I C 586/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2024-06-14
Sygn. akt: I C 586/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 czerwca 2024 r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny
w składzie: Przewodniczący: sędzia Juliusz Ciejek
Protokolant: sekretarz sądowy Anna Kosowska
po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2024 roku w Olsztynie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K.
przeciwko A. K.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego A. K. na rzecz powoda (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. kwotę 175.068 zł 52 gr (sto siedemdziesiąt pięć tysięcy sześćdziesiąt osiem złotych pięćdziesiąt dwa grosze) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie obliczonymi od kwoty 154.391 zł 12 gr (sto pięćdziesiąt cztery tysiące trzysta dziewięćdziesiąt jeden złotych dwanaście groszy) od dnia 3 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty,
II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 19.707 zł 56 gr (dziewiętnaście tysięcy siedemset siedem złotych pięćdziesiąt sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 10.834 (dziesięć tysięcy osiemset trzydzieści cztery) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Sygn. akt I C 586/23
UZASADNIENIE
Pozwem wniesionym w dniu 12 stycznia 2023 r. powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w K. wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 175.068,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 154.391,12 zł od 3 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty.
Nadto, wniósł o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czad od uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.
Powód jednocześnie wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.
W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 13.07.2020 r. zawarł z pozwanym umowę o pożyczkę hipoteczną w złotych. Pozwany zobowiązał się do spłaty pożyczki wraz z odsetkami oraz innymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy. Kwota pożyczki została wypłacona pozwanemu w dniu 15.07.2020 r. Pozwany ponosi odpowiedzialność za spłatę pożyczki jako dłużnik osobisty jak i jako dłużnik rzeczowy. Pozwany przestał spłacać pożyczkę. Powyższe skutkowało postawieniem pożyczki w stan wymagalności w obowiązkiem spłaty całości zadłużenia.
(pozew k. 4-7)
W dniu 18.01.2023 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym nakazał pozwanemu w ciągu dwóch tygodni od doręczenia nakazu zapłacić powodowi kwotę 175.068,52 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 154.391,12 zł od dnia 03.01.2023 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 12.388 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
(nakaz zapłaty – k. 50)
Pismem z dnia 04.04.2023 r. pozwany skierował do Sądu sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym wniósł o:
-oddalenie powództwa w całości, w tym także poprzez oddalenie powództwa na posiedzeniu niejawnym w oparciu o treść art. 191 1 k.p.c. z uwagi na oczywistą bezzasadność powództwa,
-zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości podwójnej stawki minimalnej wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do zapłaty.
W uzasadnieniu wskazał, że podnosi zarzut bezskuteczności postanowień umowy, zarzut nieudowodnienia roszczenia oraz ewentualnie braku wymagalności roszczenia. Oświadczył, że kwestionuje swoją odpowiedzialność zarówno, co do zasady jak i co do wysokości. W ocenie pozwanego powód nie wykazał, że przysługuje mu wierzytelność określona w pozwie. Powód nie wykazał, że oświadczenie woli w zakresie zawiązania stosunku cywilnoprawnego wynikającego z umowy o pożyczkę hipoteczną złożyła w imieniu powoda osoba do tego upoważniona. Pozwany zaprzeczył, aby otrzymał informację przedkontraktową, o której mowa w art. 13 ustawy o kredycie konsumenckim.
W ocenie pozwanego powód nie wykazał, aby wypowiedział umowę pożyczki. W konsekwencji zatem uznać należy, że dochodzone pozwem roszczenie jest niewymagalne. Pozwany zakwestionował aby, rzekome oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki zostało złożone przez podmiot do tego upoważniony oraz by oświadczenie zostało doręczone pozwanemu. Powyższa argumentacja odnosiła się również w kwestii wezwania do zapłaty. Wobec powyższego powód nie dochował obowiązku wskazanego w art. 75c ustawy prawo bankowe.
Ponadto, pozwany wskazał, że nie bez znaczenia pozostaje kwestia oprocentowania kredytu. Podniósł zarzut bezwzględnej nieważności stosunku cywilnoprawnego określonego umową nr (...). Kontrakt narzucony przez powoda kształtuje prawa i obowiązki stron w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego – art. 58 § 2 k.c. Pozwany zakwestionował postanowienie § 3 ust. 1 odnoszące się do oprocentowania pożyczki o stawkę WIBOR. Powód nie dopełnił obowiązku informacyjnego dotyczącego ryzyka zmiennej stopy procentowej. Ponadto podniósł, że składka ubezpieczeniowa jest w istocie pozakodeksowym kosztem kredytu. W ocenie pozwanego postanowienie dotyczące wynagrodzenia za udzielenie pożyczki stanowi klauzulę niedozwoloną.
Ponadto, powód w żaden sposób nie dowiódł, by przeprowadził weryfikację zdolności kredytowej pożyczkobiorcy.
(pismo pozwanej – k. 59-67 oraz k. 127-135)
Powód w odpowiedzi na sprzeciw oświadczył, że podtrzymuje żądanie pozwu w całości. Ponadto, wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego w wysokości podwójnej stawki minimalnej przewidzianej przepisami rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.
Zaprzeczył aby:
- osoby podpisujące się w imieniu powoda pod umową pożyczki, wezwaniem do zapłaty oraz oświadczeniem o wypowiedzeniu umowy pożyczki nie miały ku temu umocowania,
- powódka nie wypełniła względem pozwanego obowiązków przedkontraktowych, o których mowa w art. 13 u.k.k.,
- roszczenie powoda było nieudowodnione,
- roszczenie powoda było niewymagalne,
- umowa pożyczki zawarta między stronami była nieważna z uwagi na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego,
- umowa pożyczki zawierała postanowienia niedozwolone, o których mowa w art. 385 1 § 1 k.c.,
- przed zawarciem umowy pożyczki nie zbadano zdolności kredytowej pozwanego,
- wypłata pozwanemu środków pochodzących z umowy pożyczki, stanowiła świadczenie niezamówione, o którym mowa w art. 5 ustawy o prawach konsumenta.
(odpowiedź na pozew – k. 84v-90v)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Pozwany w dniu 08.06.2020 r. podpisał wniosek o produkt hipoteczny wnioskując o kwotę 160.000 zł.
(dowód: wniosek o produkt hipoteczny – k. 115-123v)
Pozwany zawarł w dniu 13.07.2020 r. z powodem umowę pożyczki hipotecznej w złotych nr (...). Zgodnie z umową, powód udzielił pozwanemu pożyczki w kwocie 160.000 zł. Pożyczkobiorca zobowiązał się do jej spłaty zgodnie z warunkami umowy z zastrzeżeniem § 2 ust. 3 umowy (§ 1 ust. 1 umowy).
Umowa została zawarta na okres od 13.07.2020 r. do 05.01.2046 r. (§1 ust. 2 umowy).
Spłata pożyczki została zabezpieczona hipoteką na nieruchomości, dla której została urządzona księga wieczysta nr (...) (§ 1 ust. 3 umowy).
Pozwany zobowiązany był do zabezpieczenia spłaty pożyczki poprzez ubezpieczenie nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia na warunkach opisanych w umowie przelewu wierzytelności z tytułu umów ubezpieczenia stanowiących załącznik do umowy. Minimalny zakres ubezpieczenia obejmować miał mury wraz z stałymi elementami nieruchomości oraz zdarzenia losowe takie jak ubezpieczenia od wody, ognia i innych zdarzeń losowych (§ 6 ust. 1 lit b umowy).
Od kwoty udzielonej pożyczki Bank nie pobierał prowizji z tytułu udzielonej pożyczki (§ 2 ust. 1 umowy).
Pożyczka została oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, która na dzień podpisania umowy pożyczki wynosiła 4,68% w stosunku rocznym. Wysokość zmiennej stopy procentowej ulega zmianie, co 6 miesięcy, ustalana jest przez Bank jako suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 6M oraz marży Banku w wysokości 4,40 p.p. Marża Banku jest niezmienna w całym okresie pożyczki, z zastrzeżeniem ust. 1.1. i ust. 4. i 4.1. (§ 3 ust. 1 umowy). Szczegółowe zasady ustalania oprocentowania zostały wskazane w § 3 ust.1.1 do ust. 8 umowy.
Wskaźnik referencyjny WIBOR 6M jest ustalany zgodnie z Regulaminem fixingu stawek referencyjnych (...) i WIBOR. Administratorem wskaźnika referencyjnego WIBOR jest (...) SA z siedzibą w W.. Informacja o aktualnej wartości wskaźnika WIBOR jest dostępna m.in. na stronie http://gpwbenchmark.pl. W przypadku istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego WIBOR, strony będą stosować zasady postępowania określone w załączniku nr 5, stanowiącym integralną część umowy (§ 3 ust. 7 umowy).
Pożyczka i odsetki spłacane są miesięcznie w ratach annuitetowych (równych ratach kapitałowo-odsetkowych). Każda rata zawiera pełne odsetki naliczone za rzeczywistą liczbę dni w miesiącu kalendarzowym od salda pożyczki pozostającej do spłaty oraz części kapitału. Ostatnia rata kapitałowo-odsetkowa jest ratą wyrównującą. (§ 4 ust. 2 zd. 1-3 umowy). Pożyczka z odsetkami miała zostać spłacona w 300 ratach kapitałowo-odsetkowych, licząc od pierwszego terminu spłaty raty kapitałowo-odsetkowej, przy czym termin spłaty ostatniej raty kapitałowo-odsetkowej przypada na 05.01.2046 r. (§ 4 ust. 4 umowy). Należność z tytułu umowy spłacane miały być poprzez pobieranie środków pieniężnych z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego pożyczkobiorcy o nr (...) prowadzonego w banku, na podstawie upoważnienia udzielonego przez pożyczkobiorcę (§ 4 ust. 6 zd. 1 umowy).
Niezapłacenie przez pożyczkobiorcę raty kapitałowo-odsetkowej w terminach ustalanych w umowie lub jej spłacenie w niepełnej wysokości powoduje, że należność ta staje się zadłużeniem przeterminowanym (§ 5 ust. 1 umowy). Od kwoty zadłużenia przeterminowanego, z wyjątkiem części odsetkowej raty, Bank nalicza i pobiera odsetki podwyższone. Wysokość odsetek podwyższonych jest równa dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki ustawowe za opóźnienie stanowią sumę stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych i są ogłaszane w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”) i w dniu zawarcia umowy wynosi 11,20% w stosunku rocznym. W przypadku zmiany wysokości stopy odsetek podwyższonych ulega automatycznej zmianie tak, iż zawsze wynosi dwukrotność stopy odsetek ustawowych za opóźnienie. Zmiana wysokości odsetek podwyższonych nie wymaga powiadomienia przez Bank (§ 5 ust. 2 umowy).
Bank ma prawo wypowiedzieć umowę, jeżeli pożyczkobiorca nie spłaca terminowo zobowiązań wynikających z umowy, mimo uprzedniego wezwania go do zapłaty lub dopuszcza do powstania zadłużenia przeterminowanego i nie reguluje go w terminie określonym w wezwaniu banku, który nie będzie krótszy niż 14 dni roboczych. W takiej sytuacji, Bank w wezwaniu do zapłaty poinformuje pożyczkobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia z tytułu umowy (§ 7 ust. 7 umowy).
Korespondencja dotycząca wypowiedzenia lub zmiany umowy, Bank wysyła do pożyczkobiorcy listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru (§ 10 umowy).
Zmiany i wypowiedzenia umowy wymagają formy pisemnej, z zastrzeżeniem, iż zmiany dotyczące wysokości pożyczki (wskutek przedterminowanej spłaty w części lub w całości) dokonywane na wniosek pożyczkobiorcy mogą następować zgodnie z zasadami opisanymi w niniejszej umowie, a zmiany dotyczące opłat i prowizji wskazanych w W. z Tabeli Opłat i Prowizji Banku dokonywane będą zgodnie z § 9 ust. 2 i 3 (§ 13 ust. 1 umowy).
Pozwany w § 7 ust 1 lit. e i f oświadczył, że jest świadomy ryzyka związanego z zaciąganym zobowiązaniem kredytowym oraz ryzyka zmiennej stopy procentowej. Wskazał, że został poinformowany przez pracownika Banku o ryzyku i skutkach wynikających ze zmiennej stopy procentowej i jest w pełni świadom ich ponoszenia.
(dowód: umowa pożyczki z zał. – k. 12-30, formularz informacyjny dotyczący kredytu hipotecznego – k. 111-114, odpis KW o nr (...) – k. 34-38)
Umowę pożyczki hipotecznej w złotych nr (...) w imieniu powoda podpisał upoważniony pracownik.
(dowód: pełnomocnictwo nr (...) – k. 91, odpis KRS powoda – k. 94-110)
Pozwany w dniu 13.07.2020 r. podpisał wniosek o uruchomienie środków. Pożyczka została wypłacona w dniu 15.07.2020 r. w kwocie 160.000 zł.
(dowód: wniosek o uruchomienie środków – k. 31, potwierdzenie wypłaty środków – k. 32, wyciąg z rachunku – k. 33)
Pismem z dnia 05.05.2022 r. powód wezwał powoda do zapłaty niespłaconych rat, jednocześnie informując o możliwości złożenie wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Ponadto, uprzedził pozwanego o możliwości wypowiedzenia umowy w przypadku braku uiszczenia należności.
Następnie, pismem z dnia 11.07.2022 r. powód wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Pozwany odebrał oświadczenie powoda w dniu 25.07.2022 r.
Wezwanie do zapłaty oraz wypowiedzenie umowy pożyczki zostało podpisane przez upoważnionego pracownika.
(dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty z dnia 05.05.2022 r. wraz z potwierdzeniem nadania – k. 39-40, wypowiedzenie umowy pożyczki z dnia 11.07.2022 r. wraz z zwrotnym potwierdzeniem odbioru i nadania – k. 41-47, pełnomocnictwo nr (...) – k. 92, pełnomocnictwo nr (...) – k. 93, odpis KRS powoda – k. 94-110)
Pozwany dokonał spłat z tytułu umowy pożyczki w łącznej kwocie 17.540,73 zł, które zostały zaliczone na kapitał kredytu w kwocie 5.608,88 zł, odsetki w kwocie 11.885,65 zł oraz odsetki karne 46,20 zł.
Do spłaty pozostała należność w łącznej kwocie 175.068,52 zł. Na powyższa kwotę składa się kwota niespłaconego kapitału w wysokości 154.391,12 zł, odsetki umowne w kwocie 7.061,37 zł oraz odsetki za opóźnienie w wysokości 13.616,03 zł.
(dowód: umowa pożyczki z zał. – k. 12-30, pozew – k. 5v-6v)
Sąd zważył, co następuje:
W świetle ustalonych okoliczności faktycznych powództwo podlegało uwzględnieniu w całości. Powód udowodnił, że strony łączyła umowa pożyczki, następnie została ona skutecznie wypowiedziana na skutek braku spłat przez pozwanego. Pozwany podniósł szereg zarzutów, jednak okazały się one całkowicie bezzasadne. Tym samym powód uprawniony był domagać się kwot z niespłaconej umowy pożyczki.
Stan faktyczny został ustalony w oparciu o dokumenty przedłożone do akt sprawy, których wiarygodności pozwany skutecznie nie zakwestionował.
Sąd pominął wnioski dowodowe pozwanego zawarte w pkt 6, 8, 9 sprzeciwu od nakazu zapłaty z uwagi na to, że były nieistotne dla rozstrzygnięcia. Żądany oryginał ostatecznego wezwania do zapłaty nie wpłynąłby na wynik sprawy, bowiem z załączonej kopii dokumentu wynika, kto podpisał dokument w imieniu powoda – a na taką okoliczność wniosek ten był złożony. Również nie miało znaczenia dla wyniku sprawy to jakie czynności podjął powód w celu zweryfikowania zdolności kredytowej pozwanego. Natomiast w zakresie przedłożenia wyciągów bankowych z rachunku pozwanego, pozwany mógł w własnym zakresie taki dowód przedłożyć. Ponadto teza dowodowa na jaką okoliczność dowód ten miał zostać przeprowadzony nie miała znaczenia w niniejszym sporze.
Pozwany mimo odebrania wezwania na rozprawę nie stawił się w wyznaczonym terminie. W związku z powyższym, z uwagi na niestawienie się pozwanego oraz brak usprawiedliwienia przez niego swojej obecności, Sąd na podstawie art. 302 k.p.c. pominął dowód z przesłuchania pozwanego.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że pozwany zakwestionował to, że między stronami doszło do skutecznego zawarcia umowy kredytu. Podniósł, że za powodowy bank umowę podpisała osoba nieuprawniona. Ponadto, wskazał, że wykonanie przelewu przez powoda może poświadczyć wyłącznie, iż to powód mógł być zainteresowany zawarciem umowy pożyczki. W ocenie pozwanego brak jest dowodu na to, że on też miał wolę zawarcia takiej pożyczki.
Niezgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego są twierdzenia pozwanego, iż bank bez wyraźnej woli pozwanego dokonał przelewu na jego rachunek bankowy kwoty wskazanej w umowie pożyczki. Oczywiste jest to, że instytucja finansowa bez konkretnego zlecenia nie dokona przelewu środków, zwłaszcza przypadkowej osobie – a w taki sposób pozwany chciałby być odbierany. Przede wszystkim podkreślić należy, że pozwany miał wolę zawarcia umowy kredytu. Wola ta wyraziła się najpierw w złożeniu wniosku o udzielenie produktu hipotecznego, a następnie podpisaniu umowy pożyczki. Pozwany nie zakwestionował na żadnym etapie postępowania, że to nie jego podpis znajduje się na umowie pożyczki hipotecznej. Potwierdzeniem wykonania umowy było dokonanie przelewu środków wynikających z zawartej umowy pożyczki przez powoda na rachunek pozwanego. Również okoliczności wypłaty środków pozwany nie zakwestionował.
Odnosząc się do zarzutu, że umowę w imieniu powoda podpisała osoba nieuprawniona wskazać należy, że jest to twierdzenie nieuprawnione. Do akt sprawy zostało przedłożone pełnomocnictwo upoważniające pracownika banku do podpisania umowy pożyczki hipotecznej. Zostało ono podpisane zgodnie z reprezentacją powoda ujawnioną w Krajowym Rejestrze Sądowym. Z tego względu umowa została skutecznie zawarta wobec jej podpisania zarówno przez powoda jak i pozwanego.
Jednocześnie pozwany kwestionował umocowanie osób, które podpisały wezwanie do
zapłaty jak również oświadczenie o wypowiedzeniu umowy pożyczki. W tym wypadku sytuacja przedstawia się tożsamo z wcześniej omówioną sytuacją dotycząca zawarcia umowy pożyczki. Powyższe dokumenty zostały podpisane przez osoby posiadające właściwe pełnomocnictwa udzielone zgodnie z reprezentacją ujawnioną w Krajowym Rejestrze Sądowym. Powód przedłożył dokumenty na tą okoliczność do akt sprawy, a pozwany ich skutecznie nie podważył.
Pozwany również podważał skuteczność wypowiedzenia umowy pożyczki. Przede wszystkim wskazał, że nie został spełniony warunek z art. 75c ustawy prawo bankowe odnośnie wezwania do zapłaty. Powyższy przepis w ust. 1 i 2 stanowi „ Jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. (2) W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.” Dołączone do akt sprawy wezwanie do zapłaty (k. 39v) zawiera elementy wynikające z przepisu art. 75c ust. 1 i 2 ustawy prawo bankowe. Powód skutecznie złożył pozwanemu oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, poprzedzając je odpowiednim wezwaniem do zapłaty. Okres wypowiedzenia umowy pożyczki upłynął z końcem dnia 24.08.2022 r. i tym samym wierzytelność powoda stała się wymagalna.
Odnosząc się do zarzutu pozwanego, iż powód nie wypełnił wobec niego obowiązku wynikającego z art. 13 ustawy o kredycie konsumenckim, wskazać należy został on spełniony poprzez sporządzenie formularza informacyjnego. Powyższy dokument został załączony do akt sprawy (k. 111-114). W zakresie twierdzeń, że powód udzielił kredytu bez zbadania zdolności kredytowej, wniosek taki należy uznać za niepoparty żadnymi dowodami, a ponadto jest on sprzeczny z zasadami logiki i doświadczeniem życiowym. Pozwany ubiegając się o pożyczkę złożył wniosek o udzielenie produktu hipotecznego, w którym również umieścił informacje dotyczące swojej sytuacji finansowej. Na tej podstawie bank dokonał oceny zdolności kredytowej pozwanego, a następnie udzielił pożyczki. Powszechnie wiadomo, że jest to standardowy proces udzielania pożyczek czy kredytów przez banki. Okoliczności sprawy nie wskazują na to, aby w przypadku pozwanego wystąpił wyjątek od tej zasady. Ponadto, również nieuprawnione są zarzuty pozwanego, że wypłacona kwota pożyczki stanowiła świadczenie niezamówione określone w art. 5 ustawy o prawach konsumenta. Pozwany podpisał wniosek o wypłatę środków z udzielonej pożyczki (k. 31) co bezsprzecznie oznacza, że oczekiwał od powoda wykonania przelewu na wskazany przez siebie rachunek bankowy.
W zakresie treści umowy pożyczki hipotecznej pozwany kwestionował postanowienia dotyczące zmiennego oprocentowania opartego o wskaźnik WIBOR 6M. W jego ocenie tak ustalone oprocentowaniem jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i powinno skutkować na podstawie art. 58 § 2 k.c. nieważność umowy pożyczki. Pozwany wskazywał, że nie był świadomy ryzyka związanego z zaciągnięciem pożyczki z zmiennym oprocentowaniem i powód nie dopełnił względem niego obowiązku informacyjnego.
W pierwszej kolejności za nieprawdziwe uznać należy twierdzenia pozwanego o braku spełnienia przez powoda obowiązku informacyjnego. Pozwany podpisując umowę w § 7 ust. 1 lit e i f oświadczył nie tylko, że jest świadomy ryzyka związanego z zmiennym oprocentowaniem, ale również, że został o nim poinformowany przez pracownika powoda. Tym samym zarzut pozwanego nie znajduje oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym.
W niniejszej sprawie odsetki umowne stanowią suma wskaźnika referencyjnego WIBOR 6M i stałej marży banku. Wskazać należy, że WIBOR 6M jest wskaźnikiem obiektywnym i trudnym do manipulacji. Został on certyfikowany. Stopa ta nie podlega negocjacji stron, nie jest też określana dowolnie przez powoda albowiem jest ustalana przez rynek międzybankowy i zależy od wielu czynników takich jak chociażby inflacja, wysokość stóp procentowych ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Wskazać należy, że proces wyznaczania stawki WIBOR jest szczegółowo regulowany przez Regulamin Fixingu stawek referencyjnych (...) i WIBOR. Od dnia 30 czerwca 2017 r. administratorem stawek (...) i WIBOR jest (...) S.A. Merytoryczny nadzór nad opracowywaniem S. Referencyjnych pełni Komitet (...) S.A. W dniu 6 grudnia 2019 r. (...) S.A. złożył do (...) wniosek o udzielenie zezwolenia na pełnienie funkcji administratora WIBOR-u. (...) w dniu 16 grudnia 2020 zezwolił (...) S.A. na opracowywanie wskaźników referencyjnych stóp procentowych, w tym kluczowych wskaźników referencyjnych (WIBOR). Powyższe oznaczana, że powód nie mógł samodzielnie i jednostronnie manipulować stawką WIBOR dla zwiększenia oprocentowania, a tym samym dla zwiększenia kosztów kredytu na swoją korzyść. Postanowienia umowne dotyczące oprocentowania zostały sformułowane jednoznacznie. Umowa nie naruszyła przepisów ustawy prawo bankowe oraz zasady swobody umów, a tym bardziej zasad współżycia społecznego. Wbrew twierdzeniom pozwanego, brak jest podstaw do przyjęcia, że umowa pożyczki jest nieważna na podstawie art. 58 § 2 k.c.
Ponadto, pozwany zakwestionował również postanowienia umowne dotyczące ubezpieczenia nieruchomości wskazując, że stanowią one klauzule niedozwolone.
Zgodnie bowiem z art. 385 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami lub rażąco naruszając jego interesy, nie są wiążące, jeżeli nie zostały uzgodnione indywidualnie. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (§ 1). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu, co w szczególności odnosi się do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3).
W ocenie Sądu kwestionowane postanowienie nie stanowiło niedozwolonego postanowienia umownego. Pozwany zobowiązany był ubezpieczyć nieruchomość, która stanowiła zabezpieczenie hipotecznej udzielonej pożyczki. Jest to powszechna praktyka przy udzieleniu produktów hipotecznych. Powód nie narzucił pozwanemu podmiotu ubezpieczeniowego u którego miał on zawrzeć umowę. Jednym z warunków zawarcia umowy pożyczki była gotowość pozwanego do ubezpieczenia nieruchomości. Korzyści związane z zawarciem ubezpieczenia były skierowane zarówno do powoda jak i pozwanego. W przypadku zniszczenia czy uszkodzenia nieruchomości środki z ubezpieczenia pokryłyby spłatę pożyczki, zaś pozwany zostałby zwolniony z tego obowiązku względem powoda. Ponadto, kwota ponad spłatę pożyczki przysługiwałaby pozwanemu.
Powyższe jednoznacznie wskazuje, że omawiane postanowienie nie było sprzeczne z dobrymi obyczajami jak również nie naruszało interesu pozwanego. Tym samym wobec braku spełnienia przesłanek z art. 385 1 k.c. należy uznać, że postanowienie dotyczące ubezpieczenia nieruchomości nie jest klauzulą niedozwoloną.
Z uwagi na skuteczne wypowiedzenie umowy pożyczki cała niespłacona wierzytelność stała się natychmiast wymagalna. Powód wskazał, że pozwany dokonał spłat z tytułu umowy pożyczki w łącznej kwocie 17.540,73 zł, które zostały zaliczone na kapitał kredytu w kwocie 5.608,88 zł, odsetki w kwocie 11.885,65 zł oraz odsetki karne 46,20 zł. Do spłaty pozostała należność w łącznej kwocie 175.068,52 zł. Na powyższa kwotę składa się kwota niespłaconego kapitału w wysokości 154.391,12 zł, odsetki umowne w kwocie 7.061,37 zł oraz odsetki za opóźnienie w wysokości 13.616,03 zł. Pozwany w toku postępowania ani nie kwestionował wysokości wpłat wskazanych przez powoda, ani nie przedłożył potwierdzenie uiszczenia kwot w wyższej wysokości niż te wskazane przez powoda. Pozwany nie wykazał, aby uiścił kwoty w wyższej kwocie niż te wskazane przez powoda, a nawet takiej okoliczności nie uprawdopodobnił. Wystarczające w tym wypadku byłoby przedłożenie przez pozwanego potwierdzenie przelewów wskazujących na spłatę zobowiązania – jednakże pozwany tego nie uczynił. Powód udowodnił wysokość dochodzonego roszczenia.
Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 720 k.c. w zw. z art. 471 k.c. w zw. z art. 69 prawa bankowego zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 175.068,52 zł. Nadto, od wskazanej kwoty kapitału tj. 154.391,12 zł należały się odsetki w wysokości odsetek maksymalnych ustawowych za opóźnienie od dnia 03.01.2023 r. zgodnie z art. 481 k.c. O powyższym Sąd orzekł w punkcie I sentencji wyroku.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. poprzez obciążanie pozwanego obowiązkiem ich zwrotu na rzecz powoda w całości. Powództwo powoda nie zostało oddalone w żadnej części.
Koszty procesu po stronie powoda obejmowały uiszczoną opłatę od pozwu w kwocie 8.754 zł, uiszczoną opłatę skarbową za pełnomocnictwa (34 zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika (adwokata) w stawce wynikającej z § 2 pkt 6, przy zastosowaniu § 15 ust. 3 pkt. 1, 3, 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (10.800 zł) oraz koszty doręczenia komorniczego (119,56 zł – k. 74).
Sąd uwzględnił tu wniosek pełnomocnika powoda o przyznanie mu podwójnej stawki minimalnej zgłoszony w odpowiedzi na sprzeciw.
Na skutek rozbudowanej i niejednokrotnie nieprawdziwej treści sprzeciwu pełnomocnik powoda musiał szeroko rozbudować argumentację i przedstawić szereg dowodów dla obalenia zarzutów i wykazania zasadności żądań pozwu. Wymagało to jego dodatkowej pracy.
Tytułem przykładu przywołać tu należy zarzut zawyżenia pozaodsetkowych kosztów kredytu omówiony na trzech stronach sprzeciwu, gdy tym czasem umowa zawiera zapis o zerowej prowizji.
Wbrew twierdzeniom pełnomocnika pozwanego, „ostateczne wezwanie do zapłaty” jest wyraźnie podpisane przez M. P. i opatrzone jego imienną pieczęcią.
W tej sytuacji żądanie wynagrodzenia jedynie w podwójnej wysokości stawki minimalnej jest wyrazem powściągliwości pełnomocnika powoda i zasługuje w pełni na uwzględnienie.
O odsetkach od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 1 k.p.c.
Z tego względu Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 19.707,56 zł, o czym orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Data wytworzenia informacji: