Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 października 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: sędzia Juliusz Ciejek

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Kosowska

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2024 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa S. S.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą
w W.

o zapłatę i podwyższenie renty

i z powództwa wzajemnego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą

w W.

przeciwko S. S.

o obniżenie renty

I.  podwyższa zasądzoną na rzecz powoda rentę wyrokiem Sądu Okręgowego w O. z dnia 14.06.2006 r. sygn. akt (...), a następnie Sądu Rejonowego w P. z dnia 22.07.2011 r. sygn. akt (...) zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego
w O. IX Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 29.12.2011 r. sygn. akt(...) w ten sposób, że zasądza od pozwanego na rzecz powoda rentę miesięczną w kwotach:

- po 6.250 zł (sześć tysięcy dwieście pięćdziesiąt złotych) miesięcznie od 16 kwietnia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.,

- po 6.190 zł (sześć tysięcy sto dziewięćdziesiąt złotych) miesięcznie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 28 lutego 2022 r.,

- po 6.068 zł 02 gr (sześć tysięcy sześćdziesiąt osiem złotych dwa grosze) miesięcznie od dnia 1 marca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.,

- po 5.729 zł 02 gr (pięć tysięcy siedemset dwadzieścia dziewięć złotych dwa grosze) miesięcznie od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 28 lutego 2023 r.,

- po 5.501 zł 52 gr (pięć tysięcy pięćset jeden złotych pięćdziesiąt dwa grosze) miesięcznie od dnia 1 marca 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.,

- 5.057 zł 52 gr (pięć tysięcy pięćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt dwa grosze)
w styczniu 2024 r.,

- 5.167 zł 52 gr (pięć tysięcy sto sześćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt dwa grosze) w lutym 2024 r.,

- po 4.992 zł 33 gr (cztery tysiące dziewięćset dziewięćdziesiąt dwa złote trzydzieści trzy grosze) miesięcznie od dnia 1 marca 2024 r. do dnia 30 kwietnia 2024 r.,

- po 8.222 zł (osiem tysięcy dwieście dwadzieścia dwa złote) miesięcznie począwszy od dnia 1 maja 2024 r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  oddala powództwo wzajemne w całości,

IV.  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu związane z powództwem głównym,

V.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w O. tytułem zwrotu kosztów sądowych od pozwanego kwotę 5.766 zł 67 gr (pięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt siedem groszy),

VI.  nie obciąża powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi związanymi z powództwem głównym,

VII.  zasądza od powoda wzajemnego na rzecz pozwanego wzajemnie kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego związanymi z powództwem wzajemnym z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 604/21

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 16.04.2021 r. przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. powód S. S. reprezentowany przez opiekuna E. W. (1) wniósł o:

1.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dodatkowej renty wyrównawczej w kwocie 7.662,68 zł do łącznej kwoty renty w wysokości 10.545 zł miesięcznie płatnej z góry do 10-go dnia każdego miesiąca z tytułu:

- podwyższenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb o kwotę 6.500 zł do łącznej kwoty 8.500 zł,

- podwyższenia renty z tytułu utraconych dochodów o kwotę 1.162,68 zł do kwoty 2.045 zł,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda odszkodowania w łącznej kwocie 275.856,49 zł tytułem skapitalizowanej renty za okres 3 lat wstecz od dnia wniesienia pozwu. Nadto, wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania, w tym zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 5 lipca 2002 r. w P. został potrącony przez kierującego samochodem marki P., na skutek czego doznał licznych obrażeń ciała.

U poszkodowanego stwierdzono wieloodłamowe złamanie żuchwy z przemieszczeniem odłamów, złamanie kości skroniowej i ciemieniowej po lewej stronie, stłuczenie tkanki mózgowej z krwiakiem wewnątrzmózgowym, krew w komorach mózgu oraz śpiączkę komorową. W dniu 29 lipca 2002 r. powód został wypisany ze szpitala z niedowładem czterokończynowym oraz brakiem kontaktu słownego. Ponadto, u powoda stwierdzono niedowład spastyczny kończyn dolnych z końsko-szpotawym ustawieniem obu stóp oraz opóźnienie rozwoju psychoruchowego.

Obecnie stan zdrowia poszkodowanego uniemożliwia mu samodzielne funkcjonowanie, co wiąże się z potrzebą zapewnienia mu stałej całodobowej opieki. Sprawność intelektualna poszkodowanego kształtuję się na poziomie upośledzenia umysłowego, co przekreśliło szanse poszkodowanego na prawidłowy rozwój, zdobycie wykształcenia i zawodu. W związku z nasilającymi się problemami zdrowotnymi poszkodowany musi ponosić dodatkowe koszty związane z zakupem leków oraz rehabilitacji. Dodatkowo stan psychiczny poszkodowanego również uległ pogorszeniu, konieczne okazało się wdrożenie leczenia u psychologa psychiatry. U poszkodowanego obecnie została wykryta padaczka pourazowa. Stan zdrowia powoda ulega ciągłemu pogorszeniu. Od czasu zasądzenia renty wzrosły koszty usług i produktów.

Ponadto, w ocenie powoda zasadne jest przyznanie renty wyrównawczej w kwocie odpowiadającej wysokości równej aktualnemu przeciętnemu wynagrodzeniu za pracę, które młody mężczyzna w pełni sił mógłby osiągnąć, czyli minimum 4.000 zł brutto. Obecnie poszkodowany jest osobą niezdolną do pracy, sparaliżowaną. Naruszenie sprawności organizmu poszkodowanego ma charakter trwały, bez przewidywanej poprawy. Lekarz orzecznik ZUS uznał poszkodowanego za osobę całkowicie niezdolną zarówno do pracy jak i samodzielnej egzystencji (pozew – k. 3-9).

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Pozwany wniósł o zmianę wysokości renty z tytułu zwiększonych potrzeb zasądzonej od powoda wzajemnego na rzecz pozwanego wzajemnego na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 14.06.2006 r. sygn. akt (...), a następnie Sądu Rejonowego w P.z dnia 22.07.2011 r. sygn. akt (...) zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w O. IX Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 29.12.2011 r. sygn. akt (...) poprzez jej obniżenie z kwoty 2.000 zł do kwoty 934 zł miesięcznie od dnia wniesienia powództwa. Nadto, wniósł o zasądzenie od pozwanego wzajemnie na rzecz powoda wzajemnego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w zapłacie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku.

W uzasadnieniu wskazał, że kwestionuje wyliczenie przyjęte przez powoda, które opiera się na kryterium średniego miesięcznego wynagrodzenia. W jego ocenie należy przyjąć minimalne wynagrodzenie, które w roku 2021 r. wynosiło 2.800 zł brutto. Podniósł, że od sierpnia 2018 r. wypłaca powodowi rentę z tytułu utraconych dochodów początkowo 625 zł, a później w kwocie 882 zł. Podstawą ustalenia renty było minimalne wynagrodzenie pomniejszone o świadczenia socjalne. Powód powyższej kwoty nie uwzględnił w swoich wyliczeniach. Pozwany kwestionuje stanowisko zawarte w pozwie jakoby potrzeby powoda uległy zwiększeniu co miałoby skutkować zwiększeniem wysokości renty. Ponadto, wyliczenie skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb sięga trzy lata wstecz mimo, iż na podstawie wyliczeń przyjmuje się ceny i towary oraz zakres potrzeb wg stanu na rok 2021 r. Powyższe skutkuje zawyżeniem ewentualnej skapitalizowanej renty za rok 2020 oraz 2019. Ponadto, pozwany kwestionuje związek z wypadkiem: padaczki, zwiększenie masy ciała powoda, problemy ze zdrowiem psychicznym oraz twierdzenia powoda o stałym pogarszaniu się jego stanu zdrowia.

Natomiast powód wzajemny uzasadniając żądanie zmiany wysokości renty przez jej obniżenie wskazał, że potrzeby pozwanego wzajemnie uległy zmniejszeniu. Pozwany wzajemnie porusza się na typowym wózku inwalidzkim. Wskazał, że miesięczny koszt leków poszkodowanego wynosi 15 zł, koszty opieki 575,66 zł, koszt rehabilitacji to 323,34 zł, zaś koszt dojazdów na specjalistów 20 zł, łącznie 934 zł. Pozwany wzajemnie pobiera z MOPS-u świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 1.917 zł, zasiłek rodzinny w kwocie 135 zł oraz dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia -110 zł miesięcznie (odpowiedź na pozew – k. 149-152).

Pismem z dnia 11.04.2024 r. powód rozszerzył powództwo w zakresie żądanej renty z tytułu:

- zwiększonych potrzeb do łącznej kwoty 9.632 zł,

- utraconych dochodów i zmniejszonych widoków powodzenia na przyszłość do łącznej kwoty 3.690,00 zł (pismo powoda k. 301-306).

Na rozprawie w dniu 24.09.2024 r. pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego, zaś pełnomocnik pozwanego o oddalenie powództwo również w zakresie w jakim zostało ono rozszerzone (protokół rozprawy – k. 330).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 lipca 2002 r. w P. W. B. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym, w ten sposób, że znajdując się w stanie nietrzeźwości kierował samochodem marki P. nie dostosowując prędkości jazdy do panujących warunków drogowych, w następstwie czego na lewym łuku drogi utracił panowanie nad pojazdem i zjechał do prawej krawędzi jezdni, przy czym potrącił znajdującego się tam, blisko dwuletniego na ów czas, powoda, który doznał licznych obrażeń ciała. Posiadacz pojazdu był ubezpieczony w zakresie OC w (...) S.A.

(dowód: przesłuchanie E. W. – k. 165v-166, okoliczność bezsporna)

W wyniku wypadku powód S. S. urodzony (...) doznał urazu wielomiejscowego w tym złamania trzonu żuchwy, złamania kości skroniowej i ciemieniowej po lewej stronie, stłuczenia tkanki mózgowej z krwiakiem wewnątrzmózgowym.

(dowód: karta informacyjna leczenia k. 64v-65, opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 222-243)

Skutkiem wypadku jest niedowład czterokończynowy ze znacznym upośledzeniem sprawności i samodzielności powoda, upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym
i padaczka pourazowa. U powoda występuje niedowład spastyczny czterokończynowy. Powód jest przystosowany do wózka, nie jest zdolny do utrzymania pozycji stojącej użytecznej funkcjonalnie.

Powód doznał trwałego całkowitego uszczerbku na zdrowiu na który składają się:

- 100 % wg poz. 5a „Porażenia i niedowłady: porażenie połowicze lub paraplegie (porażenia kończyn dolnych) uniemożliwiające samodzielne stanie i chodzenie O - 1° wg Skali L.’a",

- 50 % wg poz. 9b „encefalopatie ze zmianami charakterologicznymi,

- 20 % wg poz. 8c „padaczka bez zaburzeń psychicznych w zależności od częstości napadów.

Skutki urazu, jakiego doznał powód są nieodwracalne, uszczerbek na zdrowiu jest trwały i nie rokuje poprawy. Powód wymaga pozostawania pod opieką lekarską oraz wymaga rehabilitacji celem utrzymania obecnej sprawności.

(dowód: karta informacyjna leczenia k. 64v-65, opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 222-243, badanie neurologopedyczne – k. 53, rezonans magnetyczny – k. 54, wyniki badania elektroencefalograficznego – k. 55, k. 64, k. 66v diagnoza neuropsychologiczna – k. 56, historia choroby poradnia zdrowia psychicznego – k. 57-58, porada lekarska diagnostyczna – k. 59-60, dokumentacja medyczna powoda – k. 62-63, k. 65v-68, opinia dotycząca stanu zdrowia oraz rokowaniach i zaleceniach na przyszłość – k. 45-48)

W ramach rehabilitacji powód wymaga ćwiczeń pionizacji, ćwiczeń czynnych i czynno-biernych oraz ćwiczeń metodami specjalnymi. Rehabilitacja powoda powinna być realizowana 2 do 3 razy w tygodniu po jednej godzinie w trybie planowym. Rehabilitacja może być realizowana w ramach NFZ i nie ma konieczności świadczeń odpłatnych.

(dowód: opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 222-243, uzupełniająca opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 279-280)

Powód raz w tygodniu uczęszcza na prywatną rehabilitację. W 2021 r. jedna wizyta kosztowała 80 zł, w 2024 r. jest to koszt 120 zł.

Powód nie ćwiczy w domu.

(dowód: zeznania E. W. – k. 165-166)

Powód nie kwalifikuje się na rehabilitację sanatoryjną. Powód nie jeździł na turnusy rehabilitacyjne.

(dowód: uzupełniająca opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 279-280, zeznania E. W. – k. 165-166, k. 330-331)

U powoda występują zaniki mózgowia, które są zmianami trwałymi.

(dowód: opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 222-243, rezonans magnetyczny – k. 54)

Od 2018 r. powód leczy się psychiatrycznie. U powoda rozpoznano organiczne zaburzenia nastroju, także urojeniowe. Ze względu na uszkodzenie mózgu doszło do nasilonych zaburzeń poznawczych (nieprawidłowy rozwój intelektualny) oraz trwałej zmiany osobowości. Powód wymaga stałej opieki psychiatrycznej i farmakoterapii. Naruszenie sprawności fizycznej i psychicznej ma charakter trwały. Wizyta powoda u psychiatry odbywały się początkowo w ramach NFZ, obecnie są one płatne.

Wizyty u psychiatry powinny być regularne, nie rzadziej niż jeden raz na 3 miesiące. W przypadku zaostrzeń objawów 1 raz na 2-4 tyg. Powód powinien korzystać również z pomocy neuropsychologa. W P. nie ma dostępu do neuropsychologa. Powód korzysta w szkole z sesji u psychologa.

Powód raz na trzy miesiące ma wizytę u lekarza neurologa. Wizyty odbywają się w ramach NFZ.

(dowód: badanie neurologopedyczne – k. 53, rezonans magnetyczny – k. 54, wyniki badania elektroencefalograficznego – k. 55, k. 64, k. 66v diagnoza neuropsychologiczna – k. 56, historia choroby poradnia zdrowia psychicznego – k. 57-58, porada lekarska diagnostyczna – k. 59-60, dokumentacja medyczna powoda – k. 62-63, k. 65v-68, opinia dotycząca stanu zdrowia oraz rokowaniach i zaleceniach na przyszłość – k. 45-48,opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 222-243, uzupełniająca opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 279-280, zeznania E. W. – k. 165-166, k. 330-331)

Powód leczony jest lekami K., R., D.. Leki te są częściowo refundowane. Koszt leków kształtuje się w okolicach 20-30 zł miesięcznie.

(dowód: historia choroby poradnia zdrowia psychicznego – k. 57-58, porada lekarska diagnostyczna – k. 59-60, dokumentacja medyczna powoda – k. 62-63, k. 65v-68, opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 222-243, uzupełniająca opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 279-280 )

Powód wykazuje obniżoną sprawność intelektualną, jest upośledzony umysłowo. Powód od 7 roku życia uczęszcza do Ośrodka (...)-Wychowawczego w P.. W placówce powód uczestniczy w zajęciach edukacyjno-terapeutycznych w tym rozwijających komunikację i kreatywność. W ośrodku również bierze udział w fizjoterapii indywidualnej.

Do czerwca 2024 r. do ośrodka powód był zabierany około godziny 7:30 i przywożony z powrotem około godziny 15:30. Obecnie powód przebywa w ośrodku w godzinach 9-13:30. Transport powoda jest zapewniony przez ośrodek. Powód czeka na zwolnienie miejsca w innej placówce – w której odbywają się warsztaty ponieważ naukę w ww. ośrodku ukończył w czerwcu 2024 r. W nowym miejscu również jest zapewniona rehabilitacja. Zajęcia w placówce odbywają do godziny 15.

(dowód: roczna ocena opisowa rok szkolny 2018/2019 – k. 15-20 oraz k. 43, półroczna ocena opisowa rok szkolny 2018/2019 – k. 39v-40, wysokospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia – k. 40v-42v, wysokospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania z dnia 25.09.2020 r. – k. 20v-23, roczna ocena opisowa rok szkolny 2018/2019 – k. 15-20, roczna ocena opisowa rok szkolny 2019/2020 – k. 23-25, wysokospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania z dnia 25.05.2020 r. – k. 25v-26, okresowa wysokospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania ucznia z dnia 13.01.2020 r. – k. 29v-30, indywidualny program fizjoterapii – k. 30v, wysokospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania – k. 31-33, półroczna ocena opisowa rok szkolny 2019/2020 – k. 33v-34, indywidualny program fizjoterapii – k. 34v, indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny na IV etap edukacji – k. 35-39, indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny na III etap edukacji – k. 44, pismo Centrum (...) przy Stowarzyszeniu (...) – k. 172-173 , opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 222-243, zeznania E. W. – k. 165-166, k. 330-331 )

Powód jest osobą funkcjonującą na wózku inwalidzkim, samodzielnie potrafi poruszać się na wózku. Przy przesiadaniu z wózka/i z powrotem wymaga pomocy osób trzecich - samodzielne próby przesiadania są obarczone ryzykiem upadku i urazu. Powód potrafi samodzielnie się ubrać i rozebrać, ale wymaga pomocy przy ubraniu niektórych części garderoby. Powód kontroluje czynności fizjologiczne. Do łazienki udaje się sam, ale wymaga pomocy w niektórych czynnościach toaletowych. Posługuje się sztućcami.

W związku z dysfunkcją narządu ruchu powód wymaga codziennej częściowej pomocy w zakresie czynności samoobsługi i całkowitej w zakresie czynności prowadzenia gospodarstwa domowego, wymaga dowożenia w celach leczniczych, rehabilitacji oraz kontynuowania nauki. W zakresie ww. czynności powód wymaga pomocy osób trzecich w wymiarze średnio 8 godzin dziennie. Z powodu upośledzenia umysłowego wymaga stałej opieki i nadzoru osób trzecich.

(dowód: wysokospecjalistyczna ocena poziomu funkcjonowania z dnia 25.09.2020 r. – k. 20v-23, opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 222-243, uzupełniająca opinia sądowo-lekarska zespołu biegłych – k. 279-280)

Matka powoda nie pracuje zawodowo – opiekuje się powodem. Powód nie korzysta z pomocy opiekunki społecznej.

(dowód: zeznania E. W. – k. 165-166, k. 330-331 )

W dniu 25.09.2019 r. Powiatowa (...)Pedagogiczna w P. wydała orzeczenie nr 24/19/20 o potrzebie kształcenia specjalnego w Ośrodku (...)-Wychowawczym przy Stowarzyszeniu (...) na okres IV etapu edukacji ze względu na niepełnosprawność dziecka lub ucznia z niepełnosprawnością sprzężoną: niepełnosprawne ruchowo oraz niepełnosprawne intelektualnie w stopniu umiarkowanym.

(dowód: orzeczenie nr (...) z dnia 25.09.2019 r. – k. 27-29)

Powód otrzymuje od pozwanego rentę w kwocie 2.000 zł z tytułu zwiększonych potrzeb. Powyższa kwota jest wypłacana przez pozwanego na podstawie wyroku Sądu Okręgowego w O., I Wydziału Cywilnego, sygn. akt (...) z dnia 14.06.2006 r., a następnie wyroku Sądu Rejonowego w P., I Wydział Cywilny, sygn. akt (...) z dnia 22.07.2011 r. zmienionego wyrokiem Sądu Okręgowego w O. IX Wydziału Cywilnego Odwoławczego z dnia 29.12.2011 r. sygn. akt(...). Pozwany pismem z dnia 09.03.2021 r. nie uznał roszczenia powoda o zwiększenie renty z tytułu zwiększonych potrzeb wskazując, że jest ona przyznana w wyżej wysokości niż jest to zasadne.

Ponadto, pozwany wypłacił powodowi rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w styczniu 2021 r. i lutym 2021 r. w kwocie 923,67 zł, zaś od marca 2021 r. wypłaca w kwocie 882,32 zł miesięcznie.

(dowód: pismo pozwanego z dnia 09.03.2021 r. – k. 73, okoliczność bezsporna)

W dniu 10.08.2018 r. zostało wydane orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, w którym postanowiono zaliczyć powoda do stopnia niepełnoprawności znacznego. Orzeczenie zostało wydane do dnia 31.07.2020 r. Wskazano, że niepełnosprawność istnieje od 06.07.2002 r. zaś ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 02.08.2016 r.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 10.08.2018 r. – k. 52 oraz k. 61)

Lekarz Orzecznik ZUS w swoim orzeczeniu z dnia 19.09.2018 r. ustalił, że powód jest całkowicie niezdolny do pracy do dnia 30.09.2021 r. Jako datę powstania całkowitej niezdolności do pracy wskazał 06.07.2002 r.

W dniu 09.10.2018 r. została wydana decyzja o przyznaniu renty socjalnej od 01.08.2018 r. w kwocie 1.029,80 zł miesięcznie.

W dniu 26.10.2021 r. została wydana decyzja o przyznaniu renty socjalnej od 01.10.2021 r. w kwocie 1.250,88 zł miesięcznie.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 19.09.2018 r. – k. 49, decyzja o przyznaniu renty socjalnej z dnia 09.10.2018 r. – k. 50-51, decyzja o przyznaniu renty socjalnej z dnia 26.10.2021 r. – k. 310-311)

Renta socjalna kształtował się w następujący sposób:

- od 01.2020 r. w kwocie 1.100 zł brutto tj. 935 zł netto,

- od 03.2020 r. w kwocie 1.200 zł brutto tj. 1025 zł netto,

- od 03.2021 r. w kwocie 1.250,88 zł brutto tj. 1066,30 zł netto,

- od 03.2022 r. w kwocie 1.338,44 zł brutto tj. 1217,98 zł netto,

- od 03.2023 r. w kwocie 1.588,44 zł brutto tj. 1445,48 zł netto,

- od 03.2024 r. w kwocie 1.780,96 zł brutto tj. 1620,67 zł netto.

(dowód: decyzja o przyznaniu renty socjalnej z dnia 26.10.2021 r. – k. 310-311, art. 6 ustawy o rencie socjalnej)

Lekarz Orzecznik ZUS w swoim orzeczeniu z dnia 22.02.2023 r. ustalił, że powód jest trwale całkowicie niezdolny do pracy. Jako datę powstania całkowitej niezdolności do pracy wskazał 06.07.2002 r.

Ponadto, Lekarz Orzecznik wskazał, że powód jest niezdolny samodzielny egzystencji. Data powstania niezdolności do samodzielnej egzystencji 06.07.2003 r.

(dowód: orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 22.02.2023 r – k. 309)

W dniu 13.11.2023 r. zostało wydane orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, w którym postanowiono zaliczyć powoda do stopnia niepełnoprawności znacznego. Orzeczenie zostało wydane na stałe. Wskazano, że niepełnosprawność istnieje od 06.07.2002 r. zaś ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 02.08.2016 r.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z dnia 13.11.2023 r. – k. 308)

W dniu 10.01.2024 r. zostało wydana decyzja przez Burmistrza P., która przyznano matce powoda bezterminowo świadczenie pielęgnacyjne od dnia 01.01.2024 r. w kwocie 2.988,00 zł miesięcznie. W poprzednich okresach matka powoda otrzymywała świadczenie w następujących wysokościach:

- w 2021 r. w kwocie 1.971 zł,

- w 2022 r. w kwocie 2.119 zł,

- w 2023 r. w kwocie 2.458 zł.

(dowód: decyzja (...).ŚR. (...). (...).2024 z dnia 10.01.2024 r. – k. 312, zeznania E. W. – k. 165-166, Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki S. sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2021, 2022, 2023, 2024)

W 2018 r. powód został ubezwłasnowolniony całkowicie. Opiekunem powoda została jego matka E. W. (1).

(dowód: zeznania E. W. – k. 165-166 )

Przeciętne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej kształtowało się następująco:

- w 2021 r. – 5.662,53 zł,

- w 2022 r. – 6.345,15 zł,

- w 2023 r. – 7.155,48 zł,

- w pierwszym kwartale 2024 r. – 8.147,38 zł

- w drugim kwartale 2024 r. – 8.038,41 zł.

(Komunikat w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2021 r., 2022 r. 2023 r., Komunikat w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale 2024 r. i drugim kwartale 2024)

Powód do ukończenia 24 roku życia tj. 28.01.2024 r. otrzymywał dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia w kwocie 110 zł miesięcznie.

(dowód: zeznania E. W. – k. 165-166 , k. 330-331, okoliczność bezsporna)

Powód otrzymuje również świadczenia świadczenie 500+ dla osób dorosłych niezdolnych do samodzielnej egzystencji tj. świadczenie uzupełniające w wysokości 500 zł oraz zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 215,84 zł.

Do śmierci ojca tj. grudnia 2022 r. powód otrzymywał alimenty w kwocie 250 zł.

(dowód: zeznania E. W. – k. 165-166, k. 330-331)

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda z tytułu podwyższenia renty na przyszłość zasługiwało na uwzględnienie, co do zasady za okres od 1 maja 2021 r. Oddaleniu podlegało żądanie z tytułu skapitalizowanej renty za okres 3 lat wstecz przed wniesieniem pozwu, z powodu jego nieudowodnienia. Wysokość zasądzonej renty jest niższa od żądanej przez powoda.

Konsekwencją powyższych ustaleń było oddalenie powództwa wzajemnego jako bezzasadnego.

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o dokumenty przedłożone do akt sprawy, których wiarygodności żadna ze stron nie kwestionowała oraz zeznania matki powoda. Sąd nie stwierdził podstaw do podważenia wiarygodności zeznań opiekuna powoda w zakresie w jakim były one zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym – w szczególności złożonymi do akt dokumentami oraz wydaną opinią pisemną przez biegłych sądowych.

W niniejszej sprawie została wydana pisemna opinia przez zespół biegłych sądowych lekarzy. Każda ze stron złożyła zastrzeżenia co do treści oraz wniosków zawartych w opinii sporządzonej przez biegłych. W związku z czym konieczne było wydanie opinii uzupełniającej. W ocenie Sądu obie opinie są jasne, pełne oraz korespondują ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a wnioski w nich zawarte są logiczne oraz zgodne z doświadczeniem życiowym.

Formalna zasada odpowiedzialności strony pozwanej nie budziła wątpliwości. Spór sprowadzał się do rozstrzygnięcia kwestii czy zasadne jest podwyższenie bądź obniżenie renty powodowi z tytułu zwiększonych potrzeb oraz utraconych dochodów.

Powód żądał podwyższenia zasądzonej na jego rzecz renty w kwocie 2.000 zł początkowo do łącznej kwoty 10.545 zł, na którą to kwotę składała się kwota 8.500 zł z tytułu zwiększonych potrzeb oraz kwota 2.045 zł z tytułu utraconych dochodów. W roku postępowania powód dokonał modyfikacji powództwa pismem wniesionym w dniu 12.04.2024 r. i zażądał podwyższenia renty do kwoty 13.332 zł – 9.632 zł z tytułu zwiększonych potrzeb oraz kwota 3.690 zł z tytułu utraconych dochodów. Ponadto, powód żądał zasądzenia skapitalizowanej renty za okres 3 lat wstecz od dnia wniesienia pozwu w kwocie 275.856,48 zł.

Jako podstawę prawną swojego roszczenia powód wskazał przepis art. 444 § 2 k.c. Zgodnie z powołanym przepisem jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej rent.

Powód składając pozew żądał zasądzenia renty wstecz tj. od dnia 16.04.2018 r. – okres 3 lat przed wniesieniem pozwu. Wskazać, należy, że zasądzenie świadczenia jakim jest renta należy rozróżnić na rentę wstecz tj. do dnia wniesienia pozwu oraz rentę na przyszłość tj. od dnia wniesienia pozwu (16.04.2021 r.). Jest to istotne z uwagi na kwestie dowodowe. Roszczenie w zakresie z przed dnia wniesienia pozwu dotyczące renty musi zostać wykazane poprzez dowody – zarówno zakres, jak i wysokość szkody, która ma zostać zrekompensowana przyznaną rentą. Pozwany wypłacał powodowi do 31.12.2020 r. miesięczną rentę w kwocie 2.000 zł. Pozwany od 01.01.2021 r. zwiększył przyznaną powodowi kwotę o świadczenie z tytułu utraconych dochodów. W styczniu i lutym 2021 r. powód wypłacił kwotę 2.923,67 zł, zaś od marca 2021 r. wypłaca kwotę 2.882,32 zł.

Strona powodowa nie przetoczyła dowodów na tą okoliczność, że przysługuje jej świadczenie za okres od dnia 16.04.2018 r. do 15.04.2021 r. w kwocie wyższej niż wypłacona przez pozwanego. Zgodnie z art. 6 k.c. powoda obciąża ciężar dowodowy w tym zakresie i konsekwencje nieudowodnienia roszczenia. W ocenie Sądu powód nie wykazał i nie udowodnił roszczenia obejmującego rentę z przed wniesienia powództwa w wyższej wysokości niż dotychczas wypłacone świadczenia. Powód nie przedstawił dowodów na to, że poniósł wydatki w kwocie przewyższającej przyznaną rentę. Nie zostały do akt sprawy złożone faktury, potwierdzenia zapłaty czy inne dowody wskazując, że powód faktycznie wymagał dodatkowych świadczeń i że poniósł z tego tytułu koszty. Zeznania jego matki też nie potwierdziły realności uzyskania dochodów o których zwrot się ubiegał. Do 21 roku życia powód mógł przecież kontynuować edukację i trudno tu mówić o uzyskaniu dochodów na poziomie oczekiwanym przez niego.. W związku z tym powództwo w tym zakresie do dnia jego wniesienia zostało oddalono jako nieudowodnione na podstawie art. 444 § 2 k.c. w zw. z art. 436 § 1 k.c. w zw. 435 § 1 k.c. w zw. 415 k.c. oraz art. art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, o czym Sąd orzekł w pkt II sentencji wyroku.

Natomiast w zakresie żądania na przyszłość tj. renty na podstawie art. 444 § 2 k.c. wystarczającym jest uprawdopodobnienie roszczenia. W przypadku powoda roszczenie jego należy rozpatrywać w zakresie renty w związku z zwiększonymi potrzebami oraz całkowitą utartą zdolności do pracy zarobkowej. Poniżej zostaną omówione świadczenia należne powodowi w każdej z tych kategorii.

W pierwszej kolejności zostanie omówiona kwestia całkowitej utraty zdolności do pracy zarobkowej przez powoda. Bezspornie powód utracił całkowitą zdolność do wykonywania jakiekolwiek pracy zarobkowej. Lekarz orzecznik ZUS uznał że powód jest trwale całkowicie niezdolny do pracy od dnia 06.07.2002 r. (k. 369). Powyższe oznacza, że powód nie jest nie tylko całkowicie niezdolny do pracy, ale również ta niezdolność ma charakter trwały. Ocena ewentualnej sytuacji zarobkowej powoda tj. w jakiej wysokości dochód mógłby osiągnąć gdyby nie odniesione obrażenia w wyniku wypadku jest utrudniona. Wynika to z tego, że powód w chwili wypadku był 2 letnim dzieckiem. Nie jest możliwe dokonanie oceny możliwości zarobkowych, tak jak w przypadku innych spraw, na podstawie wyników nauki, umiejętności, ukończonych szkół czy dotychczasowej pracy. Pozwany wskazywał, że w jego ocenie powód mógłby osiągnąć wynagrodzenie w wysokości najniższej krajowej, jednak nie przedstawił na ta okoliczność przekonywującej argumentacji. Nie ma podstaw do uznania, że powód osiągałby wynagrodzenie minimalne. Wobec powyższego uznać za słuszne twierdzenia powoda, że gdyby nie doznane obrażenia w wypadku mógł osiągnąć dochód w wysokości przeciętnego wynagrodzenia za pracę. Biorąc pod uwagę różne branże, kwalifikacje, wykształcenie, wiek oraz płeć powoda w ocenie Sądu wysoce prawdopodobne jest to, że osiągałby dochód w wysokości przeciętego wynagrodzenia.

Przeciętne wynagrodzenie kształtowała się w następujący sposób:

- w roku 2021 r. kwota 4446,44 zł netto (5.662,53 zł brutto),

- w roku 2022 r. kwota 4.983,25 zł netto (6.346,15 zł brutto),

- w roku 2023 r. kwota 5.618,77 zł netto (7.155,48 zł brutto),

- styczeń- marzec w roku 2024 r. kwota 6.397,65 zł netto (8.147,38 zł brutto),

- od kwietnia 2024 r. kwota 6.312,07 zł netto (8.038,41 zł brutto).

Powyższe dane zostały ustalone na podstawie komunikatu Prezesa GUS w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2021 r., 2022 r., 2023 r. oraz w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym i drugim kwartale 2024 r.

Wobec powyższego uznać, należy że powodowi przysługuje świadczenie z tytułu utraconego dochodu w wysokości przeciętnego wynagrodzenia netto i w takiej wysokości powinna zostać powodowi zrekompensowana poniesiona przez niego szkoda z tytułu trwałej całkowitej utraty zdolności zarobkowej.

Powód jednak w pozwie wniesionym 16.04.2021 r. wskazał, że osiągałby dochód w kwocie 4.000 zł brutto. Powyższa kwota mieści się w kwocie przeciętnego wynagrodzenia w roku 2021 r. Wobec powyższego powodowi za rok 2021 i lata kolejne tj. do dnia rozszerzenia powództwa przysługuje świadczenie z tytułu utraconego dochodu w kwocie 3.141 zł netto (4.000 zł brutto).

Następnie, powód rozszerzył powództwo i wskazał, że kwota wynagrodzenia brutto należna powodowi wynosi 7.540,36 zł. Powyższa kwota mieści się w kwocie przeciętnego wynagrodzenia w roku 2024 r. Wobec powyższego powodowi od 12.04.2024 i dalszym okresie przysługuje świadczenie z tytułu utraconego dochodu w kwocie 5.470 zł netto (7.540,36 zł brutto). Kwota netto została wskazana przez powoda – nie była kwestionowana przez pozwanego i na niej Sąd oparł swoje ustalenia.

W zakresie zwiększonych potrzeb powoda zostały w tym zakresie uwzględnione takie potrzeby jak koszt opieki osób trzecich oraz koszt rehabilitacji.

Postępowanie dowodowe, w tym opinia biegłych wykazała, że niezbędna w życiu powoda jest opieka osób trzecich w codziennych czynnościach – w wymiarze 8 godzin dziennie oraz całodobowy nadzór. Jednakże z uwagi na to, że powód uczęszcza do ośrodka prowadzonego przez Stowarzyszenie (...) od poniedziałku do piątku, w którym zapewnioną ma opiekę – jak wskazała powódka od godziny 7:30 do 15:30 – należy ten czas uwzględnić przy ustalaniu renty z tego tytułu.

W pierwszej kolejności Sąd ustalił liczbę dni roku, w którym opieka nad powodem spoczywa wyłącznie na jego matce. Jest to 159 dni – na które składają się 52 soboty, 52 niedziele, okres 45 dni wakacji (9 tyg. x 5 dni) oraz 10 dni ustawowo wolnych od pracy. Tym samym wyłączna opieka na powodem przez matkę jest sprawowana przez 159 dni w roku. Tym samym należy uznać, że w każdym dniu powód wymaga 8 godzin opieki. Natomiast pozostałe 16 godzin doby stanowi nadzór. Niemniej jednak nie można porównywać czynności opieki z czynnościami nadzoru. Co więcej, jak wynika z zeznań matki powoda powód w porze nocnej śpi, a jego matka nie musi czuwać przy jego łóżku. W związku z tym też nie można jednakowo traktować nadzoru w porze dziennej jak i nocnej. Wobec powyższego w ocenie Sądu zasadne jest uznanie, że nadzór nad powodem w ciągu doby wynosi 8 godzin i za ten czas należne jest świadczenie. Uznane za zasadne godziny opieki i nadzoru kształtują się w następujący sposób: powód wymaga przez 159 dni w roku x 8 godzin opieki, co daje 1.272 godziny opieki rocznie oraz przez 159 dni w roku x 8 godzin nadzoru, co daje 1.272 godziny nadzoru rocznie.

W pozostałym okresie powód przebywa w placówce, w której zapewnioną ma zarówno opiekę jak i nadzór. Jest to 206 dni w ciągu roku (365 dni – 159 dni). Biorąc pod uwagę, że powód jest w placówce średnio 7-8 godzin dziennie, w ocenie Sądu potrzebuje on w domu 4 godzin opieki i 4 godzin nadzoru. Uznane za zasadne godziny opieki i nadzoru kształtują się w następujący sposób: powód wymaga przez 206 dni w roku x 4 godzin opieki, co daje 824 godziny opieki rocznie oraz przez 206 dni w roku x 4 godzin nadzoru, co daje 824 godziny nadzoru rocznie.

Podsumowując, powód przez rok wymaga 2.096 godzin opieki oraz 2.096 godzin nadzoru, łącznie 4.192 godziny pomocy od osób trzecich. Dalsze obliczenia wskazują, że powód wymaga miesięcznej opieki w wymiarze 175 godzin miesięcznie (2.096 godzin: 12 miesięcy) i nadzoru w wymiarze 175 godzin miesięcznie (2.096 godzin: 12 miesięcy), w łącznym wymiarze 350 godzin.

Powód w pozwie wskazywał, że wymaga opieki matki przez 12 godzin dziennie – nie rozróżniał wówczas pojęcia opieki i nadzoru, jednak należy w tym wypadku uznać, że traktował je tożsamo. Jednak Sąd będąc związanym żądaniem pozwu musiał ustalić w jakim zakresie zasadne jest żądanie pozwu od dnia jego wniesienia do dnia rozszerzenia powództwa. Jak zostało wskazane wcześniej powód przez 159 dni (gdy nie przebywa w placówce) wymaga 8 godzin opieki (1.272 godziny rocznie) i 8 godzin nadzoru (1.272 godziny rocznie), co daje łącznie 2.544 godzin rocznie. Powód wskazywał, że zasadne jest 12 godzin opieki, a więc rocznie będzie to 1.908 godzin (159 dni x 12 godzin). Natomiast przez 206 dni (gdy powód uczęszcza do placówki) wymaga 4 godzin nadzoru (824 godziny rocznie) i 4 godzin opieki (824 godziny rocznie), co daje łącznie 1.648 godzin rocznie. Powyższe oznacza, że żądanie powoda od dnia wniesienia pozwu do dnia rozszerzenie pozwu zasadne było co do 297 godzin miesięcznie (1.908 godzin +1.648 godzin / 12 miesięcy).

Stawka godzinowa wskazana przez powoda w kwocie 20 zł jest w ocenie Sądu adekwatna i nie jest wygórowana oraz odpowiada realiom rynku świadczeń opiekuńczych. Powszechnie wiadomo, że obecne stawki na rynku za godzinę opieki nad osobą niepełnosprawną wahają się w granicach 20-40 zł za godzinę. Natomiast koszt pobytu w całodobowym ośrodku opiekuńczym średnio waha się w kwocie 6.000 – 8.000 zł. Kwota wskazana przez pozwanego w wysokości 13 zł nie została w żaden sposób wykazana, a co więcej wydaje się być odrealniona od rynku usług opiekuńczych.

Wobec powyższego powodowi przysługuje świadczenie w kwocie 5.940 zł miesięcznie z tytułu opieki i nadzoru nad powodem od dnia wniesienia pozwu do dnia rozszerzenia pozwu (297 godzin x 20 zł). Ponadto, kwota uznana za zasadną nie odbiega od kosztu pobytu osoby w całodobowym ośrodku opiekuńczym.

Natomiast, powód w dniu 12.04.2024 r. rozszerzył pozew wskazując, że wymaga opieki i nadzoru przez 24 godziny dziennie. Wskazał, że z tytułu opieki powinien otrzymać świadczenie w kwocie 4.800 zł obliczone jako 8 godzin opieki dziennie przez 30 dni w stawce godzinowej 20 zł. Natomiast z tytułu nadzoru powinna być to kwota w wysokości 2.483 zł miesięcznie – powyższa kwota została już pomniejszona o świadczenie pielęgnacyjne.

Odnosząc się do powyższych kwot wskazać należy, że powód wymaga miesięcznie 175 godzin opieki i 175 godzin nadzoru. Wobec powyższego powodowi od pozwanego przysługuje świadczenie w kwocie 3.500 zł z tytułu opieki (175 godzin x 20 zł) oraz 3.500 zł z tytułu nadzoru (175 godzin x 20 zł), łącznie kwota 7.000 zł. Ponadto, kwota uznana za zasadną nie odbiega od kosztu pobytu osoby w całodobowym ośrodku opiekuńczym.

Powód od czasu wypadku wymaga systematycznej rehabilitacji, nie tylko w celu poprawy stanu zdrowia, ale przede wszystkim aby sytuacja zdrowotna powoda nie uległa pogorszeniu. Konieczność korzystania z rehabilitacji przez powoda nie była między stronami sporna, jednak już jej wymiar tak. W ocenie biegłych powód wymaga w ramach rehabilitacji ćwiczeń pionizacji, ćwiczeń czynnych i czynno-biernych oraz ćwiczeń metodami specjalnymi. Rehabilitacja powoda powinna być realizowana 2 do 3 razy w tygodniu po jednej godzinie w trybie planowym. Powyższe świadczenia mogą i są realizowane nieodpłatnie. Powód posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności wobec powyższego może korzystać z świadczeń poza kolejnością. Jak wykazało postępowanie dowodowe rehabilitacja powoda odbywa się nieodpłatnie w placówce, do której powód codziennie uczęszcza. Prywatnie natomiast powód korzysta z rehabilitacji raz w tygodniu. W ocenie Sądu, w sytuacji powoda, uzasadnione jest korzystanie z dodatkowej odpłatnej rehabilitacji – w szczególności, że powód jest w procesie rehabilitacyjnym u jednej osoby od wielu lat. Wobec tego Sąd dostrzega, że dokonanie zmiany w tym zakresie na świadczenie w ramach NFZ w innym podmiocie mogłoby negatywnie wpłynąć na proces leczenia powoda. Wobec powyższego w ocenie Sądu zasadne jest przyznanie powodowi świadczenia z tytułu rehabilitacji w wymiarze 1 godziny tygodniowo, co w rezultacie daje 52 godziny rocznie (1 godzina x 52 tygodnie).

Matka powoda wskazała, że w roku 2021 r. koszt rehabilitacji wynosił 80 zł za wizytę, zaś w 2024 r. 120 zł za wizytę. Sąd przyjął, za rok 2022 i 2023 r. średnią stawkę 100 zł za wizytę, biorąc pod uwagę wzrost cen i usług w tamtym okresie.

Wobec powyższego w roku świadczenie z tytułu rehabilitacji należne powodowi powinno kształtować się w następujący sposób:

- rok 2021 r. 52 wizyty x 80 zł = 4.160 zł rocznie : 12 miesięcy = 346 zł miesięcznie,

- rok 2022 r. 52 wizyty x 100 zł = 5.200 zł rocznie : 12 miesięcy = 434 zł miesięcznie,

- rok 2023 r. 52 wizyty x 100 zł = 5.200 zł rocznie : 12 miesięcy = 434 zł miesięcznie,

- rok 2024 r. 52 wizyty x 120 zł = 6.240 zł rocznie : 12 miesięcy = 520 zł miesięcznie.

Postępowanie dowodowe wykazało, że powód nie kwalifikuje się na leczenie sanatoryjne jak również nie istnieje potrzeba do korzystania z rehabilitacji w warunkach domowych. Postępowanie jednoznacznie potwierdziło, że proces rehabilitacji powoda odbywa się nieodpłatnie w placówce, do której powód uczęszcza od poniedziałku do piątku oraz raz w tygodniu w prywatnym gabinecie. Powyższe oznacza, że potrzeby powoda z tego tytułu są zaspokajane, zaś pozwany powinien ponieść koszty związane z prywatną rehabilitacją powoda. Ponadto, powód nie ćwiczy w domu wobec tego ewentualne żądania związane z zakupem sprzętu do ćwiczeń są niezasadne.

Wnioski opinii sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania jednoznacznie wskazują, że powód powinen być pod opieką lekarza psychiatry i neurologa oraz korzystać z pomocy neuropsychologa. Powód wskazał, że z tego tytułu powinien otrzymać świadczenie w kwocie 600 zł miesięcznie z tytuły terapii neuropsychologicznej, psychologicznej oraz psychiatrycznej. W ocenie Sądu powyższe żądanie jest niezasadne z następujących powodów. Przede wszystkim z tego względu, że powód korzysta z pomocy psychologa w placówce, do której uczęszcza i otrzymuje tam niezbędną pomoc. Powód nie wykazał aby był w terapii w prywatnym gabinecie psychologicznym. Natomiast w zakresie leczenia psychiatrycznego powód korzysta z tych świadczeń raz na cztery miesiące. Między wizytami matka powoda konsultuje z lekarzem telefonicznie leczenie farmakologiczne powoda. Obecnie leczenie powoda odbywa się w prywatnym gabinecie, jednak w 2021 r. matka powoda zeznała, że jego wizyty odbywały się w ramach NFZ. Powód nie wykazał dlaczego nie może kontynuować leczenia w publicznej placówce. Powód ma możliwość odbywania leczenia psychiatrycznego w ramach świadczeń NFZ i wyłącznie jego decyzją jest to, że z takiej możliwości nie korzysta. Wobec powyższego Sąd nie widzi podstaw do tego, aby pozwany ponosił koszty związane z leczeniem powoda w prywatnym gabinecie psychiatrycznym. Jak już zostało wcześniej wskazane powód otrzymuje pomoc psychologiczną w placówce, do której uczęszcza i nie zostało wykazane, aby te sesje były niewystarczające. W tym zakresie również brak jest podstaw do zobowiązania pozwanego do pokrycia tych kosztów.

Powód wskazywał, że ponosi również wydatki związane z zakupem lekarstw oraz dojazdem na rehabilitację oraz neurologa i psychiatry. Postępowanie wykazało, że miesięczny koszt zakupu leków to ok. 30 zł, zaś nie został wykazany koszt dojazdów do specjalistów. Jednakże, powód nie żądał podwyższenia zasądzonej renty przy uwzględnieniu tychże kosztów. Z tego względu Sąd ich nie wziął ich pod ustalając wysokość renty należnej powodowi.

Podsumowując, powód wykazał, że jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji i na skutek wypadku utracił możliwość pracy oraz wymaga opieki osób trzecich w codziennym życiu. Oceniając całokształt sprawy i rozmiar zwiększonych potrzeb powoda, ostatecznie Sąd doszedł do wniosku, że adekwatną do potrzeb powoda jest renta z tytułu zwiększonych potrzeb w następującej wysokości:

- od kwietnia 2021 r. do grudnia 2021 r. w kwocie 6.276 zł (opieka osób trzecich 5.940 zł + rehabilitacja 336 zł),

- od stycznia 2022 r. do grudnia 2022 r. w kwocie 6.364 zł (opieka osób trzecich 5.940 zł + rehabilitacja 424 zł),

- od stycznia 2023 r. do grudnia 2023 r. w kwocie 6.364 zł (opieka osób trzecich 5.940 zł + rehabilitacja 424 zł),

- od stycznia 2024 r. w kwocie 6.460 zł (opieka osób trzecich 5.940 zł + rehabilitacja 520 zł).

Natomiast, renta z tytułu utraconego dochodu należna powodowi wynosi od kwietnia 2021 r. do 11.04.2024 r. tj. rozszerzenia powództwa wynosi 3.141 zł, zaś od 12.04.2024 r. 5.470 zł.

Jednocześnie kwota renty powinna zostać pomniejszona o świadczenia, które powód otrzymywał ze środków publicznych tj. świadczenie opiekuńcze, dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia w kwocie 110 zł miesięcznie oraz rentę socjalną. W ocenie Sądu nie jest zasadnym pomniejszenie przyznanej renty powodowi o pozostałe świadczenia, które powód otrzymuje tj. zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie uzupełniające (500+ dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji). Powyższe świadczenia mają na celu poprawę komfortu życia powoda. Co więcej, oczywistym jest to, że poza wskazanymi przez powoda potrzebami, powód ponosi większe koszty związane chociażby z zakupem środków higienicznych czy leków niż zdrowa osoba. Pozwany, jako ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność za skutki wypadku któremu uległ powód i to przede wszystkim jego, a nie Państwo powinny obciążać koszty z tego tytułu.

Wobec tego, poniżej zostanie wskazana kwota przysługująca miesięcznie w poszczególnych latach poczynając od kwietnia 2021 r.

Rok 2021

Jak wskazano wcześniej od maja 2021 r. do grudnia 2021 r. przysługuje powodowi kwota 6.286 zł miesięcznie (opieka osób trzecich 5.940 zł + rehabilitacja 346 zł). Od powyższej kwoty należy odjąć dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia w kwocie 110 zł miesięcznie oraz świadczenie opiekuńcze w kwocie 1.971 zł. Ostatecznie powodowi z tego tytułu przysługuje kwota 4.205 zł (6.286 zł – 110 zł -1.971 zł).

W okresie od maja 2021 r. do grudnia 2021 r. przysługuje powodowi renta z tytułu utraconego dochodu w kwocie 3.141 zł. Kwotę tę należy pomniejszyć o wypłacaną powodowi rentę socjalną w kwocie 1.066,30 zł. Tym samym powód powinien z tego tytułu otrzymać kwotę 2.074,70 zł (3.141 zł – 1.066,33 zł). Jednakże, powód wniósł o zasądzenie z tego tytułu kwoty 2.045 zł i Sąd będąc związanym tym żądaniem, orzekł zgodnie z wolą powoda.

Podsumowując, powodowi za okres od maja 2021 do grudnia 2021 r. przysługuje kwota 6.250 zł miesięcznie (4.205 zł + 2.045 zł), i do takiej kwoty Sąd podwyższył rentę, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Rok 2022

Jak wskazano wcześniej od stycznia 2022 r. do grudnia 2022 r. przysługuje powodowi kwota 6.374 zł miesięcznie (opieka osób trzecich 5.940 zł + rehabilitacja 434 zł). Od powyższej kwoty należy odjąć dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia w kwocie 110 zł miesięcznie oraz świadczenie opiekuńcze w kwocie 2.119 zł. Ostatecznie powodowi z tego tytułu przysługuje kwota 4.145 zł (6.374 zł – 110 zł -2.119 zł).

W okresie od stycznia 2022 r. do lutego 2022 r. przysługuje powodowi renta z tytułu utraconego dochodu w kwocie 3.141 zł. Kwotę tę należy pomniejszyć o wypłacaną powodowi rentę socjalną w kwocie 1.066,30 zł. Tym samym powód powinien z tego tytułu otrzymać kwotę 2.074,70 zł (3.141 zł – 1.066,33 zł). Jednakże, powód wniósł o zasądzenie z tego tytułu kwoty 2.045 zł i Sąd będąc związanym tym żądaniem, orzekł zgodnie z wolą powoda.

W okresie od marca 2022 r. do grudnia 2022 r. przysługuje powodowi renta z tytułu utraconego dochodu w kwocie 3.141 zł. Kwotę tę należy pomniejszyć o wypłacaną powodowi rentę socjalną w kwocie 1.217,98 zł. Tym samym powód powinien z tego tytułu otrzymać kwotę 1.923,02 zł (3.141 zł – 1.217,98 zł).

Podsumowując, powodowi za okres od stycznia 2022 r. do lutego 2022 r. przysługuje kwota 6.190 zł miesięcznie (4.145 zł + 2.045 zł), i do takiej kwoty Sąd podwyższył rentę, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Powodowi za okres od marca 2022 r. do grudnia 2022 r. przysługuje kwota 6.068,02 zł miesięcznie (4.145 zł + 1.923,02 zł), i do takiej kwoty Sąd podwyższył rentę, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Rok 2023

Jak wskazano wcześniej od stycznia 2023 r. do grudnia 2023 r. przysługuje powodowi kwota 6.374 zł miesięcznie (opieka osób trzecich 5.940 zł + rehabilitacja 434 zł). Od powyższej kwoty należy odjąć dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia w kwocie 110 zł miesięcznie oraz świadczenie opiekuńcze w kwocie 2.458 zł. Ostatecznie powodowi z tego tytułu przysługuje kwota 3.806 zł (6.374 zł – 110 zł - 2.458 zł).

W okresie od stycznia 2023 r. do lutego 2023 r. przysługuje powodowi renta z tytułu utraconego dochodu w kwocie 3.141 zł. Kwotę tę należy pomniejszyć o wypłacaną powodowi rentę socjalną w kwocie 1.217,98 zł. Tym samym powód powinien z tego tytułu otrzymać kwotę 1.923,02 zł (3.141 zł – 1.217,98 zł).

W okresie od marca 2023 r. do grudnia 2023 r. przysługuje powodowi renta z tytułu utraconego dochodu w kwocie 3.141 zł. Kwotę tę należy pomniejszyć o wypłacaną powodowi rentę socjalną w kwocie 1.445,48 zł. Tym samym powód powinien z tego tytułu otrzymać kwotę 1.695,52 zł (3.141 zł – 1.445,48 zł).

Podsumowując, powodowi za okres od stycznia 2023 r. do lutego 2023 r. przysługuje kwota 5.729,02 zł miesięcznie (3.806 zł + 1.923,02 zł), i do takiej kwoty Sąd podwyższył rentę, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Powodowi za okres od marca 2023 r. do grudnia 2023 r. przysługuje kwota 5.501,52 zł miesięcznie (3.806 zł + 1.695,52 zł), i do takiej kwoty Sąd podwyższył rentę, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Rok 2024

Jak wskazano wcześniej od stycznia 2024 r. do kwietnia 2024 r. przysługuje powodowi kwota 6.460 zł miesięcznie (opieka osób trzecich 5.940 zł + rehabilitacja 520 zł). W styczniu 2024 r. przysługiwał powodowi dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia w kwocie 110 zł i należy o niego pomniejszyć świadczenie. Z uwagi na ukończenie przez powoda 24 roku życia od lutego 2024 r. dodatek ten już nie jest pobierany przez powoda. Ponadto, od powyższej kwoty należy odjąć świadczenie opiekuńcze w kwocie 2.988 zł. Ostatecznie powodowi z tego tytułu przysługuje:

- w styczniu 2024 r. kwota 3.362 zł (6.460 zł – 110 zł - 2.988 zł),

- od lutego 2024 r. do kwietnia 2024 r. kwota 3.472 zł (6.460 zł - 2.988 zł).

W okresie od stycznia 2024 r. do lutego 2024 r. przysługuje powodowi renta z tytułu utraconego dochodu w kwocie 3.141 zł. Kwotę tę należy pomniejszyć o wypłacaną powodowi rentę socjalną w kwocie 1.445,48 zł. Tym samym powód powinien z tego tytułu otrzymać kwotę 1.695,52 zł (3.141 zł – 1.445,48 zł).

W okresie od marca 2024 r. do kwietnia 2024 r. przysługuje powodowi renta z tytułu utraconego dochodu w kwocie 3.141 zł. Kwotę tę należy pomniejszyć o wypłacaną powodowi rentę socjalną w kwocie 1.620,67 zł. Tym samym powód powinien z tego tytułu otrzymać kwotę 1.520,33 zł (3.141 zł – 1.620,67 zł).

Podsumowując, powodowi:

- w styczniu przysługuje kwota 5.057,52 zł (3.362 zł + 1.695,52 zł), i do takiej kwoty Sąd podwyższył rentę,

- w lutym przysługuje kwota 5.167,52 zł miesięcznie (3.472 zł + 1.695,52 zł), i do takiej kwoty Sąd podwyższył rentę,

- za okres od marca 2023 r. do kwietnia 2024 r. przysługuje kwota 4.992,33 zł miesięcznie (3.472 zł + 1.520,33 zł),

i do takich kwot Sąd podwyższył rentę, o czym orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Wobec rozszerzenia pozwu przez powoda pismem z dnia 11.04.2024 r. przysługuje mu renta od maja 2024 r. w wysokości obliczonej w następujący sposób.

Od maja 2024 r. przysługuje powodowi kwota 7.520 zł miesięcznie (opieka osób trzecich 7.000 zł + rehabilitacja 520 zł). Od powyższej kwoty należy odjąć świadczenie opiekuńcze w kwocie 2.988 zł. Ostatecznie powodowi z tego tytułu przysługuje kwota 4.532 zł (7.520 zł - 2.988 zł).

W okresie od maja 2024 r. przysługuje powodowi renta z tytułu utraconego dochodu w kwocie 5.470 zł. Kwotę tę należy pomniejszyć o wypłacaną powodowi rentę socjalną w kwocie 1.620,67 zł. Tym samym powód powinien z tego tytułu otrzymać kwotę 3.849,33 zł (5.470 zł – 1.620,67 zł). Jednakże, powód wniósł o zasądzenie z tego tytułu kwoty 3.690 zł i Sąd będąc związanym tym żądaniem, orzekł zgodnie z wolą powoda.

Podsumowując, powodowi za okres od maja 2024 przysługuje kwota 8.222 zł miesięcznie (4.532 zł + 3.690 zł), i do takiej kwoty Sąd podwyższył rentę, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

O rencie zasądzonej w punkcie I sentencji wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 444 § 2 k.c. w zw. z art. 436 § 1 k.c. w zw. 435 § 1 k.c. w zw. 415 k.c. oraz art. 98 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Renta została zasądzona od pierwszego pełnego miesiąca po dniu wniesienia pozwu tj. od 1 maja 2021 r., ponieważ pozew został wniesiony w dniu 16.04.2021 r., a następnie od pierwszego pełnego miesiąca po dniu rozszerzenia powództwa tj. od 1 maja 2024 r., ponieważ pismo rozszerzające powództwo został wniesione w dniu 12.04.2024 r.

W pozostałym zakresie roszczenie powoda o rentę oddalono jako bezzasadne, o czym orzeczono w pkt II sentencji wyroku.

Pozwany wniósł pozew wzajemny wnosząc o obniżenie renty przyznanej powodowi do kwoty 934 zł miesięcznie. Powyższe żądanie okazało się bezzasadne. Niniejsze postępowanie wykazało, że roszczenie pozwanego wzajemnie o podwyższenie renty jest zasadne, a tym samym nie istnieją podstawy do jego obniżenia jak żądał tego powód wzajemny. Wobec powyższego roszczenie powoda wzajemnego o obniżenie renty oddalono jako nieudowodnione, o czym orzeczono w pkt III sentencji wyroku.

Przechodząc do kosztów procesu Sąd Okręgowy dokonał ich stosunkowego rozdzielenia wedle odpowiedzialności za wynik sprawy na podstawie art. 100 k.p.c.

Powód w niniejszej sprawie poniósł następujące koszty:

- wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika – 10.800 zł,

- opłata sądowa od pozwu – 2.000 zł,

- opłata sądowa od rozszerzenia powództwa – 1.667 zł,

- zaliczka na opinię biegłych sądowych – 2.000 zł

łącznie: 16.467 zł.

Pozwany poniósł następujące koszty:

- wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika – 10.800 zł,

- opłata skarbowa od pełnomocnictwa - 17 zł

łącznie: 10.817 zł.

Wynagrodzenie pełnomocnika powoda oraz pozwanego ustalono na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Powód domagał się podwyższenia renty na przyszłość do kwoty 10.545 (tj. o kwotę 7.662,68 zł) oraz zasądzenia skapitalizowanej renty za 3 lata wstecz w kwocie 275.856,48 zł. Roszczenie zostało uwzględnione jedynie w zakresie podwyższenia renty na przyszłość średnio w 50% w każdym okresie, zaś w pozostałej części powództwo zostało oddalone. Powód wygrał zatem proces w 25 % (wygrał 0,5 żądania z dwóch żądań), pozwany zaś w 75 %.

Powodowi przysługuje względem pozwanego prawo żądania kwoty 4.116,75 zł (16.467 zł x 25 %).

Pozwanemu przysługuje względem powoda prawo żądania kwoty 8.112,75 zł (10.817 zł x 75 %).

Wobec tego, że powyższe kwoty są zbliżone, mając na uwadze okoliczności i wyniki sprawy zasadnym było wzajemne zniesienie kosztów procesu.

Z tego względu Sąd koszty procesu stron wzajemnie zniósł, o czym orzekł jak w pkt IV sentencji wyroku.

Powód był zwolniony od kosztów sądowych częściowo, a mianowicie od opłat i wydatków ponad 2.000 zł każde (k. 105). W związku z tym obciążające powoda opłaty zaliczkowo pokrył Skarb Państwa, a mianowicie była to opłata od pozwu w kwocie 16.391 zł (18.391 zł – opłata wniesiona przez powoda 2.000 zł). Ponadto, Skarb Państwa pokrył zaliczkowo nieuiszczone koszty opinii biegłych sądowych: pisemnej opinii w kwocie 3.871,27 zł (5.871,27 zł – zaliczka uiszczona przez powoda w kwocie 2.000 zł) oraz uzupełniającej opinii w kwocie 2.804,40 zł. Łącznie kwota kosztów Sądowych należna jeszcze Skarbowi Państwa wynosi 23.066,67 zł.

Z uwagi na wynik procesu, strony powinny pokryć nieuiszczone koszty sądowe w zakresie odpowiadającym stopniowi, w jakim przegrały one sprawę, tj.:

- powód 75 % z kwoty 23.066,67 zł tj. 17.300 zł,

- pozwany 25 % z kwoty 23.066,67 zł tj. 5.766,67 zł.

Sąd na podstawie art. 113 § 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego wO. tytułem zwrotu kosztów sądowych od pozwanego kwotę 5.766,67 zł, o czym orzekł jak w pkt V sentencji wyroku.

Sąd uznał, że w niniejszej sytuacji zachodzą szczególne okoliczności aby nie obciążać powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi w rozumieniu art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych. Są to: sytuacja osobista powoda oraz przedmiot sprawy. Skutkowało to rozstrzygnięciem jak w pkt VI sentencji wyroku.

O kosztach procesu w zakresie pozwu wzajemnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. poprzez obciążanie powoda wzajemnego obowiązkiem ich zwrotu na rzecz pozwanego wzajemnie w całości. Powód wzajemny uległ swemu żądaniu w całości.

Koszty procesu po stronie pozwanego wzajemnie obejmowały wynagrodzenie pełnomocnika (adwokata) w stawce wynikającej z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (3.600 zł).

O odsetkach od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 11 k.p.c.

Z tego względu Sąd zasądził od powoda wzajemnego na rzecz pozwanego wzajemnie kwotę 3.600 zł, o czym orzekł jak w punkcie VII sentencji wyroku.