Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Rafał Kubicki
Protokolant:	sekretarz sądowy Piotr Ruciński

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2025 r. w Olsztynie na rozprawie

sprawy z powództwa H. R.

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz powódki H. R. kwotę 119 011,14 zł (sto dziewiętnaście tysięcy jedenaście złotych czternaście groszy) z odsetkami za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych w rozumieniu art. 481 § 2 ¹ k.c. od kwot:

- 70 550,86 zł – za okres od 1 lipca 2023 r. do dnia zapłaty,

- 48 460,28 zł – za okres od 2 listopada 2023 r. do dnia zapłaty,

II.  wyrokowi w punkcie I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 98549,26 zł (dziewięćdziesiąt osiem tysięcy pięćset czterdzieści dziewięć złotych dwadzieścia sześć groszy),

III.  zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz powódki H. R. kwotę 11 368 zł (jedenaście tysięcy trzysta sześćdziesiąt osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie za okres od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia
o kosztach procesu do dnia zapłaty.

sędzia Rafał Kubicki

Sygn. akt I C 1358/24

UZASADNIENIE

Powódka H. R. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S. sp.
z o.o. w W. kwoty 119 011,14 zł z odsetkami za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych od kwoty 37 013,76 zł i 33 537,10 zł od 1 lipca 2023 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 26 432,88 zł i 22 027,40 zł od 2 listopada 2023 r. do dnia zapłaty.
W uzasadnieniu wskazała, że jej mąż - J. R. zawarł z pozwanym dwie umowy pożyczki tj. z 25.09.2019 r. na kwotę 100 000 zł oraz z 10.02.2020 r. na kwotę 220 000 zł. J. R. zmarł 22 stycznia 2021 r., a jego spadkobiercami w udziale po ½ części zostały żona – powódka H. R. oraz córka D. R.. W 2022 r. obie pożyczki miały być w całości zwrócone - co jednak nie nastąpiło. Strony zawarły porozumienie, zgodnie z którym pozwany miał zwrócić powódce kwotę 31 104 zł netto (37 013,76 brutto) - równowartość odsetek za dwa roczne okresy odsetkowe w terminie do końca czerwca 2023. Powódka nie otrzymała tej kwoty, mimo upomnień kierowanych do pozwanego. Ponadto na podstawie porozumienia powódka pożyczyła pozwanemu na okres do dnia 31 października 2024 r. kwotę 240 000 zł, stanowiącą przypadającą jej część
(w ramach ustaleń z D. R.) kwot głównych pożyczek udzielnych przez jej (...). Odsetki miały być naliczane w tej wysokości od dnia zawarcia porozumienia-nowacji
i miały być wypłacone w terminach: 31.10.2023 oraz 31.10.2024 r. Pozwany nie uregulował odsetek. Niezależnie od powyższego w czerwcu 2021 r. powódka nabyła (...) pozwanej spółki. Łączna cena emisyjna wynosiła 200 000 zł. Na mocy porozumienia z 30 listopada 2022 r. Strony ustaliły, że pozwany zwróci powódce kwotę 33 537,10 zł brutto
(28 192,44 zł netto) - równowartość należnych jej odsetek drugi i trzeci kupon odsetkowy,
tj. od 25.07.2020 do 25.07.2022 r. Zwrot ten miał nastąpić w terminie do końca czerwca 2023 roku jednak powódka go nie otrzymała. Ponadto na podstawie porozumienia powódka pożyczyła pozwanemu na okres do dnia 31 października 2024 r. kwotę 200 000 zł. Odsetki miały być naliczane w tej wysokości od dnia zawarcia porozumienia-nowacji i miały być wypłacone w terminach: 31.10.2023 oraz 31.10.2024 r. Pozwany nie uregulował odsetek. Powódka wskazała, że na jej roszczenie składają się następujące kwoty: kwota 31 104 zł netto (37 013,76 zł brutto); kwota 26 432,88 zł brutto- oprocentowanie pożyczki (12%)
za okres 30.11.2022-31.10.2023; kwota 28 182,44 zł netto (33 537,10 zł brutto); kwota
22 027,40 zł brutto- oprocentowanie pożyczki (12%) za okres 30.11.2022 - 31.10.2023 r.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz pozwanego kosztów postępowania. Wskazał, że wyliczenia pozwu są nieprawidłowe. W jego ocenie, zgodnie z nowacją dot. pożyczki 240 000 zł powódce należna jest kwota równa
wysokości 31 104 zł netto (brutto 38 400 zł) na dzień 31.06.2023 r., która to kwota stanowi odsetki należne, wcześniej niewypłacone spadkodawcy. Pierwsze odsetki od kwoty pożyczki 240 000 zł w wysokości 12,00 % brutto, zgodnie z warunkami nowacji wynoszą 21 410,63 zł. netto (brutto 26 432,88 zł), liczone za okres od 30.11.2022 roku do 31.10.2023 roku. Zgodnie z nowacją dot. pożyczki 200 000 zł powódce należna jest kwota równa wysokości 28 192,44 zł netto (brutto 34 805,48 zł) na dzień 30.06.2023 г. Pierwsze odsetki od kwoty pożyczki 200 000 zł. w wysokości 12,00 % brutto, zgodnie z warunkami nowacji wynoszą 17 842,19 zł. netto (brutto 22 027,40 zł) liczone za okres od 30.11.2022 roku do 31.10.2023 roku.
W ocenie pozwanego powódka mogłaby domagać się jedynie kwoty w sumie równej wysokości 98 549,26 zł netto (31 104,00 + 21 410,63 + 28 192,44 + 17 842,19 netto).

Na rozprawie w dniu 19.12.2024 r. pozwany wskazał, że uznaje roszczenie do kwoty 98 549,26 zł. Powódka przyznała natomiast, że zgadza się suma netto wierzytelności powódki wobec pozwanego tj. 98 549,26 zł netto. Wskazała jednak, że zasądzane w wyroku powinny być sumy brutto, a dobrowolna realizacja wyroku przez pozwanego powinna polegać na wypłaceniu kwoty netto i odciągnięciu zaliczki na podatek.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie był bezsporny.

Mąż powódki - J. R., zawarł z pozwaną spółką dwie umowy pożyczki
z 25.09.2019 r. na kwotę 100 000 zł oraz z 10.02.2020 r. na kwotę 220 000 zł. Oprocentowanie pożyczek wynosiło 8% w skali roku. Terminem spłaty pożyczek miał być 26.09.2022 r. (k. 15-18). J. R. zmarł 22 stycznia 2021 r., a jego spadkobiercami były żona H. R. (powódka) i córka D. R. (obecnie D. R.), każda w nich w udziale ½ części (k. 25-27). Spłata pożyczek w umówionym terminie jednak nie nastąpiła. W związku z tym, powódka zawarła z pozwaną spółką porozumienie nowacyjne z 30 listopada 2022 r. (k. 19-21), dotyczące spłaty wierzytelności wobec niej – jako spadkobiercy pierwotnego pożyczkobiorcy. Strony ustaliły, że pozwana spółka zobowiązuje się do wypłaty na rzecz H. R. świadczenia pieniężnego
w kwocie równej przypadającej jej części z tytułu należnych odsetek po J. R.
w kwocie równej w całości z obu przedmiotowych umów pożyczek tj. 31.104,00 PLN netto
w terminie do dnia 31.06.2023 roku. Powódka oświadczyła, że kwotę w wysokości 240 000 zł, stanowiącej przypadającą jej część kwot głównych pożyczek udzielnych przez J. R. ponownie pożycza pozwanemu na okres do dnia 31 października 2024 r. Zgodnie z umową, pożyczka była oprocentowana w wysokości 12% brutto w stosunku rocznym. Odsetki miały być naliczane od dnia zawarcia porozumienia-nowacji i miały być wypłacone w terminach: 31.10.2023 r. oraz 31.10.2024 r. Bezspornie pozwany nie uregulował odsetek, które miały zostać wpłacone w umówionym terminie. Zgodnie z treścią porozumienia - za czas opóźnienia naliczane są odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Powódka – niezależnie od umów zawartych przez jej (...) – w czerwcu 2021 r. nabyła 39-miesięczne (...) pozwanej spółki. Łączna cena emisyjna wynosiła 200 000 zł. (k. 12v.-14). W dniu 30 listopada 2022 r. powódka zawarła z pozwaną spółką porozumienie nowacyjne – umowę pożyczki (k. 22-24), dotyczące (...). Na mocy porozumienia strony ustaliły, że pozwany zwróci powódce kwotę 28 192,44 zł netto stanowiącą równowartość należnych jej odsetek drugi i trzeci kupon odsetkowy, tj. od 25.07.2020 r. do 25.07.2022 r. Zwrot miał nastąpić w terminie do końca czerwca 2023. Ponadto powódka oświadczyła, że kwotę w wysokości 200 000 zł tj. jej roszczenie wobec pozwanej z tytułu zobowiązań wynikających z warunków emisji obligacji, pożycza pozwanemu na okres do dnia 31 października 2024 r. Zgodnie z umową, pożyczka była oprocentowana w wysokości 12% brutto w stosunku rocznym. Odsetki miały być naliczane od dnia zawarcia porozumienia-nowacji i miały być wypłacone w terminach: 31.10.2023 r. oraz 31.10.2024 r. Bezspornie pozwany nie uregulował odsetek, które miały zostać wpłacone w umówionym terminie. Zgodnie z treścią porozumienia - za czas opóźnienia naliczane są odsetki za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. W umowach strony ustaliły, że płatnikiem podatku dochodowego od odsetek jest pożyczkobiorca zatem należne pożyczkodawcy odsetki wypłacane miały być na jego rzecz w kwotach netto.

Ostatecznie bezsporne pomiędzy stronami było to, że łączna suma wierzytelności powódki wobec pozwanego wynosi 98 549,26 zł netto – co zgodnie z niekwestionowanymi przez powódkę wyliczeniami pozwanego wynosi 121 665,76 zł brutto (38 400 zł + 26 432,88 zł + 34 805,48 zł + 22 027,40 zł). Nie była również sporna kwestia wysokości zryczałtowanego podatku dochodowego (19%), którego płatnikiem zgodnie z umową miała być pozwana spółka.

W świetle przywołanych powyżej, bezspornych okoliczności faktycznych nie ulega wątpliwości, że strony łączyła umowa pożyczki a pozwana spółka nie wywiązała się z spłaty zobowiązania. Obowiązek zwrotu pożyczki wynika z art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Z kolei z art. 720 ¹ § 1 k.c. wynika uprawnienie dającego pożyczkę do żądania od biorącego pożyczkę odsetek. Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się jednak nie do zasady odpowiedzialności pozwanej – gdyż ta również co do części dochodzonej kwoty została przez stronę pozwaną uznana (k. 57) - a do kwoty jaka winna zostać zasądzona stronie powodowej. Pozwany konsekwentnie sprzeciwiał się zasądzeniu sumy brutto zaś powódka obstawała przy twierdzeniu, że zasądzeniu powinna podlegać suma brutto, a dobrowolna realizacja wyroku przez pozwanego powinna polegać na wypłaceniu kwoty netto i odciągnięciu zaliczki na podatek. Sąd w składzie rozpoznającym tę sprawę podziela koncepcję przedstawioną przez powódkę. Wniosek taki płynie również
z samej treści zawartych przez strony umów. Nie mamy w tej sprawie, rzecz jasna, do czynienia ze stosunkiem pracy – ze wszystkimi tego konsekwencjami – jednak zgodnie
z umową to pozwany jest płatnikiem podatku dochodowego przez co sama konstrukcja wypłaty odsetek pomniejszonych o zaliczkę na podatek dochodowy zbliżona jest do konstrukcji wypłaty wynagrodzenia za pracę – z którego przecież pracodawca również „odlicza” stosowną kwotę przewidzianą przez przepisy szczególne. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, zgodnie z którym wynagrodzenie za pracę należne pracownikowi stanowi całość obejmującą także składki na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy. W takiej też wysokości należy je zasądzać w sporze sądowym między stronami stosunku pracy (uchwała SN z 20 września 1990 r., III PZP 14/90, wyrok
z 22 kwietnia 1998 r., I PKN 55/98). Wynagrodzenie za pracę należy się pracownikowi, stanowiąc całość obejmującą także tę część, którą pracodawca może (ma obowiązek) potrącić (odliczyć). Nie można więc w ogóle konstruować takiej definicji wynagrodzenia za pracę, w której będzie się wyróżniać część wynagrodzenia za pracę należną pracownikowi (wynagrodzenie netto) i część, która pracownikowi nie przysługuje. Wynagrodzenie za pracę należy się pracownikowi w całości i takie wynagrodzenie wyznaczone jest przez treść stosunku pracy, a więc w takiej wysokości należy je zasądzać w sporze sądowym między stronami stosunku pracy. (…) Wynagrodzenie za pracę jest więc elementem przychodu, od którego pobiera się zaliczkę. Inaczej mówiąc, zaliczka jest pobierana od przychodu, w skład którego wchodzi wynagrodzenie. Jest to więc część wynagrodzenia za pracę, której nie wypłaca się pracownikowi, co nie znaczy jednak, aby była to część nienależna pracownikowi czy też nie będąca częścią wynagrodzenia za pracę (uchwała SN z 7.08.2001 r., III ZP 13/01, OSNP 2002, nr 2, poz. 35.). Zaliczka stanowi część wynagrodzenia za pracę, której nie wypłaca się pracownikowi, która to jednak część jest należna pracownikowi. Tak więc uwzględnianie przez sąd (…) kwot należnych odliczeń na zaliczkę podatkową i składki na ubezpieczenie społeczne jest niemożliwe ze względów procesowych, gdyż nie stanowi to przedmiotu sporu. Ponadto kwestia ta dotyczy podmiotów, które nie są stronami tego sporu (organy podatkowe i ubezpieczeń społecznych). Gdyby przyjąć założenie, że sąd pracy powinien zasądzać wynagrodzenie za pracę po dokonaniu tych odliczeń, to musiałby on zająć się kwestią przychodu pracownika oraz rozważać treść stosunku prawnego między pracodawcą jako płatnikiem, a innymi podmiotami, które nie są stronami procesu.
W sprawach z zakresu prawa pracy poddanym analizie jest wyłącznie treść stosunku dwustronnie zobowiązującego łączącego pracodawcę z pracownikiem. Dla jego treści bezpośrednio nie mają znaczenia prawa i obowiązki wynikające z innych stosunków prawnych, łączących strony z innymi podmiotami na podstawie szczególnych przepisów prawnych (wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z 9.04.2019 r., VI Pa 14/19, LEX nr 3388962). Sąd pracy zasądza wszystkie świadczenia będące pochodną wynagrodzenia za pracę w kwotach brutto, czyli mając na uwadze, że podstawa przyjęta do tych wyliczeń (wynagrodzenie za wykonaną pracę) uwzględnia konieczność odprowadzenia składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (wyrok SN z 6.01.2009 r., II PK 117/08, LEX nr 738349).

Podobna konstrukcja była przedmiotem sporu wynikającego z braku zapłaty wynagrodzenia na podstawie umowy o dzieło. Sąd rozpoznający sprawę wskazał, że wynagrodzenie za dzieło należy się przyjmującemu zamówienie, stanowiąc całość obejmującą także tę część, którą zamawiający może (ma obowiązek) potrącić (odliczyć). Nie można, więc w ogóle konstruować takiej definicji wynagrodzenia za dzieło, w której będzie się wyróżniać część wynagrodzenia należną przyjmującemu zamówienie (wynagrodzenie netto) i część, która mu nie przysługuje. Wynagrodzenie za dzieło należy się przyjmującemu zamówienie w całości i takie wynagrodzenie wyznaczone jest przez treść stosunku prawnego łączącego strony, a więc w takiej wysokości należy je zasądzić w sporze sądowym między stronami. Pojęcie wynagrodzenia "brutto" nie występuje w przepisach kodeksu cywilnego i ma raczej znaczenie potoczne. Kodeks cywilny posługuje się, bowiem tylko pojęciem wynagrodzenia za dzieło, jako takiego. Potoczne znaczenie ma też pojęcie wynagrodzenia "netto", przez które należy rozumieć wynagrodzenie za dzieło wypłacane przyjmującemu zamówienie, ale tylko wtedy, gdy zamawiający dokona stosownych odliczeń na podstawie innych przepisów prawa. Jeżeli zamawiający wynagrodzenia nie wypłaci, to
w ogóle nie można mówić o jakimkolwiek odliczeniu, a więc tym samym także o wypłacie części wynagrodzenia nazwanej wynagrodzeniem netto (wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi
z 22.06.2015 r., II C 335/15, LEX nr 1835097).

Innymi słowy – sąd cywilny nie jest organem podatkowym władnym do wyliczenia stosownego podatku, jaki powódka miałaby uiścić w związku z pobieraniem odsetek,
a zatem nie jest również władny do ograniczania na tej podstawie jej roszczenia.
W odpowiedzi na pozew pozwany wskazał należne powódce odsetki - obliczone zgodnie
z zawartymi umowami w kwotach netto i brutto. Strony umówiły się, że płatnikiem podatku będzie pożyczkobiorca i w związku z tym wypłacana pożyczkodawcy kwota odsetek będzie kwotą netto. Skoro jednak postanowienia umowy nie zostały przez pozwaną spółkę dotrzymane i powódka zdecydowała się wystąpić na drogę sądową – należną jej wierzytelność należało zasądzić w pełnej wysokości, pozostawiając stronom regulację należności podatkowych we własnym zakresie – chociażby w sposób zaproponowany przez powódkę i polegający na faktycznym wypłaceniu powódce przez pozwaną kwoty netto
z przeznaczeniem pozostałej z wyroku kwoty na podatek. W ocenie Sądu tylko takie rozstrzygnięcie w pełni zabezpieczy interesy powódki i jednocześnie spowoduje realizację zgodnego zamiaru stron wyrażonego w umowie. Z tych względów na podstawie art. 720 § 1 k.c. w zw. z art. 481 § 2 ¹ k.c. w zw. z art. 321 §1 k.p.c. Sąd uwzględnił powództwo w całości, zasądzając od pozwanego na rzecz powódki kwotę 119 011,14 zł z maksymalnymi ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 70 550,86 zł – za okres od 1 lipca 2023 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 48 460,28 zł – za okres od 2 listopada 2023 r. do dnia zapłaty – zgodnie z żądaniem pozwu (punkt I wyroku).

Wymaga podkreślenia, że prawomocnym już postanowieniem z 21 stycznia 2025 r. (k. 68) Sąd sprostował punkt I wyroku w zakresie wyżej omówionego oznaczenia rodzaju odsetek za opóźnienie.

Pozwany wskazał, że uznaje powództwo do kwoty 98 549,26 zł. Brak jest przesłanek w ocenie Sądu do przyjęcia by uznanie powództwa w tym zakresie było sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa. Konsekwencją skutecznego uznania powództwa przez pozwanego jest wydanie wyroku uwzględniającego powództwo w całości lub w uznanej części, a także nadanie z urzędu wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności, o czym na podstawie art. 333 § 1 pkt 2) Sąd orzekł jak
w punkcie II wyroku.

Strona powodowa wygrała proces w całości i zasługuje zgodnie z art. 98 k.p.c. na zwrot uzasadnionych kosztów. Na jej koszty procesu składają się: opłata od pozwu (5951 zł), opłata za pełnomocnictwo (17 zł), wynagrodzenie pełnomocnika w stawce minimalnej
5400 zł – odpowiedniej do wartości przedmiotu sporu.

sędzia Rafał Kubicki