Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący

sędzia Rafał Kubicki

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2025 r. w Olsztynie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. w W.

przeciwko A. I.

o zapłatę

I.  postanawia zamknąć rozprawę,

II.  zasądza od pozwanego A. I. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. w W. kwotę 91 150,90 zł (dziewięćdziesiąt jeden tysięcy sto pięćdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt) z maksymalnymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od 8 października 2021 r. do dnia zapłaty,

III.  oddala powództwo w pozostałej części,

IV.  nakazuje ściągnąć od stron, stosownie do stopnia ich przegranej, na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Olsztynie):

- od powoda kwotę 508,20 zł (pięćset osiem złotych dwadzieścia groszy),

- od pozwanego kwotę 3401,04 zł (trzy tysiące czterysta jeden złotych cztery grosze),

tytułem zwrotu odpowiednich części poniesionych tymczasowo kosztów sądowych,

V.  zasądza od pozwanego A. I. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. w W. kwotę 11 310,60 zł (jedenaście tysięcy trzysta dziesięć złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia o kosztach procesu do dnia zapłaty.

sędzia Rafał Kubicki

Sygn. akt I C 1052/21

UZASADNIENIE

W dniu 8 października 2021 r. (...) Bank (...) S.A. w W. wniosła przeciwko pozwanemu A. I. o zasądzenie
sumy 104 719,64 zł (na którą składają się: należność główna - kapitał 93 033,84 zł
i odsetki liczone do dnia 29.09.2021 r. w kwocie 11 685,80 PLN). Powód wniósł także
o zasądzenie dalszych odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 93 033,84 zł od 30.09.2021 r. do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów związanych z ustanowieniem kuratora oraz kosztów poniesionych w elektronicznym postępowaniu upominawczym. W uzasadnieniu wskazał, że zawarł w dniu 17.10.2018 r. z pozwanym umowę pożyczki nr (...). Wobec zaprzestania przez pozwanego terminowego regulowania zobowiązań wynikających z umowy, powód poinformował pozwanego o powstałym zadłużeniu i o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, przypominając o konieczności spłaty pod rygorem wypowiedzenia umowy. W związku z brakiem spłaty, powód wypowiedział pozwanemu umowę pismem z dnia 8.10.2020 r., co spowodowało, że całe zadłużenie z tytułu zawartej umowy z odsetkami i należnymi opłatami stało się zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym, od którego naliczane były odsetki za opóźnienie w wysokości wskazanej powyżej. W dniu 9.02.2021 r. powód wniósł przeciwko pozwanemu pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, uiszczając opłatę sądową w kwocie 1227 zł. Postanowieniem z dnia 2021-08-03 referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin- Zachód w Lublinie, VI Wydziale Cywilnym umorzył postępowanie z uwagi na nieskuteczne doręczenie nakazu zapłaty.

Pozwany nie brał udziału w procesie – nie odbierał korespondencji sądowej, nie złożył odpowiedzi na pozew, jego właściwy adres pobytu pozostał nieustalony. Powód wniósł o ustanowienie dla pozwanego kuratora w procesie, co w konsekwencji postanowienia Sądu Apelacyjnego w Białymstoku o uchyleniu postanowienia
o zawieszeniu postępowania (k. 207) ostatecznie zostało uwzględnione zarządzeniem z 12 września 2023 r. (k. 219).

Odpowiadając na pozew, kurator pozwanego (radca prawny) wniósł o oddalenie powództwa i przesłankowe ustalenie, że pomiędzy stronami istnieje stosunek prawny wynikający z Umowy Pożyczki nr (...) z pominięciem postanowień §2 i § 5 Umowy, w którym pożyczkobiorca został zobowiązany do zapłaty przy wypłacie przez (...) S.A. pożyczki kosztów, obejmujących prowizję za udzielenie pożyczki oraz odnoszących się do zmiennego oprocentowania pożyczki. Nie zgodził się z argumentacją przedstawioną w pozwie i zakwestionował w części roszczenie co do zasady i co do wysokości. Zaprzeczył wszystkim faktom
i twierdzeniom podanym przez stronę powodową, których wyraźnie nie przyznał,
w szczególności zaprzeczył, by: jakiekolwiek postanowienia umowne były indywidualnie ustalane; został poinformowany, w jaki sposób ustalana jest stawka referencyjna, która ma bezpośredni wpływ na wysokość raty; został poinformowany
o tym, że odsetki będą również naliczane od prowizji. W jego ocenie w chwili podpisywania umowy faktyczna wysokość zobowiązań z niej wynikających pozostawała niemożliwa do ustalenia. Z pozwanym nie zostały indywidualnie uzgodnione poszczególne postanowienia umowne. Pozwany nie został poinformowany w sposób należy o skutkach i ryzykach związanych ze zmiennym oprocentowaniem pożyczki. Prowizja w kwocie 10 928,25 zł, choć mieści się w granicach zakreślonych przez art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, jednak w realiach sprawy rażąco naruszała interesy konsumenta, stanowiąc jednocześnie przejaw działania banku względem klienta wbrew dobrym obyczajom. Zarzucił sprzeczność z prawem (art. 69 prawa bankowego) naliczania odsetek od prowizji, a także zakwestionował zastosowanie zmiennego oprocentowania opartego o WIBOR, które miało bezpośredni wpływ na wysokość rat kapitałowo-odsetkowych pozwanego.

Fakty istotne dla rozstrzygnięcia

W dniu 17.10.2018 r. pomiędzy powodem a pozwanym została zawarta umowa pożyczki nr (...), której najistotniejsze postanowienia były następujące:

§ 1:

1. (...) SA udziela Pożyczkobiorcy pożyczki gotówkowej (…) w kwocie 99 438.09 PLN (słownie złotych: (...) 09/100 GROSZY), obejmującej:

1) całkowitą kwotę pożyczki, określoną w ust. 2,

2) kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów związanych z udzieleniem pożyczki, wymienionych w § 2- jeżeli koszty te, zgodnie z wolą Pożyczkobiorcy podlegają kredytowaniu przez (...) SA

na okres kredytowania wynoszący 120 miesięcy, szczegółowo określony zgodnie z § 6.

2. Całkowita kwota pożyczki wynosi (kwota pożyczki bez kredytowanych kosztów pożyczki) 88 509,84 zł.

3. Całkowity koszt pożyczki wynosi 69 759,11 zł.

4 . Całkowita kwota do zapłaty przez Pożyczkobiorcę wynosi 158 268,95 zł. Całkowita kwota do zapłaty jest sumą całkowitej kwoty pożyczki i całkowitego kosztu pożyczki.

5. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosi 13,60%.

§ 2:

Pożyczkobiorca zobowiązuje się do zapłaty przy wypłacie przez (...) SA pożyczki kosztów, obejmujących prowizję za udzielenie pożyczki w wysokości 10 928,25 zł.

§ 4:

1. Wypłata pożyczki nastąpi jednorazowo w dniu 17.10.2018 г. na spłatę wierzytelności kredytowej Pożyczkobiorcy: w kwocie 18 023,38 zł przelewem na rachunek bankowy 92 (…) 4710 w (...).

Pozostała kwota przelewem na rachunek bankowy: 39 (…) (...).

§ 5:

1. Kwota pożyczki, o której mowa w § 1 ust. 1 jest oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosi 9,99% w stosunku rocznym.

2. W okresie obowiązywania umowy. (...) SA dokona obniżenia albo podwyższenia oprocentowania pożyczki w przypadku odpowiednio spodku albo wzrostu wysokości stopy referencyjnej (...) B. Polskiego („(...)").

3. Zmiana, o której mowa w ust. 2, następuje według poniższych zasad:

1) wysokość Stopy referencyjnej sprawdzana jest w dniu 31 stycznia, 30 kwietnia, 31 lipca, 30 października każdego roku i porównywana

a) przy pierwszym sprawdzeniu do wartości Stopy referencyjnej obowiązującej w dniu zawarcia umowy.

b) przy kolejnych sprawdzeniach - do wartości Stopy referencyjnej obowiązującej w dniu ostatniego sprawdzenia, o którym mowa w lit. a

2) jeżeli na dzień sprawdzenia wysokość Stopy referencyjnej nie uległa zmianie oprocentowanie pożyczki w kolejnych 3 miesiącach nie zmienia się.

3) jeżeli na dzień sprawdzenia wysokość Stopy referencyjnej uległa zmianie:

a) (...) SA oblicza i zmienia wysokość oprocentowania pożyczki o wartość zmiany Stopy referencyjnej, zgodnie z kierunkiem zmiany tej Stopy.

b) zmiana wysokości oprocentowania następuje w kolejnym dniu po dniu sprawdzenia, o którym mowa w pkt 1.

4. Jeżeli wysokość oprocentowania ustalonego zgodnie z ust. 1-3 przekroczy wysokość stopy odsetek maksymalnych, określonej w Kodeksie cywilnym, (...) SA pobierać będzie odsetki naliczone według stopy odsetek maksymalnych.

5. (...) SA informuje Pożyczkobiorcę, w sposób o którym mowa w § 14, o zmienionej wysokości oprocentowania, okoliczności, na podstawie której podjęto decyzję o tej zmianie oraz dacie jej wejścia w życie, określonej przez (...) SA

6. Pożyczkobiorcy przysługuje prawo złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy w przypadku braku akceptacji zmiany oprocentowania, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o tej zmianie. W przypadku złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu, zmiana oprocentowania nie wiąże Pożyczkobiorcy, a umowa ulega rozwiązaniu po upływie 30 dniowego okresu wypowiedzenia.

7. W przypadku braku złożenia oświadczenia Pożyczkobiorcy o wypowiedzeniu umowy w terminie określonym w ust. 6, zmiana oprocentowania pożyczki obowiązuje od daty wejścia w życie, określonej przez (...) SA

8. Odsetki są liczone od aktualnego stanu zadłużenia, za faktyczny okres wykorzystania pożyczki.

9. Zmiana wysokości oprocentowania powoduje odpowiednio wzrost lub obniżenie wysokości roty pożyczki.

§ 6:

1. Pożyczkobiorca jest zobowiązany do spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 120 równych ratach kapitałowo odsetkowych, płatnych w okres miesięcznych, do dnia 10-go każdego miesiąca, w wysokości i terminach wyszczególnionych w planie spłaty, zgodnie z ust. 2.

2. Łączna kwota odsetek wynosi 58 830,86 zł.

§ 8:

1. Kwoty niespłaconych w całości lub w części rat pożyczki - w terminach określonych zgodnie z § 6 - stają się następnego dnia po upływie tych terminów zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym.

2. W przypadku nie spłacenia raty w terminie, (...) SA pobiera od kwoty zaległej raty pożyczki odsetki według zmiennej stopy procentowej zadłużenia przeterminowanego.

3. Stopa procentowa, o której mowa w ust. 2, odpowiada aktualnej wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie wynikającej z powszechnie obowiązujących przepisów prawa i w dniu zawarcia umowy wynosi dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych tj. 14% w stosunku rocznym.

§ 11:

2. (...) SA może obniżyć kwotę przyznanej pożyczki lub wypowiedzieć umowę pożyczki w przypadku:

1) niedotrzymania przez Pożyczkobiorcę warunków określonych w umowie,

3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, termin wypowiedzenia umowy wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością Pożyczkobiorcy 7 dni, i jest liczony od dnia następnego po dniu odebrania przez Pożyczkobiorcę - przesyłki poleconej zawierającej wypowiedzenie, nadanej za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.

4. (...) SA wysyła wypowiedzenie umowy na piśmie, na ostatni adres wskazany (...) SA przez Pożyczkobiorcę.

§ 12:

1. W następnym dniu po upływie terminu wypowiedzenia umowy, całość zadłużenia z tytułu umowy staje się zadłużeniem wymagalnym i przeterminowanym, od którego (...) SA nalicza i pobiera odsetki według stopy procentowej, o której mowa w § 8.

(dowód: umowa k. 10-12)

Pozwany zawierał już wcześniej umowy pożyczek z powodowym bankiem. Przedmiotowa umowa została przez pozwanego zawarta na standardowym wzorze
i nie była przez niego indywidualnie negocjowana – bank nie dawał wówczas takiej możliwości. Pozwany został poinformowany zgodnie z przyjętym w banku standardem tj. między innymi o kwocie prowizji i oprocentowaniu. Klienci banku nie byli informowani o sposobie ustalania wysokości prowizji – znali jej procentową wartość, która była stała.

(dowód: zeznania świadka M. P. k. 250v.-251)

Jest bezsporne, że pożyczka została uruchomiona 17.10.2018 r. w kwocie 99 438,09 zł (potwierdzenie uruchomienia pożyczki k. 10-12).

W związku z niedotrzymaniem terminów płatności rat przez pozwanego, bank skierował do pożyczkobiorcy pismo z 10.09.2020 г., w którym poinformował, że wystąpiła zaległość w spłacie pożyczki, która na dzień sporządzenia tego pisma wynosiła 3 476,83 PLN w tym:

- zaległy kapitał (w tym odsetki skapitalizowane) 1 939,93 PLN,

- zaległe odsetki 1 530,94 PLN,

- odsetki od zaległego kapitału i odsetek skapitalizowanych 5,96 PLN

W związku z powyższym wezwał pozwanego do zapłaty zaległości, w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego monitu. Wskazał również, że niedotrzymanie przez klienta warunków określonych w umowie, upoważnia Bank do jej wypowiedzenia i po upływie terminu wypowiedzenia postawienia całej wierzytelności w stan natychmiastowej wymagalności. Ponadto poinformował o możliwości złożenia,
w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania tego pisma, wniosku restrukturyzację zadłużenia (ugodę). Decyzję w sprawie restrukturyzacji zadłużenia (...) Bank (...) S.A podejmie po dokonaniu oceny sytuacji finansowej Klienta.

Całkowita kwota pożyczki pozostała do spłaty na dzień sporządzenia powyższego pisma wynosiła 94 570,74 zł.

(dowód: monit k. 18)

Pismem z dnia 08.10.2020 r. powodowy bank wypowiedział pozwanemu umowę pożyczki nr (...) w części dotyczącej warunków spłaty, z powodu braku spłaty zadłużenia wymagalnego. Wskazał, że termin wypowiedzenia wynosi 30 dni i liczy się od dnia następującego po dniu doręczenia tego wypowiedzenia. Na dzień przygotowania wypowiedzenia zadłużenie wymagalne wynosiło 3 493,50 PLN w tym:

1) kapitał (w tym odsetki skapitalizowane) 1939,93 PLN,

2) odsetki 1530,94 PLN,

3) odsetki od zaległego kapitału i odsetek skapitalizowanych 22,63 PLN.

Poinformował pożyczkobiorcę, że brak spłaty całkowitej kwoty zadłużenia przed upływem terminu wypowiedzenia spowoduje, że wypowiedzenie pożyczki będzie nadal obowiązywać. Wypowiedzenie umowy pożyczki nie niesie za sobą skutków prawnych jeżeli przed upływem terminu wypowiedzenia dokonana została spłata zadłużenia wymagalnego w pełnej wysokości określonego na dzień dokonania spłaty (wpływu środków do (...) Banku (...) S.A.). W takiej sytuacji umowa będzie kontynuowana na dotychczas obowiązujących warunkach.

Całkowita kwota pożyczki pozostała do spłaty na dzień sporządzenia powyższego pisma wynosiła 95 090,55 PLN w tym:

- kapitał (w tym odsetki skapitalizowane) 93 033,84 PLN,

- odsetki 2056,71 PLN.

(dowód: wypowiedzenie umowy k. 19)

Pismem z 8.12.2020 r. powód, w związku z wypowiedzeniem warunków spłaty umowy, wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 96 298,16 PLN przysługującej z tytułu:

1) kapitału 93 033,84 PLN

2) odsetek zapadłych 2994,88 PLN

3) odsetek karnych 269,44 PLN

oraz dalszych należnych odsetek naliczanych na bieżąco, według zmiennej stopy procentowej, wynoszącej na dzień sporządzenia tego pisma 11,20 % w stosunku rocznym, w terminie 7 dni, licząc od dnia doręczenia niniejszego wezwania. Jednocześnie powód, w przypadku braku możliwości dokonania jednorazowej spłaty należności, poinformował o możliwości zawarcia porozumienia lub umowy ugody, ustalających warunki spłaty zadłużenia.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 21)

Powyższe pisma – zgodnie z postanowieniami umowy (§ 11 ust. 4), wysłane zostały na ostatni adres wskazany przez pożyczkobiorcę – ul. (...), O. (k. 20, 22).

Sąd zasięgnął pisemnej opinii biegłej sądowej z zakresu rachunkowości I. Ł. ( dowód: k. 294-303), która nie została zakwestionowana przez strony i która nie budzi żadnych zastrzeżeń dowodowych Sądu, na podstawie której ustalił, że
przy założeniu nieoprocentowania prowizji łącznie wysokość rat rzeczywiście należnych (...) S.A. w okresie od 10.12.2018 r. do 8.10.2020 wynosi 25 688,16 zł. Do 8.10.2020 r. pozwany dokonał spłaty w wysokości 21 824,78 zł. Niedopłata na 8.10.2020 r. wynosiła 3 863,38 zł. Do zapłaty na 8.10.2020 r. pozostaje również: kwota odsetek zwykłych naliczona za okres od 10.09.2020 do 8.10.2020 r. w wysokości 437,19 zł i kwota odsetek karnych w wysokości 33,60 zł. Nadpłata na 10.06.2020 r. wyniosła 356,14 zł, po uwzględnieniu wpłat dokonanych tytułem spłaty rat pożyczki na łączną kwotę 21 824,78 zł. Wyliczona na 10.06.2020 r. rata wymagalna do zapłaty wyniosła 1054,88 zł. Po uwzględnieniu kwoty nadpłaty w wysokości 356,14 zł, rata wymagalna na 10.06.2020 r. pozostająca do zapłaty wynosi 698,74 zł (1054,88 zł – 356,14 zł), w tym: kapitał wymagalny 524,89 zł, odsetki wymagalne 173,85 zł. Do 8.10.2020 r. łącznie kapitał wymagalny wynosi 2 232,28 zł, a kapitał niewymagalny
78 069,35 zł. Łącznie kapitał pozostający do zapłaty wynosi 80 301,63 zł. Do 8.10.2020 r. odsetki wymagalne wynoszą 2 068,29 zł (kwota ta uwzględnia niedopłatę z 10.06.2020 w wysokości 173,85 zł oraz odsetki wymagalne naliczone na dzień płatności każdej kolejnej raty do 10.09.2020 r. oraz odsetki naliczone do 8.10.2020 r.). Na dzień wypowiedzenia umowy, tj. 8.10.2020 r., zaległość pozwanego wynosi:

- kapitał pożyczki 80 301,63 zł,

- odsetki od pożyczki 2068,29 zł,

- odsetki karne 33,60 zł.

tj. łącznie 82 403,52 zł.

Rozważania prawne

Swoje rozstrzygnięcie Sąd oparł się na dokumentach prywatnych przedłożonych przez powoda (w oryginałach oraz uwierzytelnionych odpisach), których prawdziwości nie zakwestionowała strona pozwana. Sąd dokonał ustaleń przede wszystkim na podstawie umowy pożyczki oraz pisma wypowiadającego umowę.
W ocenie Sądu, nie było wątpliwości co do prawdziwości i wiarygodności przedłożonych dokumentów. Co do zawnioskowanych przez powoda świadków wskazać należy, że świadek M. P. (k. 250-251) – pracownik banku, zeznała (mimo iż nie pamiętała pozwanego), że pożyczkobiorca w tamtym czasie nie miał możliwości negocjowania umowy w ogóle – bank nie przewidywał wówczas takiej możliwości. Co do świadka M. C. – wobec okoliczności ujawnionych
w zeznaniach M. P. – Sąd zdecydował się pominąć ten dowód na podstawie (...) § 1 pkt 2 k.p.c., gdyż świadek w ogóle nie uczestniczył w procesie udzielania kredytów – poza podpisaniem umowy „na drugą rękę”. Jedynymi dowodami w tej mogły być zeznania ewentualnych świadków pozwanego biorących udział
w procesie zawierania umowy. Twierdzenia powoda odpierające zarzuty pozwanego mogłyby być oparte tylko na zeznaniach takich świadków (pracowników banku), którzy rozmawiali z powodem i mogliby przez to wnieść do sprawy coś, co w okolicznościach stosunku prawnego nie zostało objęte dokumentami.

W świetle poczynionych w sprawie ustaleń powództw w przeważającej części zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd podkreśla szczególny charakter dowodowy tej sprawy, polegający na udziale kuratora procesowego w zastępstwie pozwanego. Konsekwencją tego jest fakt, że Sąd nie ma – siłą rzeczy – bezpośredniej relacji pozwanego na temat spornego stosunku prawnego. Oczywiście, kurator nie zna pozwanego, a sprawę tylko
z dokumentów, skutkiem tego w dużej części zarzuty odpowiedzi na pozew okazały się chybione. W replice powód odparł te zarzuty w większości skutecznie, uzupełniając materiał dowodowy. I tak, kolejno:

Zostało wykazane powołanymi wyżej dokumentami, że powód zachował tryb wypowiedzenia umowy pożyczki bankowej (przepisy ust. 1-5 art. 75c Prawa bankowego dotyczące kredytu stosuje się odpowiednio do umów pożyczek pieniężnych – ust. 6). Wezwania do zapłaty i oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu spełniają wymagania ustawy. Żaden przepis nie wymaga od banku wykazania dokumentem faktu doręczenia; wystarczy wykazanie wysłania pismami poleconymi, co w tej sprawie nastąpiło prawidłowo – pod ostatni adres wskazany przez pozwanego. Wyborem pozwanego było, czy wysłane w ten sposób pisma odebrał, bowiem miał taką możliwość; mógł zapoznać się z ich treścią zgodnie z art. 61 § 1 k.c. Istotnie, treść wypowiedzenia umowy zawierała stwierdzenie: „Wypowiedzenie umowy pożyczki nie niesie za sobą skutków prawnych jeżeli przed upływem terminu wypowiedzenia dokonana została spłata zadłużenia wymagalnego w pełnej wysokości określonego na dzień dokonania spłaty (wpływu środków do (...) Banku (...) S.A.). W takiej sytuacji umowa będzie kontynuowana na dotychczas obowiązujących warunkach”. Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym tę sprawę przychyla się do poglądu, iż stworzenie kredytobiorcy możliwości doprowadzenia do kontynuacji umowy przez zależne od jego woli działanie polegające na wpłacie w terminie wypowiedzenia kwoty i zniweczenie tym samym skutku wypowiedzenia nie może prowadzić do uznania nieważności dokonanego wypowiedzenia z powołaniem się na zakwalifikowanie tej możliwości jako warunku w rozumieniu art. 89 k.c. Treść wypowiedzenia jest jednoznaczna,
a możliwość uniknięcia surowych skutków wypowiedzenia umowy była ustępstwem wobec niesolidnych kredytobiorców.

Wyjaśnienia powoda (poparte materiałem dowodowym) zdołały przekonać Sąd do słuszności jego twierdzeń i jednocześnie obaliły stawiane przez kuratora wątpliwości. Podkreślić należy, że podstawą faktyczną powództwa jest nie zapłata zaległych rat, lecz zapłata całości zadłużenia jako natychmiast wymagalnego po upływie okresu wypowiedzenia umowy. W niniejszej sprawie dokumenty przedłożone przez bank nie budzą żadnych wątpliwości Sądu – po zestawieniu ich treści z umową, zestawieniem z rachunku bankowego, wezwaniem do zapłaty oraz wypowiedzeniem umowy. Dowody te stanowią wiarygodną całość, pozwalającą na ustalenie, że umowa przestała obowiązywać wskutek prawidłowego wypowiedzenia, a należność została postawiona właściwie w stan natychmiastowej wymagalności.

Wbrew twierdzeniom strony pozwanej, zastrzeżenie w umowie kredytu zmiennej stopy procentowej nie stanowi niedozwolonej klauzuli wzorca umownego
w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. - takie uprawnienie banku wynika wprost z art. 76 Prawa bankowego oraz innych przepisów tejże ustawy, jednak sposób określenia przez bank warunków zmiany procentowej kredytu podlega ocenie z punktu widzenia konsumenta i w tym zakresie banki powinny zachować szczególną staranność w odniesieniu do precyzyjnego, jednoznacznego i zrozumiałego dla kontrahenta określenia tych warunków (por. postanowienie SN z 21.12.2011 r., I CSK 310/11, LEX nr 1108504).
W omawianym stanie faktycznym strony ustaliły, że w okresie obowiązywania umowy (...) SA dokona obniżenia albo podwyższenia oprocentowania pożyczki
w przypadku odpowiednio spodku albo wzrostu wysokości stopy referencyjnej Narodowego B. Polskiego („(...)"). Ponadto ustalono, że:

⚫

Zmiana, o której mowa powyżej następuje według poniższych zasad:

1) wysokość Stopy referencyjnej sprawdzana jest w dniu 31 stycznia, 30 kwietnia, 31 lipca, 30 października każdego roku i porównywana

a) przy pierwszym sprawdzeniu do wartości Stopy referencyjnej obowiązującej w dniu zawarcia umowy.

b) przy kolejnych sprawdzeniach - do wartości Stopy referencyjnej obowiązującej w dniu ostatniego sprawdzenia, o którym mowa w lit. a

2) jeżeli na dzień sprawdzenia wysokość Stopy referencyjnej nie uległa zmianie oprocentowanie pożyczki w kolejnych 3 miesiącach nie zmienia się.

3) jeżeli na dzień sprawdzenia wysokość Stopy referencyjnej uległa zmianie:

a) (...) SA oblicza i zmienia wysokość oprocentowania pożyczki
o wartość zmiany Stopy referencyjnej, zgodnie z kierunkiem zmiany tej Stopy.

b) zmiana wysokości oprocentowania następuje w kolejnym dniu po dniu sprawdzenia, o którym mowa w pkt 1.

⚫

Jeżeli wysokość oprocentowania ustalonego zgodnie z ust. 1-3 przekroczy wysokość stopy odsetek maksymalnych, określonej w Kodeksie cywilnym, (...) SA pobierać będzie odsetki naliczone według stopy odsetek maksymalnych.

⚫

(...) SA informuje Pożyczkobiorcę, w sposób o którym mowa w § 14,
o zmienionej wysokości oprocentowania, okoliczności, na podstawie której podjęto decyzję o tej zmianie oraz dacie jej wejścia w życie, określonej przez (...) SA

⚫

Pożyczkobiorcy przysługuje prawo złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy w przypadku braku akceptacji zmiany oprocentowania, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o tej zmianie. W przypadku złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu, zmiana oprocentowania nie wiąże Pożyczkobiorcy, a umowa ulega rozwiązaniu po upływie 30 dniowego okresu wypowiedzenia.

⚫

W przypadku braku złożenia oświadczenia Pożyczkobiorcy o wypowiedzeniu umowy w terminie określonym w ust. 6, zmiana oprocentowania pożyczki obowiązuje od daty wejścia w życie, określonej przez (...) SA

⚫

Odsetki są liczone od aktualnego stanu zadłużenia, za faktyczny okres wykorzystania pożyczki.

⚫

Zmiana wysokości oprocentowania powoduje odpowiednio wzrost lub obniżenie wysokości roty pożyczki.

Ustalenie wysokości odsetek kredytowych musi być w umowie określone
w sposób jednoznaczny, albowiem stanowi skonkretyzowanie jednego z głównych świadczeń kredytobiorcy z tytułu umowy kredytowej. Przez pojęcie jednoznaczności należy rozumieć brak wątpliwości co do znaczenia postanowień umowy, a stan taki jest osiągnięty, gdy interpretacja nie umożliwia nadaniu postanowieniu różnych znaczeń (wyrok SA w Łodzi z 29.03.2017 r., I ACa 1233/16, LEX nr 2287417).

Na gruncie niniejszej sprawy nie można przyznać racji twierdzeniu, że postanowienia umowy w zakresie ustalenia wysokości oprocentowania kredytu miały charakter niejednoznaczny. Ze wskazanych wyżej zapisów wynika, że wysokość oprocentowania udzielonego kredytu uzależniona jest od wysokość stopy referencyjnej i ulega zmianie w przypadku zmiany tego wskaźnika. Wskazano również, że zmiana stopy procentowej kredytu nastąpi w tym samym kierunku, w którym zmieni się wskaźnik, zaś jeżeli na dzień sprawdzenia wysokość Stopy referencyjnej nie uległa zmianie oprocentowanie pożyczki w kolejnych 3 miesiącach nie zmienia się. W ocenie Sądu, powyższe postanowienia nie pozostawiają kredytobiorcy manewru interpretacyjnego. Zaciągający zobowiązanie zostaje poinformowany przez bank, że
w sytuacji, w której wskaźnik ulegnie zmianie - zmianie ulegnie również wysokość raty, którą zobowiązał się spłacać, przy czym wyraźnie zaakcentowany został również kierunek tych zmian. Oznacza to, że sytuacja kredytobiorcy w każdym
z 3-miesięcznych okresów ustalania wskaźnika może ulec zmianie zarówno na jego korzyść jak i niekorzyść – co wydaje się być słusznym rozwiązaniem, gdyż ryzyko zmiany wskaźnika obciąża obie strony zobowiązania i jest niezależne od woli każdej ze stron.

Wskazać również w tym miejscu należy, że kredytobiorca świadomie zdecydował się na zaciągnięcie zobowiązania opartego o zmienną stopę procentową. Korzyści płynące ze zmiennego (niższego przynajmniej na dzień zawarcia umowy) oprocentowania niosą jednak ryzyko jego wzrostu o czym świadczy już sama wykładnia językowa sformułowania „oprocentowanie zmienne”. Takiego ryzyka nie pociąga za sobą oprocentowanie stałe – na które powód się nie zdecydował.
W orzecznictwie wskazuje się, że postanowienie umowy kredytu bankowego,
w którym przyjęto, że kredytodawca jest uprawniony do zmiany stawek oprocentowania, jest bezskuteczne, jeżeli w umowie nie określono jednocześnie konkretnych okoliczności, od jakich zmiana ta jest uzależniona. Sąd Okręgowy
w składzie rozpoznającym tę sprawę w podziela stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 8 stycznia 2019 r. (I ACa 227/18), gdzie wskazano, że użyte w art. 69 i 76 prawa bankowego sformułowanie, że umowa powinna określać warunki zmiany oprocentowania kredytu, nie musi oznaczać wprowadzenia do umowy równania matematycznego, które mogłoby zostać rozwiązane przez każdego konsumenta, przy wykorzystaniu kalkulatora. Chodzi przede wszystkim o to, aby decyzja dotycząca zmiany oprocentowania mogła być poddana weryfikacji, chociażby przez osobę, która zawodowo trudni się ustalaniem ceny pieniądza. Jeśli możliwość takiej weryfikacji istnieje, to zapis umowy jest ważny. Wbrew twierdzeniom pozwanego, umowa łącząca strony wskazuje okoliczności jakie muszą zaistnieć aby nastąpiła zmiana oprocentowania. Zasadny, w ocenie Sądu, jest również pogląd, że zgodne z zasadami słuszności jest ustalenie w umowie zmiennej stopy oprocentowania kredytu, a wskazane w umowie okoliczności, od których ma być uzależniona zmiana wysokości oprocentowania, powinny być skonkretyzowane w taki sposób, aby w przyszłości mogła być dokonana ocena, czy rzeczywiście one wystąpiły i czy w związku z tym zmiana oprocentowania jest obiektywnie usprawiedliwiona (zob. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1992 r., III CZP 141/91, OSNC 1992 r., Nr 6, poz. 90).

Niniejsza sprawa została zainicjowana przez bank z uwagi na zaprzestanie spłaty kredytu przez pozwanego i nic nie wskazuje na to, że nastąpiło to wskutek przekonania (zresztą nieuzasadnionego) o nieważności umowy. W trakcie trwania umowy warunki ustalenia oprocentowania pozostawały niezmienne i pozwany ich przed procesem nie kwestionował.

Podnieść również należy, że gdy strona pozwana kwestionuje – chociażby przesłankowo - ważność zapisów umownych dotyczących ustalenia oprocentowania kredytu, to zgodnie z art. 6 k.c. na niej spoczywa obowiązek wykazania, że okoliczności wskazane w umowie odnoszące się do zmiany wysokości oprocentowania nie wystąpiły albo że nie pozwalają one na ocenę kryteriów zmiany. Nie chodzi przy tym o możliwość wykazania, że to pozwana nie jest w stanie zweryfikować zmiany oprocentowania, ale o możliwość jej zweryfikowania przez sąd w toku postępowania dowodowego. Umowa stron wskazuje okoliczności, które mają wpływ na zmianę wysokości oprocentowania, a chodzi o to, czy są one weryfikowalne. Pozwany takich działań procesowych nie podjął i nie wykazał, że zawarte w umowie postanowienia nie precyzują dostatecznie warunków zmiany oprocentowania (patrz wyrok SN z dnia 25.06.2021 r., (...) 63/21, LEX nr 3208522).

Kończąc, należy dodać, że w przypadku kredytów o zmiennym oprocentowaniu zasada oznaczoności świadczenia nie może być rozumiana dosłownie, jako wymóg przewidzenia globalnej sumy odsetek, którą powinien zapłacić kredytobiorca w związku z umową kredytu o zmiennym oprocentowaniu. Takie dosłowne rozumienie zasady oznaczoności wypaczyłoby jej sens. Przyszłości nie da się przewidzieć, można jednak ją prognozować. To prawda, że nawet odwołanie się do konkretnych, zobiektywizowanych czynników wpływających na zmianę oprocentowania, takich jak stopy procentowe (...), L. czy też wskaźniki inflacji, nie pozwala na ustalenie w momencie zawierania umowy wysokości świadczenia, które ma być spełnione
w przyszłości przez kredytobiorcę. Strona umowy powinna jednak wiedzieć, jakie konkretnie czynniki ukształtują wysokość zobowiązania w przyszłości. Parametryzacja tych czynników nie usunie niepewności, lecz przynajmniej umożliwi prognozowanie
w oparciu o sprawdzalne kryteria. To rozwiązanie służy bezpieczeństwu obrotu cywilnoprawnego i pełni funkcję ochronną wobec kredytobiorcy. Jednocześnie jego zastosowanie nie obciąża nadmiernie banków. W zobowiązaniu powinny być oznaczone zarówno czynniki, które wpłyną w przyszłości na zmianę oprocentowania, jak i ich waga (zob. K. Kurosz, Nieważność umowy kredytu na skutek wadliwego określenia warunków zmiany oprocentowania, LEX/el. 2017).

Omówione wyżej postanowienia dotyczące wysokości oprocentowania kredytu
i warunki jego zmiany w ocenie Sądu zostały sformułowane jednoznacznie i w sposób zgodny z przepisami prawa bankowego (art. 69, art. 76) a umowa stron w swoim kształcie (w tym konkretnym zakresie) nie narusza wynikającej z art. 353 ¹ k.c. zasady swobody umów oraz innych przepisów prawa lub zasady współżycia społecznego.
W konsekwencji Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powyższego zarzutu.

Sąd nie uwzględnił też zarzutów kuratora pozwanego skierowanych przeciwko samej należności prowizji (czym innym jest kwestia oprocentowania prowizji). Sąd - analizując treść umowy - nie dopatrzył się w niej klauzul abuzywnych w rozumieniu art. 385 ¹ k.c., zarzucanych w odniesieniu do wysokości prowizji. Kryterium oceny decydującym o uznaniu klauzuli za niedozwoloną jest ukształtowanie praw
i obowiązków konsumentów (a takim niewątpliwie był pozwany) w sposób sprzeczny
z dobrymi obyczajami, rażąco naruszające jego interesy. Uznanie konkretnej klauzuli umownej za niedozwolone postanowienie umowne wymaga więc stwierdzenia łącznego wystąpienia obu przesłanek: sprzeczności z dobrymi obyczajami oraz rażącego naruszenia interesów konsumenta. Prowizja nie była rażąco wygórowana
w porównaniu ze świadczeniem oferowanym pozwanemu jako konsumentowi, tym samym nie zachodzi przesłanka rażącego naruszenia interesów konsumenta. Niezależnie od tego, nie powinna być uznawana za postanowienie abuzywne prowizja pozostająca w granicach kwotowych ustalonych przez prawo. Otóż zgodnie z treścią 36a ust. 2 ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu. P. koszty prowizji w tej sprawie nie przewyższają maksymalnej wysokości określonej w ust. 1 omawianego przepisu, jak też nie przekraczają całkowitej kwoty pożyczki wskazanej w ust. 2, tym samym brak jest podstaw do uznania, że w stosunku do pozwanego ustalenie wysokości prowizji stanowi czynność sprzeczną z ustawą czy klauzulę abuzywną w rozumieniu art. 385 ¹ k.c. Pozwany ubiegał się o pożyczkę w znacznej kwocie bez stosownego zabezpieczenia, posiadając już wcześniejsze niespłacone zobowiązanie w powodowym banku. Dociekanie, jakie ekwiwalentne obowiązki spoczywały na banku, jest bezprzedmiotowe wobec tego, że w celem prowizji bankowej jest nie tylko pokrycie kosztów czynności banku skierowanych na zawarcie i wykonanie umowy, lecz również pokrycie w pewnym stopniu ryzyka związanego z udzieleniem pożyczki. Na koniec rzecz najistotniejsza
w tym zakresie – prowizja banku stanowi główne świadczenie i została określona jednoznacznie, co wyklucza zastosowanie konstrukcji abuzywności.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości; umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej (§ 2). Umowa ta może zostać zawarta pod tytułem odpłatnym. Umowa ta, zgodnie z art. 76 praw bankowego w zw. z art. 78 prawa bankowego, powinna określać zasady oprocentowania. W niniejszej sprawie strony umowy pożyczki kwestie te zostały uregulowane. Z art. 78 ustawy - Prawo bankowe wynika, że do umów pożyczek pieniężnych zawieranych przez bank stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zabezpieczenia spłaty i oprocentowania kredytu. Zgodnie z art. 69 ust. 1 ww. ustawy przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych
z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania
z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W wyroku z 3 października 2019 r., C-621/17, K. i CIB Bank - dotyczącym umowy pożyczki zawartej na 20 lat Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że wymóg jasnego i zrozumiałego sformułowania klauzuli nie oznacza, iż nienegocjowane indywidualne klauzule wskazane w umowie pożyczki zawieranej
z konsumentami, określające dokładnie wysokość kosztów zarządzania i prowizji za udzielenie pożyczki obciążających konsumenta, sposób ich obliczania i termin wymagalności, muszą również wyszczególniać wszystkie usługi świadczone w zamian za przedmiotowe kwoty (por. pkt 45 uzasadnienia wyroku), jednakże zarazem zastrzegł, że jest tak tylko o tyle, o ile „charakter faktycznie świadczonych usług można racjonalnie zrozumieć lub wywnioskować na podstawie umowy postrzeganej jako całość” (pkt 54). W ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób wyszczególniać ani dowodzić w takim przypadku jak niniejszy, że umówiona jednoznacznie między stronami kwota prowizji odpowiada konkretnym wydatkom banku związanym
z zawarciem umowy. Prowizja to wynagrodzenie banku, a nie zwrot kosztów.

Z tych powodów Sąd nie zasięgał opinii biegłego na okoliczności wskazywane przez kuratora pozwanego, mające na celu wykazanie zadłużenia lub braku zadłużenia pozwanego w oparciu o wyżej omówione zarzuty.

Sąd zasięgnął jedynie tej opinii na okoliczność ustalenia wysokości długu przy założeniu nieoprocentowania prowizji. W tym bowiem zakresie Sąd uznał, że postanowienia umowy kształtują prawa i obowiązki konsumenta - pożyczkobiorcy sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy.

Otóż § 1 ust. 1 i 2 umowy brzmi (przypomnijmy):

1. (...) SA udziela Pożyczkobiorcy pożyczki gotówkowej (…) w kwocie 99 438.09 PLN, obejmującej:

1) całkowitą kwotę pożyczki, określoną w ust. 2,

2) kwotę przeznaczoną na zapłatę kosztów związanych z udzieleniem pożyczki, wymienionych w § 2- jeżeli koszty te, zgodnie z wolą Pożyczkobiorcy podlegają kredytowaniu przez (...) SA

na okres kredytowania wynoszący 120 miesięcy, szczegółowo określony zgodnie z § 6.

2. Całkowita kwota pożyczki wynosi (kwota pożyczki bez kredytowanych kosztów pożyczki) 88 509,84 zł.

To oznacza, że wyrażenie pożyczka nabrała dwóch równych znaczeń: „brutto” - 99 438.09 zł i „netto” (na potrzeby pozwanego) 88 509,84 zł.

Różnicą jest kwota 10 928,25 zł – to jest 10,99 % z 99 438,09 zł, a więc prowizja ustalona w § 2.

Stosownie do § 5 ust. 1 kwota pożyczki, o której mowa w § 1 ust. 1 (a zatem kwota obejmująca kapitał udostępniony pożyczkobiorcy oraz koszty prowizji) jest oprocentowana według zmiennej stopy procentowej, która w dniu zawarcia umowy wynosi 9,99% w stosunku rocznym. Powyższe postanowienie nie pozostawia wątpliwości interpretacyjnych – bank naliczał odsetki zarówno od kwoty udzielonej pożyczki (wypłaconej pożyczkobiorcy) jak też od prowizji, która przecież sama w sobie stanowiła zysk banku. Zastosowanie tego mechanizmu doprowadziło od sytuacji,
w której pożyczkodawca otrzymywał trzykrotne „wynagrodzenie” za udzielenie jednej pożyczki. W pierwszym rzędzie zyskiem banku była prowizja za udzielenie pożyczki (tu - 10 928,25 zł), następnie odsetki od kwoty udostępnionego kapitału – co nie budzi wątpliwości, a ostatecznie miały to być także odsetki od kwoty pobranej od pożyczkobiorcy prowizji, którą bank po myśli § 1 ust. 1 pkt 2 umowy – „zgodnie z wolą pożyczkobiorcy” skredytował.

Brak jednak dowodów, by tworzące ten mechanizm zapisy zostały ze stroną pozwaną indywidualnie uzgodnione, co wynika jasno z przesłuchania świadka M. P. (k. 250v.-251), która zeznała, że pożyczkobiorcy nie mieli możliwości negocjowania postanowień umowy, która była standardowym wzorem stosowanym przez bank. Strona pozwana nie miała zatem rzeczywistego wpływu na ukształtowanie postanowień umownych, co stanowiłoby wynik porozumienia stron, względnie – świadomej zgody konsumenta w zakresie ich zastosowania, poprzedzonej negocjacjami (postanowienie Sądu Najwyższego z 6 marca 2019 r., I CSK 462/18). Bank bezspornie posłużył się wzorcem umownym, w którym zapewnił sobie dodatkowy zarobek na odsetkach od sfinansowanej prowizji, co spowodowało, że konsument nie był w stanie określić skutków finansowych tak zaciągniętego zobowiązania kredytowego.

Zgodnie z art. 385 ¹ k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami lub rażąco naruszają jego interesy, nie są wiążące, jeżeli nie zostały uzgodnione indywidualnie. Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron,
w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny
(§ 1). Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu, co w szczególności odnosi się do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (§ 3). Wszelkie klauzule sporządzone z wyprzedzeniem są klauzulami pozbawionymi cechy indywidualnego uzgodnienia i okoliczności tej nie niweczy fakt, że konsument mógł znać ich treść. Uznanie, że treść danego postanowienia umownego została indywidualnie uzgodniona, wymagałoby wykazania, że konsument miał realny wpływ na konstrukcję niedozwolonego (abuzywnego) postanowienia wzorca umownego, zaś konkretny zapis był z nim negocjowany.

Nie można uznać tego za brak wyłączający w ogóle oprocentowanie pożyczki. Jest to brak skutkujący pomięciem tych zapisów umowy z niekorzyścią dla strony, która była autorem umowy pożyczki.

To oznacza, że Sąd przyjmuje jako umówione oprocentowanie pożyczki
w zakresie kwoty 88 509,84 zł – i w tym kierunku obowiązują w rozstrzygnięciu ustalenia biegłej, z których wynika, że nawet przy takim założeniu pozwany zalegał bankowi ze spłatą wymagalnych rat w dacie wypowiedzenia umowy, a więc tryb wypowiedzenia był skuteczny nie tylko formalnie, ale i materialnie (istniała podstawa do wypowiedzenia), lecz na datę wypowiedzenia umowy (8.10.2020 r.) stan długu pozwanych był niższy niż wskazany w pozwie i wynosił łącznie 82 403,52 zł. Z tych przyczyn powództwo zostało uwzględnione tylko do tej kwoty z żądaniem maksymalnych odsetek za opóźnienie (11,2%) od kwoty należności głównej – kapitału za okres od dnia następnego po dniu wypowiedzenia umowy do dnia 29 września 2021 r. tj. w kwocie 8 747,38 zł, co łącznie dało kwotę 91 150,90 zł, którą Sąd na podstawie na podstawie art. 720 § 1 k.c. i art. 481 § 1 i 2 ¹ k.c., zasądził z maksymalnymi odsetkami za opóźnienie (od dnia wniesienia pozwu). Bieg i wysokość nie były kwestionowane i nie budzą wątpliwości Sądu.

W części zawyżonej żądanie zapłaty podległo oddaleniu na podstawie art. 720 § 1 k.c. – jak w punkcie II wyroku.

O kosztach sądowych orzeczono na mocy art. 113 ust. 1 i 2 ustawy
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. (stosując stosunkowe rozdzielenie odpowiednio do wygranej).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. zaś o kosztach sądowych na podstawie art. 113 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 100 k.p.c. (stosując stosunkowe rozdzielenie odpowiednio do wygranej). Strona powodowa wygrała proces w 87% zaś pozwany w 13%.

Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Olsztynie poniósł tymczasowo koszty opinii biegłego w wysokości 1166,04 zł oraz koszty ustanowienia kuratora (radca prawny)
w wysokości przewyższającej zaliczkę powoda 2743,20 zł, łącznie 3909,24 zł. Koszty te na podstawie art. 113 ust 1 ww. ustawy Sąd nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od powoda – w stosunku jakim przegrał sprawę (13%) kwotę 508,20 zł oraz od pozwanego – w stosunku jakim przegrał sprawę (87 %) tj. kwotę 3401,04 zł. Koszty do ściągnięcia po danej stronie zostały doliczone następnie do poniesionych przez nią kosztów procesu.

W zakresie koszów procesu: powód poniósł koszty w wysokości: 4652 zł (opłata od pozwu), 5417 zł (wynagrodzenie pełnomocnika z opłatą skarbową), 2656,80 zł (zaliczka na kuratora), 3600 zł (koszty pełnomocnika w (...)), 508,20 zł (pozostałe koszty stosunkowo rozdzielone jak w akapicie poprzedzającym), czyli łącznie 14 711,64 zł, i wygrał proces w 87 %. Pozwany natomiast który wygrał proces w 13 %, poniósł koszty w wysokości: 3401,04 zł (pozostałe koszty stosunkowo rozdzielone jak w akapicie poprzedzającym). Po skompensowaniu kwot przypadających stronom pozwany winien zwrócić stronie powodowej kwotę 11 310,60 zł, o czym orzeczono
w punkcie V wyroku.

sędzia Rafał Kubicki