VII Ka 965/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Olsztynie z 2025-03-03
Sygn. akt VII Ka 965/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 lutego 2025 r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie w VII Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:
Przewodniczący: SSO Dariusz Firkowski
Protokolant: pomoc sekretarza Patrycja Skrajna
po rozpoznaniu w dniu 4 lutego 2025 r. sprawy:
1/J. P. (1) ur. (...) w N., córki A. i B. z domu B.
oskarżonej z art.157§2kk w zw. z art.18§1kk
2/ R. P., ur. (...) w N., córki B. i J. z domu C.
oskarżonej z art.157§2kk zw. z art.18§1kk
3/ Z. P., ur. (...) w N., córki B. i J. z domu C.
oskarżonej z art.157§2kk zw. z art.18§1kk
na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżycielki prywatnej J. Z.
od wyroku Sądu Rejonowego w Nidzicy z dnia 30 września 2024 r., sygn. akt II K 253/22
I utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,
II zwalnia oskarżycielkę prywatną J. Z. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze,
III zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata K. P. kwotę 2520 (dwa tysiące pięćset dwadzieścia) zł tytułem opłaty za pełnioną z urzędu obronę oskarżonych J. P. (1), R. P. i Z. P. wykonywaną w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 579,60 (pięćset siedemdziesiąt dziewięć złotych i sześćdziesiąt groszy) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty.
FORMULARZ UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO (UK 2)
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VII Ka 965/24 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Rejonowego w Nidzicy II Wydziału Karnego z dnia 30 września 2024 r., sygn. akt II K 253/22 |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☒ oskarżycielka posiłkowa J. Z. |
☐ oskarżyciel prywatny |
☐ obrońca oskarżonego |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
1 |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
1 |
Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej J. Z. wyrok zaskarżył na niekorzyść oskarżonych: J. P. (1), R. P. i Z. P. w całości i zarzucił mu: 1/ na podstawie art. 438 pkt la k.p.k. obrazę przepisu prawa materialnego poprzez niezastosowanie art. 115§2 k.k, co skutkowało pominięciem przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu z art. 157§ 2k.k. popełnionego przez oskarżone, takich okoliczności jak motywacja sprawców, towarzyszący im zamiar, sposób popełnienia czynu (art. 18 ust. 1 k.k. - wspólnie i w porozumieniu) oraz rozmiar wyrządzonej szkody, podczas gdy bez oceny tych okoliczności, Sąd nie mógł dokonać prawidłowej oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu jako nieznacznej i następczo warunkowo umorzyć postępowania karnego wobec oskarżonych; 2/ na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. - naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść orzeczenia tj. art. 2§2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. art. 410 k.p.k. oraz art. 424 § 1 pkt I k.p.k. polegające na wybiórczej ocenie dowodów, prowadzącej bądź do braku poczynienia bądź do poczynienia nieprawidłowych ustaleń faktycznych przejawiających się m.in. - brakiem poczynienia przez Sąd ustaleń faktycznych dotyczących stopnia zawinienia oskarżonych, - brakiem poczynienia przez Sąd ustaleń faktycznych dotyczących motywacji oskarżonych, - błędnym ustaleniem dotychczasowego sposobu życia oskarżonych i charakteru popełnionego przez nie przestępstwa jako incydentalnego, co z kolei skutkowało bezzasadnym przyjęciem, iż czyn zakwalifikowany z art. 157 § 2 k.k. został popełniony w warunkach określonych w art. 66§1 k.k. umożliwiających warunkowe umorzenie postępowania względem oskarżonych. 3/ na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych mających istotny wpływ na treść wydanego wyroku poprzez: a) uznanie, iż dotychczasowy sposób życia oskarżonych daje asumpt do twierdzenia, iż oskarżone będą przestrzegały w przyszłości porządku prawnego pomimo, iż oskarżona R. P. jak i oskarżona J. P. (1) popełniały już przestępstwa, za które R. P. została skazana, zaś wobec J. P. (1) warunkowo umorzono postępowanie karne, a zatem czyn objęty niniejszym postępowaniem nie jest incydentalny i odosobniony, czym uzasadniał Sąd warunkowe umorzenie postępowania karnego względem nich; b/ oparcie orzeczenia na okolicznościach faktycznych nie udowodnionych, a więc takich, które me wynikają z przeprowadzonych dowodów w tym zakresie uznanie, iż stopień zawinienia oskarżonych nie był znaczny pomimo braku poczynienia przez Sąd jakichkolwiek ustaleń tym zakresie. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny zarzut ☒ niezasadny zarzut pełnomocnika |
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej J. Z. nie jest zasadna. Poza sporem w rozpoznawanej sprawie pozostaje popełnienie przez oskarżone przypisanych im czynów. Sporny natomiast okazał się rodzaj konsekwencji karnych za popełnione przez oskarżone przestępstwa. Odnosząc się do wniesionego na niekorzyść oskarżonych środka odwoławczego podkreślić należy, że wskazane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku okoliczności nie sprzeciwiają się uznaniu, że w realiach niniejszej sprawy możliwe było warunkowe umorzenie postępowania. Zatem na tle prawidłowych ustaleń faktycznych za pozbawiony racji uznać należy zawarte w apelacji pełnomocnika zarzuty. Oczywistym jest przy tym, że co do zasady co do oskarżonych zachodziły przesłanki w postaci uprzedniej niekaralności. Ponadto wbrew stanowisku skarżącego istnieje uzasadnione przypuszczenie, że będą one przestrzegały w przyszłości porządek prawny. Wreszcie Sąd I instancji trafnie wskazał, że stopień zawinienia i stopień społecznej szkodliwości przypisanych czynów nie jest znaczny w rozumieniu art.66§1 kk – k. 293-294. W tym miejscu przypomnieć należy, że rażąca niewspółmierność wymierzonej kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. ma miejsce jedynie wówczas, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych orzeczonych za dane przestępstwo nie uwzględnia stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie jej oddziaływania społecznego z jednoczesnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma osiągnąć w stosunku do sprawcy. Nie każda bowiem różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary, lecz taka tylko, która jest natury zasadniczej, a więc jest niewspółmierna w stopniu niedającym się zaakceptować. Przenosząc powyższe stwierdzenia na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, że analiza pisemnych motywów zaskarżonego wyroku prowadzi do przekonania, że Sąd I instancji we właściwy sposób ocenił okoliczności mające wpływ na warunkowe umorzenie postepowania a swoje stanowisko przekonująco umotywował zasadnie przy tym podkreślając, że odpowiedzialność karna może być realizowana nie tylko poprzez wymierzenie kar. Warunkowe umorzenie postępowania karnego w żadnym wypadku nie świadczy o bezkarności ale pozostając formą odpowiedzialności karnej sprawcy podobnie jak kara zawiera w sobie odpowiedni element dolegliwości. Zasadnie zatem Sąd Rejonowy biorąc pod uwagę fakt, iż okoliczności popełnionych przez J. P. (2), R. P. i Z. P. czynów warunkowo umorzył co do nich postępowanie karne na okres próby wynoszący 2 lata. Stopień społecznej szkodliwości i stopień winy nie jest zdaniem Sądu znaczny w rozumieniu art. 66§1 k.k. Wbrew stanowisku skarżącego nie budzi zastrzeżeń ocena stopnia naruszenia zdrowia J. Z., który nie był znaczny, przy czym w żadnym wypadku, jak to prawidłowo opisano w uzasadnieniu, określenie „nie jest znaczny” nie ma tego samego znaczenia, co termin „nieznaczny”, a ponadto zachowanie oskarżonych odznaczało się niemałym stopniem winy i społecznej szkodliwości, jednak słusznie w ocenie Sądu I instancji stopień ten nie był znaczny w rozumieniu art. 66 § 1 k.k. W ślad za argumentacją zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zauważyć należy, że „oskarżone bezsprzecznie dokonały naruszenia czynności narządu ciała pokrzywdzonej, przy czym trzeba wziąć pod uwagę także i to, że obrażenia te były - jak wskazuje biegły w opinii medycznej - powierzchowne, wszystkie obrażenia zostały skutecznie wyleczone, pokrzywdzona nie musi korzystać z opieki medycznej w zakresie obrażeń ciała. Następstwa po stronie zdrowia psychicznego pokrzywdzonej w świetle opinii głównej i opinii uzupełniającej biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii również nie były intensywne. Aktualnie relacje między obiema stronami konfliktu układają się prawidłowo”. Podzielić należy odwołanie się przez Sąd Rejonowy do prowadzenia przez oskarżone ustabilizowanego trybu życia (zajmowanie się gospodarstwem rolnym, opieka nad członkiem rodziny, praca zawodowa) co realnie pozwala przypuszczać, że oskarżone w przyszłości będą przestrzegały porządku prawnego, a w szczególności nie popełnią przestępstwa. W istocie zachowanie oskarżonych było zdarzeniem wyjątkowym, incydentalnym, wywołanym zaostrzeniem konfliktu, który od wielu lat panuje pomiędzy dwiema skłóconymi rodzinami a same oskarżone działały pod wpływem emocji, co samo przez się w żaden sposób nie wyklucza ich zawinienia. Co przy tym istotne, w trakcie trwania postępowania relacje między stronami pozostawały poprawne i nie powtórzyły się zachowania agresywne ze strony oskarżonych wobec pokrzywdzonej. Ponadto oskarżone mają świadomość, że niewypełnienie przez nie warunków probacyjnych będzie pociągało za sobą możliwość podjęcia postępowania i ewentualnego skazania. w ramach podjętego postępowania. Okres próby zaś, oznaczony na 2 lat ma wpłynąć na odpowiednie ukształtowanie zachowania oskarżonych wobec pokrzywdzonej, tak, aby nigdy więcej tego typu zdarzenie się nie powtórzyło. „Wzmocnieniem” orzeczonego środka było wyznaczenie okres próby na 2 lata, zobowiązanie J. P. (1), R. P. i Z. P. do przeproszenia pokrzywdzonej J. Z. na piśmie - w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się wyroku co winno dać jej satysfakcję moralną oraz zobowiązanie oskarżonych do uiszczenia na rzecz pokrzywdzonej solidarnie kwoty 7000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w części w terminie 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się wyroku, która także w ocenie Sądu Okręgowego tak ustalona wysokość zadośćuczynienia jest adekwatna do wysokości krzywdy, którą Sąd Rejonowy ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego; działanie podjęte ze strony oskarżonych spowodowało nie tylko konkretne obrażenia fizyczne u pokrzywdzonej, ale też negatywnie wpłynęło na jej psychikę albowiem jak wynika z opinii sądowej psychiatryczno-psychologicznej, u J. Z. rozpoznano zaburzenia adaptacyjne, których źródło zaistniało jeszcze przed zdarzeniem z 1 września 2021 r.; obecnie trudno jest ustalić, w jakim stopniu przedmiotowe zdarzenie mogło przyczynić się do pogorszenia stanu psychicznego pokrzywdzone, jednakże incydent z 2021 r. mógł zaostrzyć już wcześniej istniejące objawy zaburzeń adaptacyjnych, lękowych i somatyzacyjnych u pokrzywdzonej, prowadząc tym samym do pogorszenia funkcjonowania emocjonalnego. Trafnie przy tym Sąd I instancji zauważył, że orzeczenie zadośćuczynienia we wskazanej wysokości nie zamyka możliwości dochodzenia zadośćuczynienia ponad zasądzoną kwotę od oskarżonych w drodze powództwa cywilnego. |
||
Wniosek |
||
Pełnomocnik wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez: 1/wydanie przez Sąd wyroku skazującego oskarżone za czyn z art. 157 S 2 k.k. i wymierzenie im kar grzywny po 100 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 30 zł, na podstawie art. 46 5 I k.k. orzeczenie wobec oskarżonych środka kompensacyjnego w postaci zadośćuczynienia za doznaną krzywdę w części, solidarnie na rzecz pokrzywdzonej J. Z. w kwocie 10.000 zł, oraz zasądzenie od oskarżonych na rzecz oskarżycielki prywatnej J. Z. kwot po 1230 zł złotych od każdej z nich tytułem poniesionych kosztów zastępstwa procesowego oraz kwot po 100 zł od każdej z nich tytułem zwrotu opłaty od prywatnego aktu oskarżenia; ewentualnie, w przypadku uznania, iż zmiana wyroku nie może mieć miejsca pomimo zmienionej z dniem 5 października 2019 r. treści art. 454 5 I k.p.k. o; 2/ uchylenie wyroku Sądu I instancji i przekazanie mu sprawy do ponownego rozpoznania. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny zarzut ☒ niezasadny zarzut pełnomocnika |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Stwierdzić należy, iż Sąd I instancji prawidłowo dostrzegł i ocenił zaistniałe w niniejszej sprawie okoliczności w zakresie warunkowego umorzenia postepowania co do oskarżonych i uznał, że dla osiągnięcia celów postępowania karnego nie jest konieczne orzekanie wobec nich postulowanych kar. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
Przedmiot utrzymania w mocy |
|
Wyrok Sądu Rejonowego w Nidzicy II Wydziału Karnego z dnia 30 września 2024 r., sygn. akt II K 253/22 |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Z przyczyn wyżej wskazanych Sąd Okręgowy nie uwzględnił podniesionych zarzutów co do rzekomej obrazy prawa materialnego, błędu w ustaleniach faktycznych i obrazy prawa procesowego; na marginesie nie jest w trafne stawianie łącznie dwóch pierwszych zarzutów. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
II i III |
Zwolniono oskarżycielkę prywatną J. Z. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze. Zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adwokata K. P. kwotę 2520 (dwa tysiące pięćset dwadzieścia) zł tytułem opłaty za pełnioną z urzędu obronę oskarżonych J. P. (1), R. P. i Z. P. wykonywaną w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 579,60 (pięćset siedemdziesiąt dziewięć złotych i sześćdziesiąt groszy) zł tytułem podatku od towarów i usług od tej opłaty. |
7. PODPIS |
ZAŁĄCZNIK DO FORMULARZA UZASADNIENIA WYROKU SĄDU ODWOŁAWCZEGO
Załącznik do formularza UK 2
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej J. Z. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Nidzicy II Wydziału Karnego z dnia 30 września 2024 r., sygn. akt II K 253/22 |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☒ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Olsztynie
Osoba, która wytworzyła informację: Dariusz Firkowski
Data wytworzenia informacji: