VII Ka 639/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2024-09-09

Sygn. akt VII Ka 639/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 września 2024 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski (spr.)

Sędziowie: SSO Anna Górczyńska

SSO Karol Radaszkiewicz

Protokolant: pomoc sekretarza Lena Juszczyszyn

przy udziale prokuratora Prokuratury Okręgowej w Olsztynie Anny Winogrodzkiej-Miszczak

po rozpoznaniu w dniu 9 września 2024 r.

sprawy: skazanej P. W., ur. (...) w O., córki A. i Ż. z domu K.

o wydanie wyroku w sprawach:1) SR Olsztyn II K 1160/19, 2 ) SR Bydgoszcz IV K 172/23, 3 ) SR Gliwice III K 219/23, 4) SR Morąg VII K 43/23, 5) SR Olsztyn II K 806/23, 6) SR Wadowice II K 385/23, 7) SR Gorzów Wielkopolski II K 367/23; 8) SR Olsztyn II K 1336/23.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie II Wydziału Karnego z dnia 5 czerwca 2024 r. , sygn. akt II K 419/24

I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- w części wstępnej-w pkt 3 wskazuje, że P. W. została skazana wyrokiem Sądu rejonowego w Gliwicach z dnia 12 maja 2023 r. w sprawie III K 219/23 zmienionym wyrokiem Sądu okręgowego w Gliwicach z dnia 16 stycznia 2024 r. w sprawie VI Ka 831/23 za przestępstwo z art.286§1 kk popełnione w dniu 9 grudnia 2021 r. na karę roku pozbawienia wolności,

- w ramach rozstrzygnięcia z pkt I sentencji orzeka wobec skazanej P. W. karę łączną 2 (dwóch) lat i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,

II w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

II zwalnia skazaną od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze,

III zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat M. K. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem obrony wykonywanej z urzędu wobec skazanej P. W. w II instancji powiększoną o podatek od towarów i usług od tej opłaty w kwocie 55,20 (pięćdziesiąt pięć złotych i dwadzieścia groszy) zł.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 639/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 5 czerwca 2024 r., sygn. akt II K 419/24

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca skazanej P. W.

☐ skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Obrońca z urzędu(...) W. zaskarżyła wyrok zarzucając mu:

1/ obrazę przepisów prawa materialnego mającą istotny wpływ na treść przedmiotowego orzeczenia, tj. art. 85 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. poprzez jego niezastosowanie i nie orzeczenie przez Sąd I instancji wyroku łącznego również w zakresie kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 23 lipca 2019 r. w sprawie II K 419/24, w sytuacji gdy Sąd I instancji winien połączyć również i tę karę skazanej P. W. biorąc pod uwagę przepisy ustawy względniejszej dla sprawcy, obowiązującej w dacie popełnienia czynu zabronionego;

2/ obrazę przepisów prawa procesowego, mającą istotny wpływ na treść przedmiotowego orzeczenia, tj. art. 572 k.p.k. poprzez niezasadne przyjęcie, że zachodzą podstawy do umorzenia postępowania w zakresie połączenia kary 10 miesięcy ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 23 lipca 2019 r. w sprawie II K 419/24, w sytuacji gdy Sąd I instancji winien połączyć również i tę karę skazanej P. W. biorąc pod uwagę przepisy ustawy względniejszej dla sprawcy, obowiązującej w dacie popełnienia czynu zabronionego;

3/ obrazę przepisów prawa materialnego mającą istotny wpływ na treść przedmiotowego orzeczenia tj. art. 85 § 1 k.k. w zw. z art. 45 ust. 1 i art. 175 ust. 1 Konstytucji RP poprzez połączenie przez Sąd I instancji kar ograniczenia wolności orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 4 kwietnia 2023 r. w sprawie II K 419/24, wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 26 lipca 2023 r. w sprawie II K 806/23 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 23 października 2023 r. w sprawie II K 367/23 z karami pozbawienia wolności orzeczonymi wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 12 maja 2023 r. w sprawie III K 219/23, wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostródzie Wydział Zamiejscowy w Morągu z dnia 20 lipca 2023 r. w sprawie VII K 43/23, wyrokiem Sądu Rejonowego w Wadowicach z dnia 5 września 2023 r. w sprawie II K 385/23 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 15 listopada 2023 r. w sprawie II K 1336/23 i wymierzenie kary łącznej w wymiarze 3 (trzech) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, w sytuacji gdy art. 87 § 1 k.k. częściowo został uznany za niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 175 ust. 1 Konstytucji RP wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 r. w sprawie P 20/17 (Dz.U.2019.1135) z dniem 18 czerwca 2019 r., zgodnie z którym wymieniony wyżej przepis traci moc w zakresie, w jakim nakłada na sąd obowiązek połączenia kar pozbawienia wolności i ograniczenia wolności oraz wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności po dokonaniu zamiany kary ograniczenia wolności na karę pozbawienia wolności na karę pozbawienia wolności, zaś w przedmiotowej sprawie zasadne było wymierzenie kar łącznych ograniczenia wolności i pozbawienia wolności;

4/ rażącą niewspółmierność kary łącznej 3 (trzech) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, wobec charakteru czynów skazanej dotyczących jednego typu przestępstwa z art. 286 § 1 k.k., popełnionych nadto w krótkich odstępach czasu, za które kary podlegają łączeniu, a nadto ze względu na postawę skazanej P. W. w warunkach izolacji penitencjarnej, co powinno skutkować orzeczeniem kary zdecydowanie niższej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy skazanej jedynie częściowo zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że w wyroku sądu I instancji błędnie w zakresie pkt 3 wskazano wymiar kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 12 maja 2023 r. w sprawie III K 219/23 jako kary roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, gdy w rzeczywistości wymiar tej kary na skutek wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 16 stycznia 2024 r. w sprawie VI Ka 831/23 wynosi rok pozbawienia wolności. Powyższe bez wątpienia miało wpływ na orzeczony przez ten Sąd rejonowy w Olsztynie wymiar kary łącznej albowiem ten Sąd przyjął błędnie, iż najniższa kara łączna możliwa do orzeczenia to kara roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Tymczasem mając na uwadze, że najwyższa z orzeczonych kar podlegających łączeniu wynosi rok pozbawienia wolności, najniższa możliwa do orzeczenia kara łączna to rok i 1 miesiąc pozbawienia wolności.

W zakresie stawianych zarzutów, to okoliczności przedmiotowej sprawy nie pozwalają na uwzględnienie wniosku obrońcy w zakresie zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez objęcie węzłem kary łącznej także jednostkowej kary ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 23 lipca 2019 r. w sprawie II K 1160/19. Sąd I instancji słusznie bowiem przyjął za podstawę orzeczenia kary łącznej wobec skazanej stan prawny obowiązujący po 24 czerwca 2020 r. orzekając karę łączną na zasadzie tzw. realnego zbiegu przestępstw. Trafnie zatem wskazano, że w zakresie kary 10 miesięcy ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 23.07.2019 r. za czyn popełniony w dniu 29.01.2019 r., wykonanej przez skazaną w formie zastępczej kary pozbawienia wolności, nie zachodzi tzw. realny zbieg, umożliwiający w myśl art. 85 § 1 k.k. objęcie tej kary wyrokiem łącznym.

Wszystkie pozostałe kary jednostkowe objęte wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w Olsztynie w sprawie II K 419/24 zostały orzeczone za czyny popełnione po dniu 23 stycznia 2019 r., w który to zapadł wyrok opisany w pkt 1 części wstępnej zaskarżonego wyroku a zarazem przed dniem 4 kwietnia 2023 r. tj gdy zapadł pierwszy chronologicznie wyrok w sprawie o sygn.. akt IV K 172/23 Sądu Rejonowego w Bydgoszczy.

Wskazać także należy, że nie doszło do obrazy art.4§1 kk albowiem nie było możliwe orzekanie na zasadzie „kar jeszcze niewykonanych” tj. na podstawie ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz.396) oraz ustawy z dnia 11 marca 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 437 ze zm.) a w czasie orzekania przez Sąd Rejonowy w Olsztynie w dniu 5 czerwca 2024 r. kara 10 miesięcy ograniczenia wolności w formie kary zastępczej była już w całości wykonana - porównaj k.109-111.

W zakresie zarzutu z pkt 3 apelacji to nie jest zasadny albowiem P. W. żadnej z podlegających łączeniu kar ograniczenia wolności nie wykonała dobrowolnie w pierwotnie orzeczonej formie i co do skazanej zarządzano wykonanie zastępczych kar pozbawienia wolności z uwagi na uchylanie się od wykonywania kar ograniczenia wolności wskazanych w pkt 2, 5 i 7 części wstępnej wyroku .

Powyższe wskazuje, że Sąd I instancji trafnie uznał, iż dotychczasowa postawa skazanej nie pozwoliła na „odrębne” połączenie orzeczonych wobec niej kar ograniczenia wolności i orzeczenia wobec niej kary łącznej ograniczenia wolności albowiem dotychczasowa postawa skazanej nie pozwala na uznanie, że faktycznie wykonałaby ona karę łączną ograniczenia wolności.

W konsekwencji w pełni zasadnie w zaskarżonym wyroku orzeczono o połączeniu kar jednostkowych (pozbawienia wolności i ograniczenia wolności) jak w pkt I sentencji zaskarżonego wyroku albowiem nie w takim wypadku nie zachodził „automatyzm” trafnie zakwestionowany wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2017 r. w sprawie P 20/17.

W zakresie wymiaru kary łącznej to słusznie podnosi się w orzecznictwie, że „zastosowanie zasady absorpcji, asperacji czy kumulacji przy orzekaniu zarówno kary łącznej, jak i wydawaniu wyroku łącznego uwarunkowane jest przede wszystkim relacjami zachodzącymi pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, objętymi tymże skazaniem. Relacje te sprowadzają się do określenia, jak bliski jest związek przedmiotowo-podmiotowy łączący te czyny oraz w jakich odstępach czasu zostały one popełnione". Wskazuje się nadto, iż decydujące znaczenie przy wymiarze kary łącznej ma wzgląd na prewencyjne oddziaływanie kary, w znaczeniu prewencji indywidualnej i ogólnej, a popełnienie więcej niż dwóch przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji" (Komentarz do art. 85 kodeksu karnego G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas. J. Majewski. J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I, Zakamycze 2004, wyrok SA w Łodzi z 20 września 2001 r., II Aka 154/01).

Należy zatem podnieść, że zgodnie z art. 85 a k.k. na ukształtowanie kary łącznej wpływ mają przede wszystkim względy prewencji indywidualnej i generalnej.

Kształtując wymiar kary łącznej pozbawienia wolności Sąd Okręgowy miał także na uwadze wnioski płynące z zapytania o karalność jak na k. 141-144 jak i treść opinii z k. 32-35 a także dane o skazanej wynikające z wyjaśnień P. W. jak na k.170 odw.

Na tle tych okoliczności uznano, że możliwe jest złagodzenia kary łącznej pozbawienia wolności do 2 lat i 3 miesięcy co w odpowiednim stopniu uwzględnia charakter rodzajowy popełnionych występków, okres ich popełnienia, a także aspekty zachowania skazanej w jednostce penitencjarnej.

Wniosek

Obrońca wniosła:

1/ o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

a)  połączenie skazanej P. W. jednostkowych kar ograniczenia wolności orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 23 lipca 2019 r. w sprawie II K 1160/19, wyrokiem Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 4 kwietnia 2023 r. w sprawie II K 172/23, wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 26 lipca 2023 r. w sprawie II K 806/23 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 23 października 2023 r. w sprawie II K 367/23 i wymierzenie skazanej P. W. kary łącznej ograniczenia wolności w najniższym możliwym wymiarze,

b)  połączenie skazanej P. W. jednostkowych kar pozbawienia wolności orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 12 maja 2023 r. w sprawie III K 219/23, wyrokiem Sądu Rejonowego w Ostródzie Wydział Zamiejscowy w Morągu z dnia 20 lipca 2023 r. w sprawie VII K 43/23, wyrokiem Sądu Rejonowego w Wadowicach z dnia 5 września 2023 r. w sprawie II K 385/23 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 15 listopada 2023 r. w sprawie II K 1336/23 i wymierzenie skazanej P. W. kary łącznej w najniższym możliwym wymiarze;

ewentualnie

2/ o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie orzeczonej kary łącznej.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Okręgowy wobec podniesionych zarzutów uznał ich częściową zasadność w zakresie potrzeby złagodzenia kary łącznej pozbawienia wolności.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Sąd nie stwierdził uchybień z art. 439, art. 440 k.p.k., które należałoby uwzględnić z urzędu.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 5 czerwca 2024 r. zmieniono w ten sposób, że:

- wskazano, że P. W. została skazana wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 12 maja 2023 r. w sprawie III K 219/23 zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 16 stycznia 2024 r. na karę roku pozbawienia wolności,

- w ramach rozstrzygnięcia z pkt I sentencji orzeczono wobec skazanej karę łączną 2 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Sformułowane przez obrońcę skazanej zarzuty okazały się zasadne jedynie w zakresie postulatu o złagodzenie kary łącznej pozbawienia wolności.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokat M. K. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem obrony wykonywanej z urzędu wobec skazanej P. W. w II instancji powiększoną o podatek od towarów i usług od tej opłaty w kwocie 55,20 zł (pięćdziesiąt pięć złotych i dwadzieścia groszy).

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd Okręgowy na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., uwzględniając sytuację materialną skazanej, którą w znacznym stopniu kształtuje fakt odbywania kary pozbawienia wolności, uznał za słuszne zwolnienie jej od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

1PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanej P. W.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 5 czerwca 2024 r., sygn. akt II K 419/24

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marzena Smyk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację:  Dariusz Firkowski,  Anna Górczyńska ,  Karol Radaszkiewicz
Data wytworzenia informacji: