art. 481 §1 k.c.) od dnia 15 listopada 2022 r. - zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu orzeczono w myśl art. 98 § 1 k.p.c., obciążając nimi w całości stronę pozwaną. Powód poniósł koszty: opłaty od pozwu – 3.752 zł, opłaty od pełnomocnictwa w łącznej kwocie 17,00 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w stawce wynikającej z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – 5.400,00 zł.

SSO Tomasz Cichocki