Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 48/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Szczytnie II Wydziału Karnego z dnia 17 września 2024 r., sygn. akt II K 95/24

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciele posiłkowi

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Prokurator zaskarżył powyższy wyrok w części dotyczącej wymiaru kwot orzeczonych od oskarżonych D. Z. i J. L. w pkt III i IV wyroku nawiązek na rzecz oskarżycieli posiłkowych A. S., N. S. i M. S., na niekorzyść obu oskarżonych i zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie rozstrzygnięcia o wymiarze orzeczonych w pkt. II i IV wyroku nawiązek na rzecz oskarżycieli posiłkowych A. S., N. S. i M. S., mający wpływ na treść tego orzeczenia w zakresie, zarówno:

- rażąco niewspółmiernych kwot orzeczonych nawiązek, które stanowić powinny rekompensatę powstałej wskutek popełnienia przez oskarżonych przypisanego im w pkt. I i III wyroku przestępstwa, w następstwie którego śmierć poniósł pokrzywdzony R. S., ojciec wyżej wymienionych oskarżycieli posiłkowych,

- jak i nieuzasadnionego zróżnicowania ich wysokości pomiędzy poszczególnymi oskarżycielami posiłkowymi,

polegający na wyrażeniu przez Sąd I instancji mylnego poglądu, iż orzeczenie tego środka kompensacyjnego w niniejszym postępowaniu ma jedynie symboliczny charakter w sytuacji, gdy nawiązka ma służyć zadośćuczynieniu za krzywdę doznaną na skutek śmierci osoby bliskiej, a więc spełnić funkcję kompensacyjną, wobec czego przyznana suma pieniężna powinna stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej, wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana w związku z popełnionym przez oskarżonych przestępstwem, a w konsekwencji ze względu na kompensacyjny charakter tego środka, jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, adekwatną do warunków gospodarki rynkowej, a przez to nawiązki nie mogą mieć jedynie symbolicznego wymiaru, ani też w realiach tej sprawy być orzeczone w różnych kwotach na rzecz poszczególnych oskarżycieli posiłkowych, dzieci zmarłego pokrzywdzonego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny zarzut

☐ niezasadny zarzut

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora jest zasadna.

Poza sporem w rozpoznawanej sprawie pozostaje popełnienie przez oskarżonych przypisanych im czynów. Sporny natomiast okazał się rodzaj konsekwencji karnych za popełnione przez oskarżonych przestępstwa.

Wobec apelacji prokuratora wskazać należy, że rażąca niewspółmierność wymierzonej kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. ma miejsce wówczas, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych orzeczonych za dane przestępstwo nie uwzględnia stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej oddziaływania społecznego z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do sprawcy. Nie każda bowiem różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary, lecz taka tylko, która jest natury zasadniczej, a więc jest niewspółmierna w stopniu niedającym się zaakceptować.

Przenosząc powyższe stwierdzenia na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, że nawiązka orzekana na podstawie art. 46§2 kk ma służyć zadośćuczynieniu za krzywdę doznaną na skutek śmierci osoby bliskiej, a zatem przyznana suma pieniężna w istocie ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej i w konsekwencji winna wynagrodzić doznane cierpienia fizyczne i psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, aby w ten sposób przynajmniej częściowo przywrócona została równowaga zachwiana na skutek popełnienia przestępstwa przez sprawcę. Co przy tym istotne, ze względu na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia, jego wysokość musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną adekwatną do warunków gospodarki rynkowej, nie może być przy tym nadmierna i prowadzić do wzbogacenia uprawnionego a o jego wysokości powinna decydować skala krzywdy, tj. cierpień i dolegliwości doznanych przez pokrzywdzonych.

Oczywistym w niniejszej sprawie jest utrzymywanie przez oskarżycieli posiłkowych A. S., N. S. i M. S., dorosłych dzieci pokrzywdzonego R. S., relacji rodzinnych, wzajemnego przywiązania, udzielanego sobie wsparcia, oraz, iż na skutek śmierci pokrzywdzonego R. S., sytuacja życiowa oskarżycieli posiłkowych uległa znacznemu pogorszeniu, albowiem bezpowrotnie utracili oni ojca, z którym byli związani emocjonalnie, osobiście i rodzinnie.

Tym samym orzeczone w sprawie nawiązki nie mogą mieć jedynie wymiaru symbolicznego, jak to faktycznie przyjął Sąd I instancji, lecz odczuwalnie rekompensować dzieciom zmarłego R. S. krzywdę doznaną w wyniku śmierci ojca.

Trafnie ponadto skarżący zarzucił, że nie sposób również jest się zgodzić ze stanowiskiem Sądu Rejonowego w zakresie zróżnicowania w stosunku do dzieci zmarłego pokrzywdzonego wysokości kwot orzeczonych nawiązek.

Zasadnie zatem w apelacji zauważono, że o ile zróżnicowanie wysokości ustalonych kwot nawiązek od poszczególnych oskarżonych było w realiach sprawy, z uwagi na zakres ponoszonej odpowiedzialności za zaistniały wypadek przy pracy uzasadnione – porównaj k. 788 -788 odw., to uzasadnione wątpliwości wzbudziło właśnie zróżnicowanie wysokości zasądzonych nawiązek, tj. wskazanych w pkt. II i IV wyroku kwotach wyższych na rzecz oskarżycielki A. S. oraz w niższych kwotach na rzecz pozostałych dwóch oskarżycieli posiłkowych.

Za prokuratorem wskazać bowiem należy, że oskarżyciele posiłkowi A. S., N. S. i M. S. są rodzeństwem, których ojciec R. S. zmarł na skutek obrażeń odniesionych podczas wypadku przy pracy, jaki miał miejsce w dniu (...) r. a strata ojca, faktycznie w taki sam sposób dotknęła emocjonalnie i fizycznie wszystkie jego dorosłe już dzieci. Dlatego też, nie można było podzielić stanowiska Sądu Rejonowego co do zróżnicowania wysokości zasądzonych kwot nawiązek, w oparciu o zaangażowanie A. S. w postępowanie sądowe i jej obecność na miejscu zdarzenia bezpośrednio po śmierci ojca. Wprawdzie poza A. S., pozostali oskarżyciele posiłkowi - N. S. i M. S. nie brali czynnego udziału w toku postępowania sądowego, co faktycznie mogło utrudniać ustalenie stopnia doznanej przez pokrzywdzonych krzywdy i jej skutków na sytuację życiową.

Jednakże, w tym zakresie trafnie zarzucił oskarżyciel publiczny, iż tylko z tego tytułu nie sposób było wyprowadzić wniosek, że skala cierpień i bólu po stracie ojca była inna (mniejsza) u oskarżycieli posiłkowych N. S. i M. S., aniżeli u aktywnej w tym postępowaniu oskarżycielki posiłkowej A. S..

Wniosek

Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a) podwyższenie wysokości orzeczonych od oskarżonego D. Z. w pkt II wyroku nawiązek do kwoty po 15 000 zł na rzecz oskarżycieli posiłkowych A. S., N. S. i M. S., płatnych w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia;

b) podwyższenie wysokości orzeczonych od oskarżonego J. L. w pkt IV wyroku nawiązek do kwoty po 10 000 zł na rzecz oskarżycieli posiłkowych A. S., N. S. i M. S., płatnych w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny zarzut

☐ niezasadny zarzut

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W ocenie Sądu Okręgowego z uwagi na podniesione wyżej okoliczności w uwzględnieniu apelacji prokuratora konieczne było podwyższenie wysokość nawiązek należnych od oskarżonego D. Z. i oskarżonego J. L..

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Szczytnie II Wydziału Karnego z dnia 17 września 2024 r. , sygn. akt II K 95/24

I zmieniono w ten sposób, że:

- w ramach rozstrzygnięcia z pkt II sentencji w miejsce wskazanych tam kwot zasądzono od oskarżonego D. Z. na rzecz każdego z oskarżycieli posiłkowych: A. S., N. S. i M. S. kwotę 15 000 (piętnaście tysięcy) zł,

- w ramach rozstrzygnięcia z pkt IV sentencji w miejsce wskazanych tam kwot zasądzono od oskarżonego J. L. na rzecz każdego z oskarżycieli posiłkowych: A. S., N. S. i M. S. kwotę 10 000 (dziesięć tysięcy) zł,

II w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany

Wysokość nawiązek od oskarżonych podwyższono z przyczyn wyżej opisanych uznając, że faktycznie ich wysokość zasądzonych w wyroku jawiła się jako rażąco niska.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III - V

III zasądzono od oskarżonych D. Z. i J. L. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe po 1/6 części każdy, w tym opłaty w kwotach po 100 (sto) zł,

IV zwolniono oskarżycieli posiłkowych A. S., N. S. i M. S. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze,

V zasądzono od oskarżonych D. Z. i J. L. kwoty po 420 (czterysta dwadzieścia) zł na rzecz każdego z oskarżycieli posiłkowych: A. S., N. S. i M. S. z tytułu ustanowienia pełnomocnika z wyboru w instancji odwoławczej.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Szczytnie II Wydziału Karnego z dnia 17 września 2024 r., sygn. akt II K 95/24

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana