VII Ka 323/20 - wyrok Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2020-06-24

Sygn. akt VII Ka 323/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski (spr.)

Sędziowie: SO Dorota Lutostańska

SO Karol Radaszkiewicz

Protokolant: st. sekr. sądowy Grzegorz Gładkojć

przy udziale: prokuratora Anny Willkomm-Weręgowskiej i funkcjonariusza Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Celno-Skarbowego w O. Agnieszki Olszewskiej

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2020 r.

sprawy T. T. (1) ur. (...) w O., syna A. i E. z domu M.

oskarżonego z art. 54 §1 kks w zw. z art. 6§2 kks w zw. z art. 38§2 pkt 1 kks

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w O. z dnia 20 lutego 2020 r., sygn. akt (...)

I utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym opłatę w kwocie 5180 ( pięć tysięcy sto osiemdziesiąt ) zł za II instancję.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 323/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w O. z dnia 20 lutego 2020 r. w sprawie (...)

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego T. T. (1)

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I błędu w ustaleniach faktycznych, mogącego mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a polegający na przyjęciu, iż na podstawie przeanalizowanych w treści uzasadnienia skargi apelacyjnej dowodów można dojść do wniosku, że oskarżony popełnił zarzucanemu przestępstwo skarbowe w sytuacji, gdy prawidłowa analiza zgromadzonego materiału dowodowego powinna prowadzić do ustalenia, że oskarżony działał w usprawiedliwionym błędzie z art.10§1 kks co do znamienia typu czynu zabronionego tworzącego typ podstawowy przestępstwa z art.54§1 kks ewentualnie w błędzie co do karalności czynu z art.10§4 kks co wyłącza jego odpowiedzialność karnoskarbową z art.54§1 kks,

II obrazy przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez naruszenie:

-art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 193 § 1 k.p.k. polegającą na dokonaniu dowolnej oceny materiału dowodowego, wykraczającej poza ramy prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, z pominięciem okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, poprzez przyjęcie, że:

- świadek I. K. (1) (notariusz) zwracała uwagę oskarżonemu na kwestię niejednoznaczności przepisów regulujących zwolnienie od zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od umów sprzedaży zawieranych przez oskarżonego w okresie objętym zarzutem, jak również na celowość zasięgnięcia interpretacji indywidualnej w jego sprawie, co powinno wzbudzić u niego wątpliwości co prawidłowości zachowania,

w sytuacji, gdy z zeznań tego świadka nie wynika, aby zwracała mu uwagę na celowość skorzystania z interpretacji indywidulanej, jak również nie wypowiadała się w kwestii podatku dochodowego od osób fizycznych, którego nie jest płatnikiem,

- oskarżony musiał wiedzieć o istnieniu stanowiska przeciwnego wynikającego z wypowiedzi świadka I. K. (2) w zakresie zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do wykładni prezentowanej mu przez doradcę podatkowego L. K. (1), w związku z czym oskarżony musiał powziąć wątpliwości co do braku obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od zawieranych transakcji sprzedaży nieruchomości rolnych,

w sytuacji, gdy świadek I. K. (2) w swoich wypowiedziach w obecności oskarżonego nie wyrażała wątpliwości dotyczących wykładni prezentowanej przez doradcę podakowego L. K. (1), jak też nie wypowiadała się w zakresie interpretacji art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ notariusze - co jest pomijane - nie są płatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych i nie mają obowiązku pouczania stron czynności notarialnych o obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych,

- oskarżony nie podjął żadnych starań celem ustalenia czy jego działalność faktycznie podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

w sytuacji, gdy w rzeczywistości korzystał on w sposób stały z pomocy prawnej doradcy podatkowego L. K. (1) w okresie objętym zarzutem, a ponadto w świetle istniejącej w okresie objętym zarzutem wykładni art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w orzecznictwie administracyjnym, sądów powszechnych, doktrynie oraz w sytuacji braku wydawania decyzji negatywnych w przedmiotowej kwestii przez Urząd Skarbowy w O. nie istniały przesłanki do powzięcia wątpliwości co do naruszenia przez oskarżonego art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, -- - - oskarżony działał z zamiarem ewentualnym popełnienia przestępstwa z art. 54 § 1 k.k.s., ponieważ mając świadomość wątpliwości dotyczących swojego zachowania odnoszącego się do unikania zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych nie podjjął żadnych starań w celu ustalenia czy jego działalność podlega opodatkowaniu tym podatkiem,

w sytuacji, gdy do oskarżonego nie dochodziły wątpliwości, w których prezentowana byłaby odmienna interpretacja art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych niż ta, którą prezentował mu doradca podatkowy L. K. (1),

- naruszenie art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości celem ustalenia czy w latach 2004-2009, w kontekście ówczesnego orzecznictwa i stanowiska doktryny oraz praktyki urzędów i izb skarbowych, wykładnia zwolnienia przedmiotowego wynikającego z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prezentowana przez oskarżonego w oparciu o udzielone mu porady prawne przez doradcę podatkowego L. K. (1) była oczywiście sprzeczna z treścią przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czy też dopiero po 2009 roku w orzecznictwie i doktrynie w sposób jednoznaczny została przesądzona kwestia braku podstaw do korzystania ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie cytowanego przepisu w sytuacji, gdy sprzedającemu można przypisać cechy prowadzenia działalności gospodarczej w związku ze sprzedażą nieruchomości rolnych,

w sytuacji, gdy ten wniosek dowodowy miał istotne znaczenie dla ustalenia winy oskarżonego (działania w błędzie), w tym oceny zasadności przypisania mu zarzutu braku skorzystania z interpretacji indywidualnej,

- naruszenie art. 5§2 k.p.k. polegające na tym, że wobec obiektywnego braku możliwości rozstrzygnięcia wątpliwości dotyczących tego, czy oskarżony działał z zamiarem (ewentualnym) popełnienia przestępstwa z art. 54 § 1 k.k.s., które to wątpliwości w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów Sąd pierwszej instancji winien powziąć, rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego przypisując mu błędnie popełnienie zarzucanego mu przestępstwa,

- naruszenie art. 38§2 pkt 1 k.k.s. poprzez przypisanie oskarżonemu w kumulatywnej kwalifiacji przypisanego czynu naruszenia tego przepisu, w sytuacji gdy reguluje on zasady nadzwyczajnego obostrzenia kary,

III .naruszenie art. 6 § 2 k.k.s. poprzez uznanie, że oskarżony dopuścił się czynu ciągłego objętego zarzutem w tej sprawie w latach 2006-2008 w sytuacji, gdy w rzeczywistości oskarżony nie uiszczał podatku dochodowego od osób fizycznych w ramach jednego czynu ciągłego mającego miejsce od 2004 do 2008 roku, przy czym w sposób wadliwy i uzasadnionych przyczyn zostały przeprowadzone dwa odrębne postępowania karne w sprawie jednego czynu ciągłego i oskarżony został skazany w odrębnym postępowaniu prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla (...) w W. z dnia 4 lutego 2016 roku w sprawie (...) za czyn ciągły popełniony w latach 2004-2005, zaś w niniejszym postępowaniu ponosi odpowiedzialność karnoskarbową za czyn ciągły popełniony w latach 2006-2008 w sytuacji, gdy zachowanie oskarżonego miało postać jednego czynu ciągłego popełnionego w latach 2004-2008, który powinien być objęty jednym postępowaniem karnoskarbowym, a nie dwoma oddzielnie prowadzonymi, konsekwencją czego jest poniesienie przez oskarżonego dwukrotnie odpowiedzialności karnej za jedno przestępstwo nieprawidłowo rozbite na dwa czyny ciągłe,

V naruszenie art. 26 § 1 k.k.s. przez jego niezastosowanie w sytuacji gdy okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu przestępstwa nie uzasadniają wymierzenia mu kary pozbawienia wolności, a wystarczającym będzie z punktu widzenia celów kary wymierzenie mu kary ograniczenia wolności, w szczególności, że jednocześnie Sąd orzekł wobec oskarżonego karę grzywny oraz zobowiązał go do uiszczenia należności publicznoprawnej w wysokości 1.902.349 zł w terminie 4 lat,

VI .rażącą niewspółmierność kary polegającą na orzeczeniu kary, która nie uwzględnia w sposób dostateczny okoliczności łagodzących, w szczególności:

-braku w doktrynie, orzecznictwie oraz praktyce urzędów i izb skarbowych wykładni art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sprzecznej z wykładnią prezentowaną oskarżonemu przez doradcę podatkowego L. K. (1) w momencie popełnienia zarzucanego oskarżonemu czynu,

-korzystania przez oskarżonego w okresie objętym zarzutem ze stałej pomocy prawnej udzielanej mu przez doradcę podatkowego L. K. (1), w oparciu o którą oskarżony zaniechał odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w związku z dochodem uzyskiwanym ze sprzedaży nieruchomości rolnych,

co w konsekwencji doprowadziło do wymierzenia rażąco wysokiej kary pozbawienia wolności i kary grzywny,

VII naruszenie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. poprzez zasądzenie od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych podczas gdy sytuacja życiowa osobista i majątkowa oskarżonego uzasadniała zwolnienie go od kosztów sądowych w całości na podstawie prawidłowo zastosowanego w sprawie art. 624 § 1 k.p.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do zarzutów zawartych w środku odwoławczym, to przede wszystkim zauważyć należy, że zgromadzone w sprawie dowody Sąd meriti poddał wszechstronnej analizie i ocenie, zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 4 k.p.k. Także przeprowadzone w oparciu o tę analizę wnioskowanie jest logiczne, zgodne z przesłankami wynikającymi z art. 7 kpk i przekonująco uzasadnione w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji prawidłowo zweryfikował tezy aktu oskarżenia w granicach niezbędnych dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia o zawinieniu oskarżonego w zakresie przypisanego mu czynu. Stąd też odnosząc się do podnoszonych przez skarżącego zarzutów należy stwierdzić, że są one chybione. Zauważyć trzeba, że podnosząc tego rodzaju zarzuty skarżący faktycznie polemizuje z ustaleniami Sądu I instancji. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody takiego rozstrzygnięcia, a Sąd Okręgowy podziela przedstawioną tam argumentację. Co istotne apelacje faktycznie nie wskazują na takie okoliczności, które nie byłyby przedmiotem uwagi Sądu Rejonowego i nie zawierają też takiej argumentacji, która wnioski tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć. W tej sytuacji nie ma potrzeby ponownego przytaczania całości argumentacji zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, które faktycznie zawiera odpowiedzi na zarzuty kierowane przeciwko rozstrzygnięciu i należy jedynie zaakcentować niektóre elementy, które przemawiają za odmową podzielania stanowiska obrońcy oskarżonego sposób zgodny z zasadami prawa procesowego.

Wskazać przy tym należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1974 r., zasada swobodnej oceny dowodów, leżąca u podstaw prawidłowego wyrokowania, nie może prowadzić do dowolności ocen i takiego wyboru dowodów, którego prawidłowości nie dałoby się skontrolować w trybie rewizyjnym. Ustalenia faktyczne wyroku tylko wtedy nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego powinno być uzasadnienie orzeczenia. (II KR 114/74 OSNKW 1975/2/28).

W konsekwencji Sąd Okręgowy nie podzielił zawartych w apelacji zarzutów obrazy przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, jak i wywodów przytoczonych na ich poparcie oraz nie dopatrzył się obrazy wskazanych przepisów procedury karnej, które to uchybienia mogłyby rzutować na treść wydanego wyroku. W pełni zatem należy podzielić argumentację Sądu I instancji co do analizy i oceny zebranego i ujawnionego materiału dowodowego. Fakt czynienia ustaleń faktycznych w oparciu o dowody niekorzystne dla T. T. nie może oznaczać, że Sąd I instancji dopuścił się obrazy przepisów postępowania. Tym bardziej wskazać należy, że ustalenia faktyczne winny być dokonane na podstawie dowodów, którym przyznano przymiot wiarygodności. Tym samym wobec przyznania tym dowodom takiej cechy, to chybione są zarzuty, że w postępowaniu doszło do złamania zasady obiektywizmu. Ocena dowodów pozostaje pod ochroną z art. 7 kpk gdy jest poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego oraz jest wyczerpująco i logicznie z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego umotywowana w uzasadnieniu wyroku. Analiza akt sprawy wskazuje, że Sąd Rejonowy trafne ustalenia oparł na dowodach, które przeprowadzone zostały na rozprawie głównej i ocenił je w sposób wszechstronny, uwzględniając wszystkie okoliczności zdarzeń a w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wskazał jakie fakty uznał za udowodnione, a jakie za nieudowodnione i na jakich w tej mierze oparł się przesłankach.

Trafnie przede wszystkim Sąd Rejonowy przyjął, że te wyjaśnienia oskarżonego, w których nie przyznawał się on do popełnienia zarzucanego mu czynu pozostawały w sprzeczności ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym i stanowiły jedynie linię obrony przyjętą w toku postępowania.

Wbrew stanowisku skarżącego w ocenie Sądu Okręgowego chybione jest powoływanie się na treść tych wyjaśnień oskarżonego, których wynika, że miał on prowadzić działalność gospodarczą w oparciu o profesjonalne porady podatkowe L. K. (1) i ta okoliczność wskazuje, iż po stronie T. T. zachodzi błąd z art. 10§1 kks lub ewentualnie z art.10§4 kks.

W tym miejscu wskazać należy, że ocena faktycznego charakteru „poradnictwa”, które miało być udzielane oskarżonemu przez świadka L. K. została dokonana w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w O. z dnia 10 czerwca 2019 r. w sprawie (...) a sąd orzekający w niniejszym postepowaniu podziela przedstawioną tam argumentację, zwłaszcza w zakresie tego, iż z tej stałej działalności świadek czerpał znaczne korzyści majątkowe ( pieniądze ,samochody, nieruchomość ) - porównaj k. 1043 odw.-1044 odw.

Podkreślić należy, że T. T. nie może skutecznie powoływać się na żaden błąd, skoro w istocie oskarżony musiałby pozostawać w błędzie nie tylko co do przepisu art. 21 ust 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym ale faktycznie co do całości przepisów tej ustawy. W ocenie Sądu Okręgowego oskarżony miał pełną świadomość co do tego, że prowadził na szeroką skalę pozarolniczą działalność gospodarczą polegająca wyłącznie na obrocie nieruchomościami i nie miała ona nic wspólnego z działalnością rolniczą zdefiniowaną w art. 2 ust 1 ustawy. Oczywistym jest, że istotą sporu w niniejszym postepowaniu był rzeczywisty charakter działań oskarżonego, który polegał na zakupie i sprzedaży nieruchomości i zakwalifikowaniu na tej podstawie przychodów do źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W tym zakresie wobec niebudzącego wątpliwości stanu faktycznego, z którego wynika, że oskarżony prowadził w sposób ciągły, z nastawieniem na zysk oraz z zaangażowaniem znacznego kapitału, w pełni profesjonalną pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą na obrocie nieruchomościami, również w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych wykluczone jest zarówno ryczałtowe opodatkowanie uzyskanego przychodu, jak i uznanie, że przychód ten jest wolny od opodatkowania.

To zaś, iż oskarżony formalnie zarejestrował się jako podatnik podatku rolnego jest również argumentem przemawiającym za tym, że zaplanował on taką działalność właśnie po to ,aby uniknąć opodatkowania podatkiem dochodowym. Takie zachowanie niezbicie świadczy o ty, że miał on świadomość, co do tego, iż przepisów ustawy o podatku dochodowym nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej i jest to kolejny argument co do tego, że nie działał on w żadnym błędzie. Zostając podatnikiem podatku rolnego oskarżony przecież musiał się zapoznać się z odpowiednimi w tym zakresie regulacjami i zdawał sobie sprawę z tego, iż nie spełnia kryteriów prawnych dotyczących produkcji rolnej. Zatem w żadnym wypadku T. T. nie pozostawał w błędzie co do charakteru podejmowanych przedsięwzięć. W konsekwencji wobec faktycznego prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej polegającej na obrocie nieruchomościami, nie mógł on skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust 1 pkt 28 ustawy. Ponadto co istotne oskarżony nie powoływał się przecież na błąd odnośnie wszystkich przepisów odnoszących się do charakteru prowadzonej przez niego działalności.

Już powyższe wskazuje na brak po stronie oskarżonego dobrej wiary, tym bardziej, iż nie występował on o taką oficjalną interpretację przepisów do organów finansowych i co znamienne, uczynienia takiego kroku nie polecał mu „doradca” L. K., odmiennie niż to zalecał A. R.. Podkreślić należy, że w razie wątpliwości co do wykładni przepisów podatkowych, każdy podatnik, a zatem i oskarżony mógł wystąpić o indywidualną interpretację przepisów. W konsekwencji podjęcie przez T. T. dalszego ryzyka i kontynuowanie rozpoczętego procederu wskazuje na to, że oskarżony działał z zamiarem uchylenia się od opodatkowania albowiem nie dopuszczał on możliwości odmiennej od prezentowanej przez swojego doradcę interpretacji przepisów podatkowych. Natomiast zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, istnienie w świadomości sprawcy wątpliwości co do charakteru określonych norm prawnych, to nic innego jak fakt uświadamiania sobie niepewności co do rzeczywistości prawnej. Tym samym w takich okolicznościach po stronie oskarżonego nie zachodziła konstrukcja błędu albowiem miał on w istocie pełną wiedzę o rzeczywistości w tym zakresie i był świadomy tego, że wykładnia tych przepisów może prowadzić do uznania takiego zachowania za karalne na gruncie art. 54 § 1 kks.

Nie sposób uznać, że Sąd I instancji dopuścił się błędnej oceny zeznań notariusz I. K. (1). Wymieniona wskazywała, że rozmawiała także z L. K. i podczas każdej transakcji pouczała o „możliwości zapłacenia podatku dochodowego”, była wręcz dyskusja w tym przedmiocie z oskarżonym, który za każdym razem powoływał się na doradcę podatkowego, że podatek nie występuje. Także doradca podatkowy – L. K. nie dopuszczał opcji opodatkowania. Także w swoich ostatnich zeznaniach wymieniona wskazywała tak na możliwość uzyskania indywidualnej interpretacji jak i zauważała niejednoznaczność kwestii podatkowych – k.1078 odw.-1079.

Znamienne przy tym jest także i to, że oskarżony T. w latach 2004-2005 dokonał 18 transakcji zakupu nieruchomości rolnych; w roku 2006 zakupił kolejnych 11 nieruchomości rolnych i w 2006 r. dokonał odsprzedaży 15 nieruchomości rolnych a w 2007 r. dokonał odsprzedaży 10 nieruchomości rolnych oraz w 2008 r. 8 nieruchomości. Tymczasem kontrolę w zakresie rozliczenia podatków dotycząca T. T. (1) rozpoczęto w październiku 2007 r. i zakończyła się ona wydaniem w czerwcu 2008 r. protokołu pokontrolnego w którym zawarto zarzut niezapłacenia podatku dochodowego od transakcji sprzedaży gruntów rolnych, wskazując na brak zwolnienia z art. 21 ustawy o podatku dochodowym. Pomimo powyższego, po czerwcu 2008 r. oskarżony kontynuował swoją działalność, i od lipca do września 2008 r. dokonał sprzedaży 6 nieruchomości oraz nie złożył deklaracji i zeznania o osiągniętych z tego tytułu dochodach.

W niniejszej sprawie nie może być także mowy o nieumyślności popełnienia czynu przez oskarżonego albowiem działania oskarżonego polegające na zakupie i sprzedaży gruntów były wykonywane z nastawieniem na osiągnięcie zysku i bezspornie świadczą o ich zawodowym i zarobkowym charakterze. Oskarżony prowadził działalność nieprzerwanie od lat i wiedział, że taka działalność podlega opodatkowaniu a jego zachowanie winno być ocenione jako przemyślane i wykalkulowane a tym samym w pełni świadome. Częstotliwość zawieranych transakcji oraz odstęp czasu pomiędzy nabyciem i zbyciem nieruchomości wskazuje, że nieruchomości te nie były nabywane w celu powiększenia gospodarstwa rolnego lecz zmierzały do maksymalizacji zysku. Tym samym podejmowane przez oskarżonego czynności z uwagi na przedmiot transakcji oraz ich skalę a także zawodowy i powtarzalny charakter działań ewidentnie świadczyły o prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej określonej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji nie miał tu zastosowania art. 21 ust 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W istocie przecież L. K., notariusz a nawet i żona oskarżonego traktowali go jako profesjonalnego przedsiębiorcę zajmującego się sprzedażą nieruchomości.

Oskarżony, jako osoba prowadząca profesjonalną działalność gospodarczą w zakresie obrotu nieruchomościami, był zatem doskonale zorientowany w sferze, w której się poruszał i w ustalonych okolicznościach ewentualnie nawet przy przyjęciu jego błędu nie byłoby można uznać go za usprawiedliwiony. Od oskarżonego należałoby oczekiwać dowodów potwierdzających dokonania sprawdzeń albo wystąpień podjętych w organach podatkowych a nie zasięgania niewiążących i nieformalnych opinii, w istocie dla pozoru.

Całkowicie chybione jest zarzucanie w apelacji rzekomego naruszenia art.170§1 pkt 2 kpk poprzez oddalenie wniosku dowodowego o powołanie biegłego jak na k.1114. W tym zakresie w pełni należało podzielić stanowisko Sądu Rejonowego wyrażone w postanowieniu jak nak.1096 albowiem sfera oceny prawnej zarzucanego oskarżonemu zachowania należy do wyłącznej kompetencji sądu orzekającego.

Podobnie nie mógł być uwzględniony zarzut dotyczący naruszenia art.6§2 kks skoro weźmie się pod uwagę zakres skargi oskarżyciela publicznego w niniejszej sprawie oraz w sprawie (...) Sądu Rejonowego dla (...) w W.. Kwestia dalszych konsekwencji związanych ze skazaniem i orzeczeniem o karze może być ewentualnie przedmiotem postępowania o wydanie wyroku łącznego.

Wreszcie brak było podstaw do uznania za rażąco surowego orzeczenia o karze. Sąd Okręgowy w tym przedmiocie w pełni podziela argumentację Sądu I instancji wyrażoną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jak na k. 1106 odw.-1107. Sąd Rejonowy miał na uwadze wszelkie okoliczności łagodzące i obciążające, w tym czas popełnienia przestępstwa oraz wysokość uszczuplenia. W tej sytuacji wymierzone T. T. kary są adekwatne do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz stopnia jego zawinienia.

Brak jest także podstaw aby czynić skuteczny zarzut, że Sąd Rejonowy wobec warunków i właściwości osobistych oskarżonego miał go zwolnić od kosztów sądowych w I instancji.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyrok i uznanie, że oskarżony T. T. (1) działał w warunkach błędu z art. 10 § 1 k.k.s., względnie błędu z art. 10 § 4 k.k.s. i uniewinnienie go od zarzucanego mu przestępstwa,

względnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

Ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie kary pozbawienia wolności oraz kary grzywny i wymierzenie mu:

-w miejsce kary pozbawienia wolności kary 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywanie nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym,

-ewentualnie kary 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat tytułem próby,

-kary grzywny w ilości 50 stawek dziennych po 80 zł każda, oraz zwolnił go od kosztów sądowych w tej sprawie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec wskazanych okoliczności zaskarżony wyrok uznać należało za prawidłowy tak w zakresie ustaleń faktycznych jak i orzeczenia o karze.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w O. z dnia 20 lutego 2020 r. w sprawie (...) utrzymano w mocy.

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn omówionych powyżej nie uwzględniono zarzutów apelacji obrońcy oskarżonego.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Z uwagi na nieuwzględnienie apelacji na podstawie art.636§1 kpk koszty sądowe za II instancję ponosi oskarżony albowiem w sprawie brak jest także podstaw do zastosowania art.624§1 kpk.

7.  PODPIS

ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Załącznik do formularza UK 2

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego T. T. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w O. z dnia 20 lutego 2020 r. w sprawie (...)

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioletta Suraj
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację:  Dariusz Firkowski,  Dorota Lutostańska ,  Karol Radaszkiewicz
Data wytworzenia informacji: