Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Leon Popiel
Protokolant:	st. sekr. sądowy Alina Dziarkowska

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2013r. w Olsztynie

sprawy Z. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania Z. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 4 kwietnia 2013 r. nr (...)

z dnia 12 czerwca 2013 r. nr (...)

z dnia 25 lipca 2013 r. nr (...)

zmienia zaskarżone decyzje, zalicza ubezpieczonemu Z. M. okres pracy w warunkach szczególnych od 1.02.1978 r. do 31.05.1984 r. i przyznaje prawo do emerytury od 25 kwietnia 2013 r.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 kwietnia 2013 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił ubezpieczonemu Z. M. przyznania prawa do emerytury albowiem nie został udowodniony na dzień 1 stycznia 1999 r. wymaganego stażu pracy tj. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych a jedynie 20 lat 7 miesięcy i 27 dni oraz nie został udokumentowany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach a jedynie 5 lat i 9 miesięcy i 13 dni, kiedy to ubezpieczony w okresie od 1 marca 1993 r. do 31 grudnia 1998 r. pracował w (...) Skarbu Państwa w Ł..

Kolejną decyzją z dnia 12 czerwca 2013 r., znak: (...), w wyniku rozpatrzenia wniosku ubezpieczonego z dnia 14 marca 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w świetle nowych dowodów po raz kolejny odmówił przyznania ubezpieczonemu emerytury przyjmując, iż nie udokumentował on wymaganego stażu pracy tj. 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych a jedynie 24 lata 8 miesięcy i 19 dni jak również nie został udokumentowany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach a jedynie 5 lat 9 miesięcy i 13 dni. Organ rentowy na podstawie przedłożonych nowych dokumentów uwzględnił do stażu pracy okres zatrudnienia w Zakładzie (...) (...)od 2 lutego 1972 r. do 3 marca 1973 r. oraz okres zatrudnienia w Spółdzielni (...) w R. w okresie od 8 lutego 1975 r. do 1 lutego 1978 r. Organ rentowy wskazał, że do pracy w szczególnych warunkach nie zostały uznane okresy od 1 lutego 1978 r. do 31 maja 1984 r. oraz od 1 czerwca 1984 r. do 31 grudnia 1992 r.

Ostatecznie Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 25 lipca 2013 r., znak: (...), po rozpatrzeniu wniosku z dnia 14 marca 2013 r., w świetle nowych dowodów przesłanych do organu rentowego w dniu 28 czerwca 2013 r. również odmówił przyznania ubezpieczonemu prawa do emerytury. Podstawą wydania wskazanej decyzji był fakt, iż na dzień 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony nie udokumentował 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a jedynie 13 lat 5 miesięcy i 3 dni, albowiem do pracy w szczególnych warunkach nie uznano okresu od 1 lutego 1978 r. do 31 maja 1984 r. z powodu braku powołania się w świadectwie pracy na przepisy resortowe.

Odwołania od powyższych decyzji wniósł ubezpieczony Z. M.. W uzasadnieniu stanowisko wnioskodawca ostatecznie wskazał, że na podstawie zeznań świadków jest w stanie udowodnić, iż w spornym okresie wykonywał prace w szczególnych warunkach. Dodatkowo wskazał, iż zakład prac już nie istnieje i nikt nie może wypisać mu prawidłowo powyższego świadectwa pierwszej kategorii według wymogów ZUS.

W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o ich oddalenie. Ostatecznie organ rentowy podniósł, iż z ustalonego stanu faktycznego wynika, że ubezpieczony nie spełnia warunków do przyznania mu emerytury z art. 184 w/w ustawy. Wskazał jednocześnie, iż w prawdzie na dzień 1 stycznia 1999 r. skarżący udowodnił wymagany okres 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, jednakże nie udowodnił wymaganych 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a tylko 13 lat, 5 miesięcy i 3 dni. Zaś organ rentowy za pracę w szczególnych warunkach nie uznał okresu od 1 lutego 1978 r. do 31 maja 1984 r. w Spółdzielni (...) w R. gdzie odwołujący pracował na stanowisku kierowcy ciągnika, która to okoliczność została udokumentowana świadectwem wykonywania prac w warunkach szczególnych, które nie spełnia wymogów formalnych – brak powołania się na przepisy resortowe. W piśmie procesowym z dnia 1 lipca 2013 r. organ rentowy wskazał, iż powyższe świadectwo pracy nie zostało przedłożone w oryginale, brak w nim daty wystawienia, pieczątki firmowej, (zatem nie wiadomo, od kogo pochodzi) oraz brak w nim wskazania przepisów resortowych.

W dniu 9 października 2013 r. Sąd Okręgowy zarządził połączenie do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy o sygn. akt. IV U 2759/13, IV U 3283/13, IV U 3475/13 i prowadzić je dalej pod sygn. akt. IV U 2795/13.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje;

Z. M., ur. (...), ma ukończone 60 lat, legitymuje się stażem pracy wynoszącym, co najmniej 25 lat, posiada wykształcenie podstawowe, od 1969 r. pozostawał w stosunku pracy, w dniu 14 marca 2013 r. złożył wniosek o emeryturę.

(dowód: k. 2 - 5 akta ZUS)

Odwołujący na dzień 1 stycznia 1999 r. bezspornie pracę w szczególnych warunkach wykonywał w okresie;

1)  od 1 czerwca 1984 r. do 20 lutego 1992 r. (tj. 7 lat, 8 miesięcy i 20 dni) będąc zatrudnionym w Gospodarstwie (...) w Ł., kiedy to stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy ciągnika kołowego na stanowisku traktorzysty;

2)  od 1 marca 1993 r. do 31 grudnia 1998 r. ( tj. 5 lat, 9 miesięcy i 13 dni) będąc zatrudnionym stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Skarbu Państwa w Ł., które następnie na podstawie art. 23 § 1 k.p. zmieniało nazwę na (...) Sp. z o.o. w Ł. – i wykonywał prace kierowcy ciągnika kołowego na stanowisku traktorzysty

( dowód : świadectwa wykonywania pracy k. 5, akta osobowe k.20 akt sprawy, k. 54, karta przebiegu zatrudnienia k. 14, 46 akt ZUS, akta ZUS )

Z. M. w okresie od 11 marca 1974 r. do dnia 8 kwietnia 1974 r. uczęszczał na kurs operatorów sprzętu budowlanego lekkiego i średniego, i ukończył go z wynikiem pozytywnym. Ukończenie tego kursu upoważniało ubezpieczonego do prowadzenia ciągnika gąsienicowego typu DT.

W okresie od 1 lutego 1978 r. do 31 maja 1984 r. ubezpieczony był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni (...) w R. na stanowisku kierowcy ciągnika gąsienicowego typu DT – 75 (tj. przez okres 6 lat, 4 miesięcy). Spółdzielnia (...) w R. zatrudniała ok. 60 osób. Spółdzielnia zajmowała się m.in. świadczeniem usług na rzecz innych podmiotów. W tym okresie odwołujący pracował na DT - ie i wykonywał prace na drogach niepublicznych m.in. prace polowe, orki, niwelował tereny, jesienią zajmował się również zbiorem kukurydzy, zimą zaś (...) wynajmował pracowników, w tym odwołującego, którzy trudnili się odśnieżaniem. Do wykonywania pracy na drogach niepublicznych jak i polach ubezpieczony nie musiał posiadać prawa jazdy uprawniającego do kierowania tego typu pojazdami.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach k. 5, akta osobowe k. 20, świadectwo (...) w O. k. 68, zdjęcie k. 69, zeznania świadków: J. Ż. k. 54, E. J. k. 54, G. Ł. k.70, stanowisko odwołującego k.53, 70, e – protokół k. 72 akt sprawy, akta ZUS)

Prace wykonywane prze ubezpieczonego w powyższych okresach są pracami wymienionym w wykazie A, dziale nr VIII, pkt 3 (prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych) rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracownika zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. We wskazanym okresie wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach przez okres 6 lat, 4 miesiące.

Z. M. spełnia wszystkie warunki do uzyskania świadczenia emerytalnego w szczególności na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił okres, co najmniej 25 lat składkowych i nieskładkowych, oraz ponad 15 letni okres pracy w warunkach szczególnych.

(dowód: świadectwa wykonywania pracy k. 5, akta osobowe k.20, świadectwo (...) w O. k. 68, zdjęcie k. 69, zeznania świadków: J. Ż. k. 54, E. J. k. 54, G. Ł. k.70, stanowisko odwołującego k.53, 70, e – protokół k. 72, akt sprawy, akta ZUS)

Sąd zważył, co następuje;

Odwołanie wnioskodawcy zasługiwało na uwzględnienie.

Co do zasady prawo do emerytury ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego dla mężczyzn, co najmniej 65 lat.

Jednocześnie prawo do emerytury z tytułu osiągnięcia niższego wieku emerytalnego przysługuje po spełnieniu przesłanek wskazanych w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2009, nr 153, poz. 1227) – zwana dalej u.e.r.f.u.s.

Zgodnie z powyżej wskazanym przepisem ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 1 stycznia 1999 r. osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Ponadto do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stosuje się Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (DZ. U. 1983, nr 8, poz. 43).

Dlatego też należy stwierdzić, iż do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury niezbędne jest łączne spełnienie następujących przesłanek: trzeba być ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r., należy być pracownikiem zatrudnionym w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w pełnym wymiarze czasu pracy, osiągnąć wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, osiągnąć wymagany okres zatrudnienia wynoszący 25 lat dla mężczyzn liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Ponadto wcześniejsza emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem Sądu Najwyższego, prawo do emerytury na podstawie art. 184 u.e.r.f.u.s. przysługuje ubezpieczonemu, który na dzień wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 1999 r. ) spełnił określone w niej wymogi stażowe, a po tej dacie osiągnął wymagany wiek, niezależnie od tego, czy w chwili osiągnięcia wieku wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub był pracownikiem wykonującym inną pracę, czy też pozostawał w zatrudnieniu na innej podstawie niż stosunek pracy bądź też nie pozostawał w zatrudnieniu

Tymczasem jak wynika z materiału dowodowego zebranego w niniejszej sprawie Z. M. w dniu (...) r., osiągnął wiek 60 lat, jak również na dzień 1 stycznia 1999 r. wymieniony osiągnął wymagany staż pracy. Ponadto wnioskodawca przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego jednak złożył oświadczenie o przekazanie zgromadzonych środków na otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem Zakładu na dochody budżetu państwa.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie jest ustalenie czy Z. M. na dzień 1 stycznia 1999 r., osiągnął wymagany 15 –letni okres pracy w szczególnych warunkach, a w szczególności czy wymieniony w okresie od 1 lutego 1978 r. do 31 maja 1984 r. będąc zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Spółdzielni (...) w R. na stanowisku traktorzysty - kierowcy ciągnika gąsienicowego typu DT – 75 (okres 6 lat, 4 miesięcy) wykonywał prace w warunkach szczególnych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w niniejszym rozporządzeniu, są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okres pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach.

Jednak świadectwo pracy w warunkach szczególnych, jak każdy dokument prywatny w rozumieniu art. 245 k.p.c., podlega kontroli zarówno, co do prawidłowości wskazanych w nim faktów, jak i co do powołanej podstawy prawnej. Sądy nie są w żaden sposób związane oceną charakteru zatrudnienia pracownika dokonaną przez pracodawcę, świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych służy celom dowodowym i podlega takiej samej ocenie, jak każdy inny dowód. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 kwietnia 2013 r., III AUa 1268/12, LEX Nr 1313354).

Odnosząc się do stanowiska wnioskodawcy jakoby, pomimo iż w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie wskazano na przepisy resortowe, w okresie od 1 lutego 1978 r. do 31 maja 1984 r. wykonywał prace w warunkach szczególnych na stanowisku traktorzysty, należało dokonać analizy zeznań świadków oraz dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy.

Z zeznań świadków J. Ż., E. J., G. Ł., którzy pracowali wraz z wnioskodawcą w Spółdzielni (...) w R. jak i stanowiska samego Z. M., wynika fakt, iż ubezpieczony w spornym okresie pracował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy ciągnika gąsienicowego na stanowisku traktorzysty, wykonywał prace polowe, orki, niwelował tereny, jesienią zajmował się również zbiorem kukurydzy, zimą zaś (...) wynajmował pracowników, w tym odwołującego, którzy trudnili się odśnieżaniem. Z zeznań tych jednoznacznie wynika, iż Z. M. przez cały czas jeździł ciągnikiem gąsienicowym typu DT.

W ocenie Sądu zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz wyjaśnienia samego odwołującego są ze sobą spójne, tworzą logiczną całość i co do zasady zasługują na podzielnie. Ponadto wskazać należy, że fakt, iż Z. M. w spornym okresie wykonywał pracę należącą do pracy w warunkach szczególnych również pośrednio został potwierdzony przez dokumenty złożone przez samego wnioskodawcę tj. zdjęcia i świadectwa wydanego przez (...) w O., z którego wynika, iż odwołujący w 1974 r. ukończył kurs i posiadał uprawnienia w zakresie operatora sprzętu budowlanego lekkiego i średniego. Do wykonywania pracy na drogach niepublicznych jak i polach ubezpieczony nie musiał posiadać prawa jazdy uprawniającego do kierowania tego typu pojazdami albowiem, dokument ten był wymagany jedynie w przypadku poruszania się na drogach publicznych. A zatem okoliczność, iż ubezpieczony w spornym okresie nie posiadał prawa jazdy nie wpływa w żadnej merze na spełnienie przez niego przesłanek do przyznania prawa do emerytury.

Dlatego też zdaniem Sądu orzekającego, okres pracy świadczonej przez wnioskodawcę na rzecz Spółdzielni (...) w R. należało uznać, tak jak to wynika z wykazu A, Dział VIII pkt 3 rozporządzenia, za pracę wykonywaną w warunkach szczególnych, albowiem była ona wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres 6 lat i 4 miesięcy.

Przy doliczeniu wskazanego powyżej okresu, do stażu pracy świadczonej w szczególnych warunkach uznanych przez organ rentowy, wnioskodawca spełnia przesłankę 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.

Podnieść należy, iż wnioskodawca osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat w dniu (...)r., już po złożeniu wniosku o przyznanie prawa do emerytury. Dlatego też Sąd zmieniając zaskarżone decyzje z dnia 4 kwietnia 2013 r., 12 czerwca 2013 r. przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury właśnie od dnia 25 kwietnia 2013 r.

Konkludując należy uznać, iż wnioskodawca pracę w szczególnych warunkach wykonywał;

1)  od 1 czerwca 1984 r. do 20 lutego 1992 r. będąc zatrudnionym w Gospodarstwie (...) w Ł., kiedy to wykonywał prace kierowcy ciągnika kołowego na stanowisku traktorzysty, w wymiarze 7 lat, 8 miesięcy i 20 dni;

2)  od 1 marca 1993 r. do 31 grudnia 1998 r. będąc zatrudnionym w (...) Skarbu Państwa w Ł., które następnie na podstawie art. 23 § 1 k.p. zmieniało nazwę na (...) Sp. z o.o. w Ł. – kiedy to wykonywał prace kierowcy ciągnika kołowego na stanowisku traktorzysty w wymiarze tj. 5 lat, 9 miesięcy i 13 dni;

3)  od 1 lutego 1978 r. do 31 maja 1984 r. będąc zatrudnionym w Spółdzielni (...) w R. na stanowisku traktorzysty - kierowcy ciągnika gąsienicowego typu DT – 75 w wymiarze 6 lat, 4 miesięcy.

W świetle powyższego na podstawie art. 32 w związku z art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o e. i r. oraz § 3 i 4 rozporządzenia – wykaz A, dział VIII, pkt 3 - ubezpieczony z dniem 25 kwietnia 2013 roku nabył prawo do wcześniejszej emerytury.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż wnioskodawca udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a zatem Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji wyroku.

/-/ SSO Leon Popiel