Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2025 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym: Przewodniczący: sędzia Juliusz Ciejek

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Kosowska

po rozpoznaniu w dniu 11 marca 2025 r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o. z siedzibą we W.

przeciwko Skarbowi Państwa – 22. (...) Oddziałowi (...) w O.

o zapłatę

I.  powództwo oddala,

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej w W. kwotę 10.800 (dziesięć tysięcy osiemset) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 1639/23

UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. z o.o. pozwem wniesionym w dniu 16.10.2023 r. przeciwko pozwanemu Skarb Państwa - 22. (...) Oddział (...) w O. żądała zasądzenia od pozwanego na jej rzecz kwoty 340.777,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi w następujący sposób:

- od kwoty 54.573,35 zł od dnia 18.03.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 25.302,39 zł od dnia 18.03.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 59.693,08 zł od dnia 18.03.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.623,28 zł od dnia 18.03.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 25.302,39 zł od dnia 25.04.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 31.452,44 zł od dnia 15.04.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 47.180,97 zł od dnia 15.04.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 1.623,27 zł od dnia 15.04.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 24.732,96 zł od dnia 16.05.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 15.881,86 zł od dnia 16.05.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 14.364,00 zł od dnia 16.06.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 24.683,71 zł od dnia 16.06.2023 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 14.364,00 zł od dnia 18.07.2023 r. do dnia zapłaty.

Nadto, powódka wniosła o zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości i za okres zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że zawarła z pozwanym w dniu 03.01.2023 r. umowy nr (...) w przedmiocie świadczenia na rzecz pozwanego usług utrzymania czystości pomieszczeń oraz terenów zewnętrznych - chodników, dróg, placów i terenów zielonych w kompleksach wojskowych w lokalizacji: L., O., C., O., M., O.. Miesięczna stawka wynagrodzenia została ustalona w umowach lub aneksach do umów. Powódka podkreśliła, że w należyty sposób wykonywała swe obowiązki umowne, a należne z tego tytułu wynagrodzenie dokumentowała wystawianymi na rzecz pozwanego fakturami VAT. Pozwany uregulował należności wynikające z faktur VAT częściowo. Powódka wskazała, że w sytuacji kiedy aneksy zmieniające zakres świadczenia usług nie zostały zawarte, oczywiste jest, iż usługi świadczone były przez powódkę w pełnym zakresie określonym w umowie i należne jest powódce z tego tytułu wynagrodzenie w pełnej kwocie.

(pozew k. 4-8v)

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego Skarbu Państwa kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej według norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

W uzasadnieniu wskazał, że żądanie pozwu jest bezzasadne. Dochodzona przez powódkę część wynagrodzenia nie znajduje odzwierciedlenia w wykonanej pracy. Pozwany zakwestionował wykonanie zawartych umów, we wskazanych okresach fakturowych (styczeń-maj) w całości. Podniósł, że podane w umowie stawki miesięczne, wypłacane są w całości w przypadku całkowitej realizacji usługi. Jeżeli cały zakres usługi liczony w m2 w danym miesiącu został sprzątnięty (metry które są wykazane w formularzu ofertowym, załącznik nr 2 do umowy), wtedy następuje zapłata całkowitej kwoty miesięcznej z umowy, jeżeli nie, wtedy następuje zapłata za faktyczną ilość zrealizowanej usługi (zgodnie z § 3 ust. 4 umów), czego odzwierciedleniem jest ilość metrów wpisana do protokołu odbioru usługi ustalona komisyjnie przez obie strony zgodnie z § 8 ust. 1 umowy. Usługa nie była przez powódkę realizowana w pełni w okresie zimowym, ponieważ na terenach zielonych leżał śnieg, zaś umowy nie przewidywały usługi koszenia w miesiącach zimowych. Wobec tego opłacie podlegała tylko część zrealizowanej usługi, co potwierdziły protokoły odbioru. Pozwany twierdzi także, że mechanizm przewidziany w § 9 umowy, a związany m.in. z ograniczeniem zakresu usługi przez zmniejszenie ilości powierzchni terenów zielonych dotyczy sytuacji „wyłączenia z eksploatacji budynków, pomieszczeń i terenów zewnętrznych." Powyższe nie jest równoznaczne z zapisami przewidzianymi w § 3 ust. 4. Powódce nie przysługiwało także wynagrodzenie za tzw. gotowość do świadczenia usługi. Pozwany zakwestionował ryczałtowy charakter wynagrodzenia, ponieważ nie znajduje on odzwierciedlenia w wiążących strony umowach. Pozwany zaprzeczył, że opisany w pozwie mechanizm zmiany zakresu świadczonych usług (§ 9 umowy) stanowi podstawę do obliczenia wynagrodzenia w przypadku zmniejszenia zakresu umowy, o którym mowa w § 3 ust. 4 umowy. Jednocześnie pozwany przyznał, że opłacił podane w pozwie faktury częściowo.

(odpowiedź na pozew – k. 159-171)

Sąd ustalił, co następuje :

Strony zawarły w dniu 03.01.2023 r. cztery umowy w przedmiocie świadczenia przez powoda na rzecz pozwanego usług utrzymania czystości pomieszczeń oraz terenów zewnętrznych - chodników, dróg, placów i terenów zielonych w kompleksach wojskowych.

(dowód: umowa nr (...) z zał. – k. 116-135, umowa nr (...) z zał. – k. 92-109, umowa nr (...) z zał. – k. 19-38, umowa nr (...) z zał. – k. 61-78, zeznania świadka B. Ł. – k. 334-843, zeznania świadka M. C. – k. 344-349, zeznania świadka K. A. – k. 350-357, zeznania świadka M. S. – k. 358-365, zeznania świadka A. O. – k. 366-374, zeznania świadka L. K. – k. 377-384)

Umowa nr (...) dotyczyła nieruchomości pozwanego położonej w O. i O.. Termin realizacji umowy strony ustaliły od 02.01.2023 r. do 31.12.2026 r. (§ 2 umowy).

Całkowita wartość umowy nie mogła przekroczyć kwoty 9 613 766,88 zł brutto, netto 7 831 217,28 zł z czego w 2023 r. w wysokości 2 403 441,72 zł brutto, netto 1 957 804,32 zł (§ 3 ust. 1 pkt 1 umowy). Za świadczone usługi porządkowe wykonawca miał otrzymywać wynagrodzenie miesięczne w 2023 r. w wysokości 200 286,81 zł brutto, netto 163 150,36 zł (§ 3 ust. 2 pkt 1 umowy). Miesięczna cena sprzątania jednego metra kwadratowego powierzchni w 2023 r. została ustalana na:

- 4,02 zł netto za utrzymanie czystości pomieszczeń,

- 2,24 zł netto za utrzymanie terenów zielonych,

- 2,25 zł netto za utrzymanie czystości terenów utwardzonych (dróg, chodników, placów) (§ 3 ust. 3 pkt 1 a-c umowy).

Umowa w § 3 ust. 4 przewidywała, że w przypadku zmniejszenia zakresu umowy, (wyłączenia powierzchni sprzątania), wykonawcy przysługuje wynagrodzenie za faktycznie wykonany zakres usługi, co nie będzie prowadziło do powstania roszczeń po stronie wykonawcy. Wynagrodzenie za faktyczne wykonany zakres usługi miał być ustalony proporcjonalnie do okresu wykonywania usługi, jako iloczyn powierzchni, dla której wykonano usługę i ceny 1 m ², określonej odpowiednio w § 3 ust. 3 umowy, z uwzględnieniem stawki podatku VAT.

Strony ustaliły, że wykonana usługa w tym każdorazowa realizacja poszczególnych jej elementów składowych musi być potwierdzona protokołem odbioru zgodnie z załącznikiem nr 3 do umowy podpisanym przez przedstawiciela zmawiającego i wykonawcy wskazanych w umowie oraz użytkownika kompleksu, jak również zatwierdzona przez przedstawiciela zamawiającego wskazanego w umowie (§ 8 ust. 1 umowy). Protokół odbioru sporządzany miał być przez przedstawiciela zamawiającego po miesięcznym cyklu rozliczeniowym w terminie do 5 dni roboczych jako załącznik do faktury VAT. Brak protokołu zgodnie z umową uniemożliwiał dokonane płatności określonej w § 3 ust. 2 umowy (§ 8 ust. 2 umowy).

Zamawiający zastrzegł sobie prawo do ograniczenia zakresu lub zwiększenia zakresu usługi poprzez zmniejszenie/zwiększenie ilości sprzątanej powierzchni pomieszczeń, terenów zewnętrznych (dróg, chodników, placów utwardzonych), utrzymania terenów zielonych z przyczyn wyłączenia lub włączenia z/do eksploatacji budynków i pomieszczeń terenów zewnętrznych kompleksów wojskowych (§ 9 ust. 1 umowy). W przypadku wyłączenia z eksploatacji powierzchni przewidzianych do wykonania usługi zamawiający zastrzegł sobie prawo odpowiedniego zmniejszenia/zwiększenia zakresu usługi i wynagrodzenia wykonawcy proporcjonalnie do wprowadzonego zmniejszenia (§ 9 ust. 3 umowy). Powyższe zmiany miały zostać wprowadzone na podstawie aneksu do umowy (§ 9 ust. 7 umowy).

Należność za wykonaną usługę płatna miała być przelewem w terminie 30 dni od daty dostarczenia zmawiającemu prawidłowo wystawionej przez wykonawcę faktury VAT wraz podpisanym przez obie strony protokołem odbioru usługi w formie polecenia przelewu, na rachunek bankowy podany na fakturze. Termin zapłaty uważa się za zachowany jeżeli obciążenie rachunku dłużnika nastąpi najpóźniej w następnym dniu roboczym po terminie płatności (§15 ust 1 umowy).

(dowód: umowa nr (...) z zał. – k. 116-135, harmonogram – k. 173-187 )

W dniu 20.02.2022 r. strony podpisały aneks nr (...) do umowy nr (...), w którego § 1 wskazano, że w związku z użytkowaniem budynku nr (...) oraz pomieszczeń w budynku nr (...) przy ul. (...) w O., zwiększony został zakres usługi sprzątania o 93m ² powierzchni od dnia 01.02.2023 r. na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 oraz § 9 umowy. W § 1 ust. 2 aneksu ustalono, że § 3 pkt 2 umowy otrzymuje brzmienie, że za świadczone usługi porządkowe wykonawca będzie otrzymywał wynagrodzenie miesięczne od dnia 01.02.2023 r. w wysokości 200 746,65 zł brutto.

Następnie, w dniu 12.04.2023 r. w związku z zmianą użytkownika oraz wyłączeniem z użytkowania budynku nr (...) przy ul. (...) oraz budynku nr (...) przy ul. (...) w O., wyłącza się z usługi sprzątania 148 m ², a włącza te same powierzchnie w budynku nr (...) m ² przy ul. (...) w O. od dnia 01.05.2023 r. na podstawie art. 455 ust. 1 pkt 1 oraz § 9 ust. 1 i 5 umowy.

(dowód aneks nr (...) – k. 136-137, aneks nr (...) – k. 138)

Powódka z tytułu umowy nr (...) wystawiła następujące faktury:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.02.2023 r. na kwotę 200.286,81 zł brutto,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.03.2023 r. na kwotę 200.286,81 zł brutto.

Pozwany opłacił:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.02.2023 r. do kwoty 198.663,53 zł,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.03.2023 r. do kwoty 199.123,37 zł.

(dowód: faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 139-142, wyciąg nr 50 z dnia 13.03.2023 r. – k. 143, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 144-145, wyciąg nr 61 z dnia 28.03.2023 r. – k. 146)

Pozwany nie uiścił całej należności z wystawionych faktur VAT z uwagi na to, że powódka nie zrealizowała usługi sprzątnięcia wszystkich terenów zielonych za miesiąc styczeń i luty ze względu na leżący śnieg. Powyższe zostało stwierdzone w protokołach odbioru oraz notatkach służbowych.

(dowód: pismo nr (...) z dnia 03.03.2023 r. – k. 194, pismo nr (...) z dnia 22.03.2023r. – k. 203, zdjęcia – k. 222-224, protokół odbioru za styczeń i luty 2023 – k. 140-142, 145, zeznania świadka B. Ł. – k. 334-843, zeznania świadka M. C. – k. 344-349, zeznania świadka K. A. – k. 350-357, zeznania świadka M. S. – k. 358-365, zeznania świadka A. O. – k. 366-374, zeznania świadka L. K. – k. 377-384))

Umowa nr (...) dotyczyła nieruchomości pozwanego położonej w O. i M.. Termin realizacji umowy strony ustaliły od 02.01.2023 r. do 31.12.2026 r. (§ 2 umowy).

Całkowita wartość umowy nie mogła przekroczyć kwoty 5 247 145,44 zł brutto, netto 4 858 467,84 zł z czego w 2023 r. w wysokości 1 311 786,36 zł brutto, netto 1 214 616,96 zł (§ 3 ust. 1 pkt 1 umowy). Za świadczone usługi porządkowe wykonawca miał otrzymywać wynagrodzenie miesięczne w 2023 r. w wysokości 109 315,53 zł brutto, netto 101 218,08 zł (§ 3 ust. 2 pkt 1 umowy). Miesięczna cena sprzątania jednego metra kwadratowego powierzchni w 2023 r. została ustalana na:

- 0,32 zł netto za utrzymanie terenów zielonych,

- 0,40 zł netto za utrzymanie czystości terenów utwardzonych (dróg, chodników, placów) (§ 3 ust. 3 pkt 1 a-b umowy).

Umowa w § 3 ust. 4 przewidywała, że w przypadku zmniejszenia zakresu umowy, (wyłączenia powierzchni sprzątania), wykonawcy przysługuje wynagrodzenie za faktycznie wykonany zakres usługi, co nie będzie prowadziło do powstania roszczeń po stronie wykonawcy. Wynagrodzenie za faktyczne wykonany zakres usługi miał być ustalony proporcjonalnie do okresu wykonywania usługi, jako iloczyn powierzchni, dla której wykonano usługę i ceny 1 m ², określonej odpowiednio w § 3 ust. 3 umowy, z uwzględnieniem stawki podatku VAT.

Strony ustaliły, że wykonana usługa w tym każdorazowa realizacja poszczególnych jej elementów składowych musi być potwierdzona protokołem odbioru zgodnie z załącznikiem nr 3 do umowy podpisanym przez przedstawiciela zmawiającego i wykonawcy wskazanych w umowie oraz użytkownika kompleksu, jak również zatwierdzona przez przedstawiciela zamawiającego wskazanego w umowie (§ 8 ust. 1 umowy). Protokół odbioru sporządzany miał być przez przedstawiciela zamawiającego po miesięcznym cyklu rozliczeniowym w terminie do 5 dni roboczych jako załącznik do faktury VAT. Brak protokołu zgodnie z umową uniemożliwiał dokonane płatności określonej w § 3 ust. 2 umowy (§ 8 ust. 2 umowy).

Zamawiający zastrzegł sobie prawo do ograniczenia zakresu lub zwiększenia zakresu usługi poprzez zmniejszenie/zwiększenie ilości sprzątanej powierzchni pomieszczeń, terenów zewnętrznych (dróg, chodników, placów utwardzonych), utrzymania terenów zielonych z przyczyn wyłączenia lub włączenia z/do eksploatacji budynków i pomieszczeń terenów zewnętrznych kompleksów wojskowych (§ 9 ust. 1 umowy). W przypadku wyłączenia z eksploatacji powierzchni przewidzianych do wykonania usługi zamawiający zastrzegł sobie prawo odpowiedniego zmniejszenia/zwiększenia zakresu usługi i wynagrodzenia wykonawcy proporcjonalnie do wprowadzonego zmniejszenia (§ 9 ust. 3 umowy). Powyższe zmiany miały zostać wprowadzone na podstawie aneksu do umowy (§ 9 ust. 7 umowy).

Należność za wykonaną usługę płatna miała być przelewem w terminie 30 dni od daty dostarczenia zmawiającemu prawidłowo wystawionej przez wykonawcę faktury VAT wraz podpisanym przez obie strony protokołem odbioru usługi w formie polecenia przelewu, na rachunek bankowy podany na fakturze. Termin zapłaty uważa się za zachowany jeżeli obciążenie rachunku dłużnika nastąpi najpóźniej w następnym dniu roboczym po terminie płatności (§15 ust 1 umowy).

(dowód: umowa nr (...) z zał. – k. 92-109, harmonogram – k. 173-187)

Powódka z tytułu umowy nr (...) wystawiła następujące faktury:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.02.2023 r. na kwotę 109.315,33 zł brutto,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.03.2023 r. na kwotę 109.315,33 zł brutto.

Pozwany opłacił:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.02.2023 r. do kwoty 49.622,45 zł,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.03.2023 r. do kwoty 62.134,56 zł.

(dowód: faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 110-111v, wyciąg nr 50 z dnia 13.03.2023 r. – k. 112, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 113-114v, wyciąg nr 64 z dnia 31.03.2023 r. – k. 115)

Pozwany nie uiścił całej należności z wystawionych faktur VAT z uwagi na to, że powódka nie zrealizowała usługi sprzątnięcia wszystkich terenów zielonych za miesiąc styczeń i luty ze względu na leżący śnieg. Powyższe zostało stwierdzone w protokołach odbioru oraz notatkach służbowych.

(dowód: pismo nr (...) z dnia 03.03.2023r. – k. 195, pismo nr (...) z dnia 22.03.2023r. wraz z protokołem i notatką służbową – k. 199-202, zdjęcia – k. 227-235, protokół odbioru za styczeń-luty 2023 – k. 111, 114, zeznania świadka B. Ł. – k. 334-843, zeznania świadka M. C. – k. 344-349, zeznania świadka K. A. – k. 350-357, zeznania świadka M. S. – k. 358-365, zeznania świadka A. O. – k. 366-374)

Umowa nr (...) dotyczyła nieruchomości pozwanego położonej w L.. Termin realizacji umowy strony ustaliły od 02.01.2023 r. do 31.12.2026 r. (§ 2 umowy).

Całkowita wartość umowy nie mogła przekroczyć kwoty 9 795 345,08 zł brutto, netto 8 354 775,84 zł z czego w 2023 r. w wysokości 2 448 836,52 zł brutto, netto 2 088 693,96 zł (§ 3 ust. 1 pkt 1 umowy). Za świadczone usługi porządkowe wykonawca miał otrzymywać wynagrodzenie miesięczne w 2023 r. w wysokości 204 069,71 zł brutto, netto 174 057,83 zł (§ 3 ust. 2 pkt 1 umowy). Miesięczna cena sprzątania jednego metra kwadratowego powierzchni w 2023 r. została ustalana na:

- 2,85 zł netto za utrzymanie czystości pomieszczeń,

- 0,19 zł netto za utrzymanie terenów zielonych,

- 0,26 zł netto za utrzymanie czystości terenów utwardzonych (dróg, chodników, placów) (§ 3 ust. 3 pkt 1 a-c umowy).

Umowa w § 3 ust. 4 przewidywała, że w przypadku zmniejszenia zakresu umowy, (wyłączenia powierzchni sprzątania), wykonawcy przysługuje wynagrodzenie za faktycznie wykonany zakres usługi, co nie będzie prowadziło do powstania roszczeń po stronie wykonawcy. Wynagrodzenie za faktyczne wykonany zakres usługi miał być ustalony proporcjonalnie do okresu wykonywania usługi, jako iloczyn powierzchni, dla której wykonano usługę i ceny 1 m ², określonej odpowiednio w § 3 ust. 3 umowy, z uwzględnieniem stawki podatku VAT.

Strony ustaliły, że wykonana usługa w tym każdorazowa realizacja poszczególnych jej elementów składowych musi być potwierdzona protokołem odbioru zgodnie z załącznikiem nr 3 do umowy podpisanym przez przedstawiciela zmawiającego i wykonawcy wskazanych w umowie oraz użytkownika kompleksu, jak również zatwierdzona przez przedstawiciela zamawiającego wskazanego w umowie (§ 8 ust. 1 umowy). Protokół odbioru sporządzany miał być przez przedstawiciela zamawiającego po miesięcznym cyklu rozliczeniowym w terminie do 5 dni roboczych jako załącznik do faktury VAT. Brak protokołu zgodnie z umową uniemożliwiał dokonane płatności określonej w § 3 ust. 2 umowy (§ 8 ust. 2 umowy).

Zamawiający zastrzegł sobie prawo do ograniczenia zakresu lub zwiększenia zakresu usługi poprzez zmniejszenie/zwiększenie ilości sprzątanej powierzchni pomieszczeń, terenów zewnętrznych (dróg, chodników, placów utwardzonych), utrzymania terenów zielonych z przyczyn wyłączenia lub włączenia z/do eksploatacji budynków i pomieszczeń terenów zewnętrznych kompleksów wojskowych (§ 9 ust. 1 umowy). W przypadku wyłączenia z eksploatacji powierzchni przewidzianych do wykonania usługi zamawiający zastrzegł sobie prawo odpowiedniego zmniejszenia/zwiększenia zakresu usługi i wynagrodzenia wykonawcy proporcjonalnie do wprowadzonego zmniejszenia (§ 9 ust. 3 umowy). Powyższe zmiany miały zostać wprowadzone na podstawie aneksu do umowy (§ 9 ust. 7 umowy).

Należność za wykonaną usługę płatna miała być przelewem w terminie 30 dni od daty dostarczenia zmawiającemu prawidłowo wystawionej przez wykonawcę faktury VAT wraz podpisanym przez obie strony protokołem odbioru usługi w formie polecenia przelewu, na rachunek bankowy podany na fakturze. Termin zapłaty uważa się za zachowany jeżeli obciążenie rachunku dłużnika nastąpi najpóźniej w następnym dniu roboczym po terminie płatności (§15 ust 1 umowy).

(dowód: umowa nr (...) z zał. – k. 19-38, harmonogram – k. 173-187)

Powódka z tytułu umowy nr (...) wystawiła następujące faktury:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.02.2023 r. na kwotę 204.069,71 zł brutto,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.03.2023 r. na kwotę 204.069,71 zł brutto,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.04.2023 r. na kwotę 204.069,71 zł brutto,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 15.05.2023 r. na kwotę 204.069,71 zł brutto,

- fakturą VAT nr (...) z dnia 14.06.2023 r. na kwotę 204.069,71 zł brutto.

Pozwany opłacił:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.02.2023 r. do kwoty 149.496,36 zł,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.03.2023 r. do kwoty 172.617,27 zł,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.04.2023 r. do kwoty 188.187,85 zł,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 15.05.2023 r. do kwoty 189.705,72 zł,

- fakturą VAT nr (...) z dnia 14.06.2023 r. do kwoty 189.705,71 zł.

(dowód: faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 39-41v, wyciąg nr 50 z dnia 13.03.2023 r. – k. 42, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 43-45v, wyciąg nr 71 z dnia 12.04.2023 r. – k. 46, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 47-49, wyciąg nr 80 z dnia 25.04.2023 r. – k. 50, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 51-53v, wyciąg nr 100 z dnia 25.05.2023 r. – k. 54, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 55-59, wyciąg 124 – k. 60)

Pozwany nie uiścił całej należności z wystawionych faktur VAT z uwagi na to, że powódka nie zrealizowała usługi sprzątnięcia wszystkich terenów zielonych :

- za miesiąc styczeń i luty ze względu na leżący śnieg,

- za miesiąc marzec, kwiecień, maj ze względu na niewykoszenie terenu o powierzchni 77 397 m ² stanowiące lądowisko spadochroniarzy wraz z pozycją techniczną.

Powyższe zostało stwierdzone w protokołach odbioru oraz notatkach służbowych.

(dowód: pismo nr (...) z dnia 03.03.2023 r. wraz z harmonogramem prac – k. 188-190, pismo nr (...) z dnia 22.03.2023 r. k. 198, pismo nr (...) z dnia 20.04.2023 r. wraz z protokołem – k. 207-210, pismo nr (...) z dnia 23.05.2023 r. – k. 211, pismo z dnia 16.06.2023 r. wraz z protokołem i notatką służbową – k. 213-217, protokół odbioru za styczeń -maj 2023 - k. 40-41v, 44-45, 48-49v, 52-53v, 56-59, zeznania świadka B. Ł. – k. 334-843, zeznania świadka M. C. – k. 344-349, zeznania świadka K. A. – k. 350-357, zeznania świadka M. S. – k. 358-365, zeznania świadka A. O. – k. 366-374)

Umowa nr (...) dotyczyła nieruchomości pozwanego położonych w miejscowości O. i C.. Termin realizacji umowy strony ustaliły od 02.01.2023 r. do 31.12.2026 r. (§ 2 umowy).

Całkowita wartość umowy nie mogła przekroczyć kwoty 3 292 668,48 zł brutto, netto 2 916 446,40 zł z czego w 2023 r. w wysokości 823 167,12 zł brutto, netto 729 111,60 zł (§ 3 ust. 1 pkt 1 umowy). Za świadczone usługi porządkowe wykonawca miał otrzymywać wynagrodzenie miesięczne w 2023 r. w wysokości 68 597,26 zł brutto, netto 60 759,30 zł (§ 3 ust. 2 pkt 1 umowy). Miesięczna cena sprzątania jednego metra kwadratowego powierzchni w 2023 r. została ustalana na:

- 5,79 zł netto za utrzymanie czystości pomieszczeń,

- 0,57 zł netto za utrzymanie terenów zielonych,

- 0,72 zł netto za utrzymanie czystości terenów utwardzonych (dróg, chodników, placów) (§ 3 ust. 3 pkt 1 a-c umowy).

Umowa w § 3 ust. 4 przewidywała, że w przypadku zmniejszenia zakresu umowy, (wyłączenia powierzchni sprzątania), wykonawcy przysługuje wynagrodzenie za faktycznie wykonany zakres usługi, co nie będzie prowadziło do powstania roszczeń po stronie wykonawcy. Wynagrodzenie za faktyczne wykonany zakres usługi miał być ustalony proporcjonalnie do okresu wykonywania usługi, jako iloczyn powierzchni, dla której wykonano usługę i ceny 1 m ², określonej odpowiednio w § 3 ust. 3 umowy, z uwzględnieniem stawki podatku VAT.

Strony ustaliły, że wykonana usługa w tym każdorazowa realizacja poszczególnych jej elementów składowych musi być potwierdzona protokołem odbioru zgodnie z załącznikiem nr 3 do umowy podpisanym przez przedstawiciela zmawiającego i wykonawcy wskazanych w umowie oraz użytkownika kompleksu, jak również zatwierdzona przez przedstawiciela zamawiającego wskazanego w umowie (§ 8 ust. 1 umowy). Protokół odbioru sporządzany miał być przez przedstawiciela zamawiającego po miesięcznym cyklu rozliczeniowym w terminie do 5 dni roboczych jako załącznik do faktury VAT. Brak protokołu zgodnie z umową uniemożliwiał dokonane płatności określonej w § 3 ust. 2 umowy (§ 8 ust. 2 umowy).

Zamawiający zastrzegł sobie prawo do ograniczenia zakresu lub zwiększenia zakresu usługi poprzez zmniejszenie/zwiększenie ilości sprzątanej powierzchni pomieszczeń, terenów zewnętrznych (dróg, chodników, placów utwardzonych), utrzymania terenów zielonych z przyczyn wyłączenia lub włączenia z/do eksploatacji budynków i pomieszczeń terenów zewnętrznych kompleksów wojskowych (§ 9 ust. 1 umowy). W przypadku wyłączenia z eksploatacji powierzchni przewidzianych do wykonania usługi zamawiający zastrzegł sobie prawo odpowiedniego zmniejszenia/zwiększenia zakresu usługi i wynagrodzenia wykonawcy proporcjonalnie do wprowadzonego zmniejszenia (§ 9 ust. 3 umowy). Powyższe zmiany miały zostać wprowadzone na podstawie aneksu do umowy (§ 9 ust. 7 umowy).

Należność za wykonaną usługę płatna miała być przelewem w terminie 30 dni od daty dostarczenia zmawiającemu prawidłowo wystawionej przez wykonawcę faktury VAT wraz podpisanym przez obie strony protokołem odbioru usługi w formie polecenia przelewu, na rachunek bankowy podany na fakturze. Termin zapłaty uważa się za zachowany jeżeli obciążenie rachunku dłużnika nastąpi najpóźniej w następnym dniu roboczym po terminie płatności (§15 ust 1 umowy).

(dowód: umowa nr (...) z zał. – k. 61-78 , harmonogram – k. 173-187)

Strony w dniu 18.04.2023 r. podpisały aneks nr (...) do umowy, w którego § 1 ust. 1 wskazano, ze w związku z remontem pomieszczeń o powierzchni 174 m ² w m. O. wyłączono z eksploatacji budynek nr (...) od dnia 01.04.2023 r. do dnia 31.07.2023 r. na podstawie § 9 ust. 1 i 9 umowy. W § 1 ust. 2 aneksu wskazano, że za świadczone usługi porządkowe wykonawca będzie otrzymywał wynagrodzenie miesięczne w 2023 r. w wysokości 68.597,26 zł brutto, netto 59.751,84 zł.

(dowód: aneks nr (...) – k. 79)

Powódka z tytułu umowy nr (...) wystawiła następujące faktury:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.02.2023 r. na kwotę 68.597,26 zł brutto,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.03.2023 r. na kwotę 68.597,26 zł brutto,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.04.2023 r. na kwotę 68.597,26 zł brutto,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 15.05.2023 r. na kwotę 68.597,26 zł brutto.

Pozwany opłacił:

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.02.2023 r. do kwoty 43.294,87 zł,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.03.2023 r. do kwoty 43.294,87 zł,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 14.04.2023 r. do kwoty 43.864,30 zł,

- fakturę VAT nr (...) z dnia 15.05.2023 r. do kwoty 42.674,37 zł.

(dowód: faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 80-81v, wyciąg nr 50 z dnia 13.03.2023 r. – k. 82, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 83-84v, wyciąg nr 61 z dnia 28.03.2023 r. – k. 85, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 86-87v, wyciąg nr 80 z dnia 25.04.2023 r. – k. 88, faktura VAT nr (...) wraz z protokołem – k. 89-90v, wyciąg nr 100 z dnia 25.05.2023 r. – k. 91)

Pozwany nie uiścił całej należności z wystawionych faktur VAT z uwagi na to, że powódka nie zrealizowała usługi sprzątnięcia wszystkich terenów zielonych :

- za miesiąc styczeń i luty ze względu na leżący śnieg,

- za miesiąc marzec, kwiecień.

Powyższe zostało stwierdzone w protokołach odbioru oraz notatkach służbowych.

(dowód: pismo nr (...) z dnia 03.03.2023r. wraz z protokołem odbioru – k. 191-102, pismo nr (...) z dnia 24.03.2023r. wraz z protokołem – k. 196-197, pismo nr (...) z dnia 20.04.2023r. wraz z protokołem – k. 204-206, pismo nr (...) z dnia 23.05.2023r.- k. 212, protokół odbioru za styczeń – kwiecień - k. 81, 84, 87, 90, zeznania świadka B. Ł. – k. 334-843, zeznania świadka M. C. – k. 344-349, zeznania świadka K. A. – k. 350-357, zeznania świadka M. S. – k. 358-365, zeznania świadka A. O. – k. 366-374)

Prace wykonywane przez powódkę w ramach zawartych umów były wykonywane według potrzeb oraz w zależności od warunków atmosferycznych.

(dowód: zeznania świadka B. Ł. – k. 334-843, zeznania świadka K. A. – k. 350-357)

Strony prowadziły korespondencję dotyczącą płatności faktur, w której pozwany konsekwentnie kwestionował zasadność żądań powódki. Powódka wezwała pismem z dnia 19.07.2023 r. pozwanego do zapłaty kwoty 359.529,98 zł w terminie 3 dni od dnia otrzymania wezwania.

Pozwany pismem z dnia 27.09.2023 r. poinformował powódkę, że nie wyraża zgody na podjęcie mediacji w niniejszej sprawie.

(dowód: pismo pozwanego z dnia 24.04.2023 r. – k. 218, pismo pozwanego z dnia 27.04.2023 r. – k. 219, pismo pozwanego z dnia 15.05.2023 r. – k. 220, pismo pozwanego wraz z załącznikami – k. 221, wezwanie do zapłaty z dnia 19.07.2023 r. wraz z potwierdzeniem nadania – k. 148-149, pismo pozwanego – k. 150-151)

Sąd zważył, co następuje:

W świetle ustalonych okoliczności faktycznych powództwo podlegało oddaleniu w całości. W toku niniejszego postępowania powódka nie wykazała, aby zrealizowała przedmiot umowy w całości tj. w zakresie terenów zielonych na poszczególnych obiektach pozwanego w miesiącach styczeń-maj (w zależności do obiektu pozwanego). Ponadto, nie wykazała aby umówione między stronami wynagrodzenie wynikające z umowy kredytu miało charakter wynagrodzenia ryczałtowego. Również argumentacja w przedmiocie zawarcia aneksów do umów w celu zmniejszenia obszaru wykonywania prac z uwagi na warunki atmosferyczne okazała się nie zasadna w realiach niniejszej sprawy. Z tego względu powództwo o zapłatę podlegało oddaleniu.

Sąd dokonał ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o załączone do akt
i niekwestionowane przez strony dokumenty oraz zeznania świadków. Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków w zakresie w jakim pozostawały w zgodności z dokumentami złożonymi do sprawy.

W niniejszej sprawie bezsporne było to, że strony zawarły w dniu 03.01.2023 r. cztery umowy tj. umowę nr (...), umowę nr (...), umowę nr (...), umowę nr (...) w przedmiocie świadczenia przez powoda na rzecz pozwanego usług utrzymania czystości pomieszczeń oraz terenów zewnętrznych - chodników, dróg, placów i terenów zielonych w kompleksach wojskowych.

Pomiędzy stronami sporne pozostawały następujące kwestie:

- czy w każdym miesiącu zostały wykonane przez powódkę prace na wszystkich terenach zielonych wskazanych w zawartych umowach,

- czy konieczne było zawarcie aneksu do umowy wyłączające tereny zielone z zakresu umowy z uwagi na warunki atmosferyczne,

- czy wynagrodzenie ustalone w umowie miało charakter wynagrodzenia ryczałtowego czy też jego wysokość uzależniona była od rzeczywiście wykonanych prac,

- interpretacja postanowień zawartych w § 3 ust. 4 oraz § 9 umowy.

Powódka stała na stanowisku, że przysługujące jej wynagrodzenie ma charakter ryczałtowy, a zmniejszenie zakresu prac objętych umową z powodu warunków atmosferycznych powinno zostać dokonane na podstawie aneksu do każdej z umów. Pozwany zaś uważał, że wynagrodzenie należne jest za rzeczywiście wykonaną usługę i wyłączenie terenu z uwagi na brak pracy/warunki atmosferyczne nie wymaga podpisania aneksu do umowy.

Powódka w toku niniejszej sprawy żądała zapłaty kwoty 340.777,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych. Powódka wystawiła pozwanemu za styczeń-maj faktury VAT na kwotę odpowiadającą wynagrodzeniu za wykonanie w całości usług wynikających z umów. Pozwany zapłacił kwoty wynikające z wystawionych faktur wyłącznie w części tj. według danych zawartych w protokołach odbioru podpisanych przez obie strony umowy. W niniejszym postępowaniu powódka dochodzi zapłaty kwoty wynikającej z niezapłaconych części faktur VAT.

Z uwagi na to, że wszystkie cztery umowy miały analogiczne zapisy w zakresie § 3 i § 9 zostaną one umówione wspólnie dla wszystkich zawartych umów. Różniły te postanowienia wyłącznie: ustalona wartość umowy oraz wysokość wynagrodzenia miesięcznego i cen jednostkowych.

W pierwszej kolejności istotne jest rozważenie czy ustalone w umowach wynagrodzenie miało charakter wynagrodzenia ryczałtowego. Stanowiska stron w tym zakresie były sporne.

Umowa w § 3 ust. 1 wskazywała na całkowitą wartość każdej umowy w okresie od 2023 do 2026 r. Natomiast w § 3 ust. 2 zostało ustalone wynagrodzenie miesięczne, zaś w § 3 ust. 3 ceny jednostkowe za sprzątanie 1m ² określonej powierzchni. Oczywistym jest więc, że w przypadku wykonania całego zakresu umowy w danym miesiącu, jak również w całym okresie obowiązywania umowy powódce należałoby się odpowiednio wynagrodzenie wskazane w § 3 ust. 1 i § 3 ust. 2 umowy. Natomiast w § 3 ust. 4 wskazano, że w przypadku zmniejszenia zakresu umowy (wyłączenie powierzchni ze sprzątania) wykonawcy przysługuje wynagrodzenie za faktycznie wykonane zakresy usługi. Powyższe postanowienie umowne pozostaje w związku z § 8 ust. 1 umowy zgodnie, z którym wykonana usługa, w tym każdorazowa realizacja poszczególnych jej elementów składowych musiała być potwierdzona protokołem odbioru podpisanym przez przedstawicieli obu stron umowy. Brak protokołu uniemożliwiał dokonanie płatności (§ 8 ust. 2 umowy). Powyższe oznacza, że podstawą wystawienia faktury VAT, a więc rozliczenia finansowego między stronami stanowił protokół odbioru. Analizując powyższe postanowienia za słuszne należy uznać stanowisko pozwanego, że wynagrodzenie należało się za faktycznie wykonane usługi. Podkreślenia wymaga fakt, że umowa została zawarta przez profesjonalistów, korzystających z obsługi prawnej, a powódka prowadzi działalność gospodarczą na rynku krajowym, a nie lokalnym wobec tego posiada doświadczenie w tym zakresie. Nie ma podstaw do uznania, że przy zawarciu umów w ramach zamówień publicznych o wartości kilkaset tysięcy złotych strony zamierzały ustalić wynagrodzenie ryczałtowe i taki zapis nie znalazłby się w treści umowy. Jak wspomniano wcześniej strony są profesjonalistami, którzy gdyby mieli wolę ustalenia wynagrodzenia ryczałtowego w umowie to by takie postanowienie precyzyjnie zostało sformułowane. Układ postanowień § 3 umowy również nie wskazuje na to, aby intencją strona było ustalenie wynagrodzenia w inny sposób, niż za rzeczywiście wykonaną usługę.

Oceny sytuacji również nie zmienia powołany przez powódkę § 9 ust. 1 i 3 umowy. Rzeczywiście strony miały możliwość ograniczenia lub zwiększenia zakresu usługi z przyczyny wyłączenia lub włączenia określonego tereny czy budynków w eksploatacji. Powyższych postanowień nie można łączyć z § 3 ust. 4 umowy jako obowiązku zawarcia aneksu do umowy z powodu warunków atmosferycznych bądź braku potrzeb wykonania usługi na danym terenie. Sytuacja opisana w § 9 dotyczy sytuacji wyłączenia/włączenia eksploatacji określonych budynków czy terenów. Jest to przyczyna leżąca po stronie pozwanego i ona zabezpiecza interes strony pozwanej na taką okoliczność. I z takiej możliwości korzystał pozwany, gdy następowało trwałe bądź czasowe wyłączenie obiektu/terenu z umowy. Przykładowo gdyby pozwany sprzedał część powierzchni objętej umową to w przypadku braku takiego postanowienia powódka mogłaby domagać się naprawienia szkody wynikającej z trwałego zmniejszenia zakresu usługi. Powódkę zaś chronił zapis § 9 ust. 10 umowy, który wskazywał na maksymalną wartość usług, do których może być ograniczona usługa. Jednak postanowienie odnoszące się do maksymalnego zmniejszenia wartości umowy dotyczyły sytuacji opisanej w § 9, a więc wyłącznie obiektów na podstawie aneksu do umowy.

Wobec powyższego nie można przyjąć, aby § 9 dotyczył sytuacji bieżącego realizowania przedmiotu umowy. Trudno wyobrazić sobie sytuację, aby strony miały podpisywać aneks do umowy kilka razy w miesiącu z uwagi na opady śniegu i jego zaleganie czy też wcześniejszy bądź późniejszy wzrost trawy. Umowa nie przewidywała na taką okoliczność zawierania aneksu do umowy – gdyby taka była intencja stron to tego rodzaju postanowienie zostałoby zawarte w treści umowy. Do weryfikacji bieżących potrzeb i realizacji umowy wystarczający był protokół odbioru, na co obie strony stosunku prawnego się zgodziły.

Podsumowując tę część rozważań z całą stanowczością stwierdzić należy, że wynagrodzenie ustalone w umowie o świadczenie usług nie miało charakteru ryczałtowego. Strony rozliczały się na podstawie protokołu odbioru sporządzanego w każdym miesiącu, który obrazował rzeczywiście wykonane przez powódkę prace. Zapłata za wykonane usługi odbywała się na podstawie cen jednostkowych określonych w § 3 ust. 3 każdej z umów. W przypadku wykonania całego zakresu umowy w danym miesiącu powódka otrzymywała wynagrodzenie określone w § 3 ust. 2 umowy. Również powyższa analiza prowadzi do wniosku, że strony nie były zobowiązane do zawarcia aneksu do umowy z uwagi na niemożność realizacji umowy ze względu na warunki atmosferyczne. Argumentacja powódka ukierunkowana na tę okoliczność okazała się niezasadna.

W dalszej kolejności należy ocenić czy rzeczywiście powódka ma rację domagając się zapłaty za każdy miesiąc trwania umowy wynagrodzenia w pełnej wysokości tj. określonego w § 3 ust. 2 każdej z umów. Pozwany zapłacił faktury VAT w części wskazując, że należność została uiszczona do wysokości faktycznie wykonanych prac. Protokoły odbioru podpisane przez obie strony umowy zawierały dane pozwalające określić w jakim zakresie każda z umów w danym miesiącu została wykonana. Niemniej jednak wystawione przez powódkę faktury VAT opiewały na kwotę wskazaną w § 3 ust. 2 umowy, a nie wartość określoną na podstawie podpisanego protokołu odbioru i § 3 ust. 3 umowy.

W miesiącach, w których pozwana nie opłaciła faktur VAT w pełnej wysokości powódka nie zrealizowała całego przedmiotu umowy. Powyższą sytuację obrazują dołączone do odpowiedzi na pozew zdjęcia, protokołu odbioru oraz zeznania świadków. Pozwany złożył do akt sprawy zdjęcia, z których jednoznacznie wynika, że umowa nie została zrealizowana w pełnym zakresie. Ponadto, świadek K. A. (pracownik powódki, który brał udział w realizacji umów) zeznała „ Praca wykonana była według potrzeb” (k. 354). Jednak najważniejszym dowodem są protokoły odbioru podpisane przez upoważnionych przedstawicieli powódki i pozwanego. W dokumentach tych zostały określone m ² terenów zielonych jakie zostały uprzątnięte w każdym miesiącu. Przedstawiciel powódki na etapie podpisywania protokołów nie kwestionował danych w nich zawartych. Dopiero w późniejszym okresie powódka zrobiła adnotację na protokole wskazującą, że z uwagi na nie podpisanie aneksów do umowy, przedmiot umowy uważa za wykonany w całości. Jak już zostało wskazane wcześniej w okolicznościach niniejszej sprawy umowa nie wymagała podpisania aneksu do umowy gdy zakres prac zmniejszał się z uwagi na warunki atmosferyczne bądź bieżące potrzeby.

Na marginesie wskazać należy, że powódka powinna wykazać, że wykonała w każdym miesiącu prace w pełnym zakresie, jednak na taką okoliczność nie przeprowadziła skutecznego dowodu. To na powódce spoczywał ciężar udowodnienia swojego roszczenia, któremu nie sprostała. Pełnomocnik powódki przyznał na rozprawie w dniu 11 marca 2025 r., że powódka nie dysponuje protokołem odbioru za prace objęte pozwem (k.407).

Wobec powyższego uznać należy, że powódce należy się zapłata za faktycznie wykonaną usługę potwierdzoną protokołami odbioru popisanymi przez obie strony umowy. Pozwana zrealizowała płatność w wysokości wynikającej z ustalonej powierzchni w protokołach. Roszczenie powódki ponad uiszczoną kwotę nie zostało udowodnione.

Wobec niespełnienia przesłanki z art. 353 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c. w zw. z art. 735 § 1 k.c. Sąd oddalił powództwo o zapłatę kwoty 340.777,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych, o czym orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. poprzez obciążanie powódki obowiązkiem ich zwrotu na rzecz pozwanego w całości. Pozwany wygrał proces w całości.

W skład kosztów procesu niniejszej sprawy wchodziło jedynie wynagrodzenie reprezentującego pozwanego profesjonalnego pełnomocnika, które ustalone zostało na podstawie § 2 pkt 7) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2016 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych czyli 10.800 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. Stosownie do art. 32 ust. 3 ustawy z 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej koszty zasądzono na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej RP.

O odsetkach od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Z tego względu Sąd orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku.