Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Olsztynie

POSTANOWIENIE

Dnia 4 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Olsztynie IX Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Beata Grzybek (spr.)
Sędziowie:	SSO Ewa Dobrzyńska – Murawka SSR del. Joanna Dąbrowska - Żegalska
Protokolant:	st. sekr. sąd. Marta Borowska

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2019 r. w Olsztynie

na rozprawie,

sprawy z wniosku Z. A. (1),

z udziałem Gminy R. i J. A.,

o zasiedzenie,

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia Sądu Rejonowego w Piszu, z dnia 3 stycznia 2018 r., sygn. akt

I Ns 92/16,

p o s t a n a w i a:

I.  oddalić apelację,

II.  nie obciążać wnioskodawcy kosztami postępowania odwoławczego na

rzecz uczestniczki postępowania Gminy R..

Ewa Dobrzyńska – Murawka Beata Grzybek Joanna Dąbrowska - Żegalska

Sygn. akt IX Ca 700/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Z. A. (1) w pierwotnie złożonym wniosku wniósł o stwierdzenie zasiedzenia z dniem 1 kwietnia 1993r. własności nieruchomości położonej w W., gm. R. , dla której Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą nr (...).

W uzasadnieniu żądania wnioskodawca podniósł, że w dniu 23 grudnia 1962r. przeprowadził się z rodziną do W.. Początkowo zamieszkał u zaprzyjaźnionej rodziny. Od 1 kwietnia 1963r. zamieszkał w domu, w którym zamieszkuje do dnia dzisiejszego. Rodzice wnioskodawcy posiadali znaczną ilość zwierząt hodowlanych i aby zapobiec uciekaniu zwierząt ogrodzili teren, na którym hodowane były zwierzęta. W 1972r. wnioskodawca podjął pracę zawodową i stał się głównym żywicielem rodziny. Cały czas ponosił koszty związane z utrzymaniem zajętych działek. Wnioskodawca wskazał, iż obecnie jako właściciel korzysta z okrojonej części działek (...). Sadzi na niej drzewa i hoduje zwierzęta. Pozostała część gruntu została zajęte przez gminę pod plac zabaw. 19 grudnia 1994r. wnioskodawca wykupił od gminy R. budynek mieszkalny położony na działce (...), w którym zamieszkuje od 1 kwietnia 1963r.

W toku postępowania wnioskodawca sprecyzował wniosek o zasiedzenie nieruchomości w ten sposób, że wnioskodawca wspólnie z żoną J. A. nabyli przez zasiedzenie na zasadzie wspólności ustawowej małżeńskiej z dniem 1 października 2005r. działki gruntu o nr (...)położone w W. gm. R..

Pełnomocnik uczestniczki postępowania Gminy R. N. wniósł o oddalenie wniosku uzasadniając go nie spełnieniem przez wnioskodawczynię przesłanki posiadania samoistnego spornej nieruchomości.

Postanowieniem z dnia 3 stycznia 2018 r. Sąd Rejonowy w Piszu oddalił wniosek o zasiedzenie w punkcie pierwszym oraz zasądził od wnioskodawcy Z. A. (1) na rzecz uczestnika postępowania Gminy R. N. kwotę 2 417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania w punkcie drugim.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na tle następującego stanu faktycznego:

Gmina R. jest właścicielem działek gruntu o nr (...) położonych w W. , dla których to m.in. działek Sąd Rejonowy w Piszu prowadzi księgę wieczystą Kw. Nr (...).

Działki gruntu nr (...) powstały w wyniku podziału działki nr (...) na podstawie decyzji z dnia 9 września 1996r. Działka nr (...) została podzielona wówczas na działki (...).

Przed podziałem działka nr (...) była działką ogólnodostępną , a na jej części znajdował się plac zabaw.

Z. A. (1) jest właścicielem działki gruntu nr (...). Nieruchomość wnioskodawcy i uczestniczki J. A. graniczy od zachodu z działką nr (...). Działka nr (...) graniczy od zachodu z jeziorem W., a od południa z działką nr (...).

Z. i J. małżonkowie A. działkę nr (...) nabyli od gminy R. - N. w dniu 19 grudnia 1994r.

Działki nr (...) nabył od gminy R. -N. w dniu 14 sierpnia 1997r. J. K. .

Działki nr (...) nabyli od gminy R. -N. w dniu 15 września 1997r. S. i I. małżonkowie M..

Z. A. (1), a przed nim jego rodzice byli posiadaczami zależnymi części działki nr (...). Po podziale działki nr (...), Z. A. (1) korzystał na zasadzie posiadania zależnego z części działki nr (...), stanowiącej po podziale działkę (...). Rodzice wnioskodawcy zajęli części działki nr (...) pod hodowlę zwierząt i uprawę owoców oraz warzyw. W celu zapobieżenia wydostawaniu się zwierząt na drogę zajętą przez rodziców wnioskodawcy część działki nr (...) została przez wnioskodawcę ogrodzona drewnianym płotem.

Pomiędzy działką wnioskodawcy, a działką nr (...) nie ma ogrodzenia. Działki (...) są od siebie ogrodzone siatką , w której znajduje się bramka. Działki (...) posiadają ogrodzenie od strony jeziora W.. W ogrodzenie działki (...) od strony jeziora wnioskodawca wykonał furtkę.

Z. A. (1) zamierzał kupić działki powstałe po podziale działki (...). Odstąpił od zamiaru ich kupna z uwagi na zbyt wysoką cenę sprzedaży.

Uchwałą z dnia 16 października 200lr. Rada Miejska w R. na wniosek Z. A. (1) wyraziła zgodę na sprzedaż w drodze przetargu działki nr (...).

Pomimo wyrażenia przez Gminę R. zgody na sprzedaż działka: (...)wnioskodawca nie przystąpił do przetargu.

W okresie od lutego 2013 r. do 2016 r. Gminą R. wydzierżawiła działki nr (...) A. K.. Działka nr (...) nie była wówczas w żaden sposób użytkowana przez wnioskodawcę i jego małżonkę.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji ocenił, że wniosek o zasiedzenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zasiedzenie polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego wykonywania tego prawa w ciągu oznaczonego w ustawie czasu.

Zgodnie art. 172§1 kc posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Paragraf 2 art. 172 kc stanowi, iż po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyska; posiadanie w złej wierze.

Z treści tych przepisów bezsprzecznie wynika, że podstawową przesłanką nabycia własności rzeczy w drodze zasiedzenia jest posiadanie samoistne.

Za posiadanie uważa się faktyczne władztwo nad rzeczą w zakresie prawa własność: i innych praw, z którymi łączy się to władztwo. Posiadanie prowadzące do zasiedzenia mus: mieć charakter posiadania samoistnego. Aby posiadanie było samoistne konieczne jest korzystanie z rzeczy i rozporządzanie nią w sposób jak najbardziej pełny, tak jak to czyni właściciel. Faktyczne władztwo ma miejsce zatem w sytuacji, która pozwala na korzystanie danej osobie z rzeczy w taki sposób, jakby miała do niej prawo własności.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż po stronie wnioskodawczym nie zostały spełnione przesłanki pozwalające na przypisanie mu: uczestniczce postępowanie J. A. charakteru samoistnego posiadania spornej nieruchomości.

Fakt, iż wnioskodawca miał świadomość, że korzysta z przedmiotowych działek gruntu na zasadzie posiadania zależnego potwierdziło stanowisko wnioskodawcy na rozprawie w dniu 7 lutego 2017r. , w trakcie której Z. A. (1) oświadczył, że chciał wydzierżawić działki (...). Początkowo burmistrz zgodził się Ostatecznie wzięła to w dzierżawę K.. Okoliczność ta znalazła również potwierdzenie w zeznaniach świadków zawnioskowanych przez samego wnioskodawcę Świadek A. S. (1) - córka wnioskodawcy, zeznała „tata miał zamiar kupić, wydzierżawić pozostałe działki”. Świadek Z. A. (2) zeznała iż wnioskodawca mówił, że jak dobrze pójdzie, to kupi te działki. Z kolei świadkowie zawnioskowani przez uczestniczkę postępowania gminę R. - A. K. i D. V. zeznali, że wnioskodawca występował o wykup przedmiotowych działek. Mając na uwadze zeznania świadków zawnioskowanych przez wnioskodawcę wskazanych powyżej oraz dowody w postaci dokumentów przedstawionych przez uczestniczkę postępowania gminę R., Sąd w pełni dał wiarę zeznaniom świadków A. K. i D. V.. Z kolei jako stronnicze Sąd uznał zeznania uczestniczki J. A. żony wnioskodawcy. Przede wszystkim wskazać jednak należy, że fakt korzystania przez wnioskodawcę i jego małżonkę z przedmiotowych działek na zasadzie posiadania zależnego potwierdził w swoich zeznaniach sam wnioskodawca , który w odniesieniu do okazanego mu pisma o wykup działek jasno zeznał , że chciał kupić działki o nr (...) , jednakże wycofał się, gdyż ich ceny były z „kosmosu”.

Reasumując zeznania wnioskodawcy wraz z pozostałym materiałem dowodowym bezsprzecznie wskazują, że wnioskodawca od samego początku był świadomy, iż nie przysługuje mu prawo do władania spornymi działkami jak właściciel.

Sąd oddalił wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowody z oględzin spornych działek gruntu , albowiem nie miał on znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia była również dowód w postaci w przedmiocie umorzenia postępowania w zakresie obowiązku likwidacji przez wnioskodawcę nielegalnie wykonanego pomostu.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 172 § 1 i 2 kc Sąd oddalił wniosek o stwierdzenie zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości.

Powyższe rozstrzygnięcie zaskarżył wnioskodawca w całości, zarzucając mu :

1. naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na treść rozstrzygnięcia, a mianowicie:

- niezasadnym oddaleniu zgłoszonego przez wnioskodawcę wniosku o dokonanie oględzin przedmiotowych nieruchomości , podczas , gdy ww. dowód w pełni by obrazował stan posiadania przedmiotowych nieruchomości w aspekcie zeznań świadków zawnioskowanych przez wnioskodawcę ;

- niezasadnym pominięciu dokumentu dot. umorzenia postępowania w zakresie obowiązku likwidacji przez wnioskodawcę nielegalnie wykonanego pomostu, podczas gdy przedmiotowy dowód ma istotne znaczenie dla oceny stanu posiadania nieruchomości objętych wnioskiem.

- całkowite pominiecie zeznań świadków Z. A. (2), A. S. (1), J. A., A. K. w tej części, w jakiej wypowiadali się w przedmiocie użytkowania oraz stanu posiadania działek o nr (...).

- art. 233 § 1 kpc, poprzez brak wszechstronnego i należytego rozważenia całości materiału dowodowego zebranego w sprawie, a w konsekwencji poczynieniu ustaleń sprzecznych z zebranym materiałem dowodowym, przejawiające się przede wszystkim w:

- wadliwym przyjęciu, iż wnioskodawca od samego początku był świadomy, iż nie przysługuje mu prawo do władania spornymi działkami, podczas gdy z materiału dowodowego wynika, iż wnioskodawca wraz z żoną nabyli z dniem 1 października 2005 r. ww. działki , zaś wszelkie działania wnioskodawcy jako posiadacza zależnego na które powołuje się Sąd dotyczą zdarzeń po tym okresie;

- nieuprawnionym stwierdzeniu, iż wnioskodawca korzystał z przedmiotowych działek gruntu na zasadzie posiadania zależnego, podczas gdy materiał dowodowy wskazuje, iż do dnia 1 października 2005 roku wnioskodawca postępował z ww. działkami jak właściciel;

Wskazując na powyższe uchybienia, skarżący wniósł o zmianę postanowienia w zaskarżonej części, przez: poprzez stwierdzenie, iż Z. A. (1) i J. A. na zasiedzenie wspólności majątkowej małżeńskiej nabyli z dniem 1 października 2005 r. przez zasiedzenie własność nieruchomości szczegółowo opisanych we wniosku o stwierdzenie zasiedzenia z dnia 17 lutego 2016 r. tj. działek o nr (...) a także zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kosztów procesu,
w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Istota apelacji sprowadzała się do stwierdzenia, że Sąd I instancji wadliwie przeprowadził i ocenił zgromadzony materiał dowodowy, co w konsekwencji doprowadziło do niezasadnego oddalenia wniosku o zasiedzenie własności nieruchomości.

W ocenie orzekającego w niniejszej sprawie Sądu Okręgowego apelacja ta nie zasługuje na uwzględnienie, a zaskarżone postanowienie jest zgodne z prawem i trafne w odniesieniu do okoliczności faktycznych sprawy.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i przyjętą podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy aprobuje i przyjmuje jako własne. Należy podkreślić, że Sąd Rejonowy przedstawił zastosowany sposób oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, opierając się na logicznym rozumowaniu i zasadach doświadczenia życiowego, a ocena ta zasługuje na jednoznaczną aprobatę. Podkreślenia wymaga przy tym, że przedstawienie przez stronę niezadowoloną z zaskarżonego rozstrzygnięcia własnej wersji stanu faktycznego i własnej oceny dowodów - odmiennych od ustaleń dokonanych lub zaakceptowanych przez Sąd orzekający merytorycznie – nie prowadzi do naruszenia przez Sąd zasady swobodnej oceny dowodów wynikającej z treści art. 233 § 1 kpc (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 20.01.2010r., II UK 154/09, wyrok SN z 09.12.2009r., IV CSK 290/09, wyrok SA w Poznaniu z 09.07.2008r., I ACa 432/08, wyrok SA w Szczecinie z 19.06.2008r., I ACa 180/08).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że zarzuty podnoszone w apelacji nie zasługują na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy ustalając, że po stronie wnioskodawcy i jego żony nie zostały spełnione przesłanki pozwalające na przypisaniu charakteru samoistnego posiadania spornej nieruchomości dokonał oceny zeznań świadków w tym Z. A. (2), A. S. (2), A. K. i D. V. , a także zeznań samego wnioskodawcy. Dowody te Sąd Rejonowy ocenił należycie nie przekraczając granic wyznaczonych normą art. 233 kpc, dając temu wyraz w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Bez wątpienia co wykazał zgromadzony materiał dowodowy – a w szczególności zeznania samego wnioskodawcy – Z. A. (1) nie był posiadaczem samoistnym działek (...)., czego był świadomy. Wnioskodawca na rozprawie w dniu 7 lutego 2017 r. w sposób jednoznaczny wskazał, że początkowo chciał wykupić te działki, natomiast w późniejszym czasie wydzierżawić. W obliczu znajdującego się w aktach sprawy podania z dnia 5 czerwca 2001 r. a także odpowiedzi burmistrza z dnia 20 września 2001 r. (k. 111, 112) nie może ulegać wątpliwości, że twierdzenia podnoszone w apelacji, że do dnia 1 października 2005 roku wnioskodawca postępował z w/w działkami jak właściciel nie znajdują oparcia w zgormadzonym materiale dowodowym. Powyższe wnioski potwierdziły także zeznania córki wnioskodawcy, który wskazała, że wnioskodawca nosił się z zamiarem wydzierżawienia pozostałych działek, a sama fakt ich ogrodzenia był umotywowany ochroną należących do wnioskodawcy zwierząt. Nadto z zeznań świadka A. K. wynikało, że działka (...) była działką ogólnodostępną, a przed podziałem działek znajdował się plac zabaw. Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do uznania, że Sąd I instancji dokonał wadliwej oceny zgormadzonego materiału dowodowego przyjmując, że wnioskodawca od samego początku był świadomy, że nie przysługuje mu prawo do władania spornymi działkami jak właściciel.

W obliczu powyższych ustaleń nie znajdują także uzasadnienia zarzuty skarżącego polegające na oddaleniu wniosku o dokonanie oględzin nieruchomości a także pominięciu dokumentu dot. umorzenia postępowania w zakresie obowiązku likwidacji nielegalnie wykonanego pomostu, czy też całkowitego pominięcia zeznań świadków Z. A. (2), A. S. (1), J. A., A. K. w tej części w jakiej wypowiadali się w przedmiocie użytkowania oraz stanu posiadania działek o nr (...).

Podkreślenia wymaga, że przedmiotem dowodu, zgodnie z art. 227 kpc mogą być wyłącznie fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy ( por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie - I Wydział Cywilny z dnia 11 kwietnia 2018 r., I ACa 674/17 ). Natomiast z treści przepisu art. 217 § 3 kpc jednoznacznie wynika uprawnienie sądu do pominięcia każdego wniosku dowodowego, który nie ma już znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Niemniej jednak obowiązki sądu w tym zakresie nie obejmują powinności uwzględnienia wszelkich wniosków dowodowych na okoliczności co do zasady wpisujące się w podstawę faktyczną powództwa. Cezurę czasową w realizacji tego obowiązku stanowi bowiem uzyskanie przez sąd przekonania, że okoliczności takie zostały już dostatecznie wyjaśnione ( por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19 lipca 2018 r., I AGa 61/18).

Zauważyć należy, że posiadanie samoistne polega na faktycznym wykonywaniu wszelkich uprawnień, które składają się na treść prawa własności. Ustalenie faktu posiadania rzeczy i jego charakteru odbywa się na podstawie manifestowanych przez posiadacza i widocznych na zewnątrz przejawów władania rzeczą ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia 2017 r., .I CSK 426/16 ). Oznacza to, że dla przydania przymiotu posiadacza oznaczonej osobie nie jest wystraczające samo faktyczne władztwo nad rzeczą, ale także istnienie zamiaru władania w zakresie odpowiadającym prawu własności bądź innemu prawu podmiotowemu. Niezbędne jest zatem istnienie woli posiadania ukierunkowanego na określony zakres władztwa. Wola ta nie może być ukryta. Chodzi więc o jawny dla otoczenia, niedwuznaczny zamiar ( por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 marca 2017 r.
I ACa 1571/16 ). Błędny jest przy tym pogląd, utożsamiający samoistne posiadanie nieruchomości z pobytem na działce lub jej gospodarczym wykorzystywaniem. Samoistnym posiadaczem nieruchomości w rozumieniu art. 172 kc jest ten, który nią włada jak właściciel (art. 336 kc), zatem wykonuje uprawnienia składające się na treść prawa własności (art. 140 kc); korzysta z nieruchomości z wyłączeniem innych osób, pobiera pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do rozporządzenia nią. W sytuacji, w której utrzymuje się tego rodzaju samodzielny, niezależny od woli innej osoby, stan władztwa nad określoną nieruchomością, osoba władająca jest uważana za jej samoistnego posiadacza bez względu na intensywność pobytu na tej nieruchomości lub jej gospodarczego wykorzystywania ( por. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2018 r.II CSK 638/17 ).

Skoro z prawidłowo ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego jednoznacznie wynika, że wnioskodawca nie posiadł zamiaru władania w zakresie odpowiadającym prawu własności nieruchomości dokonywanie ustaleń w zakresie jej gospodarczego wykorzystywania było zbędne.

Konkludując należy ocenić, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie, a wyartykułowane przez skarżącego w tym przedmiocie zarzuty nie zasługują na uwzględnienie. W konsekwencji ocenić należy, że Sąd Rejonowy właściwie zastosował prawo materialne uznając, że do zasiedzenia określonych wnioskiem nieruchomości nie doszło.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznając apelację w całości za bezzasadną na podstawie art. 385 kpc orzekł o jej oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 102 kpc.

Ewa Dobrzyńska-Murawka Beata Grzybek Joanna Dąbrowska-Żegalska