VII Ka 169/25 - wyrok Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2025-05-05
Sygn. akt VII Ka 169/25
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 kwietnia 2025 r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:
Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski
Protokolant: st. sekr. sąd. Grzegorz Gładkojć
przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Olsztyn-Południe w Olsztynie Remigiusza Szewczaka
po rozpoznaniu w dniach: 1 i 8 kwietnia 2025 r.
sprawy: K. P., ur. (...) w N., córki A. i B. z domu M.,
oskarżonej z art. 207§1 kk, art. 224§2 kk w zb. z art. 157§2 kk w zw. z art. 11§2 kk, art. 244 kk
na skutek apelacji wniesionych przez oskarżoną i jej obrońcę
od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 19 listopada 2024 r., sygn. akt II K 956/24
I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
- uniewinnia oskarżoną K. P. od popełnienia czynu z pkt 3 aktu oskarżenia,
- w ramach rozstrzygnięcia z pkt I sentencji okres próby ustala na 2 (dwa) lata,
II w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,
III zwalnia oskarżoną od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze,
IV zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata J. S. kwotę 1008 (tysiąc osiem) zł tytułem opłaty za pełnioną z urzędu obronę oskarżonej K. P. wykonywaną w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 231,84 (dwieście trzydzieści jeden złotych i osiemdziesiąt cztery grosze) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty.
FORMULARZ UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VII Ka 169/25 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 19 listopada 2024 r. w sprawie sygn. akt II K 956/24 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca |
☒ oskarżona K. P. |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1 |
Oskarżona K. P. wyrok zaskarżyła w punkt I i II w całości i zarzuciła mu mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów prawa materialnego mianowicie błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a polegający na uznaniu jej winy co do zarzucanych czynów w sytuacji gdy strony nie zamieszkują razem i raczej nie będą, co powoduje, że zbyteczny jest okres próby; skarżąca wskazała także na to, że była świadkiem kłótni między J. K., a jej mamą i nie zgadza się na to aby teraz zostać przez zachowanie mamy poddana próbie i w ogóle mieć konsekwencje prawne w tym temacie, jeżeli to wszystko wynikło z zachowania mamy. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie. Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów oskarżonej zawartych w środku odwoławczym w zakresie czynów z pkt 1-2 aktu oskarżenia, to przede wszystkim zauważyć należy, że zgromadzone w sprawie dowody Sąd meriti poddał trafnej ocenie, zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 4 k.p.k. Także przeprowadzone w oparciu o tę analizę wnioskowanie jest logiczne, zgodne z przesłankami wynikającymi z art. 7 kpk i przekonująco uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji prawidłowo zweryfikował tezy aktu oskarżenia we wskazanych granicach niezbędnych dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o winie oskarżonej. Stąd też odnosząc się do podnoszonych przez skarżącą zarzutów należy stwierdzić, że są one chybione. Zauważyć trzeba, że podnosząc tego rodzaju zarzuty oskarżona praktycznie polemizuje z ustaleniami Sądu I instancji. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody rozstrzygnięcia, a Sąd Okręgowy podziela przedstawioną tam argumentację. Apelacja w istocie nie wskazuje na takie okoliczności, które wnioski tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć. W tej sytuacji nie ma potrzeby ponownego przytaczania całości argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i należy jedynie zaakcentować te elementy, które przemawiają za odmową podzielania stanowiska skarżącej. Stwierdzić przy tym należy, iż Sąd I instancji prawidłowo, w oparciu o zebrany materiał dowodowy odtworzył przebieg zdarzeń opisanych w pkt 1 i 2 zaskarżonego wyroku oceniając dowody w sposób zgodny z zasadami prawa procesowego. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1974 r., zasada swobodnej oceny dowodów, leżąca u podstaw prawidłowego wyrokowania, nie może prowadzić do dowolności ocen i takiego wyboru dowodów, którego prawidłowości nie dałoby się skontrolować w trybie rewizyjnym. Ustalenia faktyczne wyroku tylko wtedy nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego powinno być uzasadnienie orzeczenia. (II KR 114/74 OSNKW 1975/2/28). Fakt czynienia ustaleń faktycznych w oparciu o dowody niekorzystne dla oskarżonej nie może oznaczać, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania. Tym bardziej wskazać należy, że ustalenia faktyczne winny być dokonane na podstawie dowodów, którym przyznano przymiot wiarygodności. Tym samym wobec przyznania dowodom niekorzystnym dla oskarżonej takiej cechy, nie sposób było uznać, że w postępowaniu doszło do złamania zasady obiektywizmu. Analiza akt sprawy wskazuje, że Sąd Okręgowy trafne ustalenia oparł na dowodach zawartych w aktach sprawy i ocenił je w sposób uwzględniający wszystkie okoliczności zdarzeń a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku co do zasady prawidłowo wskazał jakie fakty uznał za udowodnione, a jakie za nieudowodnione i na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego odmówił wiary dowodom przeciwnym a ocena ta zasługuje na podzielenie. Wobec zarzutów K. P. stwierdzić należy, ze Sąd Rejonowy prawidłowo nie dał wiary tym wyjaśnieniom oskarżonej, w których nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów z pkt 1 i 2 aktu oskarżenia, w szczególności gdy usiłowała wykazać, iż nie miała świadomości wydanego postanowienia o nakazie opuszczeniu lokalu mieszkalnego nr(...) położonego w budynku przy ul. (...) w O., jak też zakazu zbliżania się na odległość mniejszą niż 100 metrów do wymienionego wyżej lokalu mieszkalnego. Jak bowiem wynika z wiarygodnych zeznań funkcjonariuszy Policji: pokrzywdzonej J. W. oraz świadka W. B., oskarżona została o obowiązującym ją zakazie, jego treści oraz natychmiastowej wykonalności orzeczenia od dnia wydania, powiadomiona przez umundurowanych funkcjonariuszy policji z Komisariatu Policji w O., którzy dniu 14 czerwca 2022 r. udali się do mieszkania, aby doręczyć jej jego odpis. Sąd I instancji także zasadnie za podstawę ustaleń co do zachowania K. P. w tym dniu wobec wskazanej pokrzywdzonej dał wiarę zeznaniom wymienionych świadków. J. W. i W. B. są dla oskarżonej osobami obcymi, nie mającymi interesu w bezpodstawnym relacjonowaniu na jej niekorzyść; ich zeznania dotyczyły przebiegu interwencji podejmowanej w związku otrzymanym poleceniem służbowym; były one jasne, spójne i konsekwentne oraz korespondowały z treścią opinii sądowo-medycznej, potwierdzającej rodzaj doznanych przez J. W. obrażeń ciała oraz określającej mechanizm ich powstania; w konsekwencji brak było jakichkolwiek powodów aby poważyć wiarygodność tych relacji. Prawidłowo także zanegowano wyjaśnienia oskarżonej w zakresie zakwestionowania przez nią zarzutu z art. 207§1 kk. Pomimo skorzystania przez pokrzywdzonych: B. K. i J. K. z prawa odmowy składania zeznań, te twierdzenia K. P. zostały skutecznie podważone innymi zebranymi w sprawie dowodami, w szczególności spójnymi i logicznymi zeznaniami S. M., H. S. i M. S.. Twierdzenia wymienionych świadków korespondowały ze sobą i pozwoliły na ustalenie na czym polegało bezprawne zachowanie oskarżonej wobec matki i ojczyma. Świadkowie opisali zaobserwowane zachowanie oskarżonej wobec matki i ojczyma, jego intensywność, wielokrotność, a także brak poprawy. Wskazać zatem należy, że K. P. wielokrotnie, w tym w porach późno nocnych i wczesno porannych, wszczynała bezpodstawne, długotrwałe awantury wobec wymienionych a w ich trakcie znieważała ich słowami uznawanymi powszechnie za obelżywe. Ponadto oskarżona odmawiała przekazywania środków na utrzymanie, ograniczała kontakty z rodziną i znajomymi oraz próbując wymusić żądane zachowanie groziła popełnieniem przestępstwa zabójstwa oraz popełnieniem samobójstwa; wreszcie K. P. stosowała wobec matki i ojczyma przemoc fizyczną, w postaci odpychania wymienionych, wymachiwania rękoma przez ich twarzami, czy wykręcania im rąk; wymienieni pokrzywdzeni obawiając się zachowania oskarżonej wypowiadali się w mieszkaniu szeptem, próbowali robić wszystko jak sobie życzyła, aby jej nie zdenerwować i nie doprowadzić do kolejnej długotrwałej kłótni, przy czym niemożność uspokojenia sytuacji spowodowała, iż B. K. wraz z J. K. wystąpili o eksmisję K. P. oraz orzeczenie wobec nich zakazu zbliżania się do nich i do mieszkania. Sąd Rejonowy trafnie nie dał wiary zeznaniom A. P., który w istocie chciał przerzucić odpowiedzialność za konflikt stron na matkę i ojczyma oskarżonej. Wskazać należy, że wymieniony jest ojcem oskarżonej, który z nią nie zamieszkiwał i siłą rzeczy nie mógł mieć pełnego obrazu zachowania córki a przebieg zdarzeń znał jedynie z relacji K. P.. W zakresie czynu z pkt 3 aktu oskarżenia Sąd Rejonowy wskazał – k. 692 odw, że dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonej co do tego, iż nie przeczyła ona temu, że w dniu 6 lipca 2022 roku w miejscowości O. nie zastosowała się do orzeczonego nakazu opuszczenia lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku przy ul. (...) w O., jak też zakazu zbliżania się na odległość mniejszą niż 100 metrów do wymienionego wyżej lokalu mieszkalnego. Tymczasem zauważyć należy, że z protokołów jak na k. 356, k. 401, k. 431 i k. 524 odw. wynika, że K. P. nie przyznawała się do popełnienia zarzucanych jej czynów i odmawiała składania wyjaśnień. W dniu 16 października 2023 r. oskarżona ponownie nie przyznała się do popełnienia zarzucanych jej czynów i wprawdzie złożyła wyjaśnienia, to faktycznie odniosła się jedynie do zachowań dotyczących zarzutów z pkt 1 i 2 aktu oskarżenia – porównaj k. 552-552 odw. Natomiast jeśli chodzi o wyjaśnienia z dnia 22 kwietnia 2024 r., to w zakresie „trzeciego czynu” K. P. faktycznie podała, iż nie wiedziała o tym, że ma nakaz opuszczenia budynku i zbliżania się do niego a zarazem oskarżona nie wypowiedziała się co do swojego zachowania z dnia 6 lipca 2022 r. Podkreślić należy, że w zakresie tego czynu w aktach sprawy znajduje się jedynie notatka urzędowa jak na k. 439, która jest jedynie informacją o dowodzie. Ponadto, jak to już wcześniej wskazano, pokrzywdzeni B. K. i J. K. skorzystali z prawa do odmowy złożenia zeznań a zatem w toku postępowania odwoławczego, w którym złożono apelacje jedynie na korzyść K. P. nie było możliwości przesłuchania policjantów wskazanych w notatce z k. 439 albowiem ich ewentualna relacja dotyczyłaby podawania o faktach uzyskanych wyłącznie od pokrzywdzonych (na miejscu funkcjonariusze nie zastali oskarżonej), co w konsekwencji prowadziłoby od „obejścia” prawa odmowy składania zeznań. W tej sytuacji wobec braku dowodów przestępstwa uniewinniono K. P. od zarzucanego jej w pkt 3 aktu oskarżenia czynu z art. 244 kk. |
||
Wniosek |
||
Wskazując na powyższe skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Olsztynie; ewentualnie o zmianę okresu warunkowego umorzenia poprzez skrócenie okresu umorzenia 3-6 (od trzech do sześciu miesięcy). |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
W orzeczeniu Sądu I instancji co do czynów z pkt 1 i 2 aktu oskarżenia nie stwierdzono wskazywanych przez K. P. zarzutów. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 19 listopada 2024 r., sygn. akt II K 956/24 I zmieniono w ten sposób, że: - uniewinniono oskarżoną K. P. od popełnienia czynu z pkt 3 aktu oskarżenia, - w ramach rozstrzygnięcia z pkt I sentencji okres próby ustalono na 2 (dwa) lata, II w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy. |
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
Wobec wskazanych wyżej przyczyn uniewinniono K. P. od zarzucanego jej w pkt 3 aktu oskarżenia czynu z art. 244 kk. Konsekwencją powyższego było skrócenie okresu próby; także w ocenie Sądu Okręgowego konieczne jest aby w okresie próby był stosowany dozór kuratora oraz określone w wyroku nakazy i zakazy i w tym zakresie podzielono argumentację Sądu Rejonowego z k.695 odw. -696; wreszcie nie budzi żadnych zastrzeżeń obowiązek zadośćuczynienia na rzecz J. W.. |
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
III i IV |
Na podstawie art.624§1 kpk zwolniono oskarżoną od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata J. S. kwotę 1008 (tysiąc osiem) zł tytułem opłaty za pełnioną z urzędu obronę oskarżonej K. P. wykonywaną w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 231,84 (dwieście trzydzieści jeden złotych i osiemdziesiąt cztery grosze) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty. |
7. PODPIS |
ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO
Załącznik do formularza UK 2
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Oskarżona K. P. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 19 listopada 2024 r. w sprawie sygn. akt II K 956/24 |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację: Dariusz Firkowski
Data wytworzenia informacji: