Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VII Ka 814/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2023-11-30

Sygn. akt VII Ka 814/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski (spr.)

Sędziowie: SSO Karol Radaszkiewicz

SSO Danuta Hryniewicz

Protokolant: p. o. sekr. sąd, Piotr Ruciński

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Olsztyn-Północ w Olsztynie Piotra Bialika

po rozpoznaniu w dniu 30 listopada 2023 r.

sprawy: A. S. (1) (poprzednio P.), ur. (...) w B., córki K. i A. z domu G.

oskarżonej z art. 18§2 kk w zw. z art. 233§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 8 września 2023 r., sygn. akt II K 250/23

I utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II zwalnia oskarżoną A. S. (1) od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze,

III zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokat A. T. kwotę 840 (osiemset czterdzieści) zł tytułem opłaty za pełnioną z urzędu obronę oskarżonej A. S. (1) wykonywaną w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 193,20 (sto dziewięćdziesiąt trzy złote i dwadzieścia groszy) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty a także kwotę 600 (sześćset) zł tytułem opłaty za obronę oskarżonej pełnioną z urzędu w postępowaniu przygotowawczym powiększoną o kwotę 138 (sto trzydzieści osiem) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty.

FORMULARZ UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VII Ka 814/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 8 września 2023 r. w sprawie II K 250/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonej A. S. (1) (S.) poprzednio P.

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

1/ obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez jednostronną, wybiórczą oraz dowolną i nie uwzględniającą zasad doświadczenia życiowego analizę materiału dowodowego sprawy, wyrażającą się przede wszystkim w nie uwzględnieniu okoliczności mających istotne znaczenie dla oceny całokształtu materiału dowodowego z jednoczesną odmową uznania za wiarygodne wyjaśnień oskarżonej w zakresie braku podejmowania zachowań mających postać nakłaniania do składania fałszywych zeznań przez małoletnią A. P. oraz A. S., a nadto pominięciu szeregu dowodów i okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonej bez należytego uzasadnienia takiego stanowiska, a w konsekwencji przyjęciu, iż w przedmiotowej sprawie nie występują jakiekolwiek wątpliwości co do okoliczności popełnienia przez oskarżoną zarzucanych jej czynów;

2/ błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na przyjęciu, że materiał dowodowy sprawy, a w szczególności zeznania A. S., J. G., M. B. (1) pozwalają na uznanie, że oskarżona wypełniła znamiona zarzuconych jej czynów, w sytuacji, gdy stan sprawy nie uprawniał do przyjęcia takiego stanowiska w szczególności w świetle zeznań samej A. S., która w toku postępowania sądowego jednoznacznie wskazała, że nie była świadkiem żadnej rozmowy z A., podczas której miałaby oskarżona zabraniać mówić o zdarzeniu z udziałem R. T. (1) oraz że oskarżona nie mówiła nic takiego, żeby świadek nie mówiła nic o R., czy też zeznań J. G., która nie była bezpośrednim świadkiem żadnej rozmowy oskarżonej z córką.

3/ naruszenie art. 29 ust. 1 Prawa o adwokaturze w zw. z § 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2016r. w sprawie opłat za czynności adwokackie poprzez zaniechanie zasądzenia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonej w postępowaniu przygotowawczym oraz zasądzenie na rzecz obrońcy jedynie kwoty 1344 zł powiększonej o podatek VAT, w sytuacji gdy prawidłowa kwota wynagrodzenia obejmująca pomoc prawną w postępowaniu przygotowawczym oraz postępowaniu sądowym winna wynosić łącznie kwotę 1944 zł powiększoną o podatek VAT od tego wynagrodzenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonej co do zasady nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie należy zauważyć, iż w ocenie Sądu Okręgowego wydane przez Sąd I instancji rozstrzygnięcie zapadło na podstawie prawidłowo poczynionych ustaleń natury faktycznej, jak też i prawnej. Sąd Rejonowy dokonał szczegółowej i prawidłowej analizy materiału dowodowego. Także wnioski powzięte przez Sąd na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów, zdaniem Sądu Okręgowego, są logiczne, spójne i konsekwentne, dokonane w oparciu o zasady doświadczenia życiowego. Wnioski te są przekonująco uzasadnione.

Apelacja nie wskazuje na żadne takie okoliczności, które nie byłyby przedmiotem uwagi Sądu i nie zawiera też żadnej, merytorycznej argumentacji, która rozważania tego Sądu mogłaby skutecznie podważyć. Wobec powyższego zarzuty skarżącej, jakoby Sąd I instancji bezpodstawnie nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonej, nie mogą być uznane za zasadne. Apelacja sprowadza się w rezultacie do polemiki z ustaleniami Sądu i wyciągniętymi z tych ustaleń wnioskami.

Formułując zarzuty przeciwko zapadłemu rozstrzygnięciu skarżąca podporządkowała ich treść linii obrony prezentowanej przez A. S. (1), nie znajdującej jednak swego odzwierciedlenia w przeprowadzonych dowodach. Analiza sprawy nie pozwala na uznanie, że Sąd Rejonowy naruszył reguły oceny dowodów określone w art. 7 k.p.k., czy też zasadę obiektywizmu (art. 4 k.p.k.), w rezultacie dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne są prawidłowe.

Przede wszystkim za Sądem I instancji wskazać miedzy innymi należy, że dniu 18 lipca 2022 r., wyszło na jaw, że A. G., u którego zamieszkiwała oskarżona i jej dzieci, dopuszczał się wobec małoletniej A. P. innych czynności seksualnych a w dniu 25 lipca 2022 r., małoletnia pokrzywdzona A. P. przyznała w rozmowie z sąsiadką rodziny A. Ś., że oprócz A. G. (2) innych czynności seksualnych wobec niej miał się dopuszczać również konkubent matki R. T. (1). W związku z tym w dniu 26 lipca 2022 r., małoletnia A. P. została przywieziona do Sądu Rejonowego w Olsztynie, gdzie miała zostać przesłuchana przez sędziego w „niebieskim pokoju". Wówczas w sądzie była obecna A. S., która w rozmowie z córką przestrzegała ją, że jeśli ta opowie również o zachowaniu wobec niej R. T. zostaną "bez dachu nad głową"..

Ponadto, po tym jak na jaw wyszło zachowanie R. T. wobec A. oskarżona na ten temat rozmawiała z A. Ś. i w rozmowie z nią nakłaniała ją aby uzgodniły zeznania dotyczące mi in. relacji jej konkubenta z A..

Wbrew zarzutom skarżącej Sąd Rejonowy uznał, że nie zasługiwały na wiarę wyjaśnienia oskarżonej w części dotyczącej jej rzekomego braku wiedzy o zachowaniach R. T. (1) a zwłaszcza te jej twierdzenia jakoby nie nakłaniała córki aby ta zatajała prawdę o tych wydarzeniach oraz, że nie próbowała nakłonić A. Ś. aby wymieniona nie mówiła prawdy o tym czego się dowiedziała od A. na temat zachowąń R. T..

W pełni zasadnie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podniesiono, że oskarżona w tym czasie była całkowicie zależna ekonomicznie od R. T., jej ówczesnego partnera a przy tym mieszkała w domu należącym do innego oskarżonego A. G.. Powyższe powodowało, że w istocie oskarżona bardziej niż losem krzywdzonych dzieci martwiła się o swoją sytuację bytową.

W konsekwencji podejmowała ona działania zmierzające do ukrycia prawdy na temat prawdziwych relacji R. T. z jej najstarszą córką. Te zachowania miały właśnie postać wywieraniu presji psychicznej na córkę aby ta zatajała prawdę o zachowaniu jej konkubenta albowiem tak należało potraktować skierowane do dwunastoletniego dziecka słowa o „utracie dachu nad głową". Analogiczny charakter miało zachowanie dotyczące „uzgadniania wersji" z sąsiadką A. Ś..

Wobec zarzutów apelacji podzielić należało dokonaną przez Sad I instancji ocenę zeznań świadków.

Co do twierdzeń małoletniej A. P., to wymieniona przesłuchiwana w dniu 23 września 2022 r. wprost stwierdziła, że zanim „ja wzięli do niebieskiego pokoju”, to mama mówiła jej aby „nic nie mówić o tacie R., tylko o dziadku wszystko”- k.48. Analiza treści zawartych w protokołach przesłuchania małoletniej jak na k.45-46 i na k.47-49 pozwala na stanowcze uznanie, że A. P. zeznawała szczerze o faktach co do których zaistnienia w pełni była przekonana.

Również nie budzi wątpliwości wnioski płynące z relacji A. Ś.. Podkreślenia wymaga, że swoich zeznaniach złożonych w dniu 3 sierpnia 2022 r. wymieniona stwierdziła, że oskarżona „dopytywała ją” o to co zeznawała oraz aby uzgodniły i powiedziały to samo na co świadek odrzekała aby A. S. mówiła prawdę- k.37 odw. Zatem wówczas, jak to zasadnie wskazał Sąd Rejonowy, A. Ś. jednoznacznie „odebrała słowa oskarżonej jako próbę wpłynięcia na nią aby ta zatajała prawdę na temat tego o czym się dowiedziała w rozmowie z A.”. Wprawdzie podczas zeznań na rozprawie świadek starała się złagodzić swoją ocenę to jednocześnie potwierdziła soje poprzednie zeznania a ponadto w dniu 5 maja 2023 r. ponownie zeznał, że „oskarżona pytała ją co zeznawała i mówiła aby uzgodniły zeznania”- k.82. Wprawdzie z zeznań wymienionej, jak to prawidłowo zauważył Sąd Rejonowy, wynika, że

A. Ś. (2) zmieniła ocenę zachowania oskarżonej albowiem początkowo oceniała nakłanianie ją przez oskarżoną do „uzgodnienia" zeznań jako próbę wpływania na nią, aby ta zatajała prawdę, o tyle już na rozprawie oceniała to inaczej, jako uzgodnienie „łagodnej" wersji wydarzeń, to jednocześnie potwierdziła, że wiedziała od A., że matka zabraniała jej mówienia prawdy o tym co robił jej R. T. i przede wszystkim działała w interesie małoletnich dzieci oskarżonej.

Z relacjami wskazanych świadków korespondują zeznania K. B., które także Sąd I instancji zasadnie uznał za wiarygodne. Wprawdzie relacja wymienionej była oparta gównie na tym czego dowiedziała się od A. Ś., to podkreślenia wymaga, że K. B. była obecna przy tym kiedy oskarżona jak i R. T. krzyczeli na A., że ta powiedziała prawdę jej córce oraz wskazywała także na to jak zmieniało się zachowanie małoletniej A. pod wpływem matki i z ewidentnej obawy przed jej reakcją.

Nie budzi również zastrzeżeń ocena twierdzeń J. G., która na rozprawie, po odczytaniu jej pierwotnych zeznań potwierdziła, że w czasie pobytu w Sądzie A. P. w związku z przesłuchiwaniem małoletniej w „niebieskim pokoju" uzyskała od pokrzywdzonej informację, że matka straszyła ją konsekwencjami mówienia prawdy i jaki to miało wpływ na zachowanie małoletniej.

Co do relacji M. B., to wbrew stanowisku skarżącej nie sposób ich zanegować. Wprawdzie wymieniona nie była obecna przy zachowaniach oskarżonej opisywanych w treści zarzutów, to jej twierdzenia w pełni korespondują z zeznaniami wskazanych wyżej świadków i tworzą z nimi logiczną całość.

W konsekwencji, w okolicznościach przedstawionych w niniejszym uzasadnieniu brak było podstaw do zakwestionowania tak ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy, jak i dokonanej oceny prawnej czynu oskarżonego.

Zasadnie zatem Sąd Rejonowy ustalił i przyjął, że zachowania A. S. (1) zarówno w stosunku do córki A. P. jak i sąsiadki A. Ś. wyczerpały dyspozycję przestępstwa nakłaniania (podżegania) do zatajania prawdy. Słusznie w tym zakresie wskazano, że oskarżona nawet w obecności K. B. czyniła wyrzuty córce stwierdzając, że ta miała „nic nie mówić". Ponadto małoletnia pokrzywdzona zrelacjonowała J. G., że jej matka nakłaniała ją do zatajania prawdy. A. Ś. (2) faktycznie również podczas przesłuchania na rozprawie podawała o „uzgodnieniu zeznań” a świadek M. B. stwierdziła, że oskarżona nawet w rozmowach telefonicznych z A. zachowywała się w sposób, który świadek odebrała jako próbę wywarcia presji na córkę aby ta zatajała prawdę.

Wniosek

1/ o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzuconych jej czynów,

2/ zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie pkt IV poprzez uzupełnienie rozstrzygnięcia o kosztach i zasądzenie dodatkowo od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. T. kwoty 600 zł oraz kwoty 136 zł tytułem zwrotu podatku VAT od tego wynagrodzenia tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu także w postępowaniu przygotowawczym,

3/ o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Olsztynie do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W orzeczeniu Sądu I instancji nie stwierdzono obrazy przepisów postepowania oraz błędu w ustaleniach faktycznych.

Zgodzić się natomiast należało z zarzutem dotyczącym braku przyznania należnej opłaty za obronę wykonywana z urzędu w postępowaniu przygotowawczym

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 8 września 2023 r., sygn. akt II K 250/23

utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

W ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do podzielenia zarzutów dotyczących obarzy prawa procesowego oraz błędu w ustaleniach faktycznych.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Ponieważ oskarżona korzystała w postępowaniu odwoławczym z pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędu, zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokat A. T. kwotę 840 (osiemset czterdzieści) zł tytułem opłaty za pełnioną z urzędu obronę oskarżonej A. S. (1) wykonywaną w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 193,20 (sto dziewięćdziesiąt trzy złote i dwadzieścia groszy) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty a także kwotę 600 (sześćset) zł tytułem opłaty za obronę oskarżonej pełnioną z urzędu w postępowaniu przygotowawczym powiększoną o kwotę 138 (sto trzydzieści osiem) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty, o której to należności nie orzeczono w zaskarżonym wyroku.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Uznając, że oskarżony nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. zwolniono ją z obowiązku ich poniesienia za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO

Załącznik do formularza UK 2

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej A. S. (1) (S.) poprzednio P.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Olsztynie z dnia 8 września 2023 r. w sprawie II K 250/23

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioletta Suraj
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację:  Dariusz Firkowski,  Karol Radaszkiewicz ,  Danuta Hryniewicz
Data wytworzenia informacji: