II K 93/22 - wyrok Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2024-12-23

Sygn. akt II K 93/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Olsztynie w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący - Sędzia Olgierd Dąbrowski-Żegalski

Protokolant: sek. sąd. Izabeli Ważyńskiej

w obecności Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Olsztynie Anny Szelugi-Skłodowskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 1 grudnia 2022 r., 11,12,13 stycznia 2023 r., 22 marca 2023 r., 24 września 2024 r., 14 listopada 2024 r., 10, 13 i 23 grudnia 2024 r.

sprawy:

M. R. ( (...)), syna F. i B. z d. B., urodzonego (...) w G.,

oskarżonego o to, że:

w okresie czasu nie później niż od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia 15 października 2019 r. w O., w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem, jako (...), oraz (...) będąc zobowiązanym na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą Grupa (...) Sp. z o. o. z/s w O., przez nadużycie udzielonych mu uprawnień, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wyrządził Spółce Grupa (...) znaczną szkodę majątkową w łącznej kwocie nie mniejszej niż 690.422 zł poprzez :

a)  brak kontroli nad przyjmowaniem i wydawaniem papieru, nie podejmowanie czynności zmierzających do uregulowania zasad przyjmowania i wydawania papieru, rezygnację z zatrudnienia magazyniera odpowiadającego za przyjmowanie i wydawanie papieru, oraz ważenia go, w wyniku czego stwierdzono za okres od 01.01.2019 r. do 15.10.2019 r. braki papieru w ilości 114,998 kg o wartości 272.322 zł,

b)  przywłaszczenie w okresie od 01.01.2016 r. do 15.10.2019 r. powierzonego mu mienia w postaci zużytych w toku produkcji płyt offsetowych o łącznej wartości około 400.000 zł,

c)  przywłaszczenie w okresie od 01.05.2019 r. do 31.05.2019 r. powierzonego mu mienia w postaci pieniędzy w kwocie 2.000 zł należnej spółce z tytułu wykonania usługi druku gazetki wyborczej „(...),

d)  polecenie w dniu 23.09.2019 r. podległym mu pracownikom: G. S. i G. M. wystawienia faktury za wykonaną w dniu 22.09.2019 r. usługę druku materiałów wyborczych w ilości 30.000 sztuk, podczas gdy wydrukowano 80.000 sztuk, czym wyrządził w/w Spółce szkodę majątkową w kwocie 13.400 złotych,

e)  polecenie w dniu 03.10.2019 r. podległym mu pracownikom : G. S. i G. M. "stawienia faktury za wykonaną w dniu 03.10.2019 r. usługę druku „gazetki wyborczej” w ilości 1.000 sztuk, podczas gdy wydrukowano 10.000 sztuk, czym wyrządził w/w Spółce szkodę majątkową w kwocie 2.700 złotych,

tj. o czyn z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art.296 § 1 k.k. w zw. z art.11 § 2 k.k. w zw. z art.12 § 1 k.k.

orzeka:

1.  oskarżonego M. R. w ramach stawianego mu zarzutu uznaje za winnego tego, że:

a)  w okresie od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia 15 października 2019 r. w O., w krótkich odstępach czasu, ze góry powziętym zamiarem, jako (...), oraz (...), będąc zobowiązanym na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą Grupa (...) Sp. z o. o. z/s w O., przez nadużycie udzielonych mu uprawnień i nie dopełnienie ciążącego na nim obowiązku nadzoru nad stanami magazynowymi drukarni, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wyrządził Spółce Grupa (...) znaczną szkodę majątkową w łącznej kwocie nie mniejszej niż 674.322 zł poprzez :

b)  brak kontroli nad przyjmowaniem i wydawaniem papieru, nie podejmowanie czynności zmierzających do uregulowania zasad przyjmowania i wydawania papieru, rezygnację z zatrudnienia magazyniera odpowiadającego za przyjmowanie i wydawanie papieru, oraz ważenia papieru, w wyniku czego stwierdzono za okres od 01.01.2019 r. do 15.10.2019 r. braki papieru w ilości 114,998 kg o wartości 272.322 zł,

c)  przywłaszczenie w okresie od 01.01.2016 r. do 15.10.2019 r. powierzonego mu mienia w postaci zużytych w toku produkcji płyt offsetowych o łącznej wartości około 400.000 zł,

d)  przywłaszczenie w okresie od 01.05.2019 r. do 31.05.2019 r. powierzonego mu mienia w postaci pieniędzy w kwocie 2.000 zł należnej Spółce z tytułu wykonania usługi druku gazetki wyborczej „(...)”,

e)  polecenie w dniu 23.09.2019 r. podległym mu pracownikom: G. S. i G. M. wystawienia faktury za wykonaną w dniu 22.09.2019 r. usługę druku materiałów wyborczych w ilości 30.000 sztuk, podczas gdy wydrukowano 80.000 sztuk, czym wyrządził w/w Spółce szkodę majątkową w kwocie 13.400 złotych,

f)  polecenie w dniu 03.10.2019 r. podległym mu pracownikom : G. S. i G. M. wystawienia faktury za wykonaną w dniu 03.10.2019 r. usługę druku „gazetki wyborczej” w ilości 1.000 sztuk, podczas gdy wydrukowano 10.000 sztuk, czym wyrządził w/w Spółce szkodę majątkową w kwocie 2.700 złotych,

przy czym pieniądze w kwotach 13.400 złotych i 2.700 zł przekazał do Spółki w gotówce w późniejszym czasie,

tj. popełnienia przestępstwa z art. 296 § 2 k.k. w zb. z art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k i za to na tej podstawie skazuje go, a na podstawie art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierza mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz na podstawie art. 33 § 2 k.k. karę grzywny w wysokości 100 (stu) stawek dziennych, przyjmując że jedna stawka wynosi 50 (pięćdziesiąt) złotych;

2.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej spółki Grupa (...) Sp. z o.o. w O. kwoty 674.322 złotych;

3.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 k.k., art. 72 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza wobec oskarżonego na okres 4 (czterech) lat próby i w tym okresie zobowiązuje oskarżonego do pisemnego informowania sądu o przebiegu próby w terminach co 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, w szczególności wykazywanie, w jaki sposób jest realizowany przez niego obowiązek naprawienia szkody;

4.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. nie obciąża oskarżonego opłatą, ale zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa pozostałe koszty sądowe oraz zasądza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego spółki Grupa (...) Sp. z o.o. w O. kwotę 16.678,80 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych na ustanowienie pełnomocnika.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 93/22

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1. USTALENIE FAKTÓW

1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

     

M. R.

W okresie czasu nie później niż od dnia 01 stycznia 2016 r. do dnia 15 października 2019 r. w O., w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem, jako (...), oraz (...), będąc zobowiązanym na podstawie umowy do zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą Grupa (...) Sp. z o.o. z/s w O., przez nadużycie udzielonych mu uprawnień, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wyrządził Spółce Grupa (...) znaczną szkodę majątkową w łącznej kwocie nie mniejszej niż 690.422 zł poprzez :

a)  brak kontroli nad przyjmowaniem i wydawaniem papieru, nie podejmowanie czynności zmierzających do uregulowania zasad przyjmowania i wydawania papieru, rezygnację z zatrudnienia magazyniera odpowiadającego za przyjmowanie i wydawanie papieru, oraz ważenia go, w wyniku czego stwierdzono za okres od 01.01.2019 r. do 15.10.2019 r. braki papieru w ilości 114,998 kg o wartości 272.322 zł,

b)  przywłaszczenie w okresie od 01.01.2016 r. do 15.10.2019 r. powierzonego mu mienia w postaci zużytych w toku produkcji płyt offsetowych o łącznej wartości około 400.000 zł,

c)  przywłaszczenie w okresie od 01.05.2019 r. do 31.05.2019 r. powierzonego mu mienia w postaci pieniędzy w kwocie 2.000 zł należnej spółce z tytułu wykonania usługi druku gazetki wyborczej „(...)”,

d)  polecenie w dniu 23.09.2019 r. podległym mu pracownikom: G. S. i G. M. wystawienia faktury za wykonaną w dniu 22.09.2019 r. usługę druku materiałów wyborczych w ilości 30.000 sztuk, podczas gdy wydrukowano 80.000 sztuk, czym wyrządził w/w Spółce szkodę majątkową w kwocie 13.400 złotych,

polecenie w dniu 03.10.2019 r. podległym mu pracownikom : G. S. i G. M. "stawienia faktury za wykonaną w dniu 03.10.2019 r. usługę druku „gazetki wyborczej” w ilości 1.000 sztuk, podczas gdy wydrukowano 10.000 sztuk, czym wyrządził w/w Spółce szkodę majątkową w kwocie 2.700 złotych

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

M. R. był pracownikiem (...) spółki z o.o. z/s w O./ Grupy (...) Sp. z o.o. z/s w O. (dalej jako Spółka) od marca 2000 r. Początkowo pracował na stanowisku (...) w drukarni, a od marca 2017 r. na stanowisku (...). W ramach wykonywanych obowiązków służbowych oskarżony był zobowiązany m.in. do koordynacji i nadzoru nad pracą drukarni, opracowywaniem grafików pracy podległych pracowników, koordynacji prac i nadzoru nad terminowością i jakością realizacji zadań, opracowywaniem zamówień na materiały do druku, dokonywaniem bieżącej analizy kosztów, przychodów, płatności, kontrolą rozliczania należności i nadzorem nad terminowym ich ściąganiem, tworzeniem i nadzorem nad realizacją budżetu drukarni. Zakres obowiązków oskarżonego obejmował nadzór nad drukarnią, procesem produkcji, zamawianiem, pozyskiwaniem klientów. Oskarżony był w zasadzie jedyną osobą, która miała bezpośredni kontakt z klientami, dokonywał samodzielnie zamówień papieru oraz innych wykorzystywanych w działalności drukarni materiałów (np. farby itp.). Oskarżony był nadto odpowiedzialny za współtworzenie budżetu drukarni współpracując w tym zakresie z (...) tej spółki (A. T. (1)). oraz odpowiadał za jego realizację – nadzorował przychody i koszty. Był on odpowiedzialny także za mienie, nad którym sprawował nadzór, tj. nad maszynami, papierem, płytami offsetowymi – zgodnie z §8 umowy o pracę ponosił on materialną odpowiedzialność za mienie spółki powierzone mu w ramach wykonywania określonych obowiązków (opinia k.752).

Oskarżony w praktyce posiadał dużą autonomię w prowadzeniu drukarni i praktycznie samodzielnie nią kierował. Miał istotny wpływ na kwestię zatrudnienia pracowników w drukarni. To z jego polecenia podlegli mu pracownicy zaniechali sprawdzania ilości dostarczonego papieru do drukarni, ograniczając się jedynie do podpisywania dokumentów dostawy. Oskarżony od podległych mu pracowników nie wymagał ewidencji pobrań papieru do druku. To również na skutek podjętych przez oskarżonego decyzji i działań, drukarnia nie zatrudniała magazyniera, a pracownicy działu magazynowego zostali przesunięci do prac drukarskich. Zatem papier na dział produkcyjny był wydawany na polecenie oskarżonego najczęściej przez zaufanego pracownika oskarżonego, tj. P. J., który od transportujących papier na produkcję pracowników miał odbierać pisemne potwierdzenia ilości wydanego papieru.

Papier do produkcji w drukarni był przywożony od dostawców wraz z listem przewozowym i specyfikacją. Po sprawdzeniu ilości dowiezionego papieru pracownicy księgowości przyjmowali ten materiał na stan magazynowy. Potem na podstawie tych dokumentów i dokumentów wystawianych przez oskarżonego księgowość (G. S.) rozliczała stany papieru – ustalając stan początkowy, zużycie, stan końcowy i wystawiała dokumenty RW, który podpisywała księgowa G. M..

Do końca 2018 r. w spółce nie stwierdzono braków magazynowych w zakupionym papierze do drukarni.

W maju 2019 r. oskarżony przyjął zlecenie druku gazetki wyborczej „(...)”. Na jego polecenie w drukarni wykonano ten wydruk i przekazano zleceniodawcy za pośrednictwem J. G.. Ten ostatni odebrał pieniądze w kwocie 2000 zł od zleceniodawcy i bezpośrednio przekazał je oskarżonemu. Oskarżony nigdy nie rozliczył się z przyjętych za tę usługę pieniędzy.

W drugiej połowie września 2019 r. do oskarżonego wpłynęło zlecenie wydrukowania gazetki wyborczej startującego w wyborach parlamentarnych M. M.. W dniu 20 września 2019 r. zlecający dwukrotnie przesłał materiał do wydrukowania – z powodu błędów za drugim razem wysłał poprawioną wersję. W tym czasie jednak, na polecenie oskarżonego wydrukowano już 80.000 szt. gazetki wyborczej zawierającej pierwotną wersję.

W tych okolicznościach oskarżony polecił wydrukować 80.000 szt. gazetek w poprawionej wersji, a uprzednio wydrukowane przekazać na makulaturę.

Zleceniodawca nie chciał się zgodzić na zapłacenie za podwójną ilość wydrukowanych gazetek.

Oskarżony ….. zrzucał winę na pracowników, zleceniodawcę, wydawcę…

W dniu 23 września 2019 r. oskarżony polecił G. S. i G. M. wystawienie faktury za wykonaną usługę druku materiałów wyborczych, w ilości jedynie 30.000 szt. za kwotę 9.450 zł. Wówczas okazało się, że zleceniodawca umówił się z oskarżonym, że za pozostałą część usługi druku zapłaci gotówką kwotę 13.400 zł.

Od lipca 2017 r., o czym oskarżony zdawała sobie sprawę, w spółce nie było „kasy” i za zlecenia rozliczano się wyłącznie bezgotówkowo przelewami bankowymi.

Oskarżony zorientował się, że jego działanie wyjdą na jaw i w dniu 25 września 2019 r. otrzymaną od zleceniodawcy gotówkę w kwocie 13.400 zł przekazał głównej księgowej A. G. (1), a dwa dni później tłumaczył się ze swojego zachowania prezesowi zarządu spółki J. T. (1).

Takie ujawnione zachowania oskarżonego oraz informacje z księgowości o kolejnych zamówieniach papieru do drukarni w sytuacji wykazywanych wg dokumentacji nadwyżek papieru w magazynie drukarni skłoniło dyrekcję spółki do przeprowadzenia kontroli stanów magazynowych (audytu) w drukarni. Została ona przeprowadzona 2-4? października 2019 r. i wykazała niedobory papieru w ilości blisko 115 ton, o łącznej wartości ok.272.000 zł (do wyliczenia szkody przyjęto uśrednioną wartość papieru tj. ok.2,36 zł/kg – k.761).

Zanim doszło do tych wyliczeń oskarżony przyznał się A. G. (1), że w magazynie brakuje 115 ton papieru, ale był przekonany, że nie jest osobą odpowiedzialną materialnie za powierzone mu mienie i nie bał się, że poniesie taką odpowiedzialność.

Podobnie wyglądała sytuacja w przypadku kolejnej usługi druku gazetki wyborczej „(...)” w początkach października 2019 r. Oskarżony w uzgodnieniu ze zleceniodawcą zlecił wydrukowanie 10.000 szt. gazetki, a w dniu 3 października 2019 r. polecił G. S. i G. M. wystawienie faktury za wykonaną usługę druku materiałów wyborczych, w ilości jedynie 1.000 szt., a za pozostałe 9.000 szt. przyjął od zleceniodawcy gotówkę w kwocie 2.700 zł, którą następnie, po ujawnieniu jego działań na szkodę spółki (zbiegło się to z inwentaryzacją - kontrolą stanów magazynowych w dniu 2-4?.10.2019 r.) przekazał głównej księgowej A. G. (1).

A. G. (1) wobec braku dokumentów źródłowych nie mogła otrzymanych w gotówce pieniędzy zaksięgować na poczet przychodów spółki.

W czasie audytu wykazano również różnicę w ilości zakupionych i używanych w usługach drukarskich płyt offsetowych, a ilości oficjalnie przekazywanych do utylizacji/na złom.

Sprzedaż zużytych płyt offsetowych stanowiła dochód drukarni i rocznie wynosił on ok.150.000 zł. To oskarżony był odpowiedzialny za zakup, wykorzystanie i sprzedaż zużytych płyt offsetowych. W okresie od stycznia 2016 r. do połowy 2019 r. mimo wykorzystywaniu płyt w usługach drukarskich (w ilości średnio rocznie ok.26 ton), ilość płyt przekazywanych do utylizacji systematycznie spadała niemal do zera (opinia k.758). Na polecenie oskarżonego, pod pozorem zapobieganiu kradzieży takich płyt przez pracowników, P. J. przewoził zużyte płyty do wskazanego mu magazynu. Stamtąd za wiedzą oskarżonego płyty były załadowywane (P. F. pracownik, czasem wspólnie z oskarżonym) i wywożone samochodami przez osoby trzecie, a nawet oskarżonego (zeznania A. G. (2)). Oskarżony polecił G. S. i G. M. aby nie ewidencjonować zużytych płyt i zaprzestanie prowadzenia raportów z tych sprzedaży.

M. R. nie był chory psychicznie ani upośledzony umysłowo, nie cierpi też na inne zakłócenia czynności psychicznych. W chwili opisanych w zarzucie zdarzeń posiadał pełną zdolność rozpoznania znaczenia swoich czynów i pokierowania swoim postępowaniem.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. R..

Zeznania J. T. (2).

Zeznania P. F..

Zeznania P. J..

Zeznania A. G. (1).

Zeznania T. Z..

Zeznania K. P..

Zeznania G. S..

Zeznania M. K..

Zeznania A. T. (2).

Zeznania A. G. (2).

Zeznania G. M..

Zeznania Z. S..

Zeznania M. G..

Zeznania M. P..

Zeznania Z. S..

Zeznania J. G..

Kopie dokumentów przesłane przez strony.

Opinie pisemne i ustna biegłej A. R..

Opinia sądowo-psychiatryczna dot. oskarżonego

604v-605 (transkrypcja k.919-925v).

605v-606 (transkrypcja k.926-936v), 46v-48.

606-607 (transkrypcja k.936v-943v), 71v-72.

613v-614v (transkrypcja k.944v-955v), 74v-75, 269v.

614v-616 (transkrypcja k.956-971), 79v-80.

616-616v (transkrypcja k.972-979), 110v-111.

616v-617 (transkrypcja k.979-987v), 113v-114.

617-618 (transkrypcja k.986-997v), 116v-117.

622v-623 (transkrypcja k.998v-1004), 136v-137.

623-624 (transkrypcja k.1004v-1016), 141v-142, 478v.

624v (transkrypcja k.1017v-1020v), 157v.

624v (transkrypcja k.1020v-1027), 161v-162.

641v (transkrypcja k.1028v-1034).

642-642v (transkrypcja k.1034v-1041v).

732v-733v (transkrypcja k.1042v-1049).

.

1090v-1091.

139v

33-40, 53-56, 82-109, 129-135, 176-250, 271-327, 430-464, 620-621, 634-640, 654-668, 670-685, 692-718, 817-912.

751-808, 1052-1059, 1069v-1072v.

526-530

1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2. OCENA DOWODÓW

2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Zeznania J. T. (2).

Świadek w okresie objętym aktem oskarżenia był prezesem pokrzywdzonej Spółki i służbowo najwyższym przełożony oskarżonego. Potwierdził okoliczności, że w tym okresie oskarżony jako dyrektor drukarni cieszył się zaufaniem władz Spółki, a w związku z tym miał dużą autonomię i samodzielnie w zasadzie zarządzał drukarnią. Dopiero na przełomie września i października 2019 r. zaczęły dochodzić do świadka sygnały ze strony jego współpracowników o możliwych nadużyciach po stronie oskarżonego jako (...) w sprawach dotyczących wykonywania zleceń druku na rzecz klientów (druk materiałów wyborczych). Zmienne i sprzeczne ze sobą wyjaśnienia oskarżonego w tej sprawie wzbudziły wątpliwości świadka i dlatego podjął decyzję o audycie, który wykazał skalę nadużyć. W tym czasie oskarżony nagle udał się na zwolnienie lekarskie. Świadek wskazywał, że oskarżony nie był zdziwiony skalą niedoboru, nie kwestionował wówczas wyników audytu. Mimo takiej możliwości nie podjąć nawet próby wyjaśnienia tej sytuacji. Z zeznań świadka wynika nadto, że te okoliczności skłoniły go do podjęcia decyzji o zwolnieniu dyscyplinarnym oskarżonego. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka. Jego zeznania są zbieżne z zeznaniami świadków G. S., G. M., J. G., P. J., T. Z., P. F., A. G. (1), A. T. (2).

Zeznania P. F..

W okresie objętym zarzutem pracownik drukarni i podwładny oskarżonego, wykonywał m.in. zlecone mu zadania przyjmowania na magazyn zamówionego i przywiezionego papieru. Świadek wskazywał, że to na skutek zarządzeń oskarżonego jako dyrektora zlikwidowano stanowisko magazyniera, a pracowników z magazynu przeniesiono na produkcję. Z jego zeznań wynika, że to wskutek decyzji oskarżonego przywożony papier do drukarni nie był sprawdzany pod kątem zgodności z listem przewozowym. Opisał sposób postępowania z makulaturą oraz ze zużytymi płytami offsetowymi – oskarżony wydawał polecenie wywożenia płyt do magazynu tzw. zewnętrznego, skąd płyty były wywożone przez osoby trzecie. Świadek kilka razy, na polecenie oskarżonego, wziął udział w załadunku tych płyt na taki samochód, był też świadkiem jak przynajmniej raz sam oskarżony pomagał w załadunku. Nie wymagano od pracowników aby makulatura i zużyte płyty były ewidencjonowane. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Zeznania P. J..

Podobnie jak P. F., w okresie objętym zarzutem pracownik drukarni i podwładny oskarżonego, wykonywał m.in. zlecone mu zadania przyjmowania na magazyn zamówionego i przywiezionego papieru. Nadto na polecenie oskarżonego wywoził do zewnętrznego magazyny zużyte płyty offsetowe i pomagał ładować płyty do samochodu osób trzecich, które je wywoziły poza zakład – za to otrzymywał od oskarżonego nieewidencjonowaną gratyfikację w formie wypłat gotówkowych. Zeznania zbieżne z zeznaniami P. F.. Nadto świadek wskazywał, że mimo braku formalnego ewidencjonowania wywożonych zużytych płyt offsetowych oskarżony ustanie wymagał podawania mu ilości takich płyt. Dodatkowo świadek opisał sytuacje, podczas których na polecenie oskarżonego wywoził do firmy zewnętrznej makulaturę, za co od tej firmy otrzymywał gotówkę w kwotach każdorazowo po kilka tysięcy złotych. Pieniądze oddawał oskarżonemu, a ten wypłacał mu z tego każdorazowo kilkaset złotych. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka, w szczególności brak jest podstaw do uznania, co zdaje się sugerować oskarżony, że działania związane ze sprzedażą poza ewidencją makulatury i zużytych płyt offsetowych były własną inicjatywą tego świadka.

Zeznania A. G. (1).

W okresie objętym zarzutem pracowała jako główna księgowa w Spółce, odpowiadała za swoją pracę przed jej zarządem. Opisuje okoliczności w jakich zarządzono audyt w drukarni na początku października 2019 r. - świadek wzięła w tej czynności udział. Potwierdza, że oskarżony miał dużą autonomię w zarządzaniu drukarnią. Potwierdza, że oskarżony nie był zainteresowany udziałem w inwentaryzacji, ale jeszcze przed poznaniem wyników audytu osobiście stwierdził, że brakuje około 115 ton papieru. Nie był tym zdziwiony ani zaniepokojony, nie wyjaśniał również okoliczności z tym związanych. Z jej zeznań wynika wręcz, że oskarżony był pewny siebie i ostentacyjnie twierdził, że nie poniesie odpowiedzialności materialnej powyżej trzymiesięcznego wynagrodzenia. Świadek potwierdza, że w tym samym czasie ujawniono niedobór zużytych płyt offsetowych oraz makulatury – nie zaewidencjonowano też wpływów z ich sprzedaży. Brała udział w spotkaniach z zarządem i oskarżonym w celu wyjaśnienia przyczyn niedoborów, lecz oskarżony w żaden sposób tego wyjaśnił, a finalnie wkrótce udał się na zwolnienie lekarskie. Potwierdza okoliczności, w jakich oskarżony w okresie między końcem września a końcem października 2019 r. przekazał jej w gotówce 13.400 zł oraz 2.700 zł pochodzące z wydruku ulotek wyborczych wiedząc, że rozliczenia za tego typu usługi są od lat robione bezgotówkowo. Z jej zeznań wynika, że pieniądze te zostały jej przekazane przez oskarżonego dopiero wtedy, kiedy ujawniono rozbieżności między formalnymi zamówieniami przyjętymi przez oskarżonego a faktyczną usługą wykonaną przez drukarnię. Z zeznań świadka wynika, że pieniądze te zostały co prawda przyjęte przez świadka na rzecz Spółki, ale nie mogła ich zaewidencjonować bez dokumentu źródłowego.

Świadek opisała w jaki sposób zostały ustalone niedobory, zwłaszcza dotyczący papieru – wskazała, że ilość papieru pochodziła z danych wpisanych w arkuszach inwentaryzacyjnych, a wartość została ustalona na podstawie cen uśrednionych papieru w oparciu o program komputerowy (k.962-964).

Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Zeznania T. Z..

Pracownik Spółki zajmujący się w okresie objętym zarzutami sprawami kadrowymi i płacowymi. Potwierdza okoliczności, że oskarżony miał dużą autonomię jako dyrektor drukarni. Złożyła tożsame zeznania jak A. G. (1), G. S. i G. M., J. T., P. J. i P. F.. Potwierdza, że oskarżony wobec swoich przełożonych i księgowości kilkakrotnie zmieniał swoje wyjaśnienia dotyczące jednego ze zleceń – powodu dwukrotnego wydruku ulotek wyborczych, co stało się powodem zarządzenia inwentaryzacji drukarni w październiku 2019 r. Z jej zeznań wynika, że oskarżony znakomicie zdawał sobie sprawę, że zużyte płyty offsetowe i makulatura „znikają” z zakładu poza ewidencją i konsekwentnie nie robił nic w tym zakresie aby ten proceder zatrzymać. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Zeznania K. P..

Pracownik techniczny w drukarni. Złożył tożsame w treści zeznania jak P. J. i P. F.. Potwierdził, że oskarżony jako dyrektor drukarni nie dopuszczał swoich podwładnych do decyzji kosztowych, zleceń, zamówień, rozliczeń – określił wręcz, że w drukarni był „osobą niezastąpioną” (k.981). Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Zeznania G. S..

W okresie objętym zarzutem zajmowała się w Spółce m.in. rozliczeniami materiałowymi i usług wykonywanymi w drukarni. Złożyła tożsame w treści zeznania jak A. G. (1) i G. M.. Potwierdza, że oskarżony miał dużą autonomię w zarządzaniu drukarnią i nie dopuszczał innych osób do decyzji związanych z zamówieniami, ewidencją usług i materiałów, w tym makulatury i zużytych płyt offsetowych. Opisała okoliczności związane z opisanymi w zarzucie usługami wydruku materiałów wyborczych, w szczególności wydawane polecenia wystawiania zaniżonych faktur, mimo że usługi faktycznie obejmowały większą ilość druku. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Zeznania M. K..

Podobnie jak P. F. i P. J., w okresie objętym zarzutem pracownik drukarni i podwładny oskarżonego, wykonywał głównie zadania związane z drukiem i magazynowaniem papieru oraz makulatury. Potwierdza okoliczności podawane przez P. F. i P. J.. Sąd nie znalazł podstaw aby kwestionować wiarygodność jego zeznań.

Zeznania A. T. (2).

W okresie objętym zarzutem zajmował się sprawami ekonomicznymi w Spółce na stanowisku pełnomocnika Zarządu ds. (...). Potwierdził okoliczności podawane przez J. T. (2) i A. G. (3). Wskazuje, że jakie znaczenie dla budżetu Spółki miały wpływy z tytułu sprzedaży makulatury i zużytych płyt offsetowych. Wskazuje, że w tamtym okresie odnotowano nieliczne kradzieże na mała skalę materiałów, w tym makulatury czy złomu z terenu firmy. Sąd nie znalazł podstaw aby kwestionować wiarygodność jego zeznań.

Zeznania A. G. (2).

W okresie objętym zarzutem współpracował ze Spółką wykonując m.in. usługi przewozowe samochodem dostawczym. Potwierdził, że co najmniej dwukrotnie oskarżony osobiście zlecił mu przewiezienie z terenu zakładu do wskazanego punktu zużytych płyt offsetowych. Kilka razy użyczał też oskarżonemu swój samochód. Oskarżony rozliczał się z nim gotówką. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań świadka.

Zeznania G. M..

W okresie objętym zarzutem zajmowała się w Spółce, podobnie jak G. S. m.in. rozliczeniami materiałowymi i usług wykonywanymi w drukarni. Złożyła tożsame w treści zeznania jak A. G. (1) i G. S.. Potwierdza, że oskarżony miał dużą autonomię w zarządzaniu drukarnią i nie dopuszczał innych osób do decyzji związanych z zamówieniami, ewidencją usług i materiałów, w tym makulatury i zużytych płyt offsetowych. Opisała okoliczności związane z opisanymi w zarzucie usługami wydruku materiałów wyborczych, w szczególności wydawane polecenia wystawiania zaniżonych faktur, mimo że usługi faktycznie obejmowały większą ilość druku. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Zeznania Z. S..

W okresie objętym zarzutem był pracownikiem Spółki jako konserwator, nie był podwładnym oskarżonego. Brał udział w inwentaryzacji i opisał jej przebieg. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Zeznania M. G..

W okresie objętym zarzutem był zatrudniony w Spółce i zajmował się sprawami marketingu. Jego zeznania dotyczą usług związanych z drukiem materiałów wyborczych. Potwierdza, że co prawda w tym okresie rozliczenia za usługi odbywały się bezgotówkowo, ale zdarzały się przypadki, zwłaszcza w okresie kampanii wyborczych, że zlecenia były częściowo rozliczane w formie gotówki. Z jego zeznań wynika, że słyszał o przypadkach wywożenia zużytych płyt offsetowych na złom i sugerował, że w ten sposób pracownicy drukarni mogli sobie „dorabiać na boku”. w takim procederze jednak bezpośrednio i osobiście nie uczestniczył. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować zeznania tego świadka, chociaż jak przyznawał podawane przez niego okoliczności pochodzą głównie ze słyszenia, czyli plotek.

Zeznania M. P..

W okresie objętym zarzutem była zatrudniona w Spółce i zajmowała się sprawami związanymi z księgowością, rozliczeniami z kontrahentami. Świadek potwierdza okoliczności podawane przez A. G. (1), która była jej przełożoną. Wzięła udział w inwentaryzacji drukarni w październiku 2019 r. i potwierdza okoliczności podawane przez Z. S.. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Zeznania J. G..

W okresie objętym zarzutami wykonywał usługi na rzecz Spółki w zakresie dowożenia gazet do punktów dystrybucji. Opisał okoliczności, w jakich na polecenie oskarżonego zawiózł we wskazane miejsce gazetki „(...)”. Potwierdził, że bez dokumentacji odebrał gotówkę od odbiorcy, którą po powrocie przekazał bezpośrednio oskarżonemu. Wspomniał, że taka sytuacja powtórzyła się trzykrotnie. Nie wpływało to na rozliczenia ze Spółką, ale nie otrzymywał też od nikogo żadnych dodatkowych gratyfikacji. Sąd nie znalazł powodów aby kwestionować wiarygodność zeznań tego świadka.

Dokumenty i kopie dokumentów przesłane przez strony.

Sąd nie znalazł podstaw aby kwestionować wiarygodność treści ani sposobu powstania tych dokumentów.

Obrona kwestionowała m.in. sposób przeprowadzenia i rzetelność inwentaryzacji stanów magazynowych papieru w drukarni przeprowadzonej na początku października 2019 r. (w konsekwencji przeprowadzonego przez biegłego rewidenta badania sprawozdania Spółki za lata 2017-2019). Jakkolwiek istotnie w części formularzy pojawiły się zapisy z błędami (na co wskazuje chociażby biegła A. R.) lub skreślenia, lecz te błędy oraz inne stwierdzone nieprawidłowości nie dyskwalifikowały tych dokumentów jako dokumentów źródłowych z punktu widzenia księgowości, w szczególności pozwalały na wyliczenie średniej ilość papieru w magazynach, a w konsekwencji i średniej wartości braków magazynowych papieru w drukarni wyliczonej w oparciu o średnią cenę papieru za kilogram.

Na marginesie warto przypomnieć, że zanim doszło do sporządzenia dokumentów inwentaryzacyjnych, sam oskarżony w rozmowie z A. G. (1) mimowolnie stwierdził, że brakuje właśnie 115 ton papieru, co niemal pokrywało się z późniejszymi ustaleniami.

Opinie pisemne i ustna biegłej A. R..

Sąd nie znalazł podstaw aby kwestionować rzetelność przeprowadzenia opinii i wiarygodność wyników. Z opinii wynika, że mimo pewnych nieprawidłowości (wskazane w opinii) z formalnego punktu widzenia inwentaryzacja drukarni przeprowadzona w październiku 2019 r. była prawidłowa i dawała podstawy do wyliczeń stanów magazynowych i wartości ewentualnych strat. Biegła wskazywała, że przy sporządzeniu opinii opierała się na sprawozdaniu finansowym za rok 2019 r., które było uprzednio poddane badaniu przez biegłego rewidenta, a ten nie znalazł podstaw do kwestionowania rzetelności ujęcia ujawnionych niedoborów w księgach rachunkowych Spółki.

Na marginesie należy wskazać, że Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania wiarygodności i rzetelności przeprowadzonego przez biegłego rewidenta badania sprawozdania finansowego Spółki za lata 2017-2019, co znalazło swój wyraz w decyzji o oddaleniu wniosku dowodowego obrońcy z dnia 1.10.2024 r. (k.1074, 1091v).

     

Opinia sądowo-psychiatryczna dot. oskarżonego

Opinia jest w pełni wiarygodna, nie budzi wątpliwości Sądu ani stron.

Częściowe wyjaśnienia oskarżonego

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego jedynie częściowo, mianowicie w części dotyczącej ścieżki zawodowej i okresu zatrudnienia w pokrzywdzonej Spółce.

2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów

(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia

dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt

1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

     

Częściowe wyjaśnienia oskarżonego

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego w pozostałej części, w szczególności dotyczącej tego, że nie dopuścił się dokonania zarzucanych mu zachowań - dokonania zarzucanego mu czynu. Oskarżony podważał prawidłowość i wiarygodność przeprowadzonego audytu, w szczególności jego wyniki. Nadto próbował przerzucić odpowiedzialność za ujawnioną szkodę na swoich przełożonych - osoby odpowiedzialne za organizację funkcjonowania Spółki oraz pracowników (jego podwładnych), którym zarzucał dokonywanie kradzieży z terenu firmy.

W ocenie Sądu, wyjaśnienia oskarżonego w tej części nie są wiarygodne i stanowią jedynie przyjętą przez oskarżonego linią obrony, mającą na celu uniknięcie odpowiedzialności karnej i odpowiedzialności odszkodowawczej.

3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia

z wyroku

Oskarżony

X

3.1. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

zgodna z zarzutem

1

M. R.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Art.296 § 2 k.k. w zb. z art.284 § 2 k.k. w zw. z art.294 § 1 k.k. Oskarżony jako dyrektor drukarni należącej do pokrzywdzonej Spółki był na podstawie umowy z pracodawcą zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi i działalnością gospodarczą tej Spółki.

Nadużył udzielonych mu uprawnień i wyrządził Spółce znaczną szkodę majątkową, w rozumieniu art.115 § 5 k.k. (ponad 200.000 zł). Powyższe nadużycia w części przypadków polegały na tym, że oskarżony przywłaszczył sobie opisane w zarzucie płyty offsetowe przeznaczone na złom (nie udało się ustalić jaką korzyść z tego tytułu uzyskał) i należność za druk gazetki wyborczej w maju 2019 r. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, głównie dla siebie (nie udało się ustalić osób trzecich, które uzyskałyby z tego tytułu korzyści).

Przy czym w tych ostatnich przypadkach zostały mu te rzeczy powierzone w ramach wykonywanych obowiązków służbowych, a on tymi przedmiotami umyślnie rozporządził jak z własnym mieniem, co dodatkowo wyczerpuje ustawowe znamiona art.284 § 2 k.k. w zw. z art.294 § 1 k.k., bowiem z tego tytułu Spółka poniosła straty ok.400.000 zł (płyty), 2000 zł (gazetki) – łącznie jest to mienie znacznej wartości, w rozumieniu art.115 § 5 k.k.

W dwóch opisanych powyżej przypadkach - pod koniec września i na początku października 2019 r. – oskarżony, w ocenie Sądu również zamierzał przywłaszczyć sobie gotówkę przekazaną mu przez zleceniodawców za usługi druku gazetek wyborczych. Jednak wobec ujawnienia jego zachowań (umawiania się ze zleceniodawcami na druk poza ewidencją) i zleconego audytu, w ocenie Sądu przestraszył się konsekwencji i przekazał gotówkę głównej księgowej. Oskarżony nie może przy tym tłumaczyć się nieświadomością, że w spółce od dawna 2 lat nie dochodziło już do rozliczeń gotówkowych za wykonywane usługi. W tych przypadkach, w ocenie Sądu Spółka nie straciła pieniędzy, chociaż nie mogła ich zaksięgować jako przychód Spółki bez dokumentów źródłowych.

Oskarżony działał w krótkich odstępach czasu i ze z góry powziętym zamiarem, o czym w ocenie Sądu, świadczą jego decyzje nadzorcze dotyczące organizacji (a faktycznie dezorganizacji) magazynów, arbitralne podejmowanie decyzji w zakresie zamawiania, przyjmowania, ważenia i wydawania papieru, nadto na nie dopuszczaniu osób trzecich do kontroli jego poczynań z płytami offsetowymi. W okresie objętym zarzutem poczynania oskarżonego w drukarni były niemal autokratyczne i pozostawały w zasadzie poza rzeczywistą kontrolą władz Spółki. Na takiej sytuacji de facto w największym stopniu korzystał przede wszystkim oskarżony, który (gdyby nie opisane powyżej zdarzenie z końca września 2019 r.) zapewne liczył, że przez kolejne lata jego bezprawne działania pozostaną niezauważone i będzie się bezprawnie nadal wzbogacał kosztem pokrzywdzonej Spółki.

3.2. Podstawa prawna

skazania albo warunkowego

umorzenia postępowania

niezgodna z zarzutem

     

     

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3. Warunkowe umorzenie
postępowania

     

     

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4. Umorzenie postępowania

     

     

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5. Uniewinnienie

     

     

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4. KARY, ŚRODKI KARNE, PRZEPADEK, ŚRODKI KOMPENSACYJNE
I ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

M. R.

1

1

Za dokonany występek wymierzono oskarżonemu, w oparciu o art.294 § 1 k.k. w zw. z art.11 § 3 k.k. karę 1 roku pozbawienia wolności.

W tym przypadku należało wobec oskarżonego zastosować przepisy względniejsze obowiązujące w chwili czynu (art.4 § 1 k.k.), a dotyczące art.12 § 1 k.k. - obowiązujący od 24.06.2020 r. przepis art.57b k.k. obliguje sąd w przypadku skazania za przestępstwo określone w art.12 § k.k. do wymierzania kary przewidzianej za przypisane przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

Sąd przy wymiarze kary wziął pod uwagę stosunkowo wysoki stopień społecznej szkodliwości jego czynu, wzięto pod uwagę sposób działania sprawcy i wysokość wyrządzonej szkody.

Z uwagi na to, że oskarżony dopuścił się czynu działając w znacznej części w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, zgodnie z art.33 § 2 k.k. zasadne jest orzec wobec niego dodatkowo grzywnę w wysokości 100 stawek dziennych, przyjmując ze jedna stawka wynosi 50 złotych.

3

1

Sąd warunkowo zawiesił wobec oskarżonego karę pozbawienia wolności na okres 4 lat próby. W tym okresie zobowiązano oskarżonego do pisemnego informowania sądu o przebiegu próby w terminach co 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku, w szczególności wykazywanie, w jaki sposób jest realizowany obowiązek naprawienia szkody, o którym mowa w pkt 2 wyroku.

Sąd zdecydował się na środek probacyjny z uwagi na fakt, że oskarżony nie był dotychczas karany, cieszył się w swoim środowisku dobrą opinią. W ocenie Sądu, pomimo zawieszenia wykonania kary oskarżony w przyszłości nie będzie dopuszczał się czynów zabronionych i ma szansę w okresie próby realnie naprawić wyrządzoną szkodę.

2

1

Wobec złożonego wniosku przez oskarżyciela posiłkowego, na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeczono wobec oskarżonego obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonej spółki Grupa (...) Sp. z o.o. w O. kwoty 674.322 złotych.

5. INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku
odnoszący się
do przypisanego
czynu

Przytoczyć okoliczności

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7. KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Przytoczyć okoliczności

4

Oskarżony posiada majątek i ma stałe źródło utrzymania wobec czego, na zasadzie art. 624 § 1 k.p.k., co prawda nie obciążono oskarżonego opłatą, ale zasądzono od niego na rzecz Skarbu Państwa pozostałe koszty sądowe oraz na rzecz oskarżyciela posiłkowego spółki Grupa (...) Sp. z o.o. w O. kwotę 16.678,80 złotych (zgodnie ze złożonym spisem k.1099) tytułem zwrotu wydatków poniesionych na ustanowienie pełnomocnika.

8. PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Iwona Urban
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Olgierd Dąbrowski-Żegalski
Data wytworzenia informacji: