VII Ka 345/25 - wyrok Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2025-06-05
Sygn. akt VII Ka 345/25
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 23 maja 2025 r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:
Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski (spr.)
Sędziowie: SSO Karol Radaszkiewicz
SSO Leszek Wojgienica
Protokolant: pomoc sekretarza Kamil Dowejko
przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Olsztyn-Południe w Olsztynie Bartosza Berka
po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2025 r. sprawy:
1/ P. P., ur. (...) w S., syna L. i I. z domu K.
oskarżonego z art.288§1 kk w zb. z art. 108 ust.1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku w zw. z art. 11§2 kk
2/ W. M., ur. (...) w O., syna E. i L. z domu (...)
oskarżonego z art. 18§3 kk w zw. z art. 288§1 kk w zb. z art. 108 ust.1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku w zw. z art. 11§2 kk
na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 20 lutego 2025 r., sygn. akt II K 1626/24
I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:
- w ramach rozstrzygnięcia z pkt II sentencji za podstawę orzeczonego obowiązku naprawienia szkody przyjmuje art. 46§1 kk,
- uchyla rozstrzygnięcie z pkt IV sentencji,
II w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,
III zwalnia oskarżonych o kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
FORMULARZ UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)
UZASADNIENIE |
|||
|
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VII Ka 345/25 |
|
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
|
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||
|
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 20 lutego 2025 r. w sprawie II K 1626/24 |
|
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|
☐ oskarżyciel prywatny |
|
☐ obrońca oskarżonego |
|
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|
☐ inny |
|
1.3. Granice zaskarżenia |
|
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
|
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||
|
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
|
☐ |
co do kary |
|||
|
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
|
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
|
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
|
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
|
☐ |
||||
|
☐ |
brak zarzutów |
|||
|
1.4. Wnioski |
|
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
|
2.1. Ustalenie faktów |
|
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
|
2.2. Ocena dowodów |
|
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
|
Lp. |
Zarzut |
|
|
1 |
Prokurator wyrok zaskarżył co do oskarżonych P. P. i W. M. w części dotyczącej orzeczenia o środkach kompensacyjnych (pkt II i IV wyroku) i wyrokowi temu zarzucił: 1/ obrazę przepisów prawa materialnego inną niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym, skutkującą tym, że orzeczenie nie odpowiada prawu, polegającą na naruszeniu art. 108 ust. 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków (Dz.U.2024. 1292), poprzez zasądzenie wobec oskarżonych P. P. i W. M. solidarnie środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w O., w sytuacji gdy wskazany przepis w przypadku skazania za czyn polegający na uszkodzeniu zabytku dopuszcza jedynie możliwość orzeczenia obowiązku przywrócenia stanu poprzedniego, a jeśli obowiązek ten byłby niewykonalny - nawiązki na rzecz (...) (...) do wartości uszkodzonego zabytku; 2/ obrazę przepisów prawa materialnego inną niż w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym, skutkującą tym, że orzeczenie nie odpowiada prawu, polegającą na naruszeniu art. 108 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków (Dz.U.2 024.1292), poprzez zasądzenie wobec oskarżonych P. P. i W. M. środków kompensacyjnych w postaci nawiązek na rzecz (...) (...) w kwotach po 2 000 zł, w związku z uznaniem ich za winnych popełnienia przestępstwa uszkodzenia zabytku, w sytuacji gdy wskazany przepis nakłada obligatoryjny obowiązek orzeczenia takiego środka jedynie w razie skazania za czyn polegający na zniszczeniu zabytku. |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
|
Apelacja prokuratora częściowo zasługiwała na uwzględnienie. Na wstępie należy zauważyć, iż w ocenie Sądu Okręgowego wydane przez Sąd I instancji rozstrzygnięcie zapadło na podstawie prawidłowo poczynionych ustaleń. Sąd Rejonowy dokonał szczegółowej i prawidłowej analizy materiału dowodowego. Analiza sprawy nie pozwala na uznanie, że Sąd Rejonowy naruszył reguły oceny dowodów określone w art. 7 k.p.k., czy też zasadę obiektywizmu (art. 4 k.p.k.). Ponadto wnioski powzięte przez Sąd na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów, zdaniem Sądu Okręgowego, są logiczne, spójne i konsekwentne, dokonane w oparciu o zasady doświadczenia życiowego. Wnioski te są przekonująco uzasadnione. Co do apelacji oskarżyciela publicznego to wskazać należy, że Sąd I instancji w pkt II wyroku orzekł wobec oskarżonych solidarnie obowiązek naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej wspólnoty mieszkaniowej w wymiarze 3163,34 zł, opierając to rozstrzygnięcie o art. 108 ust. 4 przedmiotowej ustawy, przy czym jak trafnie wskazał skarżący w uzasadnieniu wyroku I instancji nie wyjaśniono podstawy tego rozstrzygnięcia, wskazując jedynie, że rozstrzygnięcie to spełni cele wychowawcze i zaspokoi roszczenia pokrzywdzonego. Tymczasem przepis ten nie dopuszcza możliwości orzeczenia wobec pokrzywdzonego przestępstwem obowiązku naprawienia szkody w sytuacji gdy przywrócenie stanu poprzedniego nie jest wykonalne, albowiem w takim wypadku sąd może jedynie orzec nawiązkę, przy czym jej beneficjentem może być jedynie (...) (...) Ochrony (...). Co więcej, i co miało także znaczenie dla całości rozstrzygnięcia przez Sad Okręgowy w realiach tej sprawy obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego nie był wykonalny z uwagi na naprawienie szkody przez wspólnotę mieszkaniową we własnym zakresie. W tej sytuacji w zakresie rozstrzygnięcia z pkt II sentencji zaskarżonego wyroku doszło do zarzucanej obrazy prawa materialnego, przy czym wobec złożonego wniosku o naprawienie szkody jak na k. 5 zachodziły podstawy do orzeczenia w tym zakresie o obowiązku solidarnego naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonej wspólnoty mieszkaniowej w wymiarze 3163,34 zł, ale na podstawie art. 46§1 kk. Co do argumentacji skarżącego w zakresie wykładni art.108 ust. 3 cytowanej ustawy, to nie mógł mieć on zastosowania w niniejszej sprawie albowiem dotyczy on zachowania „polegającego na zniszczeniu zabytku” zaś oskarżonym P. P. i W. M. przypisano czyn polegający na uszkodzeniu zabytku. Wobec powyższego zachodziła konieczność uchylenia rozstrzygnięcia z pkt III sentencji zaskarżonego wyroku. W ocenie Sądu Okręgowego brak było natomiast podstaw do podzielania postulatu w zakresie orzeczenia od oskarżonych nawiązek na podstawie art. art.108 ust. 4 cytowanej ustawy. Wspomniany przepis stanowi, iż „w razie skazania za przestępstwo określone w ust. 1 polegające na uszkodzeniu zabytku sąd orzeka obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego, a jeśli obowiązek taki nie byłby wykonalny - nawiązkę na rzecz (...) Ochrony (...) w wysokości do wartości uszkodzenia zabytku." Jak już wskazano wyżej w realiach sprawy obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego nie był wykonalny z uwagi na naprawienie szkody przez wspólnotę mieszkaniową we własnym zakresie. W ustalonym stanie faktycznym, obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego „obiektywnie” byłby wykonalny ale i wykonany albowiem doszło przecież do „przywrócenia kamienicy do stanu poprzedniego” – k. 183 odw. Tym samym nie zachodziły warunki przewidziane w przedmiotowym przepisie do orzeczenia wobec oskarżonych nawiązek, których wysokość jest limitowana wartością uszkodzenia zabytku; ponownie zaś wskazać należy, że ostatecznie orzeczono wobec oskarżonych obowiązek naprawienia szkody na podstawie przepisu z kodeksu karnego i w tym zakresie zauważyć należy także i to, że przecież P. P. i W. M. zostali skazani również z mocy art. 288§1 kk pozostającym w kumulatywnej kwalifikacji z art. 108 ust.1 cytowanej ustawy. |
||
|
Wniosek |
||
|
- o zmianę pkt II zaskarżonego wyroku, poprzez orzeczenie wobec P. P. i W. M. środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w O. w wymiarze 3 163,34 zł w oparciu o art. 46 § I k.k.; - o zmianę pkt IV zaskarżonego wyroku, poprzez orzeczenie wobec P. P. i W. M. środków kompensacyjnych w postaci nawiązek na rzecz (...) Ochrony (...) w kwotach po 2 000 zł w oparciu o art. 108 ust. 4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków (Dz.U.2024.1 292). |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
|
W orzeczeniu Sądu I instancji stwierdzono opisaną wyżej obrazę przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k. przy czym uwzględniono jedynie postulat o zmianę pkt II zaskarżonego wyroku, poprzez orzeczenie wobec P. P. i W. M. środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w O. w wymiarze 3 163,34 zł w oparciu o art. 46 § I k.k. |
||
|
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
|
1. |
|
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|
Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 20 lutego 2025 r., sygn. akt II K 1626/24 I zmieniono w ten sposób, że: - w ramach rozstrzygnięcia z pkt II sentencji za podstawę orzeczonego obowiązku naprawienia szkody przyjęto art. 46§1 kk, - uchylono rozstrzygnięcie z pkt IV sentencji, II w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymano w mocy. |
|
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|
|
Wobec stwierdzenia opisanej wyżej obrazy przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k. uwzględniono jedynie postulat o zmianę pkt II zaskarżonego wyroku, poprzez orzeczenie wobec P. P. i W. M. środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia szkody na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul. (...) w O. w wymiarze 3 163,34 zł w oparciu o art. 46 § I k.k. a nie na podstawie art. 108 ust. 3 przedmiotowej ustawy; jednocześnie wobec przywrócenia kamienicy do stanu poprzedniego nie znaleziono podstaw do orzeczenia nawiązek w oparciu o art.108 ust. 4 przedmiotowej ustawy. |
|
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
|
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
|
1.1. |
|||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
|
4.1. |
|||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
|
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
|
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
|
III |
|||
|
6. Koszty Procesu |
|||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|
III |
Zwolniono oskarżonych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze albowiem przemawiają za tym względy słuszności. |
|
7. PODPIS |
ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO
Załącznik do formularza UK 2
|
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
|
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
|
Podmiot wnoszący apelację |
prokurator |
|||||
|
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 20 lutego 2025 r. w sprawie II K 1626/24 |
|||||
|
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
|
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
|
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
|
☐ |
co do kary |
|||||
|
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
|
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
|
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
|
☐ |
||||||
|
☐ |
brak zarzutów |
|||||
|
1.4. Wnioski |
||||||
|
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację: Dariusz Firkowski, Karol Radaszkiewicz , Leszek Wojgienica
Data wytworzenia informacji: