Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 597/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2018-07-17

Sygn. akt I C 597/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2018 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: SSO Juliusz Ciejek

Protokolant: sekr. sąd. Aleksandra Bogusz

po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2018 roku w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko S. S. (1) i A. K.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanych S. S. (1) i A. K. na rzecz powódki (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 643.258 zł 93 gr (sześćset czterdzieści trzy tysiące dwieście pięćdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt trzy grosze), wraz z odsetkami:

- umownymi w wysokości dwukrotności zmiennego oprocentowania umownego, składającego się z sumy obowiązującej stawki (...) i marży Banku, która wynosi 5,74%, które to odsetki na dzień sporządzenia pozwu, tj. 29 sierpnia 2017 roku wynosiły 10% w stosunku rocznym, nie wyższymi jednak niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie za okres od dnia 8 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty, liczonymi od kwoty 512.509 zł 83 gr (pięćset dwanaście tysięcy pięćset dziewięć złotych osiemdziesiąt trzy grosze),

- ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 29 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty, liczonymi od kwoty 12.507 zł 51 gr (dwanaście tysięcy pięćset siedem złotych pięćdziesiąt jeden groszy),

- ustawowymi za opóźnienie za okres od dnia 29 sierpnia 2017 roku do dnia zapłaty, liczonymi od kwoty 118.066 zł 59 gr (sto osiemnaście tysięcy sześćdziesiąt sześć złotych pięćdziesiąt dziewięć groszy),

z tym zastrzeżeniem, że pozwana A. K. ma prawo powoływać się w toku egzekucji na ograniczenie jej odpowiedzialności do nieruchomości stanowiącej jej własności, położonej w miejscowości T., Gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Szczytnie V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgi wieczyste o nr (...), z uwzględnieniem ograniczenia kwotowego w związku z ustanowieniem na rzecz powódki (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. hipoteki umownej łącznej zwykłej w wysokości 515.202 zł 69 gr (pięćset piętnaście tysięcy dwieście dwa złote sześćdziesiąt dziewięć groszy) zabezpieczającej spłatę należności głównej i hipoteki umownej łącznej kaucyjnej w wysokości 360.641 zł 88 gr (trzysta sześćdziesiąt tysięcy sześćset czterdzieści jeden złotych osiemdziesiąt osiem groszy) zabezpieczającej spłatę należności ubocznych oraz z tym zastrzeżeniem, że spełnienie zasądzonego świadczenia przez jednego z pozwanych, zwalnia drugiego z obowiązku zapłaty w wysokości spełnionego świadczenia;

II.  przyznaje kuratorowi dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego S. S. (1)- E. K.wynagrodzenie w kwocie 10.800 (dziesięć tysięcy osiemset) zł, którą to kwotę nakazuje wypłacić z zaliczki uiszczonej przez powódkę (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.;

III.  zasądza od pozwanych S. S. (1) i A. K. na rzecz powódki (...) Banku Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 43.265zł 36 gr (czterdzieści trzy tysiące dwieście sześćdziesiąt pięć złotych trzydzieści sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

z tym zastrzeżeniem, że zapłata w/w kwot przez jednego z pozwanych, zwalnia w tym zakresie drugiego z nich.

Sygn. akt I C 597/17

UZASADNIENIE

W dniu 29 sierpnia 2017 r. powódka (...) Bank Spółka Akcyjna w W. wniosła pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie przeciwko S. S. (1) i A. K., w którym domagała się zasądzenia od nich in solidum kwoty 643.258,93 zł, w tym:

- kwoty 512.509,83 zł - stanowiącej niespłacony kapitał,

wraz z odsetkami umownymi w wysokości podwójnego oprocentowania umownego, które to odsetki na dzień wniesienia pozwu wynosiły 10 %, nie wyższymi jednak niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie za okres od dnia 8 czerwca 2017 r. do dnia zapłaty,

- kwoty 12.507,51 zł - stanowiącej skapitalizowane odsetki umowne za okres korzystania z kapitału w wysokości 7,43 % liczone od dnia 1 listopada 2014 r. do dnia 2 marca 2015 r.,

wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- kwoty 118.066,59 zł - stanowiącej skapitalizowane odsetki za opóźnienie w wysokości 10 % liczone od dnia 30 marca 2014 r. do dnia 7 czerwca 2017 r.,

wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

- kwoty 175 zł – stanowiącej opłaty i prowizję,

bez odsetek.

Nadto o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, na które składała się opłata sądowa od pozwu w kwocie 8.041 zł.

W uzasadnieniu wskazała, że jej poprzednik prawny (...) Bank Spółkę Akcyjną z siedzibą w K. łączyła ze S. S. (1) umowa kredytu hipotecznego wielokrotnie aneksowanego. Jedną z rzeczowych form jej zabezpieczenia były - hipoteka umowna łączna zwykła w kwocie 515.202,69 zł oraz hipoteka łączna kaucyjna do kwoty 360.641,88 zł, ustanowione na nieruchomości położonej w miejscowości T. dla której Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgi wieczyste – nr (...) oraz (...). Obecnie właścicielką tych nieruchomości jest A. K.. W związku z brakiem spłat należnych rat powódka z dniem 20 stycznia 2015 r. wypowiedziała przedmiotową umowę stawiając całą należność w stan wymagalności. Do dnia wniesienia pozwu pozwani mimo stosownych wezwań, nie spłacili wymagalnej wierzytelności (k. 3-7).

Sąd Rejonowy Lublin – Z. w L. stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do rozpoznania sądowi właściwości ogólnej pozwanych (k. 7v).

W piśmie stanowiącym odpowiedź na wezwanie do uzupełnienia braków formalnych pozwu oraz w piśmie datowanym na dzień 30 marca 2018 r., powódka sprostowała żądanie pozwu w zakresie wskazanych w pozwie stóp procentowych i dat naliczania skapitalizowanych odsetek w sposób następujący:

- skapitalizowane odsetki umowne w kwocie 12.507,51 zł za okres korzystania z kapitału:

- w wysokości 7,87 % liczone od dnia 1 listopada 2014 r. do dnia 30 listopada 2014 r.,

- w wysokości 7,76 % liczone od dnia 1 grudnia 2014 r. do dnia 2 marca 2015 r.

- skapitalizowane odsetki za opóźnienie w kwocie 118.066,59 zł naliczane od kwoty niespłaconego kapitału:

- w wysokości 16 % liczone od dnia 30 maja 2014 r. do dnia 8 października 2014 r.,

- w wysokości 12 % liczone od dnia 9 października 2014 r. do dnia 5 marca 2015 r.,

- w wysokości 10 % liczone od dnia 6 marca 2015 r. do dnia 7 czerwca 2017 r.,

Ponadto rozszerzyła wniosek o zasądzenie kosztów procesu o opłatę skarbową od pełnomocnictwa oraz kosztów notarialnego uwierzytelnienia dokumentów. (k. 12-12v, 239-240v)

Na wniosek powódki Sąd Okręgowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 10 stycznia 2018 r. ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego S. S. (1) kuratora procesowego. (k. 152-152v, 173)

W odpowiedzi na pozew oraz w dalszych pismach procesowych kurator procesowy nieznanego z miejsca pobytu pozwanego S. S. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości, nieobciążanie pozwanego kosztami procesu oraz przyznanie kuratorowi wynagrodzenia.

W pierwszej kolejności wskazała, że pomimo podjętych działań nie udało się jej ustalić miejsca pobytu pozwanego. Również rozmowa telefoniczna, której inicjatorem był S. S. (1) nie odniosła pożądanego rezultatu, bowiem pozwany nie chciał wyjawić gdzie się znajduje. Chcąc zatem należycie chronić jego prawa w niniejszym procesie, odnosząc się do twierdzeń pozwu kurator podniosła zarzut przedawnienia wszelkich roszczeń sprecyzowanych w treści pozwu wskazując, że 3-letni termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez powódkę rozpoczął swój bieg od daty postawienia wierzytelności w stan wymagalności, które zostało określone na dzień 30 maja 2014 r. Skoro powództwo zostało wytoczone w dniu 29 sierpnia 2017 r. dochodzone roszczenie – w jej ocenie – jest przedawnione. Dalej podniosła zarzut nieudowodnienia istnienia roszczenia, w tym jego wysokości, zasad i kwot od których naliczano odsetki, sposobu oraz okresu ich wliczenia oraz skapitalizowania. Podała, że zaległość dłużnika wskazana w pozwie różni się od kwoty wynikającej z oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy, tj. kwoty 32.205,40 zł. Na koniec podniosła zaś, że powódka co prawda przedłożyła w niniejszej sprawie szereg dokumentów, jednak nie zostały one należycie potwierdzone za zgodność z oryginałem. Co winno być niewystarczające dla uwzględnienia żądania. (k. 199-202, 273)

W odpowiedzi na pozew pozwana A. K. wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, o ile nie zostanie sporządzony spis kosztów.

Na wstępie podniosła zarzut przedawnienia roszczenia wskazując, że 3-letni termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przez powódkę rozpoczął swój bieg od daty wymagalności roszczenia głównej oraz roszczeń o odsetki, tj. daty określonej na dzień 30 maja 2014 r. Wniesienie pozwu w dniu 29 sierpnia 2017 r. świadczyło w jej ocenie o przedawnieniu roszczenia. Natomiast na wypadek przyjęcia przez Sąd innej daty wymagalności roszczenia głównej podniosła zarzut przedawnienia roszczenia o odsetki umowne i odsetki za opóźnienie za okres poprzedzający 3 lata od wniesienia powództwa. Dalej podniosła zarzut nieudowodnienia istnienia roszczenia, w tym jego wysokości, zasad i kwot od których naliczano odsetki, sposobu oraz okresu ich wliczenia oraz skapitalizowania. Podała, że zaległość dłużnika wskazana w pozwie różni się od kwoty wynikającej z oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy, tj. kwoty 32.205,40 zł. Dalej wskazała, że są dla niej niezrozumiałe daty i kwoty naliczania odsetek, które zostały wskazane na podstawie wyciągu z ksiąg bankowych, który to dokument zakwestionowała. W jej ocenie brak jest zasadności żądania odsetek karnych, po rozwiązaniu umowy. Z ostrożności wniosła o ograniczenie odpowiedzialności pozwanej do nieruchomości położonych w miejscowości T., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgi wieczyste o nr (...), do wysokości obciążających tę nieruchomość hipotek umownych - zwykłej łącznej i kaucyjnej łącznej, z zastrzeżeniem, że odsetki umowne skapitalizowane oraz odsetki karne, mogą być egzekwowane do wysokości hipoteki łącznej kaucyjnej oraz o nieobciążanie pozwanej kosztami postępowania na zasadzie art. 102 k.p.c. (k. 186-189)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Z datą 17 listopada 2009 r. (data złożenia podpisów - 19 listopada 2009 r.), została zawarta pomiędzy (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w K., a S. S. (1) umowa kredytu hipotecznego nr (...) w kwocie 515.202,69 zł. Kredyt miał zostać przeznaczony na:

a) zapłatę kredytu hipotecznego w Banku Spółdzielczym zaciągniętym na mocy umowy nr (...) z dnia 28 stycznia 2005 r.,

b) uiszczenie składki z tytułu ubezpieczenia od ryzyka utraty wartości nieruchomości,

c) pokrycie składki za pierwszy rok ubezpieczenia na życie kredytobiorcy,

d) uiszczenie kosztów związanych z ustanowieniem hipoteki zabezpieczającej spłatę kredytu,

e) uiszczenie składki z tytułu Pakietowego Ubezpieczenia na wypadek odmowy wpisu hipoteki (I transza kredytu),

f) na dowolny cel konsumpcyjny kredytobiorcy (II transza kredytu).

Kredyt miał zostać wypłacony kredytobiorcy bezgotówkowo w dwóch transzach, z czego – I transza na poczet należności wskazanych w punktach od a) do e) oraz II transza – na poczet należności wskazanych w punkcie f). Zobowiązanie miało zostać spłacane przez kredytobiorcę w walucie polskiej. Okres kredytowania został ustalony na 120 równych miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych (§ 1 ust. 1, 9, § 2).

Oprocentowanie kredytu było zmienne i na dzień sporządzenia umowy wynosiło 9,90% w skali roku, na które składała się suma obowiązującej stawki (...) i marży Banku, która wynosiła 5,74%. Indeks (...), zgodnie z § 13 umowy, obliczany był jako średnia arytmetyczna stawek WIBOR 3m, obowiązujących w dniach roboczych w okresie liczonym od 26 dnia miesiąca, poprzedzającego miesiąc ostatni do 25 dnia miesiąca poprzedzającego zmianę. Ulegał on zmianie w okresach miesięcznych jeżeli jego wartość uległa zróżnicowaniu od obowiązującej stawki o przynajmniej 0,1 punktu procentowego.

Kredytobiorca oświadczył w treści umowy, że jest świadomy ryzyka wynikającego ze zmiennego oprocentowania, w całym okresie kredytowania i ryzyko to akceptuje. Zamiana stopy procentowej miała wpływ na wartość ekspozycji kredytowej oraz na wartość rat kapitałowo-odsetkowych lub odsetkowych. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosiła 11,14 %. Natomiast ostateczna wysokość rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania była uzależniona od zmian poziomu oprocentowania kredytu w całym okresie kredytowania. (§ 1 ust. 3, 7)

Odsetki karne na dzień sporządzania umowy wynosiły 19,80 % i miały ulegać zamianie w przypadku zmiany wskaźnika (...) na zasadzie określonym w § 13 umowy, nie mogły być jednak większe niż odsetki maksymalne, których wysokość w stosunku rocznym nie mogła przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Wysokość stopy kredytu lombardowego NBP na dzień sporządzenia umowy wynosiła 5 % (§ 1 ust 4).

Wysokość rat kapitałowo-odsetkowych miała zostać określona w harmonogramie spłat, stanowiącym integralną część mowy kredytu. Harmonogram miał określać wysokość rat spłaty przez okres 24 miesięcy kredytowania. Przed upływem 2 lat kredytobiorca miał otrzymać harmonogram na kolejne 24-miesięczny okres trwania umowy kredytu (§ 7 ust. 1).

Całkowity koszt kredytu na dzień sporządzania umowy wynosił 316.508,50 zł. Natomiast ostateczna wysokość całkowitego kosztu kredytu uzależniona została od zmian poziomu oprocentowania kredytu w całym okresie kredytowania. (§ 1 ust. 6)

Zabezpieczeniem kredytu miała być m.in. hipoteka zwykła w wysokości kwoty kredytu oraz hipoteka kaucyjna do kwoty stanowiącej 70% kwoty kredytu na cały okres kredytowania na nieruchomości gruntowej należącej do S. S. (1) położonej w miejscowości T., Gmina P.. Jak również ubezpieczenie na życie w TU na (...) S.A. przez okres pierwszego roku kredytowania. (§ 3 pkt 1 i 6)

Ponadto kredytobiorca wyraził zgodę na uczestnictwo w programie (...) w ramach ubezpieczeń – a) (...), którego wysokość składki za pierwszy rok ubezpieczenia wynosiła 10.304,05 zł i b) ubezpieczenie od utraty wartości nieruchomości, którego wysokość składki za pierwsze pięć lat ubezpieczenia wynosiła 12.880,07 zł. Ochrona ubezpieczeniowa ustawała m.in. w przypadku wypowiedzenia umowy. Kredytobiorca wyraził zgodę, alby wszelkie koszty i opłaty związane z ubezpieczeniami oraz Programem (...) w trakcie uczestnictwa w Programie, były doliczane do kwoty kredytu w trybie podwyższenia bieżącego salda kredytowego. (§ 19 cz. II pkt 5)

Zgodnie z § 14 umowy, w przypadku nie spłacenia przez kredytobiorcę w terminie całości lub części raty spłaty wynikającej z umowy kredytu, niespłacona kwota stawała się zadłużeniem przeterminowanym, w tym kwota kapitału jako kapitał przeterminowany. Od zadłużenia przeterminowanego Bank naliczał odsetki karne w wysokości podwójnego oprocentowanie umownego (§ 14).

Bank za udzielenie kredytu nie pobrał prowizji (§ 1 ust. 5). Natomiast za wykonie czynności pozostających w związku z zawartą umową kredytową pobierał opłaty i prowizje określone w Tabeli Opłat i Prowizji (§ 15 ust. 1). W przypadku niewykonania zobowiązań przez kredytobiorcę (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w K. miał prawo pobierać następujące opłaty, wynikające z Tabeli Opłat i Prowizji:

- 150 zł z tytułu uzyskania przez Bank odpisu z księgi wieczystej nieruchomości będącej przedmiotem zabezpieczenia hipotecznego,

- 100 zł z tytułu wezwania do dostarczenia dokumentów wymaganych zgodnie z umową,

- 40 zł z tytułu wezwania do zapłaty,

- 70 zł z tytułu zawiadomienia o wysokości zadłużenia,

- 70 zł z tytułu zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia umowy z uwagi na zadłużenie,

- 70 zł z tytułu ostatecznego wezwania do zapłaty. (§ 15 ust. 10)

Szersze omówienie dotyczące takich kwestii jak oprocentowanie kredytu i jego zmiana, wypłata, spłata i zabezpieczenia kredytu oraz prowizje i opłaty określał Regulamin.

Zgodnie z § 21 umowy Bank miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia, w przypadku:

1)  stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane,

2)  zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy, a w szczególności w przypadku niespłacenie 2 rat odsetkowo-kapitałowych,

3)  skierowania egzekucji do nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu.

Po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytu kredytobiorca był obowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi Bankowi za okres korzystania z kredytu. (§ 21 ust. 1,2 i 3)

(bezsporne, w tym dowód: umowa kredytu – k. 36-42, regulamin – k. 43-57)

Na nieruchomości położonej w miejscowości T. dla której Sąd Rejonowy w Szczytnie prowadzi księgi wieczyste – nr (...) oraz (...) ustanowiono hipoteki celem zabezpieczenia spłaty w/w kredytu. Hipoteki te to - hipoteka umowna łączna zwykła w kwocie 515.202,69 zł oraz hipoteka łączna kaucyjna do kwoty 360.641,88 zł.

(bezsporne w tym dowód: odpis z księgi wieczystej nr (...) – k. 115-131v, odpis z księgi wieczystej nr (...) – k. 132- 144v, zeznania pozwanej – k. 289-290)

S. S. (1) zbył przedmiotową nieruchomość W. P. i H. P.. Oni natomiast sprzedali ją w 2012 r. A. K., która do chwili obecnej jest jej właścicielką. Podczas zawierania umowy kupująca A. K. została poinformowana przez notariusza o powyższym obciążaniu hipotecznym oraz o odpowiedzialności z tego tytułu. W chwili zakupu nieruchomości pozwana pozostawała w nieformalnym związku ze S. S. (1).

(bezsporne, w tym dowód: odpis z księgi wieczystej nr (...) – k. 115-131v, odpis z księgi wieczystej nr (...) – k. 132- 144v, zeznania pozwanej – k. 289-290)

W trybie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w K. połączyła się z (...) Bank Spółka Akcyjna w W. (obecnie (...) Bank Spółka Akcyjna w W.).

(dowód: odpisy pełne z rejestru przedsiębiorców powódki – k. 19-35)

W dniach: 8 stycznia 2013 r., 12 lipca 2013 r. oraz 18 kwietnia 2014 r. strony: (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. i S. S. (1) zawarły aneksy do umowy, w których dokonały krótkookresowej karencji w spłatacie kredytu.

(bezsporne, w tym dowód: aneks z dnia 8 stycznia 2013 r. do umowy kredytu – k. 58-63, aneks z dnia 12 lipca 2013 r. do umowy kredytu – k. - 64-65, aneks z dnia 18 kwietnia 2014 r. do umowy kredytu – k. – 66- 69)

S. S. (1) przez cały okres trwania umowy miał problemy z płaceniem rat kredytu we wskazanych w harmonogramie terminach. W dniu 30 maja 2014 r., kiedy to wymagalna stała się kolejna rata kredytu, ostatecznie zaprzestał jego spłacania.

(dowód: rozliczenie kredytu – k. 90-144)

Pismem z dnia 17 grudnia 2014 r., nadanym w dniu 18 grudnia 2014 r. (...) Bank Spółka Akcyjna w W. wezwała S. S. (1) do zapłaty zaległości obejmującej:

- 27.207,38 zł tytułem należności kapitałowej,

- 3.183,46 zł tytułem odsetek umownych,

- 1.072,21 zł tytułem odsetek podwyższonych,

- 145 zł + 15 zł tytułem kosztów i opłat,

- 924 zł tytułem kosztów ubezpieczenia,

w terminie 7 dni, pod rygorem wypowiedzenia umowy.

(dowód: wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania – k. 70-71, zeznania pozwanej – k. 289-290)

W dniu 20 stycznia 2015 r. w związku z nieuregulowaniem zaległości w spłacie kredytu na podstawie § 21 umowy, Bank złożył na piśmie dwa oświadczenia skierowane do każdego z pozwanych o wypowiedzeniu umowy kredytu z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia liczonego od dnia doręczenia pisma. W piśmie Bank wskazał, że rozważy cofnięcie wypowiedzenie w przypadku spłaty całości zaległości obejmujących:

- kwotę 32.205,40 zł tytułem należności kapitałowej,

- kwotę 6.290,43 zł tytułem odsetek umownych,

- kwotę 1.404,81 zł tytułem podwyższonych odsetek za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej,

- kwotę 160,00 zł tytułem kosztów i opłat za czynności Banku, zgodnie z Tabelą Opłat i Prowizji,

- oraz 1.039,50 zł tytułem kosztów ubezpieczenia

Powyższe zostało odebrane zarówno przez pozwanego, jak i pozwaną w dniu 28 stycznia 2015 r.

(dowód: oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy kredytu skierowane do pozwanego wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 72-75, oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy skierowane do pozwanej wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 76-79, zeznania pozwanej – k. 289-290)

Dniem postawienia całej należności w stan natychmiastowej wymagalności był 2 marca 2015 r., wówczas to kredytobiorcy winni zwrócić Bankowi całość środków kredytowych wraz z odsetkami i kosztami.

(dowód: oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy kredytu skierowane do pozwanego wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 72-75, oświadczenie banku o wypowiedzeniu umowy skierowane do pozwanej wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 76-79, zeznania pozwanej – k. 289-290)

Zgodnie z wyliczeniem Banku wysokość zadłużenia pozwanych na dzień 2 marca 2015 r. było następujące:

- 507.667,12 zł z tytułu kapitału,

- 12.507,51 zł z tytułu wymagalnych odsetek,

- 1.909,35 zł z tytułu odsetek karnych,

- 160 zł z tytułu kosztów i opłat windykacyjnych,

- 127,50 z tytułu składek ubezpieczeniowych.

(dowód: historia rachunku po wypowiedzeniu umowy – k. 88-89, rozliczenie kredytu – k. 90-144)

W dniu 16 marca 2015 r. powódka zgodnie z postanowieniami umowy (§ 19 cz. II) do kwoty kapitału doliczyła kwotę ubezpieczenia w wysokości 4.842,71 zł.

(dowód: umowa kredytu – k. 36-42, historia rachunku po wypowiedzeniu umowy – k. 88-89)

W dniu 3 lipca 2015 r. powódka skierowała do każdego z pozwanych ostateczne wezwanie do zapłaty zadłużenia w łącznej wysokości 545.586,45 zł, na które to składały się:

- 512.509,83 zł tytułem kapitału,

- 12.507,51 zł tytułem odsetek umownych,

- 19.123,61 zł tytułem podwyższonych odsetek za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej,

- 1.445,50 zł tytułem kosztów i opłat windykacyjnych,

określając termin zapłaty na 7 dni, pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Żadne z pozwanych na powyższe nie odpowiedziało.

(dowód: ostateczne wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanego wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 80-83, ostateczne wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanej wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 84-87, zeznania pozwanej – k. 289-290)

Na dzień 8 czerwca 2017 r. pozwani zalegali z zapłatą należności obejmującej m.in. kwoty:

- 512.509,83 zł z tytułu kapitału,

- 12.507,51 zł z tytułu wymagalnych odsetek

- 118.066,59 zł z tytułu odsetek karnych,

- 175 zł z tytułu kosztów i opłat windykacyjnych.

Łącznie - 643.258,93 zł.

(dowód: historia rachunku po wypowiedzeniu umowy – k. 88-89, wyciąg z ksiąg bankowych – k. 13)

Działania podjęte przez kuratora zmierzające do ustalenia miejsca pobytu pozwanego S. S. (1), polegające na wielokrotnym kierowaniu do niego, jego najbliższych i znajomych korespondencji, zwracaniu się do pełnomocników reprezentujących go w innych postępowaniach sądowych, odnalezieniu jego potencjalnie aktualnych adresów w aktach spraw, w których był stroną, zwracaniu się do różnego rodzaju instytucji, przeszukiwaniu stron internetowych, korzystaniu z dostępnych baz danych nie przyniosły zamierzonego rezultatu w postaci ustalenia jego miejsca pobytu. Ich efektem był jednak kontakt telefoniczny z osobą przedstawiającą się jako pozwanym. Jednak nawet podczas rozmowy telefonicznej, której był on inicjatorem, nie wyjawił kuratorowi, gdzie obecnie przebywa.

(dowód: odpisy pism z dnia 7 lutego 2018 r. skierowanych do pozwanego wraz z potwierdzeniem nadania i niepodjętą korespondencją – k. 203-206v, odpis pisma z dnia 7 lutego 2018 r. skierowanego do pozwanej wraz z potwierdzeniem nadania i niepodjętą korespondencją – k. 207-208v, kserokopia protokołu rozprawy z dnia 26 września 2018 r. w sprawie I C 434/17 - k. 209-2015v, odpis pisma z dnia 7 lutego 2018 r. skierowanego do S. K. wraz z potwierdzeniem nadania i niepodjętą korespondencją – k. 216-217v, odpis pisma z dnia 7 lutego 2018 r. skierowanego do r. pr. M. P. wraz z potwierdzeniem nadania i zwrotnym potwierdzeniem odbioru korespondencji – k. 218- 219, odpisy pisma z dnia 7 lutego 2018 r. skierowanego do adw. A. Z. wraz z potwierdzeniami nadania i zwrotnymi potwierdzeniami odbioru korespondencji – k. 220-221, odpisy pisma z dnia 7 lutego 2018 r. skierowanego do adw. A. W. wraz z potwierdzeniami nadania i zwrotnymi potwierdzeniami odbioru korespondencji – k. 222-223, odpis pisma adw. A. W. z dnia 14 lutego 2018 r. – k. 224-225, wydruki ze stron internetowych – k. 226-228, wydruk z bazy (...) k. 229, odpis pisma z dnia 28 lutego 2018 r. skierowanego do Urzędu Gminy S. wraz z potwierdzeniem nadania – k. 230, pismo z Urzędu Gminy S. z dnia 4 kwietnia 2018 r. – k. 247, pozew z dnia 29 września 2017 r. skierowany do Sądu Rejonowego w Olsztynie przez S. S. (1) przeciwko C. G. oraz potwierdzenie niepodjętej przez A. K. korespondencji - k. 263-265, 267, notatka – k. 273)

A. K. i S. S. (1) mają wspólnego 17-letniego syna. W chwili obecnej nie są związani. Pozwana na posiada informacji, gdzie przebywa pozwany.

(dowód: zeznania pozwanej – k. 289-290)

Aktualnie A. K. prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży drewna oraz wyrobów tartacznych. Ponadto kupuje i sprzedaje drewno. Z prowadzonej działalności za okres od stycznia do maja 2018 r. odnotowała stratę ponad 12.000 zł. Dodatkowo od 2014 r. jest kierownikiem marketingu w firmie szkoleniowej, gdzie jest zatrudniona na umowę o pracę oraz zarabia ok. 2.500 zł miesięcznie brutto. Na utrzymaniu ma jedynie syna, który uczy się w Zespole Szkół (...). Nie otrzymuje alimentów od ojca dziecka, ponieważ uzyskiwane przez nią wynagrodzenie z pracy świadczonej za granicą wystarczało na ich potrzeby. A. K. nie posiada innego majątku poza nieruchomością położoną w miejscowości T.. Na nieruchomości tej ustanowione są również inne hipoteki, niż powodowego banku.

(dowód: bilans z księgi – k. 275, PIT-36 –k. 276-281, PIT/B – k. 282, zeznania pozwanej – k. 289-290)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo po ostatecznym jego sprecyzowaniu podlegało uwzględnieniu w całości jako zasadne w stosunku do obojga pozwanych.

Poza sporem w niniejszym postępowaniu pozostawał fakt, że pozwany zaciągnął w banku, którego następcą prawnym jest powód, kredyt w kwocie 515.202,69 zł z przeznaczeniem na zapłatę kredytu hipotecznego w Banku Spółdzielczym zaciągniętym na mocy umowy nr (...) z dnia 28 stycznia 2005 r., pokrycie składek ubezpieczeniowych oraz na dowolny cel konsumpcyjny. Niemniej jednak w toku postępowania pozwana oraz kurator ustanowiony dla pozwanego nieznanego z miejsca pobytu podniosły wspólne zarzuty dotyczące kwestii wyliczenia odsetek, braku zasadności żądania odsetek karnych, po rozwiązaniu umowy, zarzut nieudowodnienia roszczenia, przedawnienia roszczenia głównego oraz odsetek. Ponadto pozwana podniosła samodzielny zarzut ograniczenia egzekucji do nieruchomości wskazanej w odpowiedzi na pozew, z uwzględnieniem ograniczenia kwotowego w związku z ustanowionymi na rzecz powódki hipotekami, z zastrzeżeniem, że odsetki umowne skapitalizowane oraz odsetki karne, mogą być egzekwowane do wysokości hipoteki łącznej kaucyjnej.

Z przedstawionej przez stronę powodową umowy kredytowej wynika, że powodowy bank był uprawniony do wypowiedzenia umowy w przypadku między innymi niewykonania lub nieterminowego regulowania zobowiązań, w szczególności, gdy kredytobiorca zalega z zapłatą w całości lub w części z zapłatą dwóch rat kredytu (§ 21 ust. 1). Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni (§ 21 ust. 2), natomiast po jego upływie kredytobiorca był obowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi za okres korzystania z kredytu (§ 21 ust. 3). W przypadku nie spłacenia przez kredytobiorcę w terminie całości lub części raty, niespłacona kwota stawała się zadłużeniem przeterminowanym (§ 14 ust. 1). Od wymagalnego kapitału Bank naliczał odsetki karne, czyli odsetki umowne za opóźnienie wynikające z art. 481 k.c. - które na dzień sporządzania umowy wynosiły 19,80% i miały ulegać zamianie w przypadku zmiany wskaźnika (...) na zasadzie określonym w § 13 umowy - w wysokości podwojonego oprocentowania umownego z zastrzeżeniem, że mogły być większe niż odsetki maksymalne. (§ 14 ust. 2, § 1 ust 4). Dla usystematyzowania w tym miejscu wskazać należy, że oprocentowanie kredytu, czyli odsetki od sumy pieniężnej wynikające z art. 359 k.c. , było zmienne i na dzień sporządzenia umowy wynosiło 9,90% w skali roku, na które składała się suma obowiązującej stawki (...) i marży Banku, która wynosiła 5,74%. Kredytobiorca oświadczył w treści umowy, że jest świadomy ryzyka wynikającego ze zmiennego oprocentowania, w całym okresie kredytowania i ryzyko to akceptuje. Zamiana stopy procentowej miała wpływ na wartość ekspozycji kredytowej oraz na wartość rat kapitałowo-odsetkowych lub odsetkowych. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosiła 11,14%. Natomiast ostateczna wysokość rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania była uzależniona od zmian poziomu oprocentowania kredytu w całym okresie kredytowania (§ 1 ust. 3, 7)

S. S. (1) przez cały okres trwania umowy miał problemy z płaceniem rat kredytu we wskazanych w harmonogramie terminach. W dniu 30 maja 2014 r., kiedy to była wymagalna kolejna rata kredytu, ostatecznie zaprzestał jego spłacania. Tym samym od tego dnia Bank zgodnie z zapisami umowy – powołanymi wyżej – był uprawniony zarówno do naliczania odsetek od sumy pieniężnej, które to uprawnienie reguluje przepis art. 359 k.c., natomiast stopę odsetek od sumy pieniężnej precyzuje zapis umowy, a dokładniej jej § 1 ust. 3. Od dnia 30 maja 2014 r. do dnia 2 marca 2015 r. wynosiła 7,76% (k. 90-144), jak również odsetek umownych za opóźnienie, które to uprawnienie reguluje przepis art. 481 k.c., natomiast stopę odsetek za opóźnienie precyzuje zapis umowy, a dokładniej jej § 14. Od dnia 30 maja 2014 r. do dnia 8 października 2014 r., natomiast od dnia 9 października 2014 r. do dnia 2 marca 2015 r. wynosiła 16% (k. 90-144).

Zgodnie z art. 69 ustawy Prawo bankowe, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Z tego ostatniego wynika, że umowa kredytu jest umową odpłatną. Jest też umową konsensualną. Ustawodawca nie zdecydował się na zawarcie w ustawie definicji legalnej umowy kredytu. Określił jej treść, skutki, strony i elementy istotne. Jak się przyjmuje w literaturze, kredyt bankowy to stosunek ekonomiczny pomiędzy bankiem a kredytobiorcą, którego istota polega na dostarczeniu przez bank określonej kwoty środków pieniężnych kredytobiorcy, pod warunkiem jej późniejszego zwrotu wraz z wynagrodzeniem dla banku (odsetki, prowizja, opłaty manipulacyjne).

Pismami z dnia 20 stycznia 2015 r. powód wypowiedział umowę kredytową z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, podając, że przyczyną wypowiedzenia są zaległości w spłacie zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu (k. 72-73, 76-77). Pisma zawierające oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu zarówno pozwany, jak i pozwana odebrali w dniu 28 stycznia 2015 r. (k. 74-75, 78-79). Tym samym dniem postawienia całej należności w stan natychmiastowej wymagalności był 2 marca 2015 r., wówczas to kredytobiorcy winni zwrócić Bankowi całość środków kredytowych wraz z odsetkami i kosztami.

Wysokość zadłużenia pozwanych na ten dzień, tj. 2 marca 2015 r. przedstawiała się następująco:

a) kapitał - 507.667,12 zł,

b) wymagalne odsetki - 12.507,51 zł,

c) odsetki karne - 1.909,35 zł

d) koszty i opłaty windykacyjne - 160 zł,

e) składki ubezpieczeniowe - 127,50 ( k. 88-89, k. 90-144)

Do kwoty kapitału w wysokości 507.667,12 zł, Bank zgodnie z postanowieniami umowy, które stanowiły, że ochrona ubezpieczeniowa ustawała m.in. w przypadku wypowiedzenia umowy, natomiast wszelkie koszty i opłaty związane z ubezpieczeniami mogły być doliczane do kwoty kredytu w trybie podwyższenia bieżącego salda kredytowego, doliczył kwotę ubezpieczenia w wysokości 4.842,71 zł, co dało sumę 512.509,83 zł (k. 36-42, k. 88-89)

Po rozwiązaniu umowy, Bank, zgodnie z treścią art. 481 k.c. mógł naliczać jedynie odsetki umowne za opóźnienie (nazwane przez niego odsetkami karnymi), które - jak już wskazano wyżej - uprawnienie reguluje przepis art. 481 k.c., natomiast stopę odsetek za opóźnienie precyzuje zapis umowy, a dokładniej jej § 14. Do dnia 16 marca 2015 r. wysokość ta wynosiła 12%, natomiast od dnia 16 marca 2015 r. do dnia 8 czerwca 2017 r. wynosiła 10% (k. 88-89). Na dzień 8 czerwca 2017 r. odsetki te w wyniku kapitalizacji wynosiły 118.066,59 zł (k. 88-89).

Z rozliczenia kredytu, przedstawionego obrazowo powyżej, wynika, że jako datę rozwiązania umowy przyjęto 2 marca 2015 r., tj. już po doręczeniu wypowiedzenia i upływie jego okresu. Z tą datą pozwani mieli zatem obowiązek zapłaty całego zadłużenia wynikającego z zawartej umowy, a obejmującego zadłużenie z tytułu całego niespłaconego kapitału kredytu, odsetki umowne od kapitału za okres od powstania wymagalnego zadłużenia do chwili rozwiązania umowy oraz naliczone opłaty za nieterminowe płatności wynikające z obowiązującej tabeli opłat i prowizji, a nadto dalszych odsetek od całości zadłużenia – do dnia zapłaty.

Nie ma przy tym żadnych podstaw do uwzględnienia zarzutu kwestionowania wyliczenia odsetek oraz braku zasadności żądania odsetek nazywanych przez powoda „odsetkami karnymi”, po rozwiązaniu umowy, albowiem możliwość naliczania odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia wprost wynika z art. 481 k.c. Jak również zarzutu nieudowodnienia roszczenia, albowiem powód na powyższe przedstawił wszystkie możliwe dowody – umowę wraz z aneksami, które były poświadczone za zgodność przez notariusza, wyciąg z ksiąg banku wraz z pieczęcią banku oraz podpisami osób uprawnionych, dokument stanowiący historię rachunku pozwanego po wypowiedzeniu umowy oraz dokument stanowiący rozliczenie kredytu. Zgodnie zaś z art. 77 3 k.c. dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią.

W konsekwencji za udowodnione uznać należy, że w związku ze skutecznym wypowiedzeniem umowy pozwani są zobowiązani do zapłaty na rzecz powoda wskazanych kwot zadłużenia z tytułu niespłaconego kapitału kredytu, odsetek umownych oraz opłat, jak również z przewidzianymi w art. 481 § 1 i 2 k.c. odsetkami za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia. Kwota wskazana w pozwie nie budzi wątpliwości co do poprawności obliczeń i wysokości odsetek, które powód skapitalizował zgodnie z art. 481 § 2 k.c.

Poza tym nie ma podstaw do uwzględnienia zarzutu przedawnienia roszczenia.

Zgodnie z art. 118 k.c., art. 117 § 2 k.c. i art. 120 § 1 k.c. termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 3 lata i liczy się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, a po upływie tego terminu dłużnik może uchylić się od spełnienia świadczenia. Co prawda przepis art. 117 k.c. od 9 lipca 2018 r. zmienił brzmienie, jednakże tylko w zakresie podstawowego terminu przedawnienia roszczenia, który uległ skróceniu z 10 do 6 lat. Jeśli chodzi o roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – jak w niniejszym przypadku - termin ten nadal wynosi, tak jak dotychczas 3 lata.

Jak wskazano wyżej, pozwany definitywnie zaprzestał spłaty kredytu od dnia 30 maja 2014 r., kiedy to na rachunek Banku nie wypłynęła wymagana rata płatności kredytu, zaś reszta zadłużenia kredytowego stała się wymagalna po upływie okresu wypowiedzenia z chwilą rozwiązania umowy, tj. 2 marca 2015 r. Dniem w którym powód wniósł pozew, był dzień 29 sierpnia 2017 r. i z chwilą tą doszło do przerwania biegu przedawnienia, który rozpocznie się na nowo najwcześniej z chwilą uprawomocnienia się wyroku w sprawie. Oznacza to, że 3 letni termin w którym nie doszło jeszcze do przedawnienia należy liczyć od dnia 29 sierpnia 2014 r. do dnia 29 sierpnia 2017 r.

Na dzień wypowiedzenia umowy, tj. na dzień 2 marca 2015 r. kapitał niespłacony wynosił 507.667,12 zł, zaś odsetki karne (odsetki umowne za opóźnienie) w wysokości 12%, wynosiły 1.909,35 zł. Do dnia 7 czerwca 2017 r. odsetki te narosły i zostały skapitalizowane do łącznej kwoty 118.066,59 zł, natomiast wcześniejsze odsetki, wskazane w dokumencie stanowiącym rozliczenie kredytu (k. 90-144) liczone przed wypowiedzeniem umowy, tj. kwoty 1.895,25 zł (1 marca 2015 r.), 1.895,25 zł (28 lutego 2015 r.), 1.895,25 zł (27 lutego 2015 r.), 1.522,89 zł (26 lutego 2015 r.), 1.522,89 zł (25 lutego 2015 r.) itd. nie zostały przez powoda skapitalizowane, ani też ich nie żądano w tym procesie, mimo błędnego zapisu w piśmie precyzującym pozew dotyczącym wysokości odsetek, tj. „w wysokości 16% liczone od dnia 30 maja 2014 r. do dnia 8 października 2014 r., w wysokości 12% liczone od dnia 9 października 2014 r. do dnia 5 marca 2015 r., w wysokości 10% liczone od dnia 6 marca 2015 r. do dnia 7 czerwca 2017 r.”. To sam dotyczy odsetek umownych za okres korzystania z kapitału (odsetki od sumy pieniężnej), naliczano je od 1 listopada 2014 r. do dnia 2 marca 2015 r. W tym stanie rzeczy zarzut przedawnienia dotyczący odsetek okazał się nieskuteczny.

Jeżeli zaś chodzi o zarzut przedawnienia dotyczący długu głównego, tj. kredytu to wskazać należy, że wprawdzie art. 73 ustawy o księgach wieczystych i hipotece uprawnia właściciela nieruchomości obciążonej niebędącego dłużnikiem osobistym do podnoszenia przeciwko wierzycielowi hipotecznemu zarzutów przysługujących dłużnikowi osobistemu, ale nie obejmuje zarzutu przedawnienie wierzytelności głównej zabezpieczonej hipoteką. Dalszy przepis powołanej ustawy, tj. art. 77 zd. 2 stanowi lex specialis w stosunku do art. 73, albowiem przyznaje on właścicielowi nieruchomości obciążonej hipoteką możliwość podniesienia zarzutu przedawniania w zakresie roszczeń o świadczenia uboczne. W tym wypadku, jak wskazano wyżej, działa reguła ogólna wynikająca z art. 117 k.c. Natomiast również jak wskazano wyżej, roszczenie o świadczenia uboczne mimo podniesionego zarzutu nie jest roszczeniem przedawnionym. Co prawda pozwana, jak wynika z przytoczonych przepisów nie może skutecznie podnieść zarzutu przedawnienia wierzytelności głównej, jednakże zarzut ten może podnieść pozwany, który jest dłużnikiem osobistym powódki. W jego imieniu podniósł go kurator. Odnosząc się do niego, w pierwszej kolejności należy wskazać termin od którego zaczyna biec przedawnienie. Przepis art. 120 § 1 k.c. precyzuje, że bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. W niniejszej sprawie Bank dokonał wypowiedzenia umowy kredytowej oraz wyznaczył termin do ostatecznej spłaty całości zobowiązania, wówczas od tej daty kredyt staje się w całości wymagalny i zaczyna od tej daty biec termin przedawnienia. Dnia 20 stycznia 2015 r. dokonano wypowiedzenia umowy; 30-dniowy termin wypowiedzenia upłynął w dniu 1 marca 2015 r. i od dnia 2 marca 2015 r. należało liczyć 3 lat, kiedy to Bank mógł podejmować czynność w stosunku do dłużników, aby wyegzekwować należność. Oznacza to, że trzyletni termin przedawnienia, liczony od 2 marca 2015 r., upłynąłby dopiero z dniem 2 marca 2018 r. Pozew w niniejszej sprawie wniesiono wcześniej, bowiem w dniu 29 sierpnia 2017 r. W tym stanie rzeczy zarzut przedawnienia – również podniesiony przez pozwanego - którego termin jeszcze nie upłynął, nie mógł zostać uwzględniony. W ocenie Sądu, nawet gdyby przyjąć, że termin przedawnienia upływał osobno dla kolejnych rat i mieszczą się w okresie podlegającym przedawnieniu raty wymagalne pomiędzy 30 maja 2014 r. a 29 sierpnia 2014 r., to podniesienie tego zarzutu przez pozwanych jest w omawianym przypadku sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Pozwany S. S. (1) ewidentnie ukrywał się i ukrywa przed wierzycielem. Obracał nieruchomością, na której ustanowił hipotekę by ostatecznie nabyła ją osoba mu bliska - jego konkubina, matka jego 17 letniego syna. W tej sytuacji pomimo, że jego przeciwnikiem był podmiot profesjonalny nie może on odnosić korzyści ze swego sprzecznego z zasadami uczciwego obrotu działaniami. Zarzut przedawnienia nie może więc w tym wypadku zostać uwzględniony.

W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 69 ust. 1 pr. bank w związku z powołanymi przepisami, na rzecz powódki należało zasądzić od pozwanego całość kwoty żądanej pozwem wraz z dalszymi odsetkami za opóźnienie w wysokości i na zasadzie przewidzianych w art. 481 § 1 i 2 k.c., za okres od daty wniesienia powództwa, w której pozostawał w opóźnieniu co do całej kwoty pozwu.

W odniesieniu do pozwanej wskazać należy, że jest ona właścicielką nieruchomości, na której ustanowiono hipotekę umowną łączną zwykłą w kwocie 515.202,69 zł oraz hipotekę łączną kaucyjną do kwoty 360.641,88 zł zabezpieczające spłatę zadłużenia z tytułu opisanej wyżej umowy kredytowej.

Hipoteki te powstały z dniem jej wpisania. Oznacza to, że zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 26 czerwca 2009 r. zmieniającej ustawę o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 2009, Nr 131, poz. 1075 zm. – dalej jako nowela), która to zmiana weszła w życie z dniem 20 lutego 2011 r., do hipoteki kaucyjnej powstałej przed tą datą należy stosować przepisy w brzmieniu obecnym (art. 10 ust. 1 noweli). W niniejszej sprawie zatem zarówno do hipoteki umownej łącznej zwykłej, jak i hipoteki łącznej kaucyjnej, które zabezpieczają wierzytelność powódki należy zastosować przepisy ustawy o księgach wieczystych i hipotece w brzmieniu aktualnie obowiązującym.

Istotą zabezpieczenia hipotecznego jest to, że wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (art. 65 ustawy o księgach wieczystych i hipotece).

Mając na uwadze powyższe oraz ustalenia dotyczące wysokości zadłużenia z zabezpieczonego hipoteką na nieruchomości pozwanej, na rzecz powódki należało zasądzić od pozwanej taką samą kwotę jak od pozwanego z tym zastrzeżeniem, że jej odpowiedzialność ogranicza się do nieruchomości i wysokości hipoteki zabezpieczającej zasądzoną należność.

Jeśli zaś chodzi o samodzielnie podniesiony przez pozwaną zarzut kwotowego ograniczenia egzekucji, to wskazać należy, że może z niego skorzystać w toku postępowania egzekucyjnego.

Uwzględniając, że odpowiedzialność każdego z pozwanych wynika z innej podstawy prawnej w wyroku należało również zastrzec, że spełnienie zasądzonego świadczenia przez jednego z nich zwolni drugiego w zakresie rzeczywiście spełnionego świadczenia.

Z przytoczonych względów orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku.

O wynagrodzeniu kuratora ustanowionego dla nieznanego z miejsca pobytu orzeczono w pkt II sentencji wyroku na podstawie § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 13 listopada 2013 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2013 r poz. 1475) w zw. z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).

Zarówno pozwana, jak i kurator ustanowiony dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego wnosili o nieobciążanie ich kosztami procesu, na zasadzie określonej w art. 102 k.p.c. Oparcie rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów procesu w oparciu o treść art. 102 k.p.c. może nastąpić jedynie po ustaleniu, iż w sprawie zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności przemawiające za nieobciążaniem kosztami strony, która przegrała proces. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z przypadkiem szczególnie uzasadnionym, zarówno po stronie pozwanego, jak i pozwanego.

Jeśli chodzi o S. S. (1), to niewątpliwie przed zaciągnięciem kredytu Bank zbadał jego zdolność kredytową, czyli możliwość spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie. Analiza ta okazała się pozytywna, bowiem pozwany uzyskał kredyt, który należy do dość wysokich. Poza tym sprzedając nieruchomość położną w miejscowości T., gmina P. uzyskał przysporzenie, które niewątpliwie poprawiło jego stan majątkowy, a jego niewielką cześć mógł przeznaczyć na poniesienie kosztów procesu.

Natomiast jego postawa, ewidentnie wskazuje na dalszy zamiar uchylania się od swoich zobowiązań. Mimo rozmowy telefonicznej, w której kurator udzielił mu informacji o procesie, pozwany, w odróżnieniu od procesów, które sam prowadzi, celonowo unika wstąpienia do niego. W jego toku mógł szerzej, niż kurator ustosunkować się merytorycznie do dochodzonego roszczenia, w tym również dokładniej opisać swoją sytuację majątkową. Natomiast te ustalenia dotyczące jego finansów, a dokonane w toku sprawie nie dowodzą, że znajduje się on w trudnej sytuacji majątkowej, uprawniającej Sąd do skorzystania z możliwości odstąpienia od kosztów postępowania.

Jeśli zaś chodzi o A. K., to jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, prowadzi ona działalność gospodarczą, a dodatkowo jest kierownikiem marketingu w firmie szkoleniowej. Na utrzymaniu ma jedynie syna. Z własnej woli zrzekła się alimentów od ojca dziecka, wskazując że jej wynagrodzenie wystarczało na potrzeby ich obu. Mimo, że obecnie prowadzona przez nią działalność gospodarcza przyniosła stratę, nie rzutuje ona na całą jej sytuację ekonomiczną. Jest ona bowiem właścicielką przedmiotowej nieruchomości położnej w miejscowości T., gmina P.. Poza tym posiadała ona środki finansowe na sfinansowanie zakupu nieruchomości obciążonej hipoteką. Zdawała więc sobie sprawę z konieczności, które mogą z tego wyniknąć. Sąd rozpoznający niniejszą sprawę, podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi wyrażone w wyroku wydanym w sprawie I ACa 422/17, w której wskazał on, że sama sytuacja ekonomiczna strony przegrywającej, nawet tak niekorzystna, że strona bez uszczerbku dla utrzymania własnego i członków rodziny nie byłaby w stanie ponieść kosztów, nie stanowi dostatecznej podstawy nieobciążenia strony kosztami procesu na podstawie art. 102 k.p.c. (LEX nr 2461420)

O kosztach procesu orzeczono zatem na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca jest zobowiązana zwrócić je na rzecz strony wygrywającej.

Ponieważ pozwani przegrali proces w całości, w pkt III sentencji wyroku na rzecz powoda zasądzono zwrot kosztów procesu w całości, obejmujących opłatę stosunkową od pozwu (32.163 zł), opłatę skarbową od pełnomocnictwa (17 zł), opłaty za notarialnie poświadczone dokumenty (łącznie 285 zł 36 gr ) oraz zaliczka uiszczona na poczet wynagrodzenia dla kuratora ustanowionego dla nieznanego z miejsca pobytu pozwanego (10.800 zł), tj. łącznie 43.265 zł 36 gr. Z tym zastrzeżeniem, że zapłata w/w kwot przez jednego z pozwanych, zwalnia w tym zakresie drugiego z nich.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Edyta Smolińska - Kasza
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację:  SSO Juliusz Ciejek
Data wytworzenia informacji: