Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 579/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 9 maja 2025 r. w sprawie II K 1775/24

1.1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciele posiłkowi M. B. i P. B.

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.1.3. Granice zaskarżenia

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.2.1. Ustalenie faktów

1.2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.2.2. Ocena dowodów

1.2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych wyrokowi zarzucił:

I obrazę przepisów prawa procesowego mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:

1/ art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 366§1 k.p.k. poprzez całkowicie dowolną i sprzeczną z zasadami logiki ocenę zeznań oskarżyciela posiłkowego/pokrzywdzonej M. B. w zakresie spotkania z oskarżonym i błędnym uznaniu na podstawie tych zeznań, że oskarżony poczuwał się do winy za wypadek drogowy, pomimo że pozostały zgromadzony materiał dowodowy, ale także same zeznania ww. pokrzywdzonej wskazują, że obwiniał on K. B. (1) (zmarłego) za spowodowane zdarzenie drogowe. Sąd zupełnie pominął chociażby wprost sprzeczne z uznaniem winy oskarżonego wyjaśnienia złożone przez niego na rozprawie, w których" wskazywał, że zwolnił praktycznie „do zera”, przed przejściem dla pieszych jechał „na jedynce” (wyjaśnienia te potwierdzają, że oskarżony nie poczuwał się zupełnie do winy);

2/ Art. 7 k.p.k. - poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów, w szczególności opinii biegłego, pominięcie sprzeczności w jego wnioskach oraz brak należytej analizy tych rozbieżności, w szczególności poprzez pominięcie wykluczających się danych dotyczących prędkości pojazdu zawartych w pierwszej oraz drugiej opinii biegłego, a także faktu, że w drugiej opinii biegłego prędkość pojazdu była wskazana na 48 km/h, co oznaczało prędkość na granicy dopuszczalnej na tym odcinku drogi.

3/ Art. 410 k.p.k. - poprzez pominięcie istotnych okoliczności ujawnionych w tok'1 rozprawy, tj. braku przyznania się oskarżonego do winy oraz braku spójności opinii biegłego, które powinny skutkować odmiennymi ustaleniami co do stopnia winy oskarżonego i charakteru jego odpowiedzialności, w szczególności poprzez brak zgodnego z doświadczeniem życiowym oraz zasadami logicznego rozumowania wywnioskowania, że oskarżony R. J. (1) przyznał się do winy w sytuacji gdy cały czas winę umniejszał wskazując coraz to nowe okoliczności (jazda na „jedynce”, pojazd wyjeżdżający z boku etc.),

4/ Art. 201 k.p.k. - poprzez zaniechanie dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego lub instytucji naukowej, mimo że opinia dotychczasowego biegłego budziła uzasadnione wątpliwości i zawierała zasadnicze rozbieżności, w szczególności w zakresie rozbieżności w obu przedstawionych opiniach kluczowej kwestii, tj. prędkości pojazdu w chwili zdarzenia (30 km/h oraz 48 km/h).

II błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający istotny wpływ na treść wyroku, polegający na:

1/ nieuprawnionym przyjęciu, że oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 177 § 2 k.k.. podczas gdy w toku całego postępowania konsekwentnie umniejszał swoją winę i odpowiedzialność za zdarzenie, przypisując główną winę za zaistniały wypadek pokrzywdzonemu (zmarłemu synowi oskarżycieli posiłkowych - zeznania pokrzywdzonej M. B.).

2/ nieuprawnionym przyjęciu, że oskarżony poczuwał się do swojej winy (str. 11 uzasadnienia wyroku), w sytuacji, gdy jasno wskazywał w rozmowie z M. B. (której ani on ani obrońca nie kwestionowali-fakt bezsporny), że obwinia K. B. (1) za zdarzenie, co należy poczytywać jako zupełne błędne wnioskowanie Sądu I instancji.

3/ bezpodstawnym przyjęciu za wiarygodne opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych, mimo że w toku postępowania biegły ten przedstawił dwie wzajemnie sprzeczne opinie, z których jedna wskazuje, że oskarżony poruszał się z prędkością "nie mniejszą niż 30 km/h", a druga - że prędkość wynosiła 48 km/h, co podważa rzetelność i spójność opinii oraz powinno skutkować dopuszczeniem nowej opinii przez innego biegłego, wolnego od wątpliwości co do obiektywizmu i metodologii. Podkreślenia wymaga, że biegły niezmiennie w toku postępowania powątpiewał w możliwość ustalenia bezsprzecznej prędkości pojazdu w chwili zderzenia.

III rażącą niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary, wynikającą z błędnego ustalenia przez Sąd I instancji, że oskarżony wyraził skruchę oraz przeprosił za popełniony czyn. W rzeczywistości oskarżony ograniczył się jedynie do przedstawienia na rozprawie przygotowanego uprzednio oświadczenia, które nawet nie sprawiało pozorów szczerości. Brak autentyczności przeprosin potwierdzają jego wcześniejsze zachowania, w szczególności obarczanie pokrzywdzonego winą za wypadek oraz wypominanie utraty wagi w rozmowie z matką pokrzywdzonego (niekwestionowane), skierowanie wobec niej zawiadomienia do organów ścigania oraz umniejszanie swojej winy poprzez wskazywanie jazdy „na jedynce”, wyhamowania praktycznie do zera czy chociażby rzekomego czarnego pojazdu wyjeżdżającego z ul. (...), a także późniejsze zachowania chociażby w postaci wskazania, że „co złego to nie ja” w rozmowie z rodzicami tuż po ogłoszeniu wyroku czy obarczaniu winą za wypadek zmarłego K. i wskazywaniu na utratę 17 kg (zeznania M. B. - niekwestionowane). Takie okoliczności świadczą o braku rzeczywistej refleksji i skruchy ze strony oskarżonego, co zostało błędnie ocenione przez Sąd I instancji jako okoliczność łagodząca (str. 11 uzasadnienia wyroku, 8. werset od dołu). Orzeczona rażąco niska kara poruszyła lokalną społeczność, co także jest istotne z punktu widzenia zaufania obywateli do władzy sądowniczej. Sąd także pominął przy orzeczeniu kary okoliczność zatrzymania się drugiego pojazdu przed przejściem dla pieszych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych zasługuje na częściowe uwzględnienie, tj. w zakresie orzeczenia o karze.

Na wstępie stwierdzić należy, że wbrew stanowisku skarżącego zgromadzone w sprawie dowody Sąd meriti poddał wszechstronnej analizie i ocenie, zgodnie z dyrektywami określonymi w art. 4 k.p.k. Także przeprowadzone w oparciu o tę analizę wnioskowanie jest logiczne, zgodne z przesłankami wynikającymi z art. 7 k.p.k. i przekonująco uzasadnione w pisemnych motywach skarżonego wyroku. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji wnikliwe zweryfikował tezy aktu oskarżenia w granicach niezbędnych dla ustalenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia skutkującego skazaniem R. J. (1), w szczególności spowodowania skutków określonych w art.177§2 kk. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynikają powody takiego rozstrzygnięcia, a Sąd Okręgowy w pełni podziela przedstawioną tam argumentację.

W ocenie Sadu Okręgowego ustalony w sprawie stan faktyczny nie budzi wątpliwości. Sąd I instancji prawidłowo, w oparciu o zebrany materiał dowodowy odtworzył przebieg zdarzenia, oceniając dowody w sposób zgodny z zasadami prawa procesowego. Tym samym ustalenia faktyczne w zakresie ustalonego zachowania oskarżonego nie wykraczały poza ramy swobodnej oceny dowodów albowiem poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz sędziowskim przekonaniem. Sąd orzekający, rozstrzygając o winie bądź niewinności oskarżonego, kieruje się własnym, wewnętrznym przekonaniem, nieskrępowanym żadnymi ustawowymi regułami dowodowymi, a przekonanie to pozostaje tak długo pod ochroną art. 7 k.p.k., dopóki nie zostanie wykazane, że sąd I instancji oparł swe przekonanie o winie oskarżonego bądź na okolicznościach nieujawnionych w toku przewodu sądowego, bądź też ujawnionych w toku przewodu sądowego, ale ocenionych w sposób sprzeczny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1974 r. w sprawie Rw 618/74, OSNKW 3-4/1975, poz. 47, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1990 r. w sprawie WRN 149/90, OSNKW 7-99/991, poz. 41, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 1996 r. w sprawie II KRN 199/95, OSN PiPr 10/1996, poz. 10), co w sprawie niniejszej nie miało miejsca.

Wskazać należy, że zarzuty związane z rzekomym błędem w ustaleniach faktycznych i obrazą prawa procesowego w istocie służyły do trafnego zakwestionowania wyroku w zakresie orzeczonej wobec oskarżonego kary.

Co do zarzutu związanego z ustaloną prędkością z jaką poruszał się kierowany przez R. J. pojazd to brak jest podstaw do kwestionowania dokonanych w tym zakresie ustaleń. Sąd I instancji trafnie ocenił opinie biegłego za zakresu rekonstrukcji wypadków i ruchu drogowego i w powiązaniu z pozostałym zebranym materiałem dowodowym, w tym protokołami oględzin miejsca zdarzenia i pojazdu, dokumentacją fotograficzną a także zeznaniami świadków z postępowania przygotowawczego a zatem złożonych w krótkim czasie po tragicznym w skutkach wypadku prawidłowo ustalił, że R. J. nie przekraczał administracyjnie dozwolonej prędkości.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy oddalił wniosek dowodowy o uzyskanie kolejnej opinii z zakresu rekonstrukcji wypadków i ruchu drogowego.

Odnosząc się natomiast do zarzutu zawartego w apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej w zakresie rażącej niewspółmierności (łagodności) kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego za przypisany mu czyn, to został on częściowo uwzględniony.

W tym miejscu stwierdzić należy, że rażąca niewspółmierność wymierzonej oskarżonemu kary zachodzi wtedy, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych za przypisane przestępstwa nie uwzględnia należycie stopnia społecznej szkodliwości czynów, stopnia winy oraz nie realizuje określonych w art. 53 kk celów kary. Na gruncie art. 438 pkt 4 k.p.k. nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen zasadniczej natury. Kara rażąco niewspółmierna to kara, której w realiach konkretnej sprawy nie sposób zaakceptować.

W niniejszej sprawie Sąd I instancji wymierzając oskarżonemu karę wziął pod uwagę okoliczności obciążające i łagodzące, które miały wpływ na jej wysokość; jednakże okolicznościom łagodzącym jak na k. 270 nadał jednak zbyt wysoką rangę.

Przede wszystkim z pola widzenia nie może umykać tragiczny nieusuwalny skutek w postaci śmierci pokrzywdzonego małoletniego K. B. (2), który w żaden sposób nie przyczynił się do zdarzenia.

Wprawdzie przestępstwo, którego dopuścił się R. J. było występkiem nieumyślnym, to bez wątpienia oskarżony istotnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Do zdarzenia doszło w porze dziennej, przy bardzo dobrej widoczności a samo potrącenie pokrzywdzonego miało miejsce na bardzo dobrze oznakowanym przejściu dla pieszych w okolicach przystanku dla autobusów a ponadto sam oskarżony przyznał, że bardzo dobrze znał tą drogę. Co istotne, małoletni pokrzywdzony był widoczny dla jadącej z przeciwka E. S., która kierowany przez siebie pojazd przed przejściem zatrzymała. Tymczasem, faktycznie z nieustalonych przyczyn oskarżony poruszając się dobrze sobie znaną drogą zbliżając się do oznakowanego przejścia nienależycie je obserwował i bez podjęcia żadnych manewrów potracił małoletniego chłopca, który po nim się prawidłowo poruszał.

Wobec tych okoliczności Sąd Okręgowy podzielił zarzut pełnomocnika w zakresie niewspółmierności orzeczonej kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Okoliczności łagodzące, w tym wiek oskarżonego oraz jego niekaralność same przez się wobec wskazanych okoliczności obciążających nie mogły spowodować zastosowania wobec R. J. dobrodziejstwa art. 69 kk i w okolicznościach tej sprawy, nie było wystarczającym orzeczenie wobec oskarżonego kary roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby nawet wobec określenia długiego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

W ocenie Sądu Okręgowego dopiero tak ukształtowana kara pozbawienia wolności o charakterze bezwzględnym będzie adekwatna do wysokiego stopnia winy oskarżonego oraz bardzo wysokiego stopnia społecznej szkodliwości jego czynu; winna ona spełnić wobec wymienionego cele określone w art. 53 kk w szczególności wychowawcze jak również właściwie kształtować świadomość prawną społeczeństwa.

Według Sądu Okręgowego pozwoli ona uświadomienie oskarżonemu, że jego zachowanie nie było prawidłowe i zapobiegnie podobnym działaniom w przyszłości.

Wniosek

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji celem przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego, w szczególności przez dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych; ewentualnie - jeśli Sąd odwoławczy uzna, że nie zachodzi konieczność uchylenia wyroku o zmianę wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego surowszej kary, adekwatnej do skutków zdarzenia, stopnia zawinienia i postawy procesowej oskarżonego, a także o większym znaczeniu wychowawczym i prewencyjnym, w szczególności poprzez orzeczenie kary w większym wymiarze oraz bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny w zakresie kary

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec podanych wcześniej okoliczności za zasadny uznano postulat pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej co do orzeczenia wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.1.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 9 maja 2025 r., sygn. akt II K 1775/24

zmieniono w ten sposób, że uchylono rozstrzygnięcie z pkt II sentencji (o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności) i w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany

Uznając wyrok za prawidłowy co do zasady, z przyczyn wskazanych wyżej zaostrzono orzeczenie o karze pozbawienia wolności poprzez uchylenia rozstrzygnięcia z pkt II sentencji o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności.

1.5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem opłaty za II instancję.

7.  PODPIS

1.1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych M. B. i P. B.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 9 maja 2025 r. w sprawie II K 1775/24

1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana