Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 kwietnia 2025 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym: Przewodniczący sędzia Juliusz Ciejek

po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2025 r. w Olsztynie, na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko A. C.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 110.149 zł 5 gr (sto dziesięć tysięcy sto czterdzieści dziewięć złotych pięć groszy) z odsetkami ustawowymi za poóźnienie od dnia 20 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty,

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.304 (jedenaście tysięcy trzysta cztery) zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 5.417 (pięć tysięcy czterysta siedemnaście) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku zaocznego do dnia zapłaty,

IV.  wyrokowi w pkt I i III nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 2291/24

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 13.12.2024 r. do Sądu Okręgowego w O.przeciwko A. C. powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W., wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 110.149,05 zł oraz kwoty 1.345,50 CHF obie kwoty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20.08.2024 r. do dnia zapłaty, z tytułu rozliczenia nieważności bądź bezskuteczności umowy kredyt mieszkaniowy Własny K. Hipoteczny nr (...) ( (...)) z dnia 10.08.2005 r.,

ewentualnie, gdyby Sąd uznał, że nie ma podstaw do zasądzenia ww. kwoty w (...) wniósł zasądzenie kwoty 116.338,35 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20.08.2005 r. do dnia zapłaty.

Ponadto, powód wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wydanego w sprawie do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, , że w ramach uprzednio rozstrzygniętego sporu zapadł prawomocny wyrok Sądu Apelacyjnego wB., w którym Sąd ustalił nieważność umowy łączącej strony. Powód żąda zapłaty wartości nienależnego świadczenia spełnionego przez bank polegającego na udostępnieniu kapitału do korzystania. Podstawę prawną roszczenia o zapłatę stanowi art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. Powód wskazał, że jego roszczenie nie jest przedawnione. (pozew k. 4-11)

Pozwana nie złożyła odpowiedzi na pozew pomimo prawidłowego doręczenia go przez komornika (k.66-67).

W dniu 03.04.2025 r. Sąd Okręgowy w O. wydał wyrok zaoczony, w którym zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 110.149 zł 5 gr z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty (pkt I). W punkcie II wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie. Ponadto, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 11.304 zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku zaocznego do dnia zapłaty (pkt III) oraz nadał wyrokowi w punktach I i III rygor natychmiastowej wykonalności (pkt IV).

(wyrok zaoczny – k. 68)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 sierpnia 2005 r. pozwana jako konsument zawarł z powodem umowę o kredyt mieszkaniowy Własny K. Hipoteczny nr (...) (...) ( (...)). Bank udzielił kredytu w kwocie 44.850 CHF (§ 2 ust. 1 umowy) z terminem spłaty do dnia 01.08.2035 r. (§ 12 ust. 4 umowy).

W umowie ustalono, że należna (...) S.A. prowizja od udzielonego kredytu, zgodnie z Taryfą, w wysokości 3,0% kwoty kredytu, to jest kwota 1.345,50 CHF zostanie potrącona przez (...) SA z wypłaconej kwoty kredytu w walucie kredytu w dniu wypłaty.

(dowód: umowa kredytu – k. 20-24)

Pozwanej kredyt został wypłacony w dniu 17.08.2005 r. w kwocie 110.149,05 zł. Ponadto, w tym samym dniu bank pobrał prowizję w kwocie 1.345,50 CHF z kwoty udzielonego kredytu.

( dowód: dyspozycja wypłaty kredytu – k. 25, informacja banku – k. 26, zaświadczenie – k. 27-33)

Sąd Okręgowy w O. w sprawie (...) z powództwa pozwanej przeciwko powodowemu bankowi ustalił nieważność umowy kredytu mieszkaniowego Własny K. Hipoteczny nr(...) (...) zawartej w dniu 10.08.2005 r. między powódką, a pozwaną.

Następnie, powód w niniejszej sprawie wniósł apelację. Sąd Apelacyjny w B., I Wydział Cywilny wyrokiem z dnia 23.11.2023 r. oddalił apelację.

(dowód: wyrok Sądu Okręgowego w W. z dnia 23.03.2022 r. - k. 38, wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 23.11.2023 r. wraz z uzasadnieniem – k. 39-49)

Powód pismem z dnia 28.06.2024 r. wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 110.149,05 zł i 1.345 CHF w terminie 1 miesiąca od doręczenia pisma. Powyższej kwoty powód dochodził tytułem zwrotu wypłaconego w wykonaniu umowy kapitału. Pismo zostało dwukrotnie awizowane i nie zostało odebrane przez pozwaną. Korespondencja wróciła jako niepodjęta w dniu 19.07.2024 r. Pozwana nie uiściła należności do chwili obecnej.

(dowód: pismo powoda z dnia 28.06.2024 r. wraz z wydrukiem z śledzenie przesyłki – k. 36)

Sąd zważył, co następuje:

Sąd uwzględnił żądanie powoda w przeważającej części tj. co do kwoty 110.149,05 zł z tytułu wypłaconego kapitału. Oddaleniu podlegało roszczenie o zapłatę kwoty 1.345,50 CHF, która to kwota została pobrana z kwoty kredytu tytułem prowizji w związku z udzieleniem kredytu pozwanej. Z uwagi na fakt, że umowa kredytu łącząca strony jest nieważna, strony powinny zwrócić to co wzajemnie sobie świadczyły. Strony nie dokonały rozliczenia pomiędzy sobą należności z tytułu udostępnionego kapitału.

Sąd dokonał ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o załączone do akt dokumenty, które w ocenie Sądu nie budzą żadnych wątpliwości co do ich prawdziwości.

Powód domagał się zasądzenia kwoty 110.149,05 zł i 1.345,50 CHF tytułem zwrotu świadczenia w postaci kapitału wypłaconego stronie pozwanej. Powód opierał swe żądania na tym, iż w wyniku postępowania sądowego toczącego się przed Sądem Okręgowym w O., a następnie przed Sądem Apelacyjnym w B. została ustalona nieważność umowy kredytu łączącej strony. Sąd orzekający w niniejszej sprawie na podstawie art. 365 i 366 k.p.c. jest związany prawomocnym wyrokiem wydanym przez Sąd Okręgowy w O. i Sąd Apelacyjny w B.w zakresie ustalenia nieważności umowy kredytu.

Zgodnie z poglądem przyjętym przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 7.05.2021 r. w sprawie(...), w przypadku następczej nieważności umowy kredytowej po obu jej stronach powstają odrębne roszczenia o zwrot świadczeń nienależnie spełnionych. Ostatecznie zatem świadczenia te podlegają zwrotowi niezależnie od siebie, bez konieczności badania z urzędu, czy ich wzajemna wysokość prowadzi do powstania stanu wzbogacenia, który byłby miarą zwrotu różnicy między tymi świadczeniami. Sąd Najwyższy nadał wskazanej uchwale moc zasady prawnej.

Jak zostało wskazane wcześniej, prawomocnie została ustalona nieważność umowy kredytu Wobec czego każdej stronie przysługuje roszczenie – kredytobiorcy o zwrot uiszczonych nienależnie rat kapitałowo-odsetkowych, zaś bankowi o zwrot udostępnionego kapitału.

Wobec czego żądanie powoda o zapłatę przez pozwanej kwoty 110.149,05 zł z tytułu nienależnego świadczenia w postaci wypłaconego kapitału było zasadne. Strona pozwana powinna zwrócić powyższą kwotę powodowi.

Kwota ta stanowi świadczenie wypłacone przez powoda kredytobiorczyni tytułem udzielonego kredytu. Powyższa kwota wynikała, z zaświadczenia wystawionego przez bank, dyspozycji wypłaty kredytu oraz dokumentu „informacja banku”. Z tego względu Sąd oparł na nich swoje ustalenia, co do wysokości należnego powodowi świadczenia.

Z uwagi na powyższe w oparciu o art. 410 § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c., Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 110.149,05 zł tytułem zwrotu kapitału udostępnionego pozwanej, o czym orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku zaocznego.

Ponadto, powód żądał zapłaty kwoty 1.345,50 CHF z tytułu udostępnionego kapitału, która to kwota została pobrana z kwoty kredytu jako prowizja w związku z udzieleniem kredytu pozwanej. W ocenie Sądu w tym zakresie powód nie może domagać się zwrotu wskazanej kwoty ponieważ pozwana na żadnym etapie nie otrzymała powyższej kwoty do swobodnego dysponowania. Kwota 1.345,50 CHF została pobrana przez powoda z kwoty kredytu i to wynika wprost z przedłożonego do akt sprawy zaświadczenia wystawionego przez samego powoda. Jak wykazano wyżej umowa była nieważna, tak więc powód udostępniając kwotę kredytu pobrał prowizję ze swoich środków. Skoro umowa była nieważna, to nie zachował uprawnienia do pobrania owej prowizji i nie może żądać jej zwrotu. Środki pieniężne były w posiadaniu powoda niezależnie od tego w jaki sposób dokonał ich zapisu w księgach. Podkreślić należy również, że tak samo pozwana nie mogłaby skutecznie domagać się zwrotu prowizji od udzielonego kredytu, bo nigdy nie zapłaciła jej z własnych środków.

Wobec braku spełnienia przesłanek z art. 410 § 2 k.c. w zw. z art. 405 k.c. Sąd oddalił roszczenie o zapłatę kwoty 1.345,50 CHF zł z uwagi na brak bezpodstawnego wzbogacenia po stronie pozwanej tytułem zwrotu kapitału udostępnionego pozwanej, o czym orzekł jak w punkcie II sentencji wyroku zaoczonego.

Powód żądał zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od żądanej kwoty od dnia 20.08.2024 r. do dnia zapłaty i to żądanie zostało uwzględnione w całości.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 22.03.2001 r. o sygn. akt V CKN 769/00 wskazał „ Przepisy regulujące instytucję bezpodstawnego wzbogacenia, a więc i nienależnego świadczenia (art. 410 § 1 k.c.), nie określają terminu, w jakim nastąpić ma wykonanie obowiązku zwrotu nienależnego świadczenia. Nie można też wyznaczyć tego terminu, odwołując się do natury zobowiązania, z którego świadczenie wynika. W tym stanie rzeczy - jak już podkreślono wyżej - za uzasadniony uznać należy pogląd, że zobowiązanie do zwrotu nienależnego świadczenia ma charakter bezterminowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1976 r., III CRN 289/76, nie publ. oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 marca 1991 r., III CZP 2/91, OSNCP 1991, nr 7, poz. 93). Oznacza to, że termin spełnienia takiego świadczenia musi być wyznaczony zgodnie z art. 455 k.c., a więc niezwłocznie po wezwaniu skierowanym przez zubożonego. Terminu "niezwłocznie" nie można utożsamiać z terminem natychmiastowym. Brak jest też podstaw do uznania, że w typowych sytuacjach, gdy z okoliczności nic innego nie wynika, należy przyjmować, że spełnienie świadczenia oznacza spełnienie w terminie 14 dni od wezwania (taki termin wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 maja 1991 r., II CR 623/90, (...), wkładka 1991, nr 10-11, poz. 50).” Powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 110.149,05 zł pismem z dnia 28.06.2024 r. (k. 34) wyznaczając miesięczny termin na uiszczenie żądanej kwoty. Korespondencja została zwrócona powodowi jako niepodjęta w dniu 19.07.2024 r., a więc od tego dnia należy liczyć miesięczny termin wyznaczony w wezwaniu. Wobec powyższego, pozwana pozostawała w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia od dnia 20.08.2024 r. i od tej daty Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie.

W związku z tym, Sąd na podstawie art. 481 § 1 k.c. zasądził odsetki za opóźnienie od kwoty 110.149,05 zł od dnia 20.08.2024 r. do dnia zapłaty, o czym orzekł w punkcie I sentencji wyroku zaocznego.

O kosztach orzeczono ostatecznie na podstawie art. 100 k.p.c. poprzez obciążanie pozwanej obowiązkiem ich zwrotu na rzecz powoda w całości. Powód przegrał proces w niewielkiej części tj. odnośnie zasądzenia od pozwanej na rzecz powódki kwoty 1.345,50 CHF.

Koszty procesu po stronie powoda obejmowały uiszczoną opłatę od pozwu (5.817 zł), opłatę za pełnomocnictwo (17 zł), wynagrodzenie pełnomocnika (radcy prawnego) w stawce wynikającej z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (5.400 zł) oraz koszty doręczenia komorniczego (77 zł).

O odsetkach od zasądzonych kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Z tego względu Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 11.304 zł, o czym orzekł jak w punkcie III sentencji wyroku zaocznego.

Zgodnie z art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności jeżeli 3) wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczony. W niniejszej sprawie wydany wyrok jest zaoczony wobec czego Sąd w punkcie IV sentencji wyroku zaocznego nadał rygor natychmiastowej wykonalności co do punktu I i III wyroku zaocznego.