Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: sędzia Juliusz Ciejek

Protokolant: sekretarz sądowy Anna Kosowska

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2023 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa Horyzont Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko P. C. i A. C.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanych P. C. i A. C. na rzecz powoda Horyzont Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 185.220 zł 67 gr (sto osiemdziesiąt pięć tysięcy dwieście dwadzieścia złotych sześćdziesiąt siedem groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 lipca 2021 r. do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie zasądzonego świadczenia przez jednego z dłużników zwalnia drugiego do wysokości kwoty zapłaconej, przyznając pozwanemu P. C. prawo do powoływania się w postępowaniu egzekucyjnym na ograniczenie jego odpowiedzialności do składników majątku objętych wspólnością ustawową majątkową małżeńską,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  przyznaje kuratorowi obojga pozwanych E. K. tytułem wynagrodzenia łącznie kwotę 4.320 (cztery tysiące trzysta dwadzieścia) zł,

IV.  zasądza od pozwanych na rzecz powoda kwotę 19.423 zł 54 gr (dziewiętnaście tysięcy czterysta dwadzieścia trzy złote pięćdziesiąt cztery grosze) zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, w tym kwotę 5.417 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 859/22

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 9 lipca 2021 r. powód Horyzont Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, że pozwani P. C. i A. C. zapłacą na rzecz powoda solidarnie kwotę 185.220 zł 67 gr (sto osiemdziesiąt pięć tysięcy dwieście dwadzieścia złotych sześćdziesiąt siedem groszy) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, przyznając pozwanemu P. C. prawo do powoływania się w postępowaniu egzekucyjnym na ograniczenie jego odpowiedzialności do składników majątku objętych wspólnością ustawową majątkową małżeńską. Ponadto, powód wniósł o zasądzenie od pozwanych na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Powód, na wypadek skutecznego wniesienia sprzeciwu, wniósł o zasądzenie od pozwanych P. C. i A. C. kwot jak wyżej z odsetkami i kosztami procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwana zawarła z (...) Bank S.A. w W. umowę kredytu, na co pozwany, jako jej małżonek, wyraził zgodę. Kredytobiorczyni zaniechała spłaty rat kredytu, w wyniku czego bank wypowiedziała umowę kredytu i cała należność stała się wymagalna. W związku z tym, że powód w drodze umowy cesji nabył wierzytelność od banku wstąpił w prawa poprzedniego wierzyciela (pozew k. 4-7).

Nakazem zapłaty z dnia 26 lipca 2021 r. wydanym w postępowaniu upominawczym Sąd Okręgowy wO. zasądził od pozwanych na rzecz powoda kwotę 185.220 zł 67 gr z ustawowymi odsetkami od dnia 9 lipca 2021 r. do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie zasądzonego świadczenia przez jednego z dłużników zwalnia drugiego do wysokości kwoty zapłaconej, przyznając pozwanemu P. C. prawo do powoływania się w postępowaniu egzekucyjnym na ograniczenie jego odpowiedzialności do składników majątku objętych wspólnością ustawową majątkową małżeńską oraz kwotę 12.879 zł tytułem kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, w tym kwotę 3.617 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (k.119).

Z uwagi na brak możliwości skutecznego doręczenia odpisu pozwu i nakazu pozwanym powód złożył wniosek o ustanowienie kuratora dla pozwanych, których miejsce pobytu nie jest znane ( k. 161, 260v).

Zarządzeniami z dnia 25 maja i 20 września 2022 r. Sąd ustanowił dla nieznanych z miejsca pobytu pozwanych kuratora w osobie E. K. (k. 171 i 275).

Ustanowiony w sprawie kurator w odpowiedzi zawartej w sprzeciwach od nakazu wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz nieobciążanie pozwanych kosztami procesu. Ponadto, kurator złożył wniosek o przyznanie na jego rzecz wynagrodzenia według uznania Sądu.

W uzasadnieniu kurator opisał podjęte przez siebie czynności zmierzające do ustalenia miejsca pobytu pozwanych i nawiązania z nią kontaktu. Wszelkie czynności podjęte przez kuratora okazały się nieskuteczne. Podniósł, że pozwana nie została skutecznie zawiadomiona o wypowiedzeniu jej wierzytelności, że nie wykazano uprawnień osoby składającej w imieniu banku wypowiedzenie, a nadto że z przedłożonych dokumentów nie wynika jak powód ustalił wysokość zaległości (sprzeciw k. 191-193, 286-288).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana A. C. zawarła w dniu 31 stycznia 2018 r. z (...) Bank S.A. w W. umowę kredytu gotówkowego o nr (...) na cele konsumpcyjne nie związane z działalnością gospodarczą. Na zawarcie tej umowy zgodę wyraził jej mąż – pozwany P. C..

Kwota udzielonego kredytu zgodnie z pkt II umowy wynosiła 168.196,60 zł i miała zostać spłacona w ratach miesięcznych do 25 stycznia 2023 r. W pkt II ust. G umowy wskazano, że bank pobiera odsetki od kredytu według zmiennej stopy bazowej w stosunku rocznym, której wysokość na dzień zawarcia umowy wynosiła 1,72% i stałej marży w wysokości 8,18%. Kredytobiorczyni zobowiązała się do spłaty kredytu w 144 ratach kapitałowo-odsetkowych płatnych na rachunek banku z czego pierwsza w dniu 26 lutego 2018r., w wysokości 1.997,7 PLN, kolejne do 25 każdego miesiąca w wysokości po 1,997,7 PLN i ostatnia, płatna w dniu 25 stycznia 2030 r. w wysokości 1.996,32 PLN.

Umowa przewidywała, że bank może wypowiedzieć umowę kredytu w przypadku niedokonania spłaty dwóch w terminie ich wymagalności po przewidzianej w umowie procedurze upominawczo-restrukturyzacyjnej. Wypowiedzenie wynosiło 30 dni licząc od dnia doręczenia wypowiedzenia.

(dowód: umowa kredytu – k. 8-16, oświadczenie (...) S.A. – k. 20, historia operacji na kontrakcie kredytowym – k. 49-59, szczegółowe rozliczenie kredytu – k. 60-67)

Z uwagi na zaprzestanie spłaty kredytu przez A. C. powodowy bank w dniu 30 stycznia 2019 r. wezwał ją do zapłaty kwoty 1.997,04 zł w terminie 14 dni lub złożenie wniosku o przeprowadzenie restrukturyzacji. Wezwanie pozwana odebrała w dniu 5 lutego 2019 r. i wypowiedział umowę kredytu. Wobec braku spłaty Bank pismem z dnia 2 grudnia 2019 r. wypowiedział umowę kredytu i wezwał pozwaną do spłaty całej należności w kwocie 165.746,19 zł w terminie 30 dni. Wypowiedzenie podpisała Kierownik Wydziału A. P. na podstawie udzielonego jej pełnomocnictwa. Odpis pisma skierowanego do pozwanej odebrał jej mąż w dniu 17 grudnia 2019 r.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 81, dowód odbioru k. 83 i wypowiedzenie umowy kredytu - k. 61-62, pokwitowanie odbioru k. 63-64, pełnomocnictwo k. 263, rozliczenie kredytu – k. 85-100)

W dniu 23 września 2020 r. (...) Bank S. A. zawarł z Horyzont Niestandaryzowanym Sekurytyzacyjnym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym z siedzibą w W. umowę przelewu wierzytelności na podstawie, której powód nabył wierzytelność wobec pozwanej.

(dowód: umowa cesji k. 65-75)

Pismem z dnia 30 października 2020 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 181.524,03 zł, informując o przelewie wierzytelność.

(dowód: wezwanie k. 27-28)

W dniu 31 marca 2021 r. powód złożył w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozew przeciwko pozwanej o to samo roszczenie, które jest podstawą niniejszego pozwu, uiszczając tytułem opłaty sądowej kwotę 2.316 zł.

Dnia 6 maja 2021 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w L., VI Wydział Cywilny, w sprawie o sygn. akt (...), wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, umorzył postępowanie.

(dowód: pozew i postanowienie k. 20-26)

Na dzień 24 czerwca 2021 r. wysokość wymagalnego zadłużenie wynikające z umowy kredytu z dnia 31 stycznia 2018 r. i cesji wynosiło 185.220,67 zł, na którą składają się poniższe kwoty;

- 179.554,11 zł tytułem wierzytelności zakupionych przez powoda od (...) Bank S.A., w tym:

- 158.500,57 zł tytułem niespłaconego kapitału,

- 9.549,50 zł tytułem odsetek umownych, naliczonych od dnia 15 kwietnia 2019 r. do dnia 7 maja 2019 r. według stopy procentowej w wysokości 7.2% zgodnie z postanowieniami ww. umowy oraz zgodnie z tabelą oprocentowania opłat i prowizji,

- 11.504,04 zł tytułem odsetek karnych za opóźnienie, naliczonych przez Bank od niespłaconego kapitału od dnia 30 września 2018 r. do dnia 9 sierpnia 2020 r.

- 5.666,56 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych przez powoda od niespłaconego kapitału w wysokości 158.500,57 zł od dnia 10 sierpnia 2020 r. do dnia poprzedzającego dzień wniesienia pozwu W (...).

(dowód: zestawienie należności – k. 85-100)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle ustalonych okoliczności faktycznych powództwo podlegało uwzględnieniu w całości, bowiem powód wykazał zasadność roszczenia zarówno co do zasady jak i wysokości.

Stan faktyczny został ustalony w oparciu o dokumenty przedłożone do akt sprawy, których wiarygodności nie została skutecznie zakwestionowana.

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie było zawarcie umowy kredytu przez poprzednika powoda z pozwaną, wyrażenie zgody na tę czynność przez jej małżonka oraz to, że kredyt nie został spłacony.

Skuteczność zawiadomienia pozwanej o wypowiedzeniu jej umowy, wynikała z przedłożonych pokwitowań. Ponadto powód przedstawił pełnomocnictwo upoważniające pracownika banku do wypowiedzenia umowy.

Jak wynika z twierdzeń powódki i załączonych do pozwu dokumentów pozwana zaprzestała spłacać kredyt w wyniku czego zostały wypowiedziane jej warunki spłaty kredytu. W związku z powyższym uznać należy, że doszło do skutecznego wypowiedzenia kredytobiorczyni warunków spłaty umowy kredytu.

W ocenie Sądu powód wykazał, iż zadłużenie dochodzone niniejszym pozwem wynosi 185.220,67 zł tytułem niespłaconego kapitału oraz innych kosztów i jest rzeczywistym zadłużeniem pozwanej, które nie zostało przez nią spłacone. W ocenie Sądu, wobec przedstawionych przez powoda wyliczeń, to na pozwanych spoczywa ciężar wykazania, że wyliczenie to jest nieprawidłowe, bo spłacili np. więcej, Samo gołosłowne zaprzeczenie nie podważa skutecznie wyliczeń powoda.

Zagadnienie możliwości wytoczenia powództwa przeciwko małżonkowi wyrażającemu zgodę na zaciągnięcie zobowiązania przez współmałżonka, z przyznaniem mu prawa do powoływania się w toku egzekucji na ograniczenie jego odpowiedzialności do majątku wspólnego małżonków zostało rozstrzygnięte w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2019 roku w sprawie III CZP 106/18. Stwierdzono w niej:

,, Prawo wierzyciela do zaspokojenia się z majątku wspólnego małżonków na podstawie art. 41 § 1 k.r.o. może zostać zrealizowane także przez wniesienie powództwa przeciwko małżonkowi dłużnika o zobowiązanie do spełnienia świadczenia wynikającego z czynności prawnej, której stronę małżonek dłużnika nie był, niezależnie od tego, czy świadczenie to objęte jest tytułem egzekucyjnym wydanym uprzednio przeciwko samemu dłużnikowi (art. 787 k.p.c)"

W uzasadnieniu tej uchwały przytoczono i podzielono dominujący w doktrynie pogląd, wg. którego pomiędzy wierzycielem a małżonkiem odpowiedzialnym za dług występuje stosunek prawny, choć innej natury niż ten między wierzycielem a dłużnikiem osobistym, co określa się jako „stosunek odpowiedzialności majątkowej". Istotą tego stosunku jest zabezpieczenie interesu wierzyciela w razie braku dobrowolnej realizacji stosunku zobowiązaniowego. Twierdzi się zatem, że wierzyciel może wytoczyć powództwo przeciwko małżonkowi dłużnika, ale wyrokując przeciwko niemu, sąd na podstawie art. 319 k.p.c. uczyni zastrzeżenie o ograniczeniu odpowiedzialności do majątku wspólnego. Co więcej Sąd Najwyższy przyjął, iż zgoda współmałżonka może być wyrażona w dowolny sposób, także dorozumianie, chyba że wierzyciel wnosiłby na podstawie art. 787 k.p.c. o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, gdyż przepis ten wymaga zgody tego małżonka w formie dokumentu urzędowego lub prywatnego. Przyjąć zatem należy, iż roszczenia wierzyciela, dochodzone w przedmiotowym postępowaniu, zasługują na uwzględnienie.

Z powyższych względów Sąd na podstawie art. 69 § 1 prawa bankowego przy zastosowaniu art. 41 § 1 k.r.o. zasądził od pozwanych A. C. i P. C. na rzecz powoda Horyzont Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 185.220 zł 67 gr z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 lipca 2021 r. do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie zasądzonego świadczenia przez jednego z dłużników zwalnia drugiego do wysokości kwoty zapłaconej, przyznając pozwanemu P. C. prawo do powoływania się w postępowaniu egzekucyjnym na ograniczenie jego odpowiedzialności do składników majątku objętych wspólnością ustawową majątkową małżeńską.

O powyższym Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

Wobec przyjęcia, że zobowiązanie pozwanych nie ma charakteru zobowiązania solidarnego, bo wynika z różnych tytułów prawnych, oddalono powództwo w części obejmującej żądanie solidarnego zasądzenia dochodzonej kwoty, o czym orzeczono w pkt II wyroku.

W toku postępowania dla pozwanych został ustanowiony kurator dla nieznanych z miejsca pobytu obydwojga pozwanych. Wysokość należnego kuratorowi wynagrodzenia została ustalona na podstawie art. 9 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w zw. z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Opłata za czynności radcy prawnego w sprawie o wartości przedmiotu sporu 185.220 zł 67 gr wynosi 5.400 zł, zaś kuratorowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości nie większej niż 40% wskazanej stawki. W ocenie Sądu nakład pracy kuratora w niniejszej sprawie – ilość podjętych czynności w celu ustalenia miejsca pobytu pozwanej oraz zajęcie merytorycznego stanowiska w sprawie – uzasadnia zasądzenie wynagrodzenia w maksymalnej kwocie. W związku z powyższym Sąd przyznał kuratorowi wynagrodzenie w kwocie po 2.160 zł (razem 4.320 zł), o czym orzekł w punkcie III sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. poprzez obciążanie pozwanych obowiązkiem ich zwrotu na rzecz powoda w całości, z uwagi na przegranie procesu.

Koszty procesu po stronie powoda obejmowały uiszczoną opłatę od pozwu (9.262 zł), koszty związane z ustanowieniem kuratora dla nieznanych z miejsca pobytu pozwanych (2.160 i 2.160 zł), wynagrodzenie pełnomocnika (radca prawny) w stawce wynikającej z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (5.400 zł), opłatę od pełnomocnictwa (17 zł) i koszt prób doręczeń korespondencji przez komornika (246,13 zł i 178,41 zł).

Z tego względu Sąd zasądził od pozwanych na rzecz powoda kwotę 19.423,54 zł, o czym orzekł jak w punkcie IV sentencji wyroku.

O odsetkach od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.