Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 marca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Ewa Oknińska
Protokolant:	sekretarz sądowy Alicja Pniewska,

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2024 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa Banku Spółdzielczego w N.

przeciwko G. T., I. T., J. I.

o zapłatę

I.zasądza solidarnie od pozwanych G. T. i I. T. oraz na zasadzie in solidum od pozwanej J. T.-I. na rzecz powoda Banku Spółdzielczego w N. kwotę 409.766,54 (czterysta dziewięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt sześć 54/100) zł, z zastrzeżeniem pozwanej J. I. prawa do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie jej odpowiedzialności do udziału wynoszącego ½ części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgę wieczystą Kw Nr (...),

przy czym spełnienie świadczenia przez solidarnie pozwanych G. T. i I. T. zwalnia pozwaną J. I. z obowiązku zapłaty tej kwoty, zaś spełnienie świadczenia przez pozwaną J. I. zwalnia solidarnie pozwanych G. T. i I. T. z obowiązku zapłaty;

II. zasądza solidarnie od pozwanych G. T. i I. T. na rzecz powoda Banku Spółdzielczego w N.:

- kwotę 206.104,62 (dwieście sześć tysięcy sto cztery 62/100) zł tytułem odsetek umownych za opóźnienie,

- odsetki za opóźnienie liczone od kwoty 409.766,54 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, jednakże nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczone od dnia 15.12.2022 r. do dnia zapłaty;

III. zasądza solidarnie od pozwanych G. T., I. T. i J. I. na rzecz powoda kwotę 31.306 zł tytułem kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty z zastrzeżeniem pozwanej J. I. prawa do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie jej odpowiedzialności do udziału wynoszącego ½ części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgę wieczystą Kw Nr (...).

sędzia Ewa Oknińska

Sygn. akt I C 1167/23

UZASADNIENIE

W dniu 30 grudnia 2022 r. powód Bank Spółdzielczy w N. wniósł pozew przeciwko pozwanym G. T. (dłużnikowi osobistemu), I. T. (dłużnikowi osobistemu) i J. I. (dłużnikowi rzeczowemu) domagając się, aby pozwani G. T. i I. T. solidarnie zapłacili razem z pozwaną J. I. na zasadzie in solidum na rzecz powoda:

1.  należność główną w kwocie 409.766,54 zł,

2.  odsetki umowne za opóźnienie od należności głównej naliczone za okres od 29.08.2017 r do 14.12.2022 r. w kwocie 206.104,62 zł,

3.  jej udziału dalsze odsetki umowne za opóźnienie od należności głównej liczone od 15.12.2022 r. do dnia zapłaty według zmiennej stopy procentowej obowiązującej w banku dla zadłużenia przeterminowanego w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP jednakże nie więcej niż maksymalne odsetki za opóźnienie,

4.  koszty procesu w tym koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych,

- z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej J. I. do przysługującego wynoszącego ½ nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgę wieczystą (...).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dnia 4 kwietnia 2012 r. strony zawarły umowę pożyczki Nr (...) na podstawie, której powód udzielił pozwanym pożyczki w wysokości 170.000,00 zł z ostatecznym terminem spłaty w dniu 12 kwietnia 2027 r. Następnie dnia 10 czerwca 2013 r. strony zawarły umowę kredytu mieszkaniowego w wysokości 280.000 zł z ostatecznym terminem spłaty w dniu 20 maja 2033 r. W związku z zaległościami w spłacie obu umów, strony zawarły w dniu 28.08.2014 r. ugodę bankową nr (...) regulującą spłatę zadłużenia z obu umów tj. 430.701,66 zł. Zadłużenie miało być spłacane w ratach miesięcznych zgodnie z harmonogramem spłat z ostatecznym terminem spłaty w dniu 21.08.2034 r. Ugoda ta została zabezpieczona hipoteką łączną do sumy 1.400.000 zł na pięciu nieruchomościach stanowiących własność pozwanej I. T., dla których Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgi wieczyste nr (...). Ponadto wierzytelności zabezpieczono na nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), stanowiącej wówczas własność A. T.. W związku ze śmiercią A. T. prawo własności nieruchomości w wyniku dziedziczenia przeszło na J. I. i G. T. w udziałach wynoszących po ½ części. Tym samym na skutek spadkobrania J. I. stała się dłużnikiem rzeczowym, odpowiadającym za dług powyższą nieruchomością do wysokości sumy hipotecznej.

Powód zaznaczył, że wobec zaległości w spłacie, podejmował działania windykacyjne, wzywając pozwanych do zapłaty długu. Kredytobiorcy uznali dług wobec banku i występowali do strony powodowej o wstrzymanie działań egzekucyjnych, deklarując spłatę długu. W związku z niewywiązywaniem się z warunków ugody, powodowy bank pismem z dnia 10.06.2016 r. wypowiedział umowę ugody z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia i wezwał pozwanych do spłaty zadłużenia. Jednocześnie proponował kredytobiorcom restrukturyzację zadłużenia w ramach polubownego załatwienia sporu. Pozwani G. T. i I. T. także po wypowiedzeniu ugody nie kwestionowali zadłużenia i wielokrotnie deklarowali jego spłatę, co dowodzi uznanie długów. G. T. już w dniu 1.07.2016 r. (w dniu doręczenia wypowiedzenia) wystąpił do banku z wnioskiem o odstąpienie czynności komorniczych, deklarując spłatę w ratach po 3.500,00 zł miesięcznie, a następnie pismem z 2.09.2016 r. w ratach po 4.200,00 zł miesięcznie. Następie 16.02.2017 r. pozwani G. i I. T. złożyli wniosek o restrukturyzację zadłużenia w wysokości 492.083,80 zł wynikającego z umowy ugody, natomiast bank nie rozpatrzył zawnioskowanej czynności pozytywnie. Kolejnymi oświadczeniem z dnia 22.01.2020 r. pozwani uznali swój dług, a pozwany G. T. dodatkowo pismami z 26.05.2020 r., 5.10.2020 r. Pismem z dnia 3.11.2022 r. powodowy bank zawiadomił pozwaną J. I. o dokonanym wobec pozwanych G. i I. T. wypowiedzeniu umowy ugody oraz wezwał ją do spłaty długu w terminie 14 dni, jednakże pozwana nie ustosunkowała się do pisma powoda. (pozew k. 4-7v. pismo z dnia 24.02.2023 r. –k. 103)

Powód pismem z dnia 13.04.2023 r. cofnął pozew w stosunku do pozwanej J. I. w części dotyczącej odsetek i podtrzymał żądanie zasądzenia od niej należności głównej w kwocie 409.766,54 zł oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, na zasadzie in solidum z pozwanymi, przy jednoczesnym ograniczeniu jej odpowiedzialności do przysługującego jej udziału wynoszącego ½ w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi KW (...). (pismo k.110-111)

Postanowieniem z dnia 16.06.2023 r. Sąd Okręgowy w Olsztynie umorzył postępowanie wobec J. I. w części dotyczącej żądania odsetek. (postanowienie k.134)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 16.06.2023 r. nakazano solidarnym dłużnikom G. T. i I. T., aby wraz z J. I., na zasadzie in solidum, zapłacili na rzecz powoda kwotę 409.766,54 zł tytułem należności głównej. Ponadto nakazano pozwanym I. T. i G. T. zapłacić solidarnie na rzecz powoda kwotę 206.104,62 zł tytułem odsetek umownych za opóźnienie oraz odsetki za opóźnienie liczone od kwoty 409.766,54 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP , jednakże nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczone od dnia 15.12.2022 r. do dnia zapłaty. (nakaz zapłaty k. 135-135v.)

Pozwana J. I. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zaskarżając nakaz zapłaty w całości. Domagała się oddalenia powództwa w całości, kwestionując roszczenie co do zasady i wysokości.

W uzasadnieniu zaprzeczyła, by roszczenie powoda wobec niej istniało oraz by roszczenie opisane w pozwie było wymagalne. W ocenie pozwanej wypowiedzenia ugody z dnia 10 czerwca 2016 r. skierowane do dłużników osobistych nie mogły odnieść żadnego skutku. Skoro bowiem umowa ugody nie przewidywała możliwości jej wypowiedzenia, to wypowiedzenie jej przez powoda pozostaje bezskuteczne. Ponadto pozwana wskazała, że wyciąg z ksiąg rachunkowych banku nie może stanowić skutecznego dowodu wskazującego na istnienie oraz wysokość zobowiązania. (sprzeciw k. 144-148)

P ozwani G. T. i I. T. wnieśli sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zaskarżając nakaz zapłaty w całości. Domagali się oddalenia powództwa w całości. Zaprzeczyli twierdzeniom strony powodowej, że:

- kredytobiorcy pismami z dnia 08.04.2015 r., 10.09.2015 r. i 20.01,2016 r. uznali dług.

- powód skutecznie wypowiedział umowę ugody, umowę kredytu oraz pożyczki,

- pozwani nie zakwestionowali zadłużenia i deklarowali jego spłatę,

- pozwani uznali swój dług w piśmie z 22.01.2020 r.,

- powód udowodnił roszczenie co do wysokości i zasadności, a także jego wymagalność.

Nadto pozwani podnieśli zarzuty braku wymagalności roszczenia powoda i braku udowodnienia roszczenia. Z ostrożności procesowej złożył zarzut przedawnienia roszczenia powoda podnosząc, że roszczenie przedawniło się z dniem 31 grudnia 2019 r.

W uzasadnieniu pozwani wskazali, że powód nie przedłożył żadnych dokumentów dotyczących wypowiedzenia umowy kredytu i umowy pożyczki. Przedmiotowa umowa ugody nie zawiera postanowień co do jej wypowiedzenia. Zatem wypowiedzenie z dnia 10.06.2016 r. jest bezprzedmiotowe i nie może wywierać żadnych skutków prawnych. Z ostrożności pozwani wskazali, że w/w pismo może być traktowane jako wezwanie do zapłaty. Dopiero po upływie tego terminu bank może złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Warunkiem skuteczności oświadczenia banku o wypowiedzeniu umowy kredytu jest uprzednie wezwanie kredytobiorcy zgodnie z art. 75c ust. 2 ustawy prawa bankowego. Dopiero bezskuteczny upływ terminów wskazanych w art. 75 c ust 1 i 2 ustawy albo odrzucenia wniosku restrukturyzacyjnego upoważnia bank do zawarcia ugody. Dodatkowo pozwani wskazali, że w oświadczeniu z dnia 10.06.2016 r. zastosowano konstrukcję warunkowego wypowiedzenia umowy (bank złożył oświadczenie o wypowiedzeniu pod rygorem braku spłaty). Warunkowe oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy jest niedopuszczalne i jako sprzeczne z prawem nie może wywołać skutku w postaci rozwiązania umowy kredytu.

Pozwani wskazali, że pisma z dnia 08.04.2015 r, 10.09.2015 r., 20.01.2016 r., zostały sporządzone przez pozwanego i odnoszą się do spłat rat wymagalnych na podstawie ugody, która wówczas obowiązywała, nie odnoszą się do całego roszczenia. Podnieśli, że oświadczenie z dnia 22.01.2020 r. zostało złożone w siedzibie banku pod wpływem błędu, zarówno co do wymagalności roszczenia, do skutecznego wypowiedzenia umowy ugody , jak również co do braku obowiązywania umowy kredytu mieszkalnego i pożyczki, a także braku spłacania zadłużenia w ratach ustalonych. Podkreślili, że gdyby strona powodowa nie zobowiązała pozwanych do złożenia takiego oświadczenia, a w szczególności o takiej treści, to by go nie złożyli. Powód nie poinformował pozwanych o przedawnieniu roszczenia i jego wysokości oraz celowo wprowadził w błąd pozwanych w celu zobowiązania ich do złożenia odpowiedniego oświadczenia. Bank wywołał błędną ocenę sytuacji u pozwanych, a tym samym z premedytacją dyktując treść oświadczenia z dnia 22.01.2020 r., co bez wątpienia stanowi chociażby dokładne określenie roszczenia głównego i kwoty odsetek na dzień poprzedzający złożenie pisma. Pozwani powzięli wiadomości o błędzie wskutek skierowania przez stroną powództwa, w tym na podstawie przedłożonych dokumentów oraz wydaniem nakazu zapłaty.

Ponadto pozwani wskazali, że wyciąg z ksiąg rachunkowych banku nie może stanowić skutecznego dowodu wskazującego na istnienie oraz wysokość zobowiązania.

(sprzeciw k. 155-174)

Sąd ustalił co następuję:

W dniu 4.04.2012 r. Bank Spółdzielczy w N. zawarł z G. T. i I. T. umowę pożyczki nr (...). Zgodnie z § 1 bank udzielił pożyczkobiorcom pożyczki w wysokości 170.000 zł na okres od 4.04.2012 r. do 12.04.2027 r., na dowolny cel. Zgodnie z § 1 ust. 5 i 6 pożyczka była oprocentowana według zmiennej stopy procentowej obowiązującej w okresach, za które naliczane są odsetki. Oprocentowanie pożyczki w dniu zawarcia umowy wynosiło 15,00 % w stosunku rocznym.

Według § 3 umowy, pożyczkobiorcy zobowiązali spłacić pożyczkę wraz z należnymi odsetkami w ratach malejących w terminach i kwotach określonych w harmonogramie spłat, dołączonym do umowy. Bank pobrał od pożyczkobiorcy prowizję na kwotę 850,00 zł co odpowiadało 0.50 % kwoty przyznanej pożyczki, celem jej wypłacenia. Zgodnie z § 6 umowy, całkowity koszt pożyczki wynosił 259.035,35 zł, łączna kwota wszystkich kosztów związanych z pożyczką wynosi 259.254,35, a rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosi 16,15 %.

Zabezpieczeniem spłaty pożyczki było m.in. ustanowienie hipoteki umownej do kwoty 250.000,00 zł na nieruchomości, stanowiącej własność A. T., dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi Księgę Wieczystą nr (...) , poręczenie cywilne udzielone przez A. T. (§ 7 umowy)

Zgodnie z § 9 ust. 3-4 umowy od kwoty kapitału niespłaconego w terminie bank będzie naliczać w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym, a w dniu podpisania umowy pożyczki odsetki te wynoszą 24,00 % w stosunku rocznym. W § 11 umowy strony zastrzegły, że bank może wypowiedzieć umowę pożyczki w całości lub w części z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia z powodu m.in. niespłacenia w terminie należności z tytułu udzielonej pożyczki.

Strony umowy pożyczki podpisały w dniu 10.06.2013 r. aneks nr (...), wprowadzając

oprocentowanie pożyczki od dnia podpisania aneksu 11,00% w stosunku rocznym.

(dowód: umowa pożyczki k.15-19, aneks – k. 22-22 v.)

W dniu 10.06.2013 r. Bank Spółdzielczy w N. zawarł z G. T. i I. T. umowę kredytu mieszkaniowego nr (...), na mocy której bank udzielił kredytobiorcom kredytu mieszkaniowego na kwotę 280.000,00 zł na okres od 10.06.2013 r. do 20.05.2033 r. Zgodnie z § 1 umowy, kredyt został udzielony na cel remontu budynków mieszkalnych położonych na nieruchomościach, objętych Kw Nr nr (...) i (...).

Kredyt był oprocentowany według zmiennej stopy procentowej obowiązującej w okresach za które naliczane są odsetki. Jego oprocentowanie w dniu podpisania umowy wynosiło 7,70 % w stosunku rocznym, a kwota odsetek dziennych 58,91 zł (§ 1 ust. 5 umowy). Szacunkowy łączny koszt odsetek, według § 1 ust. 7 umowy wynosił 268.167,46 zł. Całkowity koszt kredytu wyniosła 274.036,46 zł, a całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorców wyniosła 554.036,46 zł . Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wyniosła 8,25 % w skali roku jeżeli kredyt został wypłacony zgodnie z umową, a spłaty rat będą dokonywane terminowo. Według § 7 ust. 1 umowy, zabezpieczeniem spłaty kredytu stanowiła m.in. hipoteka umowna łączna do kwoty 500.000,00 zł, na nieruchomościach objętych księgami wieczystymi nr (...).

Strony w § 9 ust. 2 umowy postanowiły, że od kwoty kredytu znajdującego się na rachunku należności przeterminowanych, bank nalicza za każdy dzień zwłoki odsetki w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, co na dzień zawarcia umowy wyniosło 17,00% w stosunku rocznym.

Bank mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia z powodu niespłacenia w terminach określonych w umowie kredytu pełnych rat kredytu za co najmniej 2 kolejne okresy płatności, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie nie krótszym niż 7 dni. O wypowiedzeniu umowy bank zawiadamia na piśmie pod rygorem nieważności kredytobiorcę i inne osoby będące dłużnikami banku z tytułu zabezpieczenia kredytu za zwrotnym poświadczeniem odbioru, wyznaczając termin spłaty zadłużenia.

(dowód: umowa kredytu k. 26-28)

Pozwani G. T. i I. T. mieli problemy ze spłatą zobowiązań. W związku z powyższym w dniu 28.04.2014 r. Bank Spółdzielczy w N. zawarł z w/w pozwanymi ugodę bankową nr (...). Przedmiotem ugody były wierzytelności banku wynikające z umowy kredytu mieszkaniowego nr (...) z dnia 10.06.2013 r. i umowy pożyczki nr (...) z dnia 4.04.2012 r. Na dzień zawarcia umowy ugody stan zadłużenia wynosił łącznie 430.701,66 zł, a pozwani uznali w całości powyższe zadłużenie wobec banku. Strony w § 2 ustaliły warunki spłaty wierzytelności, gdzie zobowiązały się do zapłaty prowizji od kwoty zadłużenia podlegającego niniejszej ugodzie w kwocie 3.800,00 zł do dnia 20.09.2014 r. oraz do zapłaty pierwszej raty odsetkowej w kwocie 6.554,22 zł do dnia 20.10.2014 r. Pozostałą kwotę objętą ugodą dłużnicy zobowiązali się spłacić w 238 ratach miesięcznych kapitałowo-odsetkowych płatnych do 20 dnia każdego miesiąca, a całkowita spłata zadłużenia wraz z odsetkami i innymi kosztami nastąpić miała do dnia 21.08.2034 r. wg harmonogramu spłat będącego załącznikiem do ugody. Zabezpieczeniem spłaty zadłużenia objętego umową ugody strony ustanowiły m.in. hipotekę umowną łączną do kwoty 1.400.000,00 zł na nieruchomościach, objętych księgami wieczystymi nr (...).

Od wierzytelności objętych ugodą zgodnie z § 6 bank nalicza odsetki w stosunku rocznym według zmiennej stopy procentowej, ustaloną w oparciu o średnią stawkę Wibor dla depozytów 3M powiększoną o marżę bank. Na dzień podpisania umowy wysokość marży banku wynosiła 7,8 punkty procentowe.

Od kwoty kapitału niespłaconego w terminie bank nalicza odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP obowiązującej w okresie, za który odsetki są naliczane. W dniu podpisania umowy ugody odsetki te wynoszą 16,00% w stosunku rocznym.

W § 8 ugody strony postanowiły, że w przypadku nie wywiązania się dłużników z warunków ugody, bank bezzwłocznie wszczyna postępowanie egzekucyjne. Zgodnie z § 10 ust 1 ugody w przypadku niespłacenia w terminie raty zadłużenia lub gdy wpłacona kwota jest niższa od ustalonej w harmonogramie spłat, po 7 dniach od upływu płatności, bank wzywa dłużnika do uregulowania należności w nieprzekraczalnym 7 dniowym terminie.

Strony ugody postanowiły, że w sprawach nieuregulowanych w umowie, mają zastosowanie przepisy ustawy Prawo bankowe i kodeksu cywilnego.

(dowód: przesłuchanie członków zarządu powoda I. B. – k. 226 v, M. P. – k. 226 v., umowa ugody k. 32-34 v.)

W dniu 28.08.2014 r. I. T. złożyła oświadczenie, że w celu zabezpieczenia wierzytelności banku w kwocie 430.701,66 zł wynikającej z ww. ugody, ustanawia na rzecz banku hipotekę umowną łączną do kwoty 1.400.000 zł na nieruchomościach, objętych księgami wieczystymi nr (...).

Ponadto A. T. w dniu 28.08.2014 r. złożyła oświadczenie, że w celu zabezpieczenia wierzytelności banku w kwocie 430.701,66 zł wynikającej z ww. ugody, ustanawia na rzecz banku hipotekę umowną do kwoty 1.400.000,00 zł na nieruchomości, objętej księgą wieczystą Kw Nr (...).

(dowód: oświadczenie I. T. o ustanowieniu hipoteki 28.08.2014 k. 116, oświadczenie A. T. o ustanowieniu hipoteki 28.08.2014 k. 117)

Od 2015 r. pozwani G. T. i I. T. przestali regularnie spłacać zobowiązania. Pismem z dnia 8.04.2015 r. G. T. zwrócił się do powoda o wstrzymanie działań windykacyjnych ze względu na posiadane zadłużenie w spłacie wierzytelności z tytułu ugody w kwocie 8.173 zł i zobowiązał się do pokrycia zaległych rat do 30.04.2015 r. Następnie pismem z dnia 10.09.2015 r. G. T. i I. T. zwrócili się z prośbą o przedłużenie możliwości spłaty zadłużenia, nienaliczenie odsetek karnych oraz od odstąpienia od decyzji poddania go egzekucji komorniczej, ze względu na brak wypłaty przez ZUS zasiłku rehabilitacyjnego oraz brakiem zdolności do pracy. Ponownie pismem z dnia 20.01.2016 r. G. T. zwrócił się z prośbą o zaniechanie czynności windykacyjnych do 15.04.2016 r. Swoją prośbę podparł brakiem wypłaty przez ZUS zasiłku, stanem zdrowia oraz powodami osobistymi.

(dowód: pisma k.64- 67)

Pismami z dnia 10.06.2016 r. Bank Spółdzielczy w N. wypowiedział umowę ugody G. T. oraz I. T. ze względu na niewywiązanie się z warunków umowy ugody nr 3/2014 z dnia 28.08.2014 r. przedmiotem której były wierzytelności banku z umów kredytowych:

1.  umowa o kredyt mieszkaniowy nr (...) z dnia 10.06.2013 r.

2.  umowa pożyczki nr (...) z dnia 4.04.2012 r.

Bank wskazał, że wypowiada umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia. Przyczyną wypowiedzenia ww. umów jest brak obsługi zobowiązań z umowy ugody, które na dzień 10.06.2016 r. wynosiły:

1.  kapitał niewymagalny 418.389,11 zł,

2.  kapitał wymagalny 10.611,88 zł,

3.  odsetki niewymagalne 1.299,26 zł,

4.  odsetki wymagalne 48.724,95 zł.

W związku z powyższym wypowiedzeniem kredytobiorcy zobowiązani zostali do zwrotu należności wraz z należytymi bankowi odsetkami od zadłużenia przeterminowanego oraz prowizjami i opłatami do końca okresu wypowiedzenia. Po upływie okresu wypowiedzenia zadłużenie objęte wypowiedzeniem staje się wymagalne, a bank zaczyna naliczać odsetki w

wysokości obowiązującej w banku od zadłużenia przeterminowanego. Odsetki te na dzień wypowiedzenia wynosiły 9,88 % w stosunku rocznym. W związku z brakiem spłaty bank w trybie art. 75c prawa bankowego, wyznacza dodatkowo 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego wezwania na uregulowanie należności. Jednocześnie bank poinformował w wypowiedzeniu o możliwości złożenia przez kredytobiorców, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

(dowód: wypowiedzenia umowy wraz z potwierdzeniem odbioru 68-70v.)

Pismem z dnia 1.07.2016 r. G. T. zwrócił się z prośbą do banku o odstąpienie od czynności komorniczych. Ponadto podniósł, że byłby w stanie spłacać zadłużenie w ratach 3.500 zł miesięcznie.

(dowód: pismo k. 72)

Pismami z dnia 31.08.2016 r. Bank Spółdzielczy w N. ostatecznie wezwał do zapłaty I. T. i G. T., informując że upłynął okres wypowiedzenia umowy ugody nr 3/2014 z dnia 28.08.2014 r. Na dzień 31 sierpnia 2016 r. zobowiązania wynoszą 485.9065,22 zł. W związku z czym bank poinformował że kredytobiorcy zobowiązani są do zwrotu należności w ciągu 14 dni roboczych. Od zadłużenia wymagalnego bank nalicza odsetki w wysokości obowiązującej w banku dla zadłużenia przeterminowanego, a odsetki te wynoszą 14,00% w stosunku rocznym.

(dowód: wezwanie do zapłaty k.78-79v.)

G. T. pismem z dnia 2.09.2016 r. zobowiązał się do wpłaty 4.200 zł do 20 dnia każdego miesiąca od 20.10.2016 r. przez okres 3 miesięcy. Ponadto zobowiązał się, że po tym okresie dostarczy zaświadczenie o zarobkach i wniosek o restrukturyzację zadłużenia.

(dowód: pismo k. 73)

W dniu 16.02.2017 r. do banku został złożony przez I. i G. T. wniosek o restrukturyzację zadłużenia (nr wniosku (...)). Pozwani wskazali, że całkowita kwota zobowiązania wynosi 492.083,80 zł. Bank odrzucił wniosek o restrukturyzację.

(dowód: wniosek o restrukturyzację k.75-77, pisma powoda z 06.03. (...). – k. 196-197)

Pismem z dnia 11.07.2018 r. G. T. zwrócił się do Banku Spółdzielczego w N., że w przypadku otrzymania zgody na wykreślenie hipoteki z KW (...) i sprzedaży mieszkania przy ulicy (...), wpłaci środki w kwocie 210.000,00 zł na spłatę zadłużenia z tytułu umowy ugody nr 3/2014.

(dowód: pismo k. 74)

Pismami z dnia 2.08.2019 r. powód wezwał do zapłaty zadłużenia z tytułu zawartej ugody, która przestała być obsługiwana od 2.08.2016 r. Stan zadłużenia na dzień 2.08.2019 r. wynosił:

1.  kapitał wymagalny 409.766,54 zł,

2.  odsetki naliczone do 1.08.2019 r. 79.157,79 zł,

W związku z brakiem spłaty bank w trybie art. 75c prawa bankowego, wyznaczył dodatkowo 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego wezwania na uregulowanie należności. Jednocześnie bank poinformował w wezwaniu o możliwości złożenia przez kredytobiorców, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

(dowód: wezwania do zapłaty k. 80-83)

Pismami z dnia 15.10.2019 r. powód ponownie wezwał do zapłaty dłużników G. T. i I. T.. Stan zadłużenia na dzień 15.10.2019 r. wynosił:

1.  kapitał wymagalny 409.766,54 zł,

2.  odsetki naliczone do 14.10.2019 r. 87.465,38 zł.

W związku z brakiem spłaty bank w trybie art. 75c prawa bankowego, wyznaczył dodatkowo 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego wezwania na uregulowanie należności. Jednocześnie bank poinformował w wezwaniu o możliwości złożenia przez kredytobiorców, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

(dowód: wezwanie do zapłaty k.84-87)

W dniu 22.01.2020 r. odbyło się spotkanie w banku, w którym uczestniczyli G. T., I. T., pracownik banku (...) i członkowie zarządu M. P. i I. B.. Wymienieni rozmawiali na temat spłat zaległości, G. T. i I. T. chcieli załatwić sprawę ugodowo i wyrażali wolę spłaty zadłużenia. Ł. K. doręczył im wydruk z systemu, z którego wynikały kwoty zadłużenia. Ponadto wskazał im co musi zawierać oświadczenie o uznaniu długu, jeżeli chcą dobrowolnie spłacić zobowiązanie. Pozwani G. T. i I. T. sporządzili wówczas pismo, w którym uznali swój wymagalny dług na kwotę 409.766,54 zł oraz odsetki naliczone do dnia 21.01.2020 r. 98.573,15 zł. Ponadto oświadczyli, że mając na uwadze wolę spłaty tego zadłużenia zrzekają się z możliwości zarzutu przedawnienia.

(dowód: zeznania świadka Ł. K. – k. 225 v. – 226, pismo k. 92, przesłuchanie członków zarządu powoda I. B. – k. 226 v., M. P. – k. 226 v. -227 )

Pismem z dnia 26.05.2020 r. G. T. uznając swoje zadłużenie w kwocie 518.192,00 zł zobowiązał się do uiszczania wpłat w kwocie 4.500 zł do 10 dnia każdego miesiąca począwszy od 10.08.2020 r.

(dowód: pismo k. 93)

W dniu 30.12.2020 r. zmarła A. T.. Prawo własności nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...), w wyniku dziedziczenia przeszło na J. I. i G. T. w udziałach wynoszących po ½ części.

(dowód: odpis skróconego aktu zgonu k.36, odpis księgi wieczystej – k 62-63))

Pismami z dnia 12.05.2021 r. bank wezwał do zapłaty pozwanych G. T. i I. T.. Stan zadłużenia na dzień 12.05.2021 r. wynosił:

1.  kapitał wymagalny 409.766,54 zł

2.  odsetki naliczone do 11.05.2021 r. 116.360,13 zł.

3.  koszty sporządzenia wyceny 2.214,00 zł.

4.  zaległa prowizja 105,84 zł.

Bank zaznaczył, że od 12.05.2021 r. dalsze należne bankowi odsetki umowne od kwoty należności głównej naliczane będą w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, która na dzień wysłania pisma wyniosła 2,00%. W związku z brakiem spłaty bank w trybie art. 75c prawa bankowego, wyznaczył dodatkowo 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego wezwania na uregulowanie należności. Jednocześnie bank poinformował w wezwaniu o możliwości złożenia przez kredytobiorców, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania niniejszego pisma, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

(dowód: wezwanie do zapłaty k. 88-90v)

Pismem z dnia 29.01.2022 r. pełnomocnik pozwanego złożył do banku wniosek o przesłanie kserokopii dokumentów dotyczących umowy kredytu, umowy pożyczki, ugody bankowej z 28.08.2014 r. i wypowiedzenia ugody. Powód w dniu 17.03.2022 r. doręczył pełnomocnikowi pozwanego kserokopię żądanych dokumentów oraz uznanie długu z dnia 22.01.2020 r

(dowód: pismo z 29.01.2022 r. – k. 200, pismo z 1.03.2022 r. wraz z potwierdzenie odbioru –k. 201 – 202)

W dniu 15 grudnia 2022 r. bank wystawił wyciąg z ksiąg bankowych. Stwierdził w nim wysokość zobowiązania pozwanych G. T. i I. T. na kwotę 615.871,16 zł. Na wskazaną wyżej kwotę składały się:

- należność główna w kwocie: 409.766,54 zł

- odsetki umowne naliczone do 14.12.2022 r. w kwocie 206.104,62 zł.

(dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 97, rejestr spłat)

Powód pismem z dnia 03.11.2022 r. (doręczonym w dniu 07.11.2022 r.) wezwał J. I. jako dłużnika rzeczowego do zapłaty długu wynikającego z ugody. Poinformował, że ugoda została wypowiedziana wobec nie regulowania przez G. T. i I. T. spłat zgodnie z ustalonym harmonogramem.

(dowód: pismo wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 95-96)

Pismami z dnia 24.07.2023 r . pozwani I. T. i G. T. złożyli oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego dnia 22.01.2020 r. Podali, że w chwili składania oświadczenia, działali pod wpływem błędu co do istotnej treści czynności prawnej, działali w mylnym przekonaniu, że nie mogą spłacać rat kredytu i umowy pożyczki i że wypowiedzenie (nieskuteczne) umowy powoduje wymagalność całego roszczenia. Wskazali, że zostali przez przedstawiciela banku wprowadzeni w błąd, poprzez podyktowanie dokładnej treści oświadczenia, które podpisali wraz z dokładnym określeniem kwot w celu utrzymania dobrych relacji z bankiem. Ponadto bank nie wskazał negatywnych skutków ani stanu faktycznego, obowiązującego na dzień podpisania oświadczenia.

Powyższe oświadczenia doręczono powodowi w dniu 26 lipca 2023 r.

(dowód: oświadczenia z 24.07.2023 r. – k. 179-182, potwierdzenie nadania i wydruk: śledzenie przesyłek -k. 222-223 )

Sąd zważył, co następuje:

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o przedłożone przez powoda dokumenty, których wiarygodność nie została skutecznie podważona przez pozwanego. Ponadto Sąd uwzględnił zeznania świadka Ł. K. i członków zarządu powoda uznając je za wiarygodne. Zeznania wymienionych osób znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, ponadto nie zostały skutecznie podważone przez pozwanych.

Wskazać należy, że pozwani pomimo wezwania na dwa terminy rozpraw w celu przesłuchania, nie stawili się i nie złożyli usprawiedliwienia nieobecności. Z tych przyczyn Sąd na podstawie art. 302 § 1 k.p.c. ograniczył dowód z przesłuchania stron do przesłuchania powoda.

Odnosząc się do zasadności roszczenia, wskazać należy, że powoda i pozwanych I. T. i G. T. łączyły umowa pożyczki z dnia 4 kwietnia 2012 r. oraz umowa kredytu mieszkaniowego z dnia 10 czerwca 2013 r. W związku z zaległościami w spłacie obu umów, strony zawarły w dniu 28.08.2014 r. ugodę regulującą spłatę zadłużenia z obu umów. Celem ugody były wzajemne ustępstwa w zakresie istniejących między stronami stosunków prawnych. Strony uregulowały spłatę obu zobowiązań i przedłużyły termin spłaty w celu zapewnienia pozwanych wykonania zobowiązań. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 lutego 2022 r., (...) (...) mimo, że ugoda może nawet znacząco ingerować w pierwotną treść praw i obowiązków stron, nie tworzy zazwyczaj – inaczej niż odnowienie (art. 506 k.c.) nowego stosunku prawnego, będącego samodzielną i odrębną podstawą zobowiązania. Podstawą tą jest w dalszym ciągu stosunek prawny objęty ugodą, jakkolwiek w zmienionym kształcie.

Niewątpliwie pozwani I. T. i G. T. nie wywiązywali się ze spłaty rat uzgodnionych w ugodzie. Z dowodów w postaci pism pozwanego oraz pisma pozwanych z 10.09.2005 r., wynika, że pozwani zaprzestali regularnie spłacać zobowiązania.

Zatem istniały podstawy do wypowiedzenia umów łączących strony przez bank, gdyż pozwani I. T. i G. T. nie dotrzymali warunków spłaty rat wskazanych w ugodzie. W piśmie z dnia 10 czerwca 2006 r. stanowiącym wypowiedzenie umowy podano podstawę wypowiedzenia tj. niewywiązanie się pozwanych z warunków umowy ugody nr (...) z dnia 28.08.2014 r. przedmiotem której były wierzytelności banku z umowy o kredyt mieszkaniowy nr (...) z dnia 10.06.2013 r. i umowy pożyczki nr (...) z dnia 4.04.2012 r. W piśmie wskazano kwotę zaległości.

Podzielając pogląd wyrażony przez (...) w wyroku z 31.03.2022 r., (...), wskazać należy – przenosząc to na grunt sprawy niniejszej – że z uwagi na wcześniejszą korespondencję pozwanych, okoliczność wypowiedzenia umowy przez powoda nie sposób było uznać za zdarzenie nagłe. Pozwani mieli wiedzę odnośnie tego, że posiadają zaległości w powodowym banku. Istotnym pozostaje również, że treść pisma z dnia 10 czerwca 2016 r. została ukształtowana w sposób jasny i niebudzący wątpliwości, co do tego jakie zawiera oświadczenia powoda i jakie wywoła skutki (wezwanie do zapłaty, wypowiedzenie). Była w nim przedstawiona chronologia ich wystąpienia, ale także wszystkie ewentualne zmiany w ukształtowaniu stosunku łączącego strony w przypadku braku dokonania spłaty zadłużenia zostały przedstawione, co czyniło sens pisma i zawartych w nim oświadczeń powoda zrozumiałym co do ukształtowania stosunków stron. W tej sytuacji nie można uznać, aby dokonanie wypowiedzenie czyniło sytuację pozwanych I. T. i G. T. niejednoznaczną.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie właśnie taka sytuacja miała miejsce, zatem należało przyjąć, że doszło do skutecznego rozwiązania umowy kredytu i pożyczki, a wypowiedzenie nie jest dotknięte sankcją nieważności. Pismo z dnia 10 czerwca 2016 r. nie sposób uznać go na dokonane pod warunkiem. Wypowiedzenie przedmiotowych umów miało charakter jednoznaczny, nie prowadzący do niestabilności sytuacji pozwanych. Dochodzenia przez wierzyciela zapłaty w stosunku do dłużników nie można też rozpatrywać w kategoriach sprzeczności z zasadami współżycia społecznego w sytuacji, gdy umowa została zawarta z zachowaniem zasady ekwiwalentności świadczeń (por. wyrok (...) z 31.03.2022 r., (...) LEX nr (...)).

Nie zasługiwał również na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 75c ustawy Prawo bankowe. Zgodnie z tym, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu, o którym mowa, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Wykładnia funkcjonalna przepisu art. 75c ustawy prawa bankowego prowadzi do wniosku, że jest to przepis semidyspozytywny, co oznacza, że może zostać zmieniony w umowie albo osobnym porozumieniu jedynie na korzyść kredytobiorcy. Ratio legis art. 75c ustawy prawa bankowego polega na tym, aby ułatwić kredytobiorcom oraz pożyczkobiorcom spłatę kredytu lub pożyczki w przypadku pojawienia się trudności i uniknięcia najdotkliwszego skutku, jakim jest wypowiedzenie umowy i postawienie całej należności w stan natychmiastowej wymagalności. Uwzględnia to także prokonsumencki aspekt wykładni przepisów prawa.

W piśmie z 10.06.2016 r. poinformowano pozwanych o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację, jak i okres wypowiedzenia, a także sposób liczenia okresu wypowiedzenia. Połączenie w jednym piśmie wezwania do zapłaty, informacji o możliwości restrukturyzacji zadłużenia oraz wypowiedzenia umowy jest prawnie dopuszczalne i nie niweczy intencji ustawodawcy wynikających z treści art. 75c ustawy prawa bankowego (por. wyrok (...) z 17.07.2020 r., (...), LEX nr (...)). Podkreślić należy, że treść art. 75c ust. 1 prawa bankowego nie nakazuje, aby czynność wezwania do zapłaty fizycznie wyodrębniona i miała samodzielny charakter. Zresztą z korespondencji pozwanych wynika, że pozwani wiedzieli, że posiadają zadłużenie oraz, że bank podjął działania windykacyjne. Pozwany w piśmie z dnia 8.04.2015 r. zwrócił się do powoda o wstrzymanie działań windykacyjnych ze względu na posiadane zadłużenie w spłacie wierzytelności z tytułu ugody, wskazując wysokość zadłużenia (kwota 8.173 zł). Następnie pismem z dnia 10.09.2015 r. G. T. i I. T. zwrócili się z prośbą o przedłużenie możliwości spłaty zadłużenia.

W ocenie Sądu nie doszło więc do naruszenia wspomnianego przepisu ustawy prawa bankowego.

Odnosząc się do wysokości dochodzonego roszczenia, niewątpliwie wyciąg z ksiąg banku jest dokumentem prywatnym i podlega ocenie razem ze wszystkimi innymi dowodami, w myśl reguł wynikających z art. 233 k.p.c. Pozwani nie wskazali żadnych konkretnych zarzutów co do wyliczenia banku w zakresie wysokości zobowiązania. Podkreślić także należy, że pozwani nie kwestionowali braku spłaty spornego zadłużenia, nie twierdzili nawet aby dokonali spłaty zobowiązania w większej wysokości niż uwzględniona przez powoda. Powód dołączył rejestr spłat, którego pozwani nie kwestionowali. Z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy wynika, że pozwani występowali do powoda o wstrzymanie działań windykacyjnych i umożliwienie im dobrowolnej spłaty. W żadnych z pism nie kwestionowali wysokości zadłużenia.

Pozwani G. T. i I. T. złożyli w dniu 22.01.2020 r. oświadczenie, w którym uznali swój wymagalny dług na kwotę 409.766,54 zł oraz odsetki naliczone do dnia 21.01.2020 r. 98.573,15 zł. Pozwani złożyli oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych powyższego oświadczenia woli złożonego dnia 22.01.2020 r.

Zgodnie z art. 84 § 1 k.c. w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. W § 2 art. 84 k.c. można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).

W ocenie Sądu pozwani nie wykazali, aby w chwili składania oświadczenia woli działali pod wpływem błędu co do istotnej treści czynności prawnej. Jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, oświadczenie zostało złożone w banku. G. T. i I. T. chcieli załatwić sprawę ugodowo i wyrażali wolę spłaty zadłużenia. Ł. K. doręczył im wydruk z systemu, z którego wynikały kwoty zadłużenia. Ponadto wskazał im, co musi zawierać oświadczenie o uznaniu długu, jeżeli chcą dobrowolnie spłacić zobowiązanie. Pozwani wiedzieli jakie posiadają zadłużenie. Już we wniosku restrukturyzacyjnym z dnia 16.02.2017 r. I. T. i G. T. podali, że całkowita kwota zobowiązania wynosi 492.083,80 zł. Niewątpliwie pozwani już od 2015 r. nie spłacali terminowo zobowiązań. W niniejszym zaś postępowaniu nie wykazali, aby okoliczności wskazane w oświadczeniu przedstawiały się inaczej niż w rzeczywistości.

Wobec powyższego Sąd na podstawie art. 720 k.c. i art. 69 ustawy Prawo bankowe zasądził od pozwanych na rzecz powoda żądane w pozwie kwoty.

Analizując zasadność roszczenia w stosunku do pozwanej J. I. wskazać należy, że zgodnie z art. 65 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości przed wierzycielem osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka). Z kolei po myśli art. 75 tej ustawy, zaspokojenie wierzyciela hipotecznego następuje według przepisów o sądowym postępowaniu egzekucyjnym, chyba, że z nieruchomości dłużnika prowadzona jest egzekucja przez administracyjny organ egzekucyjny.

Jak wynika z powyższego, podstawowym uprawnieniem wierzyciela z tytułu hipoteki – ograniczonego prawa rzeczowego jest prawo dochodzenia zaspokojenia z obciążanej nieruchomości, a podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy przeciwko właścicielowi obciążonej nieruchomości. Taki tytuł należy uzyskać przeciwko właścicielowi nieruchomości obciążonej hipoteką także wtedy, gdy nie jest on dłużnikiem osobistym z tytułu zabezpieczonej wierzytelności. Obligatoryjność tego trybu wymusza uzyskanie przez wierzyciela tytułu wykonawczego, jako że tytuł ten jest podstawą każdej egzekucji (art. 776 k.p.c.). Wedle jednolitego stanowiska judykatury, powództwo wierzyciela hipotecznego przeciwko właścicielowi obciążonej nieruchomości jest powództwem o zasądzenie świadczenia pieniężnego zarówno w przypadku, gdy jest on dłużnikiem osobistym, jak i wtedy, gdy odpowiada tylko rzeczowo (por. wyrok(...) z dnia 16 lipca 2003 r. (...)).

Podstawowym uprawnieniem wierzyciela jest prawo dochodzenia zaspokojenia z obciążonej nieruchomości, bez względu na to czyją stała się własnością i bez względu na to, czy pomiędzy wierzycielem hipotecznym a dłużnikiem rzeczowym (właścicielem obciążonej nieruchomości) istnieje stosunek obligacyjny. Sens hipoteki wyraża się właśnie w tym, że jeżeli dłużnik osobisty nie spełnia należnego świadczenia pieniężnego, wierzyciel może wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi rzeczowemu. Przedtem powinien jednak uzyskać przeciwko niemu tytuł wykonawczy (por. wyrok (...) z 25 sierpnia 2004, sygn. akt (...), Lex Polonica numer (...)).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy zauważyć, że

A. T. w dniu 28.08.2014 r. złożyła oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na nieruchomości, objętej księgą wieczystą Kw Nr (...) w celu zabezpieczenia wierzytelności banku w kwocie 430.701,66 zł wynikającej z ugody. Następnie pozwana J. I. stała się właścicielem udziału wynoszącym ½ w nieruchomości.

Zgodnie z treścią art. 78 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, wypowiedzenie jest skuteczne względem właściciela nieruchomości niebędącego dłużnikiem osobistym, gdy było dokonane w stosunku do niego. Ustawa jednak nie rozstrzyga, w jakiej formie wypowiedzenie winna nastąpić. W ocenie Sądu należy przyjąć, że skoro wierzytelność zabezpieczona hipoteką wynika z czynności prawnej zawartej na piśmie, to taką samą formę powinna mieć wypowiedzenie wierzytelności. Uzależnienie skuteczności wypowiedzenia względem właściciela nieruchomości (dłużnika odpowiadającego rzeczowo) niebędącego dłużnikiem osobistym od dokonania wypowiedzenia w stosunku do niego oznacza, że wypowiedzenie uważa się za złożone z chwilą, gdy doszło do niego w taki sposób, że mógł zapoznać się z ego treścią (art. 61 k.c.). W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie, takie wypowiedzenie zostało dokonane przez powoda pismem z dnia 03 listopada 2022 r .

Zgodnie z art. 69 u.k.w.h. hipoteka zabezpiecza mieszczące się w sumie hipoteki roszczenia o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenie o świadczenia uboczne, jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

Z przedłożonego przez powodową oświadczenia dłużnika rzeczowego wynika, że hipoteka została ustanowiona w celu zabezpieczenia wierzytelności głównej, odsetek umownych, kosztów sądowych i innych należności

Skoro pozwani G. T. i J. T. nie wywiązali się z obowiązku terminowej spłaty udzielonego przez powoda kredytu i pożyczki, wierzytelność powoda w stosunku do nich stała się w całości wymagalna. Z dokumentów tych wynika także, że aktualne zadłużenie z tytułu niespłaconej należności głównej wynosi 409.766,54 zł.

W związku z powyższym, skoro dłużnicy osobiści nie spełnili należnego świadczenia pieniężnego, strona powodowa może skutecznie domagać się od pozwanej zaspokojenia zobowiązania wynikającego z przedmiotowej umowy.

Mając na uwadze powyższe rozważania, na podstawie art. 75 u.k.w.h. i 69 u.k.w.h. Sąd zasądził od pozwanej J. I. na rzecz powoda żądaną kwotę, z prawem pozwanej do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności jako dłużnika rzeczowego do udziału w nieruchomości.

W związku z wejściem w użycie ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustawach (Dz.U.2018.1104 z dnia 8 czerwca 2018 r.), Sąd zobowiązany jest z urzędu badać kwestie przedawnienia w sporze przeciwko konsumentowi. Ponadto pozwani I. T. i G. T. złożyli zarzut przedawnienia roszczeń powodów. Niewątpliwie pozwanych należy uważać za konsumentów. Zgodnie bowiem z treścią art. 22 ¹ k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Jak wynika z dokumentów, pozwani I. T. i G. T. od 2015 r. posiadali zadłużenie. Na skutek wniosku o restrukturyzację zadłużenia z dnia 16.02.2017 r. doszło do przerwania terminu przedawnienia. W piśmie bowiem wskazali, że całkowita kwota zobowiązania wynosi 492.083,80 zł. Ponadto w dniu 22 stycznia 2020 r. uznali dług.

Oznacza to, że w niniejszej sprawie nie doszło do przedawnienia roszczenia, nie upłynął bowiem okres 3 letni od dnia wymagalności roszczenia (zgodnie z art. 118 k.c. koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego).

Ponadto z uwagi na okoliczność zabezpieczenia spłaty zobowiązania zaciągniętego przez pozwanych hipoteką ma zastosowanie art. 77 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece. Zgodnie z treścią wskazanego przepisu upływ terminu przedawnienia nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia. W zdaniu drugim ogranicza jednak dokonany wyłom w działaniu instytucji przedawnienia wskazując, że przepisu tego nie stosuje się do roszczenia o świadczenia uboczne.

Z tych przyczyn na podstawie powołanych przepisów zasądzono:

I solidarnie od pozwanych G. T. i I. T. oraz na zasadzie in solidum od pozwanej J. T.-I. na rzecz powoda Banku Spółdzielczego w N. kwotę 409.766,54 (czterysta dziewięć tysięcy siedemset sześćdziesiąt sześć 54/100) zł, z zastrzeżeniem pozwanej J. I. prawa do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie jej odpowiedzialności do udziału wynoszącego ½ części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgę wieczystą Kw Nr (...),

przy czym spełnienie świadczenia przez solidarnie pozwanych G. T. i I. T. zwalnia pozwaną J. I. z obowiązku zapłaty tej kwoty, zaś spełnienie świadczenia przez pozwaną J. I. zwalnia solidarnie pozwanych G. T. i I. T. z obowiązku zapłaty (pkt I wyroku)

II solidarnie od pozwanych G. T. i I. T. na rzecz powoda Banku Spółdzielczego w N.:

- kwotę 206.104,62 (dwieście sześć tysięcy sto cztery 62/100) zł tytułem odsetek umownych za opóźnienie,

- odsetki za opóźnienie liczone od kwoty 409.766,54 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, jednakże nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczone od dnia 15.12.2022 r. do dnia zapłaty (pkt II wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o treść art. 98 k.p.c., mając na względzie wynik procesu. Powód poniósł następujące koszty: opłata sądowa od pozwu w kwocie 20.489 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 10.800 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł (łącznie 31.306 zł). Z tych przyczyn zasądzono solidarnie od pozwanych G. T., I. T. i J. I. na rzecz powoda kwotę 31.306 zł tytułem kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty. Ponadto pozwanej J. I. przysługuje prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie jej odpowiedzialności do udziału wynoszącego ½ części w nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Nidzicy prowadzi księgę wieczystą Kw Nr (...).

sędzia Ewa Oknińska