Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I Ns 301/14 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2015-01-15

Sygn. akt I Ns 301/14

UZASADNIENIE

W niniejszej sprawie połączono do wspólnego rozpoznania protesty wyborcze przeciwko ważności wyborów do Rady Miejskiej w J. przeprowadzonych w dniu 16.11.2014 r. w Obwodowej Komisji Wyborczej nr (...) we F., które wnieśli:

a) J. S., R. R. i A. B. – odnośnie wyborów na radnego w okręgu wyborczym (...),

b) P. M. i A. M. (1) – odnośnie wyborów na radnego w okręgu wyborczym nr (...).

W uzasadnieniu protestujący wskazali, że w wyniku błędnego sporządzenia list do głosowania, 26 osób oddało głosy w okręgu wyborczym nr (...), mimo że do tego okręgu nie powinni być przypisani, gdyż faktycznie mieszkają w okręgu wyborczym nr (...).

Dopiero po godz. 17.00 w dniu wyborów umożliwiono osobom błędnie ujętym w spisach wyborczych głosowanie w okręgu, w którym faktycznie zamieszkują. Błędnie sporządzone spisy naruszają art. 51 kodeksu wyborczego i naruszenie to wpłynęło na wyniki głosowania oraz wyborów, gdyż różnica między dwiema osobami kandydującym do Rady Miejskiej, na które oddano największą liczbę głosów w okręgu nr (...)wyniosła 4 głosy, zaś w okręgu wyborczym nr (...) - 2 głosy.

Przewodniczący Miejskiej Komisji Wyborczej w J.T. C. wskazał, że informację o błędnie sporządzonych spisach wyborców komisja uzyskała po godzinie 15.00 od jednego z członków Obwodowej Komisji Wyborczej nr (...) we F. i informację przekazano do Urzędu Miejskiego w J.. Podniósł, że przed wyborami wydano obwieszczenia o jednomandatowych okręgach wyborczych, ich granicach i numerach oraz o numerach i granicach obwodów głosowania, zaś terytorialne komisje wyborcze nie odpowiadają za sporządzenie spisów wyborców.

Przewodnicząca Obwodowej Komisji Wyborczej nr (...) we F.G. K. wskazała, że wskutek błędnego sporządzenia spisów wyborczych, część wyborców faktycznie stale zamieszkałych w okręgu wyborczym nr (...) była ujęta w spisie wyborców okręgu nr (...). W efekcie część z tych wyborców głosowała na radnego w okręgu, w którym nie zamieszkują, a część z takich wyborców zrezygnowała z oddania głosu. Po godzinie 17.00, kiedy po konsultacjach z organami wyborczymi wyższego stopnia zdecydowano o umożliwieniu dopisania wyborców, błędnie ujętych w spisie, do właściwego spisu i oddania im głosu na radnego w okręgu, w którym zamieszkują, z możliwości tej skorzystały 2 osoby.

T. P. , wybrana do Rady Miejskiej w J. z okręgu wyborczego nr (...), nie poparła protestu, wskazując, że była właściwie umieszczona w spisie wyborców w okręgu, w którym zamieszkuje.

M. M. (1) , wybrany do Rady Miejskiej w J. z okręgu wyborczego nr (...), przyznał okoliczności faktyczne protestów, wskazując, że również jego dotyczył błąd w spisie wyborców, gdyż był ujęty w spisie wyborców w okręgu, w którym nie zamieszkuje.

M. S. , kandydująca do Rady Miejskiej w J. z okręgu wyborczego nr (...), która uzyskała drugi wynik wyborczy w tym okręgu, otrzymując 4 głosy mniej niż M. M. (1), poparła protesty, przyznając podniesione w nich okoliczności faktyczne.

Komisarz Wyborczy w O.R. M. - nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

Poza sporem było, że w dniu 16.11.2014 r. odbyły się wybory do Rady Miejskiej w J. – w jednomandatowych okręgach wyborczych nr (...) i (...), zaś głosowanie na radnych z tych okręgów przeprowadzała Obwodowa Komisja Wyborcza nr (...) we F.. Przewodniczącą tej Komisji była G. K., zaś jednym z jej członków – W. S. (1).

W dniu wyborów pojawiły się zastrzeżenia do spisu wyborców. Okazało się bowiem, że część wyborców uprawnionych do głosowania w wyborach do Rady Miejskiej, zamieszkujących w okręgu wyborczym nr (...), była umieszczona w spisie wyborców w okręgu nr (...). Dotyczyło to między innymi M. M. (1), zamieszkującego i kandydującego do Rady w okręgu nr (...), który faktycznie umieszczony był w spisie wyborców w okręgu nr 15.

W związku z tym, ok. godziny 15.00, OKW nr (...) we F. rozpoczęła konsultacje z organami wyborczymi wyższego stopnia, w wyniku których po godzinie 17.00 umożliwiono osobom nieprawidłowo wpisanym do spisów wyborców, dopisywanie się do spisów w ich rzeczywistych okręgach wyborczych. Z tej możliwości skorzystały 2 osoby.

Zanim to umożliwiono, co najmniej 3 wyborców zrezygnowało z głosowania, z czego dwie osoby po sprawdzeniu, że są umieszczone w spisie wyborców w innym okręgu niż właściwy dla ich miejsca zamieszkania, a jedna po uzyskaniu informacji o nieprawidłowościach w spisie wyborców dla jej miejsca zamieszkania. Część wyborców, w tym dwóch protestujących (P. i A. M.) i jeden uczestnik (M. M.), zagłosowała natomiast w okręgach, w których nie zamieszkuje.

W wyniku wyborów przeprowadzonych w dniu 16.11.2014 r. w Obwodowej Komisji Wyborczej nr (...) we F. do Rady Miejskiej w J. wybrani na radnych zostali: w okręgu nr (...)- M. M. (1) z przewagą 4 głosów nad kolejną kandydatką z największą liczbą głosów (M. S.), zaś w okręgu nr (...)T. P. z przewagą 2 głosów nad kolejną kandydatką – jedną z protestujących (J. S.).

Jak wynika z wyjaśnień protestujących i uczestników, przed wyborami nie sprawdzali oni spisów wyborców i nie wnosili do nich reklamacji, jednak z map wyborczych miało wynikać, że ich miejsca zamieszkania znajdują się we właściwych okręgach wyborczych, inaczej niż w obwieszczeniach w tym zakresie.

(bezsporne, wyjaśnienia protestujących i uczestników na rozprawie k. 57-58, protokoły głosowania z OKW nr (...)we F. i spisy wyborców z okręgów nr (...) i (...) – w załączniku do akt, pisemne oświadczenie W. S. – członka OKW nr (...) we F. – k. 52)

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 82 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 5.01.2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011 r., nr 21, poz. 112 ze zm. – dalej: k.w.) protest przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi określonej osoby może być wniesiony m.in. z powodu naruszenia przepisów kodeksu dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów, mającego wpływ na wynik wyborów.

W niniejszej sprawie bezspornym było, że doszło do błędnego sporządzenia spisów wyborców, wskutek czego nazwiska części wyborców, którzy zgodnie z miejscem stałego zamieszkania powinni być umieszczeni w spisie dotyczącym okręgu wyborczego nr (...), zostały nieprawidłowo umieszczone w spisie dotyczącym okręgu nr (...). Z tego względu, część tych osób głosowała w okręgu, w którym nie powinna głosować, część zaś zrezygnowała z udziału w takim głosowaniu. Poza sporem było również, że dopiero po godzinie 17.00 wyborcom błędnie umieszczonym w spisie okręgu nr (...) umożliwiono dopisanie się do spisu właściwego dla okręgu nr (...) i oddanie głosu w wyborach do Rady Miejskiej w J. zgodnie z okręgiem, w którym stale zamieszkują.

Na tym tle przypomnieć trzeba, że zgodnie z art. 26 § 2 i 4 k.w. spis wyborców służy do przeprowadzenia głosowania, zaś wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu. Stosownie zaś do § 4 i § 6 ust. 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27.07.2011 r. w sprawie spisu wyborców (Dz. U. Nr 158, poz. 942) spis taki w wyborach do rad gmin sporządza się dla każdego obwodu głosowania z uwzględnieniem podziału gminy na okręgi wyborcze. W przypadku pominięcia w spisie wyborcy stale zamieszkałego na terenie danego obwodu głosowania, niezależnie od przewidzianego w art. 37 k.w. trybu reklamacji nieprawidłowości w spisach, możliwe jest jeszcze dopisanie pominiętego wyborcy do spisu w dniu wyborów - w trybie określonym w art. 51 § 2 ust. 2 k.w. i wyjaśnionym dodatkowo w pkt 25 uchwały Państwowej Komisji Wyborczej z 29.09.2014 r. w sprawie wytycznych dla obwodowych komisji wyborczych dotyczących zadań i trybu przygotowania oraz przeprowadzenia głosowania w wyborach organów jednostek samorządu terytorialnego, zarządzonych na dzień 16 listopada 2014 r. (M.P. z 2014 r., poz. 934). W ocenie Sądu prawidłowa wykładnia tych przepisów pozwala na przyjęcie, że w dniu wyborów możliwe jest dopisanie do spisu nie tylko wyborcy w ogóle pominiętego w spisie dla danego obwodu głosowania (na co wskazywałaby ich literalna treść), ale również wyborcy wprawdzie ujętego w spisie dla obwodu, w którym istnieje kilka okręgów wyborczych, lecz pominiętego w swoim okręgu, a wpisanego do okręgu niewłaściwego. Skoro bowiem możliwe jest dopisanie wyborcy w ogóle nie figurującego w spisie, tym bardziej możliwe wydaje się dopisanie takiego wyborcy, który figuruje w spisie, lecz w niewłaściwym okręgu – oczywiście po uprzednim sprawdzeniu tej okoliczności we właściwym urzędzie gminy. Na poprawność takiego rozumowania wskazuje również treść § 12 cyt. wyżej rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, w którym przewiduje się możliwość dopisania do spisu wyborcy pominiętego wskutek oczywistej omyłki.

W tym stanie rzeczy, na gruncie niniejszej sprawy należało przyjąć, że wyborcom, którzy wskutek nieprawidłowego sporządzenia spisów wyborczych w obwodzie głosowania nr (...) w okręgach nr (...) i (...)zostali ujęci w niewłaściwych okręgach wyborczych, należało umożliwić dopisanie do spisu dotyczącego okręgu właściwego dla ich stałego miejsca zamieszkania. Jak wynika z przedstawionych wyżej ustaleń taka możliwość została udostępniona dopiero po godz. 17.00 w dniu wyborów, zaś w okresie wcześniejszym znaczna część osób (co najmniej 2 protestujących i jeden uczestnik) zagłosowała nie w swoim okręgu wyborczym, zaś część (co najmniej 3 osoby) zrezygnowała z głosowania.

Zważywszy, że różnica głosów między kandydatami do Rady w tych okręgach, którzy uzyskali największą liczbę ważnie oddanych głosów, w okręgu nr (...) wyniosła 4 głosy, zaś w okręgu nr (...)– 2 głosy, przy uwzględnieniu liczby osób, która z pewnością zrezygnowała z głosowania lub oddała głosy w niewłaściwym okręgu wyborczym, należy uznać, że nieprawidłowe sporządzenie spisów wyborców wpłynęło na wyniki głosowania i na ostateczny wynik wyborów w tych okręgach.

Z tego względu, na podstawie art. 394 § 1 – 3 w zw. z art. 82 § 1 pkt 2 k.w. należało stwierdzić nieważność wyborów do Rady Miejskiej w J., przeprowadzonych w dniu 16.11.2014 r. w Obwodowej Komisji Wyborczej nr (...)we F. w okręgach wyborczych nr (...) i (...), wygasić mandaty radnych wybranych do Rady w wyniku tych wyborów (M. M. (1) i T. P.) oraz nakazać przeprowadzenie ponownych wyborów w tym zakresie, po aktualizacji nieprawidłowych spisów zgodnie z art. 396 § 3 k.w. Zaznaczyć trzeba, że ponieważ nieprawidłowość w istocie dotyczyła spisów wyborczych, nie było zaś zarzutów do pracy OKW nr (...), w ocenie Sądu nie ma przeszkód, by wybory przeprowadziła komisja w tym samym składzie.

Na marginesie dodać trzeba, że nie było podstaw do pozostawienia protestów bez dalszego biegu w oparciu o art. 393 § 3 k.w. z uwagi na przewidzianą w art. 37 k.w. możliwość wniesienia przed dniem wyborów reklamacji i w dalszej kolejności skargi do sądu na nieprawidłowości w spisie wyborców. Po pierwsze, z wyjaśnień uczestników wynika, że wyborcy mogli pozostawać w przekonaniu o właściwym umieszczeniu w spisie z uwagi na nieprawidłowe i niezgodne z obwieszczeniem o granicach okręgów mapy wyborcze, jak również fakt, że w tych wyborach po raz pierwszy podzielono dotychczasowy okręg wyborczy (por. wyjaśnienia uczestników i protestujących – w protokole rozprawy). Po drugie, zasadniczą przyczyną, dla której nieprawidłowości w spisie miały wpływ na wyniki głosowania i wyborów, była okoliczność głosowania wyborców nie w swoich okręgach wyborczych, względnie rezygnacja z głosowania, w sytuacji, w której przez większość okresu głosowania (do 17.00) nie zapewniono im możliwości dopisania do właściwego spisu.

O kosztach postępowania związanych z udziałem w sprawie orzeczono po myśli art. 520 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego w związku z art. 393 § 1 k.w.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Maria Strzelecka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Data wytworzenia informacji: